Olgeta Kain Sik—Ating i No Gat Rot Bilong Stretim?
JON em i lapun man tru. Em i bin i stap kalabus longtaim liklik long wanpela liklik ailan. Em i stap wanpis. Tasol taim em i stap nogut olsem, em i kisim sampela tok i strongim tru bel bilong em na dispela tok inap strongim bel bilong yumi tu.
Jon i lukim sampela samting olsem piksa o driman na em i harim wanpela maus long heven i tok: “Harim! Nau haus bilong God i stap wantaim ol man! . . . Bai em i mekim drai olgeta wara i stap long ai bilong ol. Bai ol man i no i dai moa, na ol i no bel hevi moa, na ol i no krai na kisim pen gen. Dispela samting bilong bipo em i pinis olgeta.”
Bihain Jon i lukim wanpela klinpela wara i lait tumas olsem glas. Long arere bilong wara, long hap i kam na long hap i go, ol diwai i stap ol i karim kaikai. Lip bilong ol dispela diwai i bilong mekim orait ol lain man. Jon i lukim gutpela samting tru, a?
Sapos yu bin harim dispela tok Jon i harim, na yu bin lukim dispela samting Jon i lukim, bai yu amamas long save olsem bihain bai olgeta pen na sik i pinis, a? Tasol olsem wanem? Kain gutpela samting olsem em inap kamap tru?
Bilong Wanem i Hatwok long Bilip Olsem Dispela Samting Inap Kamap Tru?
Dispela samting i bin painim Jon long yia 96 C.E., long ailan Patmos, long hap bilong Teki. Dispela lapun Jon, em dispela gutpela aposel Jisas i laikim em tumas, na ol samting em i bin lukim em i raitim tok bilong en long Baibel.—Revelesen 1:9; 21:3, 4; 22:1, 2.
Tasol planti man long nau ol i hatwok long bilip olsem bihain bai i no gat sik moa. Bilong wanem i hatwok long ol i bilip olsem? Long wanem sik i save painim yumi olgeta, olsem na i hatwok long bilip olsem bai narapela kain pasin i kamap na bai i no gat sik moa.
Wanpela dokta, em Richard Fiennes, em i stori long dispela samting long wanpela buk em i raitim (Man, Nature and Disease). Em i tok:
“Ating pait i laik pinis nau? Ol man i pait wantaim wanpela snek i gat planti het. Taim ol i rausim wanpela het, narapela i kamap, olsem senis bilong en. Ol bikpela hevi bilong ol man i stap yet, olsem: Sik, no inap wok, i dai. Bipo ol man i gat hevi long olkain sik olsem tibi na strongpela kus em sik niumonia, na meri i dai taim em i karim pikinini. Ol i winim pinis ol dispela sik, tasol ol narapela sik i senisim ol, olsem sik bilong klok na sik kensa samting.”
Ol dispela sik bilong bipo i bin kilim i dai planti man, ol i no pinis olgeta. Wanpela nius (The Economist) bilong London, em i ripot olsem: ‘Long Esia na Afrika na Saut Amerika, planti tru (wanpela long olgeta 10-pela) ol i gat sik. Planti taim sik olsem pekpek wara na strongpela kus, em sik niumonia, i save painim ol man i stap rabis. . . . sik malaria na ol narapela kain sik fiva i painim planti milion moa; na sik lepra i bagarapim skin bilong planti.’
Na long ol kantri i gat planti wok bisnis long en na planti man i gat gutpela sindaun, long ol dispela kantri tu ol narapela “het” bilong dispela “snek” i kamap na ol dokta i no save long rot bilong stretim. Long wanpela nius bilong Nu Yok (Daily News) Edward Edelson i tok: ‘Ol narapela kain sik i kamap na i kilim i dai planti man, winim ol sik bilong bipo olsem sik smolpoks na sik diptiria, na ol dokta i no save long rot bilong stretim ol dispela nupela sik i narapela kain.’
I gat kain kain sik i kamap long nau na bipo yumi no bin harim tok long en, olsem sik AIDS na sik Lijoner (Legionnaire’s disease). Na i gat ol narapela sik tu ol inap kilim i dai ol man, olsem fiva Ebola na fiva Lasa na ol narapela kain fiva, na sik Reye, na sik Kawasaki, na planti moa. Edelson i tok, ol dokta i no save long rot bilong stretim ol dispela narapela kain sik.
Ol dokta i kisim save long kain kain marasin na ol i painim pinis rot bilong stretim planti sik, tasol ol man i save, sik na i dai bai painim ol. Olsem na i hatwok long ol i bilip olsem bihain bai wanpela taim i kamap na bai i no gat sik o pen moa na ol i no ken i dai moa.
Orait, olsem wanem long ol samting Jon i lukim olsem piksa? Ol dispela samting inap kamap tru? Em bai kamap tru. I gat as na yumi ken bilip olsem. Jon i harim pinis dispela gutpela tok promis na bihain dispela maus long heven i tokim Jon: “Yu raitim dispela tok. Dispela tok em i tru olgeta, inap long olgeta man i ken bilip tru long en.” (Revelesen 2l:5; 22:6) Olsem wanem ol samting bai kamap tru olsem dispela tok i makim? Ating taim yumi stap laip yet ol dispela gutpela samting bai kamap?
[Sat/Mep long pes 3]
(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)
Ol sik i bin kilim i dai ol man long bipo, ol i bagarapim yet ol man long planti hap
Sik Lepra
Sik Lepra Wantaim Malaria