Famili i Ken Mekim Wanem?
‘Man i kisim wanpela dring, na nau dring i kirapim em long dring moa, na bihain em i kalabus long dring.’—Wanpela tok bilong hap bilong Is.
YU WOKABAUT arere long ples tais na wantu graun i bruk. Kwiktaim yu go insait long graun malumalum. Olsem na nau yu tromoi han lek na wok long lusim dispela ples, tasol taim yu mekim olsem, skin bilong yu i go daun moa long graun malumalum.
Pasin bilong dring oltaim i wankain long dispela graun malumalum—hevi bilong en inap bagarapim famili olgeta. Meri marit i mekim wok long helpim poroman i dring oltaim, na em i toktok planti long man i mas lusim, tasol man i dring yet. Olsem na meri i kirap na haitim ol dring, tasol man i save baim sampela moa. Orait, nau meri i haitim mani na em i no ken baim dring, tasol man i dinau long wantok bilong em na baim sampela dring moa. Olsem na meri i tokim man bilong em long tingim famili, na laip bilong em yet—tasol em i no harim. Meri i wok strong long stretim dispela hevi, tasol hevi bilong famili i go bikpela moa. Olgeta insait long famili i mas lain long wanem ol samting inap helpim em, na bilong wanem sampela samting i no save helpim em.
Man i dring oltaim em i no olsem man i spak; man hia em i save tingting oltaim long dring, na em i no inap bosim skin bilong em. Planti saveman i tok, dispela pasin bilong dring oltaim i no inap pinis long skin bilong man, tasol wanpela samting inap helpim em, em long i stap tambu olgeta long dring.—Matyu 5:29.
Dispela i wankain long man i gat sik daiabitis. Dispela sik bai stap, tasol em inap mekim sampela samting bilong helpim sik bilong em, olsem lusim olgeta suga. Na i wankain tu long man i save dring oltaim—skin bilong em i gat laik long dring, tasol em inap helpim skin bilong em sapos em i stap tambu olgeta long dring.
Tasol dispela i hatwok. Man i dring oltaim em i giamanim skin bilong em yet na tok: ‘Planti hevi insait long famili i mekim na mi mas dring.’ ‘Bos bilong mi i gat hatpela pasin, olsem na mi mas dring.’ Tok bilong em i helpim dispela pasin bilong em, olsem na olgeta long famili i ting tok bilong em i tru. Ating mama bai tok: ‘Taim papa bilong yupela i lusim wok na kam bek long haus em i mas dring liklik bilong helpim em long malolo.’ Na ating ol pikinini bai tok: ‘Papa i mas dring, long wanem, mama i save toktok planti oltaim.’ Ol i mekim kain kain tok, tasol ol i no kamapim long ples klia pasin bilong papa, olsem em wanpela man bilong dring oltaim.
Olgeta long famili i no inap helpim tru papa i save dring oltaim sapos ol i no helpim ol yet pastaim. Ating sampela bai tok: ‘Mi no man bilong dring oltaim, em papa. Olsem na yu mas helpim em!’ Tasol tingim dispela samting: Taim papa i dring, olsem wanem long yu? Yu save kros, na tingting planti, na bel nogut, na pret? Yu save stap long haus hamas taim bilong lukautim papa, na yu no mekim ol wok yu laik mekim? Sapos ol narapela long famili i mekim sampela samting bilong helpim sindaun bilong ol yet, ating dispela inap helpim papa long bihainim pasin bilong ol.
Nogut yu ting em asua bilong yu na man i save dring oltaim. Nogut yu larim em i sutim tok long yu olsem: ‘Sapos yu mekim gutpela pasin long mi, mi no ken dring.’ Wanpela man (Toby Rice Drews) em i tok: ‘Olgeta taim man i dring oltaim i save tok em asua bilong narapela na em i dring.’ Olsem na no ken harim tok bilong em. Em i ting i mas i gat tupela samting bilong helpim em: Dring na man bilong haitim dispela pasin bilong em. Olsem na famili i mas was gut, nogut ol i haitim dispela pasin bilong em.
Baibel i stori long man i save kros na dispela tok i stret tu long man i dring oltaim. Baibel i tok: “Em i mas karim hevi bilong rong bilong en. Sapos yu helpim em na pinisim hevi bilong en, orait bihain . . . yu [mas] helpim em gen.” (Sindaun 19:19) Olsem na sapos man i dring em i no laik go long wok, larim em yet i ringim bos na toksave. O em i dring na nau em i hatwok long go long bet, no ken karim em, larim em yet i go long bet. O sapos em i traut samting, larim em yet i klinim dispela samting. Sapos famili i mekim ol dispela samting, dispela i no helpim em long lusim dring.
Sapos man i stap long graun malumalum, i hatwok long em wanpela i lusim dispela, a? I olsem tu sapos wanpela i dring oltaim: Askim sampela pren long helpim yu, nogut dispela hevi i bagarapim yu tu.
Sapos man i dring oltaim i laik bai wanpela i helpim em, yu ken amamas. Tasol yu no ken ting hevi bilong em i pinis, nogat. Em i mas mekim sampela samting moa. Sapos em i go long haus sik, ating inap sampela de tasol na long skin i olsem em inap lusim dring, tasol long tingting na bel bai em i hatwok tru long sakim dring.
[Blok long pes 5]
Ol Mak Bilong Man i Dring
Tingim Dring Oltaim: Em i tingting planti na wetim taim em inap dring gen. Taim em i no dring, em i tingting long dring.
Hatwok Long Bosim Skin: Planti taim em i no laik dring, tasol em i dring.
Strongpela Lo: Em i putim ol lo long skin bilong em yet olsem: ‘Mi no save stap wanpis na dring,’ o ‘taim mi wok, mi no save dring.’ Tasol dispela i olsem tok giaman. Laik tru bilong em i olsem: ‘Mi no ken larim wanpela samting i pasim mi long dring.’
Inap Mekim: Em inap daunim planti bia o strongpela dring tasol em i no spak. Dispela i no gutpela samting, long wanem, em i makim olsem em i wok long kamap man bilong dring oltaim.
Ol Hevi: Sampela pasin i no save bagarapim sindaun bilong famili, na wok mani, na skin bilong man. Pasin bilong dring oltaim i save mekim.—Sindaun 23:29-35.
Tok Giaman: Man bilong dring i kamapim tok bilong helpim pasin bilong em, em i laik bai ol i ting em i no save dring tumas.