Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g91 9/8 p. 13-16
  • ‘Ol i Brukim Banis na i Pundaun’

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • ‘Ol i Brukim Banis na i Pundaun’
  • Kirap!—1991
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Pasin Birua i Pinis?
  • Wok Gavman Dimokratik i Gat Hevi Bilong Em Yet Tu
  • Ol Nupela Tok, Ol Nupela Senis
  • Is Jemani na Wes Jemani i Pas Gen—Em Gutpela Samting o Samting Nogut?
  • Ol Dispela Senis Inap Mekim Wanem long Yu?
  • Lain i Go Bikpela Tru
    Kirap!—1992
  • Ol Witnes Bilong Jehova Long Is Yurop
    Kirap!—1991
  • Tru Gutaim i Laik Kamap o Olsem Wanem?
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1991
  • Ol i Amamas Tru Long Isten Yurop
    Kirap!—1992
Lukim Moa
Kirap!—1991
g91 9/8 p. 13-16

‘Ol i Brukim Banis na i Pundaun’

‘MI KIRAP nogut tru. Mi ting mi no inap lukim dispela samting i kamap taim mi stap laip yet!’ Wanem samting i kirapim dispela man long mekim dispela tok? Em i lukim ol man i wok long brukim dispela traipela banis ston i stap long biktaun Belin long Jemani kirap long 1989.a Taim dispela samting i kamap, ol lain i stap long hap bilong Is long biktaun Belin ol i kapsait i kam long hap bilong Wes. Planti ol i kam bilong lukim na baim ol kaikai na laplap samting. Planti tu i kam bilong lukim ol famili bilong ol em ol i no bin lukim ol inap longtaim tru.

Taim dispela samting i kamap, planti man i pilim olsem hap bilong bikples Yurop long sankamap bai i no stap wankain moa.

Pasin Birua i Pinis?

Wanpela samting i winim tru wok bilong rausim dispela banis, em tingting bilong lain i stap long hap bilong Is na lain i stap long hap bilong Wes. Pastaim ol i wok resis long daunim narapela narapela na litimapim nem bilong ol yet. Tasol nau dispela kain tingting i pinis. Wanpela man bipo i stap bikman long ami bilong Amerika, em David Hackworth, i tok long wanpela nius (Newsweek) olsem: ‘Dispela tingting bilong litimapim nem bilong wanpela lain na daunim narapela i pinis.’

Wanpela nius (Stuttgarter Zeitung) bilong Jemani i tok, taim ol lain bilong NATO (North Atlantic Treaty Organization) i mekim bikpela bung bilong ol long biktaun Landon long mun Julai 1990, ol i tok dispela pasin birua i pinis. Narapela nius (The German Tribune) i tok moa olsem: ‘Inap 41 yia pinis Rasia wantaim ol lain kantri i pren wantaim em i birua long Amerika na ol narapela kantri i pren wantaim em. Tasol nau pasin bilong wok wantaim bai senisim pasin birua. Pasin bel isi na gutpela sindaun bai kamap long rot bilong ol toktok i kamap namel long ol gavman bilong olgeta kantri long Yurop.’ Tasol nau dispela pasin birua i wok long kamap long hap bilong Midel-Is.

Wok Gavman Dimokratik i Gat Hevi Bilong Em Yet Tu

Planti kantri nau i senisim gavman bilong ol i kamap gavman dimokratik, olsem ol man yet i ken vot na makim wanem man ol i laikim bilong bosim gavman. Tasol dispela kain wok gavman tu i gat hevi. Pasin sekan i stap namel long Is na Wes, tasol ol pasin na lo bilong gavman dimokratik long baim ol kaikai samting i go i kam long ol kantri i givim hevi long ol dispela gavman i traim mekim wok olsem gavman dimokratik. Wanpela nius (Asiaweek) i tok: ‘Ol gavman i kirap mekim wok olsem gavman dimokratik, em pastaim ol i gat gavman wankain olsem bilong Rasia, nau ol i gat bikpela hevi long mani. Wok bilong gavman dimokratik i gat hevi bilong em yet tu​—em i kamapim planti gutpela samting, tasol em tu inap senis senis.’ Husat i karim ol dispela hevi long rot bilong dispela nupela wok gavman?

Planti milion manmeri long Polan na Is Jemani na long planti hap moa ol i kisim save olsem dispela kain nupela gavman i no inap helpim ol man long kisim wok na kamapim ol samting olsem ol man i ting em inap mekim. Ol bikpela kampani tu i painim ol nupela rot bilong stretim ol wok bambai ol bisnis na kampani inap resis long mekim gut wok bilong ol na kamapim planti samting, tasol wok bilong ol i no kamap gutpela olsem, na ol i mas rausim sampela wokman. Ol narapela lain tu i wok long pilim dispela bikpela hevi, olsem ol lain ami na ol kampani i save wokim ol samting bilong mekim pait. Wanem samting i mekim na ol tu i pilim dispela hevi?

Nau pasin birua na pasin bilong pret em pastaim i stap namel long ol lain kantri ol i kolim Is na Wes i wok long pinis isi isi. Olsem na i no gat planti wok em ami inap mekim, long wanem i no gat planti pait bai kamap nau. Olsem na planti handet tausen soldia na ol famili bilong ol i no gat wok, na ol i mas stap wankain olsem ol narapela man. Ating gavman tu i no inap givim planti mani long ami. Na ol kampani i save wokim ol samting bilong pait tu bai no gat planti wok moa, olsem na ol i mas tingting long mekim narapela wok. Ol wokman bilong ol tu i mas lain gen long ol narapela nupela wok.

Dispela nupela senis i kamap kwiktaim tru long hap Is bilong Yurop na ol man long olgeta hap ol i pilim dispela samting. Olsem wanem na dispela samting i kamap?

Ol Nupela Tok, Ol Nupela Senis

Narapela as na dispela nupela senis i kamap kwiktaim em nupela tingting bilong kantri Rasia, em i stap olsem bos bilong ol kantri ol i stap long dispela lain ol i kolim Is. Gavman bilong Rasia i no strong moa long ol dispela kantri i bihainim ol lo bilong en. Long bipo gavman bilong Rasia i salim ami bilong en i go long kantri Hangari (long 1956) na Sekoslovakia (long 1968) bilong mekim pait bambai ol dispela kantri i mas bihainim ol lo bilong en. Orait, long ol yia namel long 1980 na 1990 narapela kantri ol i kolim Polan, em tu i stap aninit long Rasia, em i kirapim sampela senis na isi isi em i wok long pulim sampela pasin bilong gavman dimokratik i kam insait long gavman, tasol Rasia i no kam pait long ol. I olsem pasin bilong gavman bilong Rasia i senis. Dispela samting i kamap long hap bilong Polan i makim olsem ol lo bilong lain Komyunis long Rasia i no gat bikpela strong moa na i no pasim ol gavman komyunis bilong ol narapela hap long kamapim sampela senis na lusim ol dispela lo. Wanem samting ol i mekim na ol dispela samting inap kamap na i no gat pait samting long en?

Sampela saveman bilong wok politik i tok, as bilong ol dispela senis nau i kamap em ol nupela lo gavman bilong Rasia i kamapim long rot bilong presiden bilong ol, em Mikhail Gorbachev. Long mun Februeri 1990, presiden Gorbachev i tok: ‘Komyunis Pati Bilong Rasia i kirapim wanpela wok ol i kolim perestroika (em wanpela tok Rasia, na insait bilong en i olsem gavman i laik stretim sindaun bilong ol manmeri) na ol i kamapim ol nupela lo bilong dispela wok ol i laik mekim. Olsem na planti nupela senis i wok long kamap long Rasia long dispela as tasol. Dispela ol nupela senis i narapela kain tru na ol i wok long kamap hariap tru.’

Wanpela nius (Asiaweek) i tok: “Long nau sampela hevi i pasim liklik dispela wok, tasol presiden Gorbachev i wok strong yet long kirapim tingting bilong ol man long tingim dispela wok na dispela i kirapim ol kantri tu olsem Hangari na Polan na ol narapela kantri i stap aninit long Rasia long bihainim dispela rot. Dispela tok perestroika na narapela tok em glasnost (dispela tok long Rasia i makim pasin bilong mekim wok long ples klia na lusim pasin hait) i kamap long maus bilong ol man, kirap long taim presiden Gorbachev i kamap nambawan gavman long 1985 long Rasia. Dispela senis i wok long senisim ol wok gavman bilong ol kantri i bihainim gavman komyunis. Dispela tupela tok i makim olsem ol lain komyunis i wok long kisim nupela tingting long wok gavman.

Wanpela man i save gut long wok politik, em Philippe Marcovici, i mekim wanpela tok long nius (Le Quotidien de Paris) i stori long ol dispela senis i kamap long Sekoslovakia, na em i tok ol man i mas tok ‘tenkyu long gavman bilong Rasia, long wanem ol i no larim ol dispela senis senis i kamap nating; ol i save pinis olsem gavman bilong Sekoslovakia, wankain olsem ol gavman dimokratik, i mas lusim pasin bilong gavman komyunis na bihainim pasin bilong gavman dimokratik. Long hap ol i kolim Prak na hap bilong Is Belin ol bikpela lain manmeri i bung na mats bikmaus long gavman i mas kamapim kwiktaim ol dispela senis; dispela samting i kirapim planti bikman bilong gavman long daun long ol na lusim wok bilong ol.’

Kwiktaim tru ol kantri olsem Polan, Is Jemani, Hangari, Sekoslovakia, Balgeria, Romenia, i kisim independens na senisim gavman bilong ol i kamap gavman dimokratik insait long sampela mun tasol.

Is Jemani na Wes Jemani i Pas Gen—Em Gutpela Samting o Samting Nogut?

Em wanpela askim planti manmeri long hap bilong Yurop i wok long tingim long nau. Long mun Julai bilong 1990 dispela tupela hap bilong Jemani i kirap mekim wok long wankain mani tasol, na bihain liklik long Oktoba dispela tupela lain i kamap wanpela kantri gen, em Jemani tasol. Planti milion i amamas long dispela samting, tasol planti moa long hap bilong Yurop ol i pret. Planti long hap bilong Is Jemani i tingting planti, long wanem ol haus bilong ol em bipo ol man bilong Wes Jemani i papa bilong en, na nogut ol bai kisim bek ol dispela haus. Planti bikman long Inglan i no wanbel tumas long dispela senis, tasol wanpela nius long Inglan i tok: “Yumi Mas Bilip Tasol long Dispela Nupela Jemani.”

Bipo Rasia i kisim bikpela bagarap long han bilong ami bilong kantri Frans (long yia 1812), em Napolion i bosim, na Rasia i kisim nogut gen long han bilong Hitler (long yia 1941). Olsem na bihain long Namba 2 Bikpela Pait Bilong Olgeta Hap Rasia i kisim 8-pela kantri long hap Is long Yurop na ol i stap aninit long em, na dispela samting inap lukautim ol lain Rasia. Olsem na i no longtaim bihain long yia 1945b ol dispela 8-pela kantri i kamap lain komyunis wankain olsem Rasia. Nau Rasia i no pret moa long Amerika o Jemani, olsem na em i no strong moa long ol kantri i stap komyunis ol i mas bihainim ol lo bilong en. I olsem kantri Rasia i opim dua bilong en na larim lait i go insait.

Ol Dispela Senis Inap Mekim Wanem long Yu?

Yumi stori pinis long planti samting liklik em dispela ol senis i kamapim long planti kantri​—olsem ol nupela wok, na nupela sindaun, na planti nupela save bilong mekim ol wok samting. Tasol planti bai i no gat wok na dispela bai givim hevi long ol. As bilong dispela em nupela rot bilong ol long wokim bisnis na ol man i strong long tingim ol tasol na ol i resis wantaim ol narapela long kamapim gut bisnis bilong ol.

Tasol ol dispela senis tu i helpim ol man i save raun i go long narapela kantri samting na ol i no pilim olsem gavman i pasim ol moa olsem bipo. Olsem na ol man long narapela kantri tu inap i kam lukim ples bilong ol. Winim 30 yia nau planti kantri (olsem Spen na Itali) i pilim pinis olsem taim ol man bilong ol narapela kantri i raun i kam lukim ples bilong ol, gavman bilong ol inap kisim planti mani long dispela rot. Na dispela mani i helpim gavman long bekim ol dinau samting. Planti manmeri i stap long hap Wes i laik lukim ol biktaun bilong bipo tru i stap long Is Yurop, em ol biktaun olsem Budapes, na Prak, na Bukares, na Woso, na Lipsik, na sampela moa. Planti man ol i laik i go lukim ples Leningrat na Mosko long kantri Rasia, na narapela ples tu em Odesa. Ol man long hap Is tu i gat wankain tingting long raun lukim ol ples long hap bilong Wes. Long dispela rot pasin bilong tingting nogut long narapela, na pasin birua i wok long pinis.

I gat narapela bikpela samting tu i kamap taim dispela banis ston i pundaun long Jemani. Rot i op long planti milion manmeri long ol dispela hap ol i ken bung wantaim ol wanlotu bilong ol i stap long narapela kantri. Dispela samting inap kamap olsem wanem? Wanem ol senis i wok long painim ol lotu i stap long hap bilong Is Yurop? Stori i kamap bihain long dispela bai bekim ol dispela askim wantaim ol narapela askim tu.

[Ol Futnot]

a Dispela banis ston i longpela inap 47 kilomita, na i brukim biktaun Belin i go long tupela lain​—lain bilong hap Is na Wes. Lain bilong hap Is i bin sanapim dispela banis long 1961 bilong pasim ol man i gat tingting long ranawe i go long hap bilong Wes.

b Dispela 8-pela kantri em Sekoslovakia, Hangari, Romenia, Balgeria, Polan, Is Jemani, Albenia, Yugoslavia.

[Mep long pes 15]

(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)

JEMANI

Belin

YUGOSLAVIA

HANGARI

POLAN

ROMENIA

SEKOSLOVAKIA

ALBENIA

BALGERIA

RASIA

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim