Kisim Blut—Em Rot Bilong Abrusim Dai o Olsem Wanem?
LONG 1941 Dokta John S. Lundy i tok, sapos mak bilong hemoglobin bilong blut bilong sikman i go daun aninit long 10-pela gram long ol wan wan desilita, orait, sikman i mas kisim blut. Tasol maski i no gat samting bilong truim tok bilong dispela dokta, ol dokta i bihainim dispela tok bilong em.
Inap 30 yia sampela man i tok, dispela tok bilong dokta i no stret. Long 1988 wanpela nius (The Journal of the American Medical Association) i tok, i no gat as bilong helpim tok bilong dispela dokta. Dokta Howard L. Zauder i tok, dispela tok bilong dokta em tingting nating bilong sampela man bilong bipo, na as bilong en i no klia, na i no gat wanpela samting i bin kamap bilong truim. Na sampela man i tok, tok bilong Dokta Lundy em i tok nating tasol.
Tasol planti dokta i bihainim yet dispela tok. Ol i ting, sapos mak bilong hemoglobin long blut bilong sikman i go daun aninit long 10, em i mas kisim blut bilong oraitim sik anemia (olsem sot long blut), na ol i bihainim tasol dispela pasin, na i olsem lo bilong ol.
Olsem na ol dokta i mekim bikpela wok tumas long blut na ol samting ol i kisim long blut. Dokta Theresa L. Crenshaw i tok, long Amerika inap 2 milion taim long olgeta yia ol dokta i givim blut long ol man na i no gat as na ol i mekim olsem. Na long Japan ol bikman bilong dipatmen bilong welfe (Health and Welfare Ministry) i tok, ol dokta i givim nating blut long ol sikman na ol dispela dokta i ting blut bai oraitim olgeta sik.
Sik anemia i ken bagarapim man, tasol sampela taim blut inap winim sik anemia long bagarapim man. Ol Witnes Bilong Jehova i no save kisim blut, long wanem, ol i laik bihainim tok bilong God, na ol samting i bin painim ol em i makim olsem blut i no gutpela samting bilong stretim sik.
Ating yu bin kaunim wanpela nius i tok, wanpela Witnes Bilong Jehova i dai pinis long wanem em i no laik kisim blut. Tasol sori tumas, nius i kolim hap tok tasol bilong dispela samting. Planti taim dokta i no katim hariap Witnes i sik, o dokta i no laik mekim na dispela samting tasol i as na Witnes i dai. Sampela dokta i no laik katim Witnes sapos mak bilong hemoglobin bilong blut i aninit long 10 na ol i no inap givim blut long em. Tasol planti dokta i bin katim Witnes i gat sik na mak bilong blut bilong em i olsem 5, o 2, o aninit long 2, na bihain Witnes i orait. Dokta Richard K. Spence i tok, ‘Mi save long wok bilong katim ol Witnes i gat sik, na mi save, maski mak bilong blut bilong ol i daun, dispela i no inap mekim na ol i dai, nogat.’
I Gat Planti Senis
Sampela taim ol dokta i save tokim sikman Witnes, ‘Sapos yu no kisim blut, bai yu dai.’ Tasol i gat planti narapela samting sikman i ken kisim, na ol dispela samting i senis bilong blut. Ol Witnes Bilong Jehova i no laik i dai—ol i laik i stap laip; olsem na ol i save long ol dispela narapela samting ol inap kisim na bai ol i ken abrusim blut. Baibel i tambuim man long putim blut i go insait long skin bilong em, olsem na ol Witnes i no ting blut tasol inap long stretim sik.
Long Jun 1988 wanpela ripot (Report of the Presidential Commission on the Human Immunodeficiency Virus Epidemic) i tok, i gutpela sapos ol dokta o haus sik i ken givim wanpela pepa long ol sikman em dokta i mas katim ol, na pepa i ken kolim ol samting nogut inap painim man sapos em i kisim blut, na pepa i ken kolim ol samting em man i ken kisim sapos em i no laikim blut, em ol senis bilong blut, na sikman yet i ken tok, em i laikim wanem samting. Inap planti yia ol Witnes i bin askim long kain pepa olsem.
Ol dokta na haus sik i mas larim sikman i kolim wanem samting em yet i laikim. Sapos dokta i katim man, na blut i kapsait, tasol dokta i no larim i lus nating, nogat, em i wokim sampela samting na dispela blut i ken go bek gen insait long skin bilong man, orait, planti Witnes i no gat tok long dispela samting. Na ol dokta i tok, i gutpela sapos dokta i ken putim sampela kain wara i go insait long rop bilong sikman em blut bilong em i sot, na dispela wara i ken tanim wantaim blut na bai i gat planti blut, na skin bilong man yet i ken wokim nupela hemoglobin bilong blut, em dispela retpela samting ol i kolim retpela sel i stap long en. Ol dokta i bin mekim olsem long ol man, na ol i no dai, nogat; dispela pasin i ken helpim dokta long mekim ol wok bilong katim man na bai man i no ken bagarap.
I gat wanpela marasin (recombinant erythropoietin) ol i ken givim long man sapos em i sot long blut, na dispela marasin i ken helpim skin bilong man yet long wokim nupela blut.
Ol man bilong saiens i wok long painim wanpela senis bilong blut na em inap long karim oksijen i go long ol hap bilong skin olsem blut i save mekim. Ol i ting, ol bai painim wanpela samting na gavman i ken orait long en na ol i ken givim long sikman i no laikim blut na dispela samting i ken mekim wok olsem blut i save mekim long karim oksijen i go long ol hap bilong skin bilong man.
Olsem na sapos sikman i no laik kisim blut, i gat sampela ol narapela samting em i ken kisim. Dokta Horace Herbsman em wanpela profesa i gat bikpela save long katim man, na em i raitim wanpela tok long wanpela nius (Emergency Medicine) na em i tok: ‘I gat sampela ol narapela samting dokta i ken mekim wok long en sapos ol i no laikim blut. Yumi bin kisim planti save long taim yumi bin oraitim sik bilong sampela Witnes Bilong Jehova, olsem na ating yumi no gat wok long blut long oraitim sikman olsem bipo yumi ting yumi mas mekim; blut i givim planti hevi long yumi.’ Wanpela nius (The American Surgeon) i tok: ‘Inap 25 yia pinis ol dokta i bin katim sampela sikman i gat bikpela sik, na ol dispela dokta i no bin mekim wok long blut, na ol dispela sikman i orait gen.’
Orait, sapos blut inap bagarapim man, na i gat senis bilong en i stap na dispela senis i no inap bagarapim man, olsem wanem na ol i givim nating blut long planti milion man? Na planti ol i no bin save dokta i mekim olsem long ol, na sampela i no laik bai dokta i mekim olsem. Wanpela ripot long sik AIDS i toktok long ol dokta na haus sik i no save gut long ol dispela senis bilong blut, na ripot i tok, ol bos bilong hap ol i bungim blut long en ol i no laik tokaut olsem i gat senis bilong blut, long wanem, ol i save wok mani long blut.
I olsem: Wok mani long blut em i wanpela bikpela wok bisnis.