Tingting Kranki Bilong Graun Long Stap Gut Long Narapela
LONG wanpela Fraide apinun long Tel Aviv, Israel, wanpela yangpela man i bung wantaim wanpela lain yangpela na ol i sanap ausait long wanpela nait-klap. Em nau, wanpela bom i pairap na bagarapim ol yangpela.
Wanpela man i bin pasim bom long bodi bilong em na pairapim, na dispela i kilim i dai em yet na 19 yangpela. Bihain wanpela dokta i tokim ol niusman: “Ol hap bilong bodi i slip nabaut nabaut, olgeta em ol yangpela tasol—bipo mi no bin lukim kain samting nogut olsem.”
Long nius The Lancet, Thurstan Brewin i tok: “Pasin olgeta man i laikim, olsem pasin bilong stap gut long narapela . . . em dispela pasin i mekim na i no hatwok long pait i kirap, na i hatwok tru long pait i pinis.” Tru tumas, kirap long ol Pait Holi bilong Kristendom i kam inap long taim ol Natsi long Jemani i bagarapim wanpela lain olgeta, pasin bilong bagarapim man i pulap long graun, na ol i tok ol i mekim olsem bilong stap gut long narapela.
Planti Man Moa i Bagarap
Yumi save, sapos man i strong tumas long pasin bilong stap gut long narapela, dispela inap bagarapim man, tasol sapos man i sot long dispela pasin, dispela inap bagarapim ol lain manmeri. Wanpela buk (Webster’s New Encyclopedic Dictionary) i tok, pasin bilong stap gut long narapela i olsem ‘man i stap gut long wanpela man o wanpela wok’ na “i olsem man i pas gut wantaim narapela, maski traim i kamap long lusim dispela man o kamapim em long birua.” Planti man i tok ol i laikim pasin bilong i stap gut long narapela, tasol long nambawan bikpela samting—olsem insait long famili—ol manmeri i sot tru long dispela pasin. Pasin bilong katim marit i go bikpela tru, na pasin bilong inapim ol laik bilong ol yet tasol, ol hevi bilong olgeta de, na ol hevi em pasin pamuk i kamapim, ol i olsem paia i kirapim ol marit long katim marit. Na olsem long taim bom i pairap long Tel Aviv, planti yangpela i no gat asua ol i save kisim bagarap.
Wanpela ripot i tok: “Taim famili i no stap gut wantaim, long wanem, planti i katim marit, o lusim poroman, o papa o mama tasol i lukautim famili, dispela i mekim na ol pikinini i no kisim gutpela skul.” Ol pikinini man i go bikpela insait long famili i gat mama tasol, planti i no kisim gutpela skul, na ol i kilim i dai skin bilong ol yet, na ol i insait long pasin raskol. Long olgeta yia, wan milion pikinini long Amerika i stap long ol famili em papamama i katim marit, na long olgeta wan wan yia long dispela kantri, long olgeta tupela tupela pikinini i gat wanpela pikinini i kamap long famili em papamama bai katim marit paslain long ol i gat 18 krismas. Ol ripot i kamapim olsem wankain samting i save painim planti yangpela long ol narapela hap.
Em Bikpela Mak Tumas Long Winim?
Nau ol man i no stap gut long ol narapela olsem bipo na dispela i mekim na tok bilong King Devit i stret moa yet. Em i tok: “God, yu mas helpim mi. I no gat wanpela gutpela man i stap. Bai yu no inap lukim wanpela stretpela man.” (Song 12:1) Bilong wanem ol man i no stap gut moa long narapela? Roger Rosenblatt i tok long nius Time: “Tru, pasin bilong stap gut long narapela i wanpela gutpela pasin, tasol ol man i save pret tumas, ol i no bilip long ol yet, ol i laikim tumas long kisim planti samting, na dispela i mekim na i hatwok long planti man long bihainim dispela pasin.” Baibel i stori long taim bilong yumi na i tokaut klia: “Ol man bai i laikim ol yet tasol . . . [na] givim baksait long ol pasin bilong God. Ol bai i no save long pasin bilong i stap pren bilong ol arapela.”—2 Timoti 3:1-5.
Taim yumi tingim ol bikpela samting pasin bilong stap gut long narapela—o i no stap gut long narapela—i mekim long tingting na pasin bilong ol man, yumi inap kamapim askim olsem: ‘I stret yumi mas i stap gut long husat?’ Tingim bekim bilong dispela askim i stap long stori i kamap bihain long dispela.
[Piksa Kredit Lain long pes 3]
Photo above: © AFP/CORBIS