Ol Yangpela i Laik Save . . .
Mi Kalabus Pinis! Olsem Wanem Mi Inap Lusim Pilai Laki?
DAVID i tok: ‘Taim mi gat 13 krismas mi kirap pilai long ol masin bilong pilai laki, bihain mi no inap bosim mi yet, na mi pilim olsem olgeta taim mi mas pilai.’ Thomas, bipo em tu i save pilai laki, i tok: ‘Bilong helpim mi long pilai, mi bin stilim mani long ol pren, famili, ol wanwok. Mi bin pilai laki long olgeta kain samting.’
David tupela Thomas i go bikpela long lotu Kristen tru. Pasin bilong pilai laki i kalabusim tupela—olsem wanpela umben i holimpas ol. Ol saveman i tok, bikpela lain yangpela i pundaun pinis long kain kain pasin bilong pulim ol long pilai laki. Nius Time i tok: ‘Ol man bilong skelim pasin bilong pilai laki i tok, namel long 8 milion manmeri i kalabus long pilai laki long Amerika, inap wan milion em ol yangpela.’ Sampela i ting, long Amerika inap 4 i go 6 pesen bilong olgeta yangpela i save pilai laki oltaim na ol i no inap lusim.
Ol yangpela i painim kain kain rot bilong mekim dispela pasin nogut. Wanpela nius (Mainichi Daily News) i tok, long Japan ol man i tingting planti, long wanem, maski i gat strongpela tambu long pikinini i no ken betim mani, ol i lukim ‘planti moa yangpela i bet long hosres, olsem na ol i tingting planti.’ Pasin bilong baim laki-tiket, betim mani long ol spot, na pilai kas long mani, em ol namba wan rot bilong ol yangpela long bihainim laik bilong ol long pilai laki.
Ol Hevi Bilong Pilai Laki
Wanpela man (Gordon Moody) bilong wanpela lain i save helpim man i laik lusim pasin bilong pilai laki, em i tok: ‘Namba wan taim man i pilai laki, em i amamas tru olsem wanpela gutpela samting tru i bin painim em. Dispela i pulim em na em i laik mekim gen.’ (Buk Quit Compulsive Gambling) Tru tumas, planti man i save amamas long win na dispela i kirapim bel bilong ol moa yet. Tasol yu no inap win long olgeta taim. Bihain tru, man i save pilai laki bai lus na kain kain hevi olsem dinau na hevi bilong mani bai kamap.
Taim wanpela pasin o drak i kalabusim man, dispela i save bagarapim em tru long ol samting bilong spirit na tingting na pasin. Gordon Moody i tok, dispela inap kamapim ‘pasin bilong giaman . . . na bihain bai dispela pasin i bosim yu.’ Dispela i olsem aposel Pol i tok: “Sapos yupela i givim yupela yet long wanpela man na bihainim tok bilong em, orait yupela bai i stap wokboi bilong em.” (Rom 6:16) Olsem wanem? Yu laik bai wanpela pasin nogut i bosim yu na yu stap wokboi bilong en?
Taim yangpela i kirap mekim tok giaman na pasin giaman na stil bilong helpim em long pilai laki, em i no inap stap gut moa wantaim famili bilong em. Wanpela nius bilong Briten (Young People Now) i tok: ‘Taim yu save olsem nau yu wanpela stilman na man bilong giaman, na yu givim hevi long ol man yu laikim tru, yu no inap amamas moa long yu yet.’ Narapela nius (The Harvard Mental Health Letter) i tok, ol man i save pilai laki oltaim i save kisim ‘bikpela bel hevi na ol i tingting planti,’ na planti kain sik olsem ‘het o baksait o bros i pen, o sampela samting moa.’
Tasol wanpela hevi i nogut moa, em bagarap i painim yu long ol samting bilong spirit. Baibel i tambuim pasin bilong mangal na laikim tumas mani. (1 Korin 5:10, 11; 1 Timoti 6:10) Olsem ol narapela pasin i save kalabusim man, pasin bilong pilai laki oltaim em wanpela “pasin doti bilong bodi na bilong spirit.” (2 Korin 7:1) Olgeta taim man i mekim, em i bagarapim moa yet maus bilong bel na pasin bilong stap gut wantaim God.—1 Timoti 4:2.
Laik Long Lusim
Olsem wanem yu inap lusim dispela pasin i kalabusim yu? Pastaim, yu mas i gat laik tru long lusim. Wanpela meri (Liz Hodgkinson) i tok: ‘I no gat wanpela man inap lusim wanpela pasin i kalabusim em sapos em yet i no gat laik tru long lusim.’ (Buk Addictions) Olsem na yu mas lain long ‘no ken laikim pasin nogut,’ olsem pilai laki. (Song 97:10) Yu inap mekim olsem wanem? Yu mas tingim ol hevi bilong pilai laki bai kamap bihain, na no ken tingim ol amamas bilong en tasol. Yu ting “amamas bilong sotpela taim tasol,” olsem amamas bilong winmani, i winim laip i stap oltaim? (Hibru 11:25) Tingim ol dispela samting, na bai yu inap kisim strongpela laik long lusim.
Liz Hodgkinson i tok moa olsem: ‘Olgeta kain pasin i kalabusim man i save kamap olsem hap skin bilong em, olsem na sapos em i laik lusim dispela pasin, i olsem em i mas rausim hap bodi.’ Tasol Jisas i tok: “Sapos ai long han sut bilong yu i pulim yu long mekim sin, orait yu mas kamautim na tromoi. Mobeta wanpela hap bodi bilong yu i lus . . . na bai ol i no tromoi bodi bilong yu olgeta i go long [Gehenna, NW].” (Matyu 5:29) Maski wanem samting i laik bagarapim pasin pren bilong yu wantaim God, yu mas rausim!
Dispela i makim olsem yu mas lain long bosim gut skin. Planti taim ol laik nogut i kamap long bel na i laik daunim aposel Pol, tasol em i sakim, em i no larim ol laik nogut i bosim em. Em i tok, “Mi save paitim tru bodi bilong mi na mekim em i bihainim laik bilong mi.” (1 Korin 9:27) Yu tu mas lain long subim skin long mekim pasin i stret. No ken larim ol laik nogut i bosim yu.
Save Long As Bilong Hevi
Strongpela tingting tasol i no inap helpim yu long winim dispela hevi. Planti man i save kalabus long wanpela pasin, long wanem, i gat sampela hevi i stap hait. Wanpela man, em Dick, em i kalabus long pilai laki, em i tok: ‘Taim mi manki, sindaun bilong mi i narapela kain tru. I no gat pasin sori insait long famili bilong mi. Ol i save semim mi, olsem na mi save ting mi samting nating.’ Bilong karim dispela hevi, em i kirap pilai laki.
Planti dokta bilong stretim tingting i tok, i gat as na ol man i save kalabus long wanpela pasin—olsem taim ol i pikinini papamama i bin mekim nogut long ol na ol i no save tingim ol, na dispela i bagarapim bel na tingting bilong pikinini. Maski yu gat wanem hevi, sapos yu inap save long as tru bilong hevi ating dispela inap helpim yu long winim. Man bilong raitim Song i beten olsem: “God, skelim mi gut na bai yu save long olgeta tingting i stap long bel bilong mi. Na yu mas bringim mi long rot bilong kisim laip bilong i stap gut oltaim oltaim.” (Song 139:23, 24) Sapos yu kamapim hevi bilong yu long wanpela strongpela Kristen, olsem wanpela elda, em inap helpim yu long save wanem as na yu save pilai laki, na yu mas mekim wanem bilong stretim tingting na pasin bilong yu.a
Samting i Gutpela Moa
Wanpela buk (Quit Compulsive Gambling) i tok, lusim pasin bilong pilai laki oltaim, ‘em namba wan samting tasol long pait bilong winim dispela hevi.’ I gat sampela bikpela senis moa yu mas mekim long wokabaut bilong yu. Bilong helpim yu na yu no ken pundaun gen, yu mas abrusim ol poroman bipo yu save pilai laki wantaim ol na ol ples bilong pilai laki, olsem haus laki samting. (Sindaun 13:20) Tasol i no olsem yu mas stap wanpis. (Sindaun 18:1) Yu mas wok long kisim ol gutpela pren insait long kongrigesen Kristen. Yu mas i gat planti gutpela wok long mekim, olsem ol wok bilong spirit, na sampela gutpela amamas.
Bilong winim dispela pait, savemeri Hodgkinson i tok, man i kalabus long pasin bilong pilai laki i mas ‘save olsem i gat gutpela samting moa i wetim em—em i no stap tasol bilong pilai laki.’ Tasol i no gat wanpela samting i winim dispela gutpela samting Baibel i tok yu mas wetim!
Wanpela man, em Roddy, i save dispela em i samting tru. Em i tok, inap 25 yia, kirap long taim em i yangpela, ‘em i bin kalabus tru long pilai laki.’ Roddy i bin traim olgeta kain pasin bilong pilai laki—hosres, dokres, betim mani long pilai kikbal, haus laki. Tasol em i kirap na bihainim tok i tru bilong Baibel em i bin lainim long ol Witnes Bilong Jehova. Roddy i tok: ‘Insait long 3-pela mun tasol bikpela senis tru i kamap.’ Em i lusim pilai laki, na long nau em i mekim wok elda insait long kongrigesen Kristen.
Tasol ating yu bin kisim sampela save pinis long ol tok bilong Baibel. Olsem David na Thomas, pastaim yumi bin stori long ol, ating inap long nau yu no bin pilim tru tok i tru bilong Baibel. Sapos olsem, gutpela sapos yu givim bel long stadi long Baibel, na bai yu ‘inap long save tru long laik bilong God.’ (Rom 12:2) Taim David na Thomas i kirap bihainim ol tok ol i lain pinis long en na ol i bilip tru long en, ol inap lusim pasin bilong pilai laki oltaim. Yu tu inap mekim olsem!
Sapos yu givim bel long stadi long Baibel, bai yu inap bilip tru na wetim ol gutpela tok promis bilong Baibel i kamap tru long bihain—em samting i gutpela moa, winim pilai laki. Na tu, bai yu inap kamap pren bilong God. Bai yu pilim olsem yu inap “beten oltaim” long Jehova na bai em i helpim yu, na bai yu bilip tru em i save gut long tingting na bel bilong yu. (1 Tesalonaika 5:17; Song 103:14) Sapos yu wok strong, Jehova bai strongim yu long winim dispela pait na bai yu inap lusim kalabus bilong pilai laki.—Galesia 6:9; Filipai 4:13.
[Ol Futnot]
a Planti dokta bilong stretim tingting i tok, i gutpela long go long man i gat save long helpim kain man olsem. Wan wan Kristen i mas makim wanem rot em i laik bihainim bilong helpim em yet, sapos i stret long ol lo bilong Baibel.
[Piksa long pes 16]
Ol man bilong pilai laki i save giaman na stil bilong helpim ol long pilai laki