Bilong Wanem Dispela Pasin i Kamap Strong Long Nau?
WANPELA meri i gat 34 krismas, nem bilong em An, em i tok, ‘Mi bin kisim strongpela tingting long kamap bun nating, na dispela i kamap olsem bikpela samting tru long tingting bilong mi, winim ol narapela samting.’ An i pret, nogut skin bilong em i go patpela. Olsem na em i lusim planti kaikai na kisim liklik kaikai tasol. Em i mekim mekim i go na insait long sotpela taim tasol em i lusim 27 kilogram olgeta! Man bilong em i stori long dispela samting na em i tok, ‘An i kamap bun nating tru, na i olsem em i bin i stap long wanpela banis kalabus nogut na ol i no bin givim kaikai long em.’
Orait bihain hangre i mekim na An i kirap kaikai gen—em i mekim save moa yet long kaikai. Tasol em i tingting planti, nogut skin bilong em i go patpela, olsem na em i wok long kisim planti marasin bilong kirapim em long go long toilet oltaim na rausim kwik ol dispela kaikai. Na taim em i kaikai pinis em i trautim bek kaikai. Ating yu harim dispela stori na yu tingting: ‘Wanem samting i kirapim meri o man long mekim kain pasin kranki olsem?’
An i tok, ‘I no hatwok long kisim dispela tingting. Mi laik kamap bun nating. Nau long dispela taim i gat planti samting i subim ol meri long kisim dispela laik. I gat planti buk i save putim piksa bilong ol klos i gat stail tru, tasol ol dispela kain klos i bilong ol bun nating meri tasol. Ol dispela samting i mekim na mi tingting strong long kamap bun nating tru, na bai skin bilong mi i gutpela long ai bilong ol narapela.’
Em nau, dispela pasin kranki An i kisim long kaikai i kalabusim em strong inap 10-pela yia. Olsem em i tok: ‘Pastaim mi kirap mekim dispela pasin long kaikai, tasol mi no bin save em bai nogutim mi olsem.’ Tasol i no An tasol i bin mekim dispela kain pasin. Long hap bilong Amerika ol i tok i gat olsem 1 milion meri ol i kisim dispela pasin kranki long kaikai bambai ol i ken lusim skin—wanpela pasin, em ol i lusim kaikai na ol i no laik kaikai liklik, na wanpela pasin, em ol i mekim save kaikai tasol bihain ol i trautim bek. Planti man tu ol i kisim dispela kain pasin; long nau planti man tu ol i pat tumas. Orait nau yumi ken stori long dispela tupela kain pasin kranki ol i mekim long kaikai.
Ol Dispela Pasin
Wanpela pasin ol i kolim anoreksia nevosa. Bel na tingting bilong ol i stap nogut na ol i tingting planti long skin bilong ol. Olsem na ol i no inap kaikai, o ol i lusim kaikai inap longtaim. Dispela i mekim na ol i lusim skin moa yet. Tasol maski meri i lusim skin na i kamap bun nating, em i tingting yet olsem em i pat tumas. Sik bilong mun i no painim em moa. Em i strong long i stap bun nating.
Narapela pasin ol i kolim bulimia. Ol i save kaikai planti na ol i mekim hariap hariap, na ol i no inap bosim skin bilong ol na kaikai long skel tasol. Orait, taim ol i kaikai pinis, ol i trautim bek kaikai; o ol i dring marasin bambai ol i ken i go long toilet planti taim, o ol i mekim ol narapela samting, na long dispela rot ol i rausim kwik kaikai ol i bin kisim; na sampela ol i mekim save eksasais. Ol meri i mekim ol dispela kain pasin ol i tingting oltaim long skin bilong ol i mas gutpela na i no ken patpela.
Sampela ol i mas kaikai oltaim na kaikai planti. Ol i no inap bosim skin na kaikai long laik tasol. Orait, taim ol i kaikai pinis, nau bel bilong ol i gat tok na ol i sem long dispela pasin ol i mekim na long skin bilong ol i go patpela. Taim wanpela samting i mekim na em i bel hevi, o bel bilong em i kirap long wanpela samting, nau em i mekim save kaikai. Olsem na planti meri i mekim dispela pasin, skin bilong ol i save go patpela tru, long wanem, ol i no save mekim wanpela samting bilong rausim kwik ol dispela kaikai long skin bilong ol.
Tasol sapos skin bilong yu i go patpela, o yu lusim skin, o skin bilong yu i hevi tumas, o yu bun nating, dispela i no makim olsem yu save mekim ol dispela kain pasin kranki long kaikai. Nogat. Ating yu kisim skin bilong papa o mama o ol tumbuna, o wanpela samting long skin i mekim na yu olsem. Tasol yumi stori long taim man o meri i strong long lusim skin na em i kisim tingting kranki long kaikai. Em i tingting planti long dispela na bel bilong em i no stap isi, olsem na em i kirap kaikai planti tru, o em i lusim kaikai.
Dispela Pasin i Kamap Bikpela
Planti lain i gat wok long skelim dispela pasin ol i tok em i go bikpela, olsem wanpela sik nogut i kalap long planti man. Wanpela nius i kamapim ripot bilong dispela lain, ol i tok, ‘Kirap long 1970 dispela pasin i wok long i go bikpela tru, na nau planti ol i save go long ol dokta bilong helpim ol.’ Ol ripot i tok, inap olsem 150,000 i save dai long olgeta yia long dispela pasin olsem anoreksia nevosa na bulimia.
Tasol An i no i dai—em i kamap orait gen. Tasol long olgeta meri o man i kisim dispela kain pasin olsem sik ol i kolim anoreksia nevosa, olsem ol i lusim kaikai, inap olsem 21 pesen i save dai. Na ol dispela lain i gat dispela pasin ol i kolim bulimia, planti ol i save kisim tingting long kilim i dai skin bilong ol yet. Sampela dokta i tok, ol meri i save kam long ol bilong stretim dispela kain sik bilong ol, inap olsem 30 pesen ol i bin traim long kilim i dai skin bilong ol.
Dispela pasin kranki ol i mekim bilong lusim skin, i no ol yangpela tasol i mekim. Ol meri na man i bikpela pinis, na ol kain kain lain na skin, na ol manmeri i gat gutpela sindaun na sampela nogat, ol i mekim dispela kain pasin. Dispela pasin i wok long kamap bikpela long ol kantri i gat planti samting bilong skin. Ol i tok, long Japan, kirap long 1981, dispela pasin i wok long i go bikpela. Na long ol narapela kantri tu, olsem Swiden, Inglan, Hong Kong, Saut Afrika, Ostrelia, Kanada, dispela pasin i go bikpela.
Orait yumi laik save, bilong wanem dispela pasin i kamap bikpela tru nau long taim bilong yumi?
Bikpela Laik long i Stap Bun Nating
Wanpela dokta, em Hilde Bruch, em i bin wok inap 40 yia long helpim ol meri na man i gat dispela pasin, na em i tok, ‘As bilong en, em ol kampani bilong wokim ol klos ol i putim ol kain kain piksa samting bilong ol bun nating meri i save putim ol klos i gat stail tru. Ol nius na piksa wokabaut tu i kamapim strong dispela tingting, tasol wanpela samting i kamapim moa yet dispela tingting, em televisen. Long olgeta taim, long san na long nait, televisen i wok long givim dispela kain tingting long ol, olsem sapos yu bun nating, ol narapela bai laikim yu, na sapos nogat, ol i no ken laikim yu.’
Paslain long yia 1900, ol meri i gat bikpela mani ol tasol i save putim ol klos i gat stail. Tasol bihain long Namba Wan Pait (1914-1918) ol nupela kain stua i kamap, em ol stua i gat ol klos samting long en, na ol i wokim ol nius bilong ol meri, na ol i save kisim piksa bilong ol meri i putim ol klos i gat stail. Ol dispela samting i kirapim planti meri long tingim na laikim ol klos i gat stail. Ol kampani i gat ol nupela masin bilong wokim hariap ol dispela klos, tasol ol i wokim long mak bilong skin, na sapos meri i pat liklik, em i no inap putim ol dispela klos. Olsem na em i bel hevi long dispela na em i sem long ol dispela kain klos i no inap long skin bilong em.
Orait, long 1918 long Amerika ol i kamapim wanpela buk i tok long ol kaikai meri i ken kisim bambai em i ken lusim skin, na nau em i ken amamas long em yet. Ol dispela kain buk i givim tingting long ol meri olsem: Sapos meri i pat liklik, em i no gutpela tumas, na ol narapela i no ken laikim em. Wanpela buk bilong Joan Brumberg (Fasting Girls) i tok, long 1920 samting, ol i mekim olsem skin bilong meri i bikpela samting tru na i winim gutpela pasin; bipo pasin bilong meri long tingim ol samting bilong God, dispela i olsem gutpela bilas bilong em, tasol nau gutpela skin bilong pulim ai bilong man, i kamap olsem senis bilong en. Planti ol i kamapim tingting olsem sapos skin bilong meri i liklik na i gutpela, dispela i makim olsem em i gat nem na em i no samting nating.
Ol dispela samting i paulim tingting bilong planti meri, olsem na ol i tingting tasol long lusim sampela kaikai na bai skin bilong ol i gutpela long ai bilong ol narapela. Long nau long Amerika, planti meri (50 pesen) i lusim sampela kaikai na bai ol i ken lusim skin, na planti bilong dispela lain i mekim bambai skin bilong ol i gutpela long ai bilong ol narapela. Lain bilong wokim wanpela nius bilong ol meri (Glamour) i askim 33,000 meri olsem: “Wanem samting inap mekim yupela i amamas tru, winim olgeta narapela samting?” Planti meri (inap 42 pesen) ol i tok, “Lusim skin.”
Tru tumas, nau long dispela taim pasin bilong lusim skin na i stap bun nating em i kamap olsem nambawan samting tru, i olsem mak bilong meri i gat strong long bosim skin, na dispela meri i gat gutpela skin. Joan Brumberg i tok, pasin bilong i stap bun nating i kamap olsem wanpela lotu bilong ol meri, na long planti yangpela meri, pasin bilong tingting tumas long sotim skel na lusim planti kaikai i kamap olsem wanpela bilip bilong dispela lotu bilong ol.
Tru, nau planti samting i wok long subim ol meri long kamap bun nating, tasol i no olgeta i kisim pasin kranki long kaikai. Orait yumi laik save, husat ol inap mekim dispela kain pasin?
[Blok long pes 3]
Pasin Kranki long Kaikai Inap Bagarapim Skin
Anoreksia Nevosa
Sampela sik bilong blut, mak bilong blut i go daun tru, ai i laik slip oltaim, skin i no gat strong, klok i no wok gut, wantu klok i dai, skin i go yelo, marasin homon i no wok gut insait long skin, sik bilong mun i no kamap, ol bun i go liklik.
Bulimia
Sampela taim sik bilong mun i no kamap, ol masol i no strong na rop bilong en i tait, wara i pinis long skin, ai raun, ol hul i kamap long tit, skin i pilim kol, skin i les, sik bilong bel, klok i no wok gut na em inap bagarap wantu, rot bilong kaikai namel long nek na bel i bagarap na bikpela blut i lus, bel i pen.
Kaikai Oltaim na Kaikai Planti
Skin i go bikpela na mak bilong blut ol i kolim blutpresa i go antap na skin i les, skin i go patpela tru (na sik diabetes inap kisim ol), sik bilong klok, sik kensa, marasin homon i no wok gut long skin, golston.