Ol Yangpela i Laik Save . . .
Ol Yangpela i Pren Wantaim—Dispela Inap Kamapim Wanem Hevi?
“Long nau sampela yangpela boi long skul ol i wok long askim mi long stap olsem gelpren bilong ol.”—Becky, 11-pela krismas.a
“Long skul bilong mipela, klostu olgeta yangpela i gat gelpren o boipren bilong ol. Planti taim mipela i save lukim ol yangpela i kis long skul.”—Liana, studen bilong gret 10.
PLANTI yangpela i stat long prenim narapela taim ol i yangpela tru. Ol stori bilong nius na TV i kirapim ol man long ting dispela pasin em i samting nating—olsem em i samting bilong amamas tasol na i no gat rong long en. Oneyda i gat 12-pela krismas, em i tok: “Klostu olgeta yangpela long skul i gat gelpren o boipren.” Wanpela meri nem bilong em Jenifer i tok: “Mi inap tingim sampela yangpela i stap long gret 3, ol i gat pren pinis.” Em i tok moa: “Kirap long taim mi gat 11-pela krismas pasin bilong ol narapela i kirapim mi tu long ting olsem mi mas i gat boipren.”
Olsem na sapos yu no prenim narapela, ating yu inap pilim olsem yu stap narapela kain. Ating sampela bai tok pilai na tok bilas long yu long dispela samting. Jenifer i pilim olsem em i yangpela tumas long prenim wanpela boipren, olsem na em i tok nogat long ol boi i askim em long prenim ol. Ol dispela boi i mekim wanem? Jenifer i tok: “Ol i tok bilas long mi na tok pilai long dispela samting.” I no gat wanpela man i amamas taim narapela i tok bilas long em. Tasol yu ting i gutpela long raun wantaim boipren o gelpren bikos ol narapela i save mekim? Wanem samting i soim olsem tupela i pren wantaim? Na dispela pasin i bilong mekim wanem?
Pren Wantaim—Em i Wanem Samting?
Maski planti yangpela i save lusim bikpela haptaim bilong raun wantaim wanpela yangpela boi o gel, ol i save tok: ‘Em i no boipren bilong mi. Mipela i pren tasol.’ Tasol maski yu tok wanem—pren o poroman wantaim—taim wanpela boi na gel i no tingim moa ol narapela na ol i amamas long tupela yet i stori stori na raun wantaim, planti taim dispela i soim olsem ol i no pren nating, i gat sampela samting moa i kirapim ol long mekim olsem. Na tu, pasin bilong prenim narapela i no min olsem yupela i mas raun wantaim. Pasin bilong toktok wantaim narapela long rot bilong Intenet, telefon, salim pas, o long E-meil, dispela tu inap makim olsem tupela i pren wantaim.
Bikpela askim i olsem: Sapos mi lusim bikpela hap taim long toktok o raun wantaim wanpela boi o wanpela gel, dispela i bikpela samting o nogat?
Pren Wantaim—Inap Kamapim Hevi
Long Sindaun 30:19, Baibel i stori long “pasin bilong man i laikim meri.” Dispela tok i givim tingting long yumi olsem taim man na meri i poroman wantaim planti ol i save bihainim pasin olsem: Taim tupela wantaim i bikpela pinis na ol i bihainim ol stretpela pasin bilong God, pasin bilong pren wantaim inap kirapim narapela long laikim tru narapela, na bihain tupela i marit. God yet i wokim man na meri bilong narapela i laikim narapela. Tasol olsem wanem sapos krismas bilong yu i no bikpela inap long yu ken marit? Sapos yu prenim narapela taim yu yangpela tumas, dispela inap givim bikpela hevi long yu.
Wai na mipela i tok olsem? Bikos pasin bilong lusim bikpela hap taim long toktok o stap wantaim wanpela boi o gel, dispela i save mekim laik i go bikpela moa. Na i no longtaim na yu bai pilim olsem yu hatwok long wet long lukim gen pren bilong yu. Taim yutupela i no stap wantaim, bai yu tingting tasol long dispela boi o gel. Tasol planti taim pasin bilong laikim tru pren bai kamap strong long bel bilong wanpela tasol—na dispela i kamapim bikpela bel hevi. Maski narapela i laikim tru narapela, pasin bilong tingting planti na bel hevi inap kamap taim wanpela bilong tupela hia i no bikpela pinis inap long ol i ken marit. Olsem na tupela i poroman wantaim bilong mekim wanem? Wanpela savetok bilong Baibel i olsem: “Sapos yu holim paia klostu long bros bilong yu, orait ating siot bilong yu i no inap paia, a?”—Sindaun 6:27.
Tingim wanpela yangpela meri nem bilong em Nina. Em i tok: “Mi bin bungim wanpela boi long Intenet. Long rot bilong kompiuta mipela i toktok i go i kam planti aua long olgeta de. Mi stat long laikim em tru, na em i kamap olsem nambawan samting long laip bilong mi. Mipela pren wantaim inap sotpela taim tasol. Taim pasin pren bilong mipela i bruk pinis, mi bel hevi tru. Bihain em i ring na tok em bai kilim i dai em yet bikos mipela i bin bruk. Dispela i mekim na mi bel hevi moa yet.” Nina i tingim bek ol samting i bin kamap na i tok: “Mobeta mi no bin prenim dispela boi! Mipela i bin bruk inap tupela yia i go pinis, na mi bel hevi yet long dispela samting.” Nina i yangpela tumas long prenim wanpela boi.
Taim Baibel i stori long “pasin bilong man i laikim meri,” ating em i stori long pasin bilong tupela long slip wantaim. Long nau, planti taim pasin bilong pren wantaim i bilong kirapim tupela long slip wantaim long bihain. Taim tupela i yangpela tumas long marit, pasin bilong pren wantaim i save kirapim nating laik bilong slip wantaim. Pasin bilong putim han samting long pren bilong soim olsem narapela i laikim narapela, isi isi kain pasin olsem inap kirapim ol long mekim sampela pasin i no stret o i doti. Em inap kirapim ol long mekim pasin pamuk.b
Ol samting pasin pamuk i kamapim i nogut tru. Sampela bilong ol lain i mekim ol dispela pasin ol i save kisim sik bilong pamuk. Sampela ol i sem pipia stret na bel bilong ol i gat tok. Sampela yangpela gel i kisim bel. Olsem na i gat as tru na Baibel i tok olsem: “Oltaim yupela i mas i stap longwe long pasin pamuk”! (1 Korin 6:13, 18; 1 Tesalonaika 4:3) Sapos yu abrusim pasin bilong kisim gelpren o boipren taim yu yangpela tumas, dispela bai helpim yu long bihainim tok hia.
Taim Bilong Pren Wantaim
Dispela i no min olsem bihain yu no inap prenim wanpela. Tasol sapos yu wanpela yangpela, ating yu stap long hap taim Baibel i tok em i taim ‘laik bilong skin i strong tumas.’ (1 Korin 7:36) Yu stat long kamap man o meri tru. Yu wok long kamap bikpela pinis long skin, long tingting, na yu inap kamapim pikinini. Filings bilong yu—wantaim laik bilong mekim maritpasin—ating ol i winim pinis mak bilong strong bilong ol. Tasol tu ol dispela filings inap senis wantu tasol. Olsem na taim tupela yangpela i pren wantaim, planti taim em bilong sotpela taim tasol. Wanpela yangpela gel i tok: “Taim mi pren wantaim wanpela boipren, planti taim mipela i pren inap wanpela wik, na long narapela wik bihain mipela i bruk pinis.”
Olsem na i no gutpela tingting long prenim narapela taim ‘laik bilong skin i strong tumas.’ I gutpela moa long wet inap long taim yu save gut long yu yet, ol samting yu laikim na ol samting yu no laikim, na ol mak samting yu laik winim. Na tu, i gutpela sapos krismas bilong yu i bikpela inap long yu ken mekim ol wok bilong man o meri marit. Olsem: Jehova i laik bai man marit i lukautim famili bilong em—long ol samting bilong helt, skin, na spirit. Sapos yu wanpela mangi, yu redi long kisim wanpela wok mani na lukautim poroman marit na ol pikinini yupela inap kamapim? Yu inap helpim ol long stap strong long ol samting bilong spirit? Na olsem wanem sapos yu wanpela yangpela meri. Meri marit i mas laikim tru na rispek long man bilong em; meri i mas sapotim olgeta samting man i pasim tok long mekim. Tru tru yu redi long mekim olsem inap longpela taim? Na tu, yu redi long lukautim ol samting bilong haus long olgeta de—olsem redim kaikai na lukautim ol pikinini?—Efesus 5:22-25, 28-31; 1 Timoti 5:8.
Yumi ken tok piksa olsem: Long ol kantri long hap bilong Wes, ol yangpela i gat bikpela laik long draivim ka bilong famili. Tasol paslain long ol i ken mekim olsem, ol i mas mekim wanem? Long klostu olgeta kantri, yu mas kisim sampela trening na winim wanpela tes paslain long ol i givim laisens long yu. Wai na i olsem? Bikos draivim ka em i wanpela bikpela wok. Laip bilong yu na ol narapela bai stap long han bilong yu yet taim yu draiv. Orait, marit tu em i wanpela bikpela wok! Sapos yu wanpela yangpela, ating yu no redi yet long marit. Olsem na bai yu bihainim gutpela tingting sapos yu daunim laik bilong prenim narapela, bikos pasin bilong prenim narapela i bilong painim poroman marit. Yumi ken tok: Sapos yu no redi long marit, i no gutpela long prenim narapela.
Bilong bihainim savepasin long dispela samting, yu mas i gat samting Baibel i kolim olsem ‘gutpela tingting na gutpela save.’ (Sindaun 1:4) Olsem na ating em i gutpela sapos yu kisim tingting na save long wanpela i bikpela long yu. Planti taim papamama Kristen ol i gutpela moa long helpim yu long save olsem yu redi long marit o nogat. Na tu, i gutpela sapos yu kisim tingting bilong sampela strongpela Kristen long kongrigesen. Sapos papamama bilong yu i no laik bai yu prenim narapela, em i gutpela sapos yu bihainim tok bilong ol. Ol i laik helpim yu long abrusim ol samting ‘i save givim hevi long yu.’—Saveman 11:10.
Sapos ol i pilim olsem yu no redi yet long prenim narapela, ating ol bai tokim yu long wet na no ken poromanim wanpela pren tasol, yu mas givim bel long kisim planti pren moa. Pasin bilong poroman wantaim ol singel na marit, ol lapun na yangpela, na ol wankrismas bilong yu tu, dispela inap helpim yu long kisim gutpela pasin na kisim stretpela tingting moa long laip na long marit.
Pasin bilong wet inap long yu redi long prenim narapela i hatwok. Tasol dispela bai kamapim gutpela samting. I gutpela long yusim dispela hap taim em ‘laik bilong skin i strong tumas’ bilong kamap wanpela man o meri i bikpela pinis long tingting. Long dispela rot bai yu abrusim planti hevi. Dispela bai givim hap taim long yu bilong kamap man o meri husat inap karim ol hevi na mekim ol wok bilong marit. Na tu, dispela bai givim hap taim long yu long kamap strong long ol samting bilong spirit. Long dispela rot taim yu redi long prenim wanpela, ating ol narapela bai tingting olsem yu wanpela man o meri i gutpela long kisim save moa long em.
[Ol Futnot]
a Mipela i senisim sampela nem.
b Long tok Grik, dispela tok pasin pamuk em por·neiʹa, na i makim olgeta kain maritpasin em man o meri i mekim long narapela na tupela i no marit. Pasin bilong putim sem long maus bilong narapela na pasin bilong pilai pilai long sem bilong narapela tu i insait long dispela samting.
[Piksa long pes 18]
Pasin bilong putim han samting long pren bilong soim olsem yu laikim em inap kamapim hevi