Jisas Tru Tru
TAIM Jisas i kisim save pinis long ol aposel olsem ol man i tok em i husat, em i askim ol: “Yupela yet i tok mi husat?” Gutnius bilong Matyu i kamapim bekim bilong aposel Pita olsem: “Yu dispela man God i bin makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Yu Pikinini Bilong God i gat laip.” (Matyu 16:15, 16) Sampela narapela i gat wankain tingting. Nataniel, bihain em i bin kamap wanpela aposel, em i tokim Jisas: “Tisa, yu Pikinini Bilong God. Yu King bilong Israel.” (Jon 1:49) Jisas yet i tokaut long bikpela wok bilong em olsem: “Mi yet mi rot, na mi as bilong tok tru, na mi as bilong laip. I no gat wanpela man inap i kam long Papa long narapela rot. Nogat. Long mi tasol.” (Jon 14:6) Sampela taim em yet i tok olsem em i “Pikinini Bilong God.” (Jon 5:24, 25; 11:4) Na em i strongim tok bilong em long rot bilong ol mirakel, na em i kirapim bek ol daiman tu.
Yu Ting i Gat As na Ol i Gat Tupela Tingting?
Olsem wanem? Yumi inap bilip long stori bilong Jisas i stap long ol Gutnius? Ol i kamapim Jisas tru tru? Frederick F. Bruce, em wanpela profesa bilong skelim skelim ol tok bilong Baibel na em i bin i stap long Yunivesiti bilong Manchester, Inglan, em i tok: “Planti taim yumi no inap kamapim klia olsem olgeta wan wan tok bilong wanpela olpela rait i tru o nogat, maski em i bilong Baibel o i no bilong Baibel. Em inap sapos yumi ken bilip long man i raitim ol tok. Sapos olsem, orait yumi inap bilip olsem olgeta wan wan tok bilong em i tru. . . . Tru, ol Kristen i kisim ol tok bilong Nupela Testament olsem wanpela buk ‘holi,’ tasol dispela i no mekim na yumi ken ting em i no stori long ol samting i bin kamap tru.”
James R. Edwards, em profesa bilong ol lotu long Koles Jamestown, North Dakota, Amerika, em i bin skelim ol tok ol Gutnius i kamapim long Jisas, na em i tok: ‘Yumi inap bilip tru olsem ol Gutnius i kamapim planti narapela narapela stori tru long Jisas. . . . Dispela askim “bilong wanem ol Gutnius i kamapim stori bilong Jisas olsem i stap long Baibel,” yumi inap bekim olsem: Dispela stori i kamapim stret ol tok na pasin bilong Jisas, olsem em i husat tru. Ol Gutnius i kamapim stret tingting bilong ol disaipel long Jisas, olsem God i bin salim em i kam na givim strong long em long i stap olsem Pikinini bilong God na Wokman bilong em.’a
Ol i Laik Save Long Jisas
Olsem wanem long ol narapela buk i stori long Jisas Krais? Ol man i ting olsem wanem long ol? Planti taim ol buk bilong Tacitus, Suetonius, Josephus, Pliny the Younger, na sampela narapela man i kamapim stori bilong Jisas. Buk The New Encyclopædia Britannica (1995) i tok long ol dispela stori olsem: ‘Ol dispela stori i kamapim long ples klia olsem bipo, maski ol man i birua long lain Kristen, ol i no gat tupela tingting olsem Jisas i bin i stap tru o nogat. Namba wan taim ol i tok pait long dispela samting, em bihain long yia 1780 samting, na namel long yia 1800 na 1900, na bihain long yia 1900, na ol dispela tok bilong ol i no gat as bilong en.’
Sori tru, ol saveman bilong nau, taim ol i laik kisim save olsem Jisas “tru tru” em i husat, o “em i bin i stap tru o nogat,” ol i haitim stori tru bilong Jisas aninit long kain kain tingting i no gat as bilong en. Ol i bin sutim tok long ol man bilong raitim Gutnius olsem ol i kamapim ol stori nating long Jisas, tasol ol yet i gat asua long mekim olsem. Sampela i gat strongpela laik tru long kisim biknem na ol i laik bai nem bilong ol i stap long ol narakain nupela tingting, olsem na ol i no skelim gut ol samting i kamapim stori tru bilong Jisas. Long dispela rot ol i kamapim wanpela “Jisas” i stap long tingting bilong ol saveman tasol.
Ol man i laik save long Jisas tru tru, ol i ken kisim save long em long Baibel. Luke Johnson, em profesa bilong stadi long Nupela Testamen na lotu Kristen i kamap olsem wanem, long Skul Bilong Lotu (Candler) long Yunivesiti Emory, em i tok, klostu olgeta stadi ol man i mekim long Jisas ol i no stret long as tingting bilong Baibel. Em i tok, i gutpela long kisim save long i stap bilong Jisas, na pasin, na wok politik, na sindaun bilong ol man long taim bilong Jisas. Tasol em i tok moa, bilong kisim save long dispela Jisas ol saveman i tok em i bin i stap bipo, dispela “i no samting em Baibel i gat wok long mekim,” long wanem, wok bilong Baibel em bilong “kamapim ol pasin bilong Jisas,” na ol tok em i autim, na wok bilong em olsem Man bilong kisim bek ol man. Olsem na yumi laik save, Jisas i gat wanem pasin tru na em i bin autim wanem tok?
Jisas Tru Tru
Ol Gutnius—em 4-pela stori bilong Baibel long i stap bilong Jisas—ol i kamapim wanpela man i save tingim tru ol narapela. Pasin bilong sori long ol man i kirapim Jisas long helpim ol man i gat sik, na ol aipas, na ol man i gat ol narapela hevi long skin. (Matyu 9:36; 14:14; 20:34) Indai bilong pren bilong em Lasarus, na bel hevi dispela i bin kamapim long ol susa bilong Lasarus, dispela i bin mekim na ‘bel bilong Jisas i sori tru na em i krai.’ (Jon 11:32-36) Tru tumas, ol Gutnius i kamapim planti pasin bilong Jisas—olsem em i pilim tru hevi bilong wanpela man i gat sik lepra, em i amamas tru long gutpela samting i kamap long wok bilong ol disaipel bilong em, em i belhat long ol man i strong tumas long bihainim lo na i no gat pasin sori, na em i bel hevi long ol manmeri bilong Jerusalem i sakim Mesaia.
Taim Jisas i wokim wanpela mirakel, planti taim em i tingim ol samting man yet i bin mekim long dispela, olsem: “Yu bilip long mi, olsem na yu kamap orait gen.” (Matyu 9:22) Em i litimapim nem bilong Nataniel olsem em i “man tru bilong Israel,” na em i tok: “I no gat wanpela giaman tok o giaman pasin i stap long em.” (Jon 1:47) Sampela i ting presen wanpela meri i bin givim long Jisas i gat bikpela pe tumas, tasol Jisas i helpim dispela meri na em i tok ol manmeri bai tingim gutpela pasin bilong em inap longpela taim bihain. (Matyu 26:6-13) Em i stap gutpela pren bilong ol disaipel bilong em na em i “laikim ol moa yet i go inap long taim em i dai.”—Jon 13:1; 15:11-15.
Ol Gutnius i kamapim tu olsem kwiktaim Jisas i pilim tingting bilong ol man. Maski em i toktok wantaim wanpela meri long hulwara, o wanpela tisa bilong lotu long gaden, o wanpela man i wok long painim pis long raunwara, ol i pilim tru ol tok bilong em. Taim Jisas i kirap long toktok wantaim ol, planti bilong ol dispela man i kamapim bel na tingting bilong ol. Em i mekim na ol i pilim tru tok bilong em. Long taim bilong Jisas ol man i no save go klostu long ol man i gat namba, tasol planti manmeri ol i go bung bung long em. Ol i amamas long i stap wantaim Jisas; ol i no pret long bung wantaim em. Ol pikinini i amamas long i stap wantaim em, na taim em i kisim wanpela pikinini bilong skulim ol disaipel, em i no sanapim pikinini long ai bilong ol disaipel na em tasol, nogat; em i “holim pikinini.” (Mak 9:36; 10:13-16) Tru tumas, ol Gutnius i kamapim olsem pasin na toktok bilong Jisas i save pulim tru ol man, olsem na ol manmeri i stap 3-pela de wantaim em bilong harim ol gutpela tok bilong em.—Matyu 15:32.
Jisas i gutpela olgeta, tasol em i no save skelim skelim pasin bilong ol narapela o pasin antap na bosim strong ol sinman em i stap wantaim ol na em i autim tok long ol. (Matyu 9:10-13; 21:31, 32; Luk 7:36-48; 15:1-32; 18:9-14) Jisas i no strong strong long ol man long mekim ol samting. Ol man i karim planti hevi na em i no laik putim sampela hevi moa long ol. Nogat. Em i tok: “Yupela ol man i save hatwok tru . . . yupela olgeta i kam long mi na bai mi givim malolo long yupela.” Ol disaipel bilong em i lukim olsem em i save mekim ‘pasin isi long ol man na daunim em yet’; plang em i givim ol long karim, em i no hevi.—Matyu 11:28-30.
Pasin bilong Jisas i kamap ples klia long ol stori bilong ol Gutnius, na taim man i ritim ol dispela stori em i pilim tru olsem ol dispela tok i tru. Tasol sapos 4-pela man i kamapim nating stori bilong wanpela man i narapela kain, orait em i hatwok long mekim na bai pasin bilong dispela man i wankain insait long dispela 4-pela narapela narapela stori. Sapos dispela man i no bin i stap tru tru, orait fopela narapela narapela man bilong raitim stori ol i no inap kamapim wankain stori long em, na olgeta stori ol i mekim long em i kamapim wankain pasin na tingting bilong em.
Saveman Michael Grant i kamapim wanpela askim i kirapim tru tingting bilong yumi. Em i tok: “Olsem wanem na long olgeta stori bilong ol Gutnius, ol i kamapim klia tru stori bilong wanpela gutpela yangpela man em i raun namel long ol kain kain meri, na sampela em ol meri nogut, tasol man hia i no mekim sampela pasin kranki long ol, na long olgeta taim em i mekim gutpela pasin tasol?” Bekim bilong dispela askim i olsem: Dispela man em i bin i stap tru na em i mekim ol pasin olsem Baibel i stori long en.
Jisas Tru Tru na i Stap Bilong Yu Long Bihain
Baibel i stori long i stap bilong Jisas long graun, na tu, Baibel i stori long i stap bilong em olsem Pikinini bilong God taim em i no kamap man yet long graun, na God i bin wokim em “paslain long olgeta narapela samting.” (Kolosi 1:15) Inap 2,000 yia i go pinis, God i putim laip bilong Pikinini bilong em long heven i go insait long bel bilong wanpela nupela meri Juda, bambai em i ken kamap man bilong graun. (Matyu 1:18) Taim Jisas i mekim wok bilong em long graun, em i autim tok olsem Kingdom bilong God tasol em inap long helpim ol manmeri i stap nogut na i karim planti hevi, na em i skulim ol disaipel bilong em long mekim yet dispela wok bilong autim tok.—Matyu 4:17; 10:5-7; 28:19, 20.
Long Nisan 14 (olsem Epril 1), long yia 33 C.E., ol i holim Jisas, putim em long kot, makim strafe bilong em, na kilim em i dai—ol i mekim tok giaman long kot olsem em i birua long gavman. (Matyu 26:18-20, 48–Matyu 27:50) Jisas i dai bilong baim bek ol man, na dispela i helpim ol man i bilip na bai sin i no ken pas moa long ol, na em i opim rot long olgeta man i bilip long em ol inap kisim laip oltaim. (Rom 3:23, 24; 1 Jon 2:2) Long Nisan 16, Jehova i kirapim bek Jisas, na bihain liklik em i go bek long heven. (Mak 16:1-8; Luk 24:50-53; Aposel 1:6-9) Jisas em King Jehova i makim pinis, olsem na em i gat olgeta strong long kamapim laik bilong God long ol man. (Aisaia 9:6, 7; Luk 1:32, 33) Tru tumas, Baibel i soim olsem Jisas em i nambawan man bilong kamapim laik bilong God.
Long taim bilong ol aposel planti man i bilip olsem Jisas em i dispela Mesaia, o Krais, God i bin tok promis long en, na Jehova i salim em i kam long graun bilong kamapim klia olsem i stret Jehova i stap king, na bilong givim laip bilong em olsem pe bilong baim bek ol manmeri. (Matyu 20:28; Luk 2:25-32; Jon 17:25, 26; 18:37) Ol man i mekim nogut tru long ol disaipel bilong Jisas, olsem na yumi ken ting ol manmeri i no inap kamap disaipel bilong Jisas sapos ol i gat tupela tingting long em i husat tru. Ol i strongim bel na ol i givim bel tru long mekim wok em i givim long ol, olsem “mekim olgeta lain manmeri i kamap disaipel.”—Matyu 28:19.
Long nau, planti milion Kristen i save Jisas em i wanpela man i bin i stap tru. Ol i bilip long em olsem King bilong Kingdom bilong God i kamap pinis long heven, na klostu nau em bai bosim dispela graun na olgeta wok bilong ol man. Yumi amamas long dispela gavman bilong God, long wanem, em bai pinisim ol hevi bilong dispela graun. Long rot bilong “autim gutnius bilong Kingdom” long ol man, ol Kristen tru i kamapim long ples klia olsem ol i stap gut long dispela King Jehova i bin makim.—Matyu 24:14.
Ol man i helpim wok bilong dispela Kingdom i stap long han bilong Krais, em Pikinini bilong dispela God i stap laip, ol bai stap laip na kisim ol gutpela samting inap long olgeta taim bihain. Yu tu inap kisim ol dispela gutpela samting! Ol man i kamapim dispela nius ol bai amamas long helpim yu long kisim save long dispela Jisas tru tru.
[Futnot]
a Bilong save moa long ol stori bilong ol Gutnius, lukim sapta 5 i go 7 bilong buk The Bible—God’s Word or Man’s?, em ol Witnes Bilong Jehova i wokim.
[Blok/Piksa long pes 6]
Tok Bilong Sampela Man
“Mi tingim Jisas bilong Nasaret olsem wanpela bilong ol nambawan strongpela tisa bilong dispela graun. . . . Mi tokim ol Hindu, i stap bilong yupela i no inap kamap gutpela sapos yupela i no strong long stadi long ol tok bilong Jisas.”—Mohandas K. Gandhi, The Message of Jesus Christ.
“Wanpela man i narapela kain olsem, na olgeta taim em i bihainim wankain pasin, na em i gutpela olgeta, na em i pilim tru hevi bilong ol man, na em i winim tru olgeta narapela man, ol man i no inap kamapim nating stori bilong wanpela kain man olsem. . . . I mas i gat wanpela man i winim Jisas bambai em i ken kamapim nating stori bilong wanpela man na kolim em Jisas.”—Philip Schaff, History of the Christian Church.
‘Ol man bilong raitim Gutnius bilong Jisas, ol i no bikpela saveman bilong graun, tasol insait long liklik hap taim, ol i bin kamapim stori bilong wanpela man i gat bikpela strong na ol gutpela gutpela pasin i save kirapim ol man long laikim em, na em i gat gutpela lo tru, na long rot bilong em bai ol man i stap brata brata, olsem na yumi save ol i stori long wanpela man tru—ol i no inap kamapim nating kain stori olsem.’—Will Durant, Caesar and Christ.
“Yumi no inap ting olsem wanpela lotu i stap long olgeta hap em inap kamap long rot bilong wanpela man i no bin i stap tru na sampela man i kamapim nating stori bilong em bilong pulim ol man. Yumi save i gat planti man i bin i stap tru na ol i bin traim long kamapim wanpela lotu, tasol wok bilong ol i pundaun.”—Gregg Easterbrook, Beside Still Waters.
‘Mi wanpela saveman bilong raitim stori bilong ol samting i bin kamap bipo na mi bilip tru olsem ol Gutnius i no stori nating. Ol i no bilasim ol dispela stori olsem ol i save bilasim ol stori nating. Yumi no save long planti samting long i stap bilong Jisas, na ol man i save kamapim ol stori nating ol i no save raitim ol stori olsem.’—C. S. Lewis, God in the Dock.
[Ol Piksa long pes 7]
Ol Gutnius i kamapim planti pasin bilong Jisas