Hap we Wara i Save Ron i Go Bek
Dispela stori i kam long Kambodia
OLSEM WANEM? Yu bin lukim wanpela wara i ron i go bek? Na yu bin lukim tu olsem bikbus i stap aninit long wara inap 6-pela mun samting? Yu save olsem ol man i save sindaun long ol haus we i save trip antap long wara, long wanem, tait wara i karamapim olgeta ples? Ating bai yu tok, “Mi no bilip!” Tasol bai yu senisim tingting bilong yu sapos yu raun long Kambodia long taim bilong ren.
Long olgeta moningtaim, namel long mun Me i go long Oktoba, skai i save klia tru, tasol long apinun em i save i go tudak na bikpela ren i pundaun. Wara i karamapim ol ples i drai na i gat planti das. Nau ol bikpela wara i solap i kam antap na karamapim arere bilong en.
Bilong Wanem Wara i Ron i Go Bek?
Lukluk long mep. Lukim hap we bikpela wara Mekong i bung wantaim wara Tonle Sap. Dispela tupela wara i bung na bihain i bruk i go wara Mekong na wara Bassac. Na bihain ol i ron i go olsem long hap saut bilong kantri Vietnam, na i kamapim hap graun i stap namel em ol i kolim Mekong Delta, i stap long maus bilong wara.
Bihain tasol long taim bilong ren i kirap, wara i save karamapim ol ples i stap klostu long maus bilong wara. Wara i solap na i pulapim ol liklik han wara i bin drai. Long taim ren i wok long pundaun, wara Tonle Sap i solap na i no bihainim moa ron bilong en i go long saut, nogat, em i ron i go olsem long hap not. Dispela i mekim na wara i ron i go bek na i go insait long raunwara Tonle Sap.
Dispela raunwara i stap long wanpela ples daun na i stap 100 kilomita longwe long Phnom Penh, em biktaun bilong Kambodia. Long taim bilong san, bikpela bilong raunwara i inap olsem 3000 skwe kilomita. Tasol long taim bilong ren, wara i save solap na i go bikpela moa, dispela samting i mekim na dispela raunwara i kamap bikpela raunwara long Saut-is Esia.
Ol ples bilong planim rais, ol rot na ol diwai, na ol ples, nau ol i stap aninit long wara. Ol bot bilong ol man bilong kisim pis i save trip antap long wara i daun inap 1 mita, tasol nau em i trip antap long ol het bilong ol diwai em longpela bilong ol i inap olsem 10 mita! Long ol narapela hap, ol bai tingim dispela kain bikpela tait olsem wanpela bikpela bagarap. Tasol long ol lain bilong Kambodia, dispela tait wara i olsem wanpela blesing. Bilong wanem?
Ol Gutpela Samting Dispela Tait Wara i Kamapim
Taim wara Tonle Sap i ron i go bek em i karim gutpela graun i go bek long raunwara. Na tu, kain kain pis i bihainim wara Mekong na i go insait long raunwara na karim kiau long dispela raunwara we i gat planti kaikai i stap. Raunwara Tonle Sap em i wanpela bilong ol raunwara long graun we i gat planti pis long en. Bihain long taim bilong ren i pinis, dispela raunwara i save go daun hariap olsem na planti taim ol man bilong kisim pis, i save kisim ol pis we i pas antap long ol diwai!
Dispela tait i save kamap long olgeta yia i save senisim i stap bilong ol samting long dispela hap. Ol diwai na gras samting long ples we tait wara i save kamap long en, ol i stap narapela kain long ol gras o plaua samting long ples we tait i no save kamap long en. Ol diwai long ples hat i save go bikpela isi isi na lip bilong ol i pundaun long taim bilong san na ol nupela lip i kamap long taim bilong ren. Tasol ol diwai samting long hap bilong Tonle Sap ol i no save lusim lip bilong ol inap long ol i stap aninit long tait wara. Na ol i go bikpela isi isi long taim bilong ren. Bihain long wara i go daun na taim bilong san i kamap, ol han bilong diwai i kirap long putim ol lip. Taim tait wara i go daun, ol lip samting em ol i bin pundaun na stap long graun, i givim gutpela kaikai long ol diwai na plaua samting long taim bilong san.
Sindaun Long Ol Haus i Gat Longpela Pos na Long Ol Bet i Save Trip
Olsem wanem long ol manmeri? Sampela lain husat i stap long raunwara ol i save wokim liklik haus bilong ol antap long ol longpela pos. Long taim bilong san, ol dispela haus i sanap olsem 6 mita antap long graun. Tasol long taim bilong bikpela tait, ol bot bilong kisim pis na ol traipela kapa dis bilong karim ol pikinini i go i kam, ol dispela bot samting ol i save putim stret long ai bilong haus.
Ol narapela lain husat i sindaun long dispela raunwara ol i wokim ol haus antap long ol traipela bet we i save trip antap long wara. Taim famili i go bikpela, ol i skruim dispela bet i go bikpela moa, na tu, ol i skruim haus i go bikpela. I gat olsem 170 kain ples olsem i save trip antap long raunwara.
Long san, ol yangpela na lapun i tromoi ol umben samting bilong kisim pis. Taim wara i solap i kam antap o i go daun, ol haus o ples olgeta i trip i go inap sampela kilomita bilong i stap klostu long mak bilong ples drai o go long ol ples we i gat planti pis.
Ol longpela kanu i kamap olsem ol stua na maket we i gat olgeta samting em ol man i ken baim, na tu, ol dispela kanu i kamap olsem PMV bilong karim ol man i go i kam. Ol pikinini i save go long skul em ol i wokim antap long bet i save trip. Long dispela hap we wara i save ron i go bek, olgeta samting na ol manmeri tu, ol i save bihainim ron bilong wara.
[Mep long pes 15]
(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)
Taim bilong san
Taim bilong ren
KAMBODIA
Raunwara Tonle Sap
Wara Tonle Sap
Wara Mekong
PHNOM PENH
Wara Bassac
Mekong Delta
VIETNAM
[Piksa long pes 15]
Wanpela mangi i wok long pul long wara Tonle Sap
[Ol Piksa long pes 15]
Ol piksa bilong wankain ples—long taim bilong san na long taim bilong ren
[Ol Piksa Kredit Lain long pes 15]
Map: Based on NASA/Visible Earth imagery; village photos: FAO/Gordon Sharpless