Kapadosia—Em Ol Man i Bin Sindaun Long Ol Haus i Kamap Long Rot Bilong Win na Wara
APOSEL Pita i bin mekim sampela tok long Kapadosia. Em i raitim namba wan pas bilong em i go long ol manmeri bilong God “i stap nabaut olsem tripman long . . . Kapadosia.” (1 Pita 1:1) Kapadosia em i wanem kain ples? Bilong wanem ol manmeri bilong dispela ples i sindaun long ol haus ol i bin wokim insait long ston? Olsem wanem ol i bin kisim save long lotu Kristen?
Wanpela man Inglan, em W. F. Ainsworth, em i bin raun i go long Kapadosia long yia 1845 samting, em i tok: “Wantu mipela i stap namel long ol traipela traipela ston.” Ol man i go raun long dispela hap bilong Teki long nau, ol i save kirap nogut long lukim dispela hap long ples daun bilong Kapadosia we ol traipela ston i sanap olsem ol soldia i was i stap. Sampela i olsem ol bikpela paip bilong stov em longpela bilong ol inap 30 mita na sampela i longpela moa. Na sampela i olsem ol traipela kap bilong aiskrim, o talinga samting.
Lait bilong san i save givim narapela narapela kala long ol dispela ston! Taim tulait i bruk, kala bilong ol i ret liklik. Long belo, kala bilong ol i senis i go waitpela, na taim san i go daun, kala bilong ol i kamap hap yelo na hap braun. Wanem samting i bin kamapim ol dispela traipela ston? Na bilong wanem ol man bilong dispela ples i wokim haus insait long ol dispela ston?
Win na Wara i Katim
Kapadosia i stap long namel bilong Anatolian Peninsula, dispela ples i joinim Esia wantaim Yurop. Dispela ples inap stap olsem stretpela graun sapos em i no gat tupela volkeno i stap long en. Planti tausen yia i go pinis, dispela tupela volkeno i bin pairap strong na karamapim dispela hap long tupela kain ston—strongpela ston basal na ston tufa, em waitpela ston i no strong tumas, em i save kamap taim das bilong volkeno i kamap strong.
Taim ol bikpela wara, ren, na win i stat long brukim ston tufa, dispela i mekim na ol bikpela baret i kamap. Namel long ol dispela baret i gat ol traipela ston i sanap, kain ston olsem yumi no inap lukim long ol narapela hap bilong graun. Sampela bilong ol dispela traipela ston i gat planti hul long en na i luk olsem haus bilong ol binen. Ol asples i wokim haus bilong ol insait long ol dispela ston tufa, na ol i wokim planti rum moa taim famili i go bikpela. Long taim bilong san, haus bilong ol i stap kol, na long taim bilong kol, haus i stap hat liklik.
Senis i Kamap
Ol dispela lain bilong sindaun long hul bilong ston long Kapadosia, ol inap stap olsem yet sapos ol i no bin sindaun long bikrot ol man i raun i go i kam long en. Dispela rot, em Rot Slika, longpela bilong en inap 6,500 kilomita, em i kirap long Rom na katim i go namel long Kapadosia na i go kamap long Saina. Ol man bilong baim na salim ol samting, na ol ami bilong Persia, Grik, na Rom, olgeta i save go i kam long dispela rot. Ol dispela lain i bringim ol nupela bilip i kam.
Long yia olsem 200 B.C.E., i gat ol lain Juda i sindaun long Kapadosia. Na ol Juda bilong dispela hap i bin stap long Jerusalem long yia 33 C.E. Ol i bin go long bikpela bung bilong de Pentikos. Olsem na taim holi spirit i kam daun pinis long ol disaipel, aposel Pita i autim tok long ol dispela Juda bilong Kapadosia. (Aposel 2:1-9) Sampela i bilip long tok bilong em, na ol i bringim nupela bilip bilong ol i go bek wantaim ol. Olsem na long namba wan pas bilong Pita, em i mekim sampela tok i go long ol Kristen i stap long Kapadosia.
Bihain, isi isi ol tingting haiden i wok long pulim tingting bilong ol Kristen long Kapadosia. Tripela hetman bilong lotu long Kapadosia long 350 C.E. samting ol i strong long sambai long bilip bilong God Triwan, em Baibel i no as bilong en. Ol dispela hetman em Gregory bilong Nazianzus, Bikpela Basil, na brata bilong em Gregory bilong Nyssa.
Bikpela Basil i kirapim ol man long bihainim pasin bilong sakim olgeta kain amamas bilong skin. Ol dispela haus bilong ol Kapadosia em ol i wokim insait long ston i stret long dispela kain sindaun. Taim ol dispela lain i kamap planti, ol i wokim ol haus lotu insait long ol ston i traipela moa. Long 1200 C.E., ol i bin wokim pinis olsem tri handet haus lotu insait long ol ston. Planti bilong ol dispela haus lotu i stap yet i kam inap long nau.
Long nau, ol man i no mekim wok moa long ol dispela haus lotu samting, tasol i no gat bikpela senis tumas i kamap long sindaun bilong ol asples. Planti man i sindaun yet long ol hul bilong ston. Ol man i go raun long Kapadosia ol i save kirap nogut long samting ol asples i bin mekim bilong wokim haus insait long ol dispela traipela ston.
[Mep long pes 24, 25]
(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)
KAPADOSIA
SAINA (Cathay)