Pasin Bilong Draiv—Sampela Rot Bilong Yu Ken Abrusim Bagarap
PLANTI milion man long nau i ting pasin bilong draivim ka em i gutpela samting bilong helpim yumi, tasol pasin bilong draiv inap kamapim tu ol hevi. Ol saveman i ting long olgeta hap bilong graun, winim 1,200,000 manmeri i save dai long ol eksiden i save kamap long ol rot long olgeta wan wan yia! Olsem na yu ting em i bikpela samting long lain long draiv gut na abrusim bagarap? Orait, yumi bai skelim sampela gutpela rot em yumi ken bihainim.
✔Skelim Yu Yet
Wanpela ripot long nius Australian Journal of Social Issues i kamapim namba wan samting draiva i mas mekim na bai planti bagarap i no ken kamap—taim em i draiv em i mas lukaut gut moa long pasin bilong em long draiv. Olsem, paslain long draiv, draiva i mas askim em yet, ‘Tingting na bel bilong mi i stap isi inap long mi draiv?’ Skin i les inap mekim tingting i dai na man i no hariap long mekim samting. Wanpela lain (Land Transportation Office) long Filipins i putim long lista ol pasin olsem belhat, tingting planti, na amamas, em ol pasin we inap mekim sampela samting long pasin bilong draiva long draiv, na dispela inap mekim na em i no mekim ol gutpela disisen na inap kirapim tu kros pait namel long ol draiva.
Draiva i mas tingim tu helt bilong em, olsem sampela kain sik o bagarap long skin inap mekim em i hatwok long draiv gut. Draiva i tingim gut laip bilong ol narapela em bai no draiv long rot taim em i dring bia samting na tingting i paul. I gat sampela kain drak na strongpela marasin tu inap mekim samting long pasin bilong man taim em i draiv. Sampela taim, em i savepasin long no ken draiv o kisim narapela long draivim ka.
✔Skelim Save Bilong Yu Long Draiv
Long ol kantri i stap rabis, namba bilong ol ka i wok long i go antap, na namba bilong ol nupela draiva em ol i no save gut long draiv, em tu i go antap. Olsem na i gutpela long skelim dispela tupela samting em olgeta draiva i ken mekim na eksiden i no ken kamap.
Luksave long ron bilong ol narapela draiva! Ai i mas op, was gut long ol samting i stap long rot long fran na long baksait inap kamapim hevi, na luksave long ron bilong ol narapela draiva—luksave tu sapos ol i no bihainim gut lo na katim nabaut long rot. Planti eksiden i save kamap, long wanem, ka long baksait i kam klostu tru long ka i ron long fran, olsem na draiva i gat gutpela tingting em bai givim bikpela spes namel long ka bilong em na narapela ka.
Was gut long ol hap klostu long ka em yu no inap lukim na long ol samting inap pulim ai. Tanim het na lukim samting i kamap, na no ken lukluk tasol long ol glas bilong ka. No ken larim ol samting i pulim tingting taim yu draiv. No ken mekim planti samting long wankain taim—olsem toktok long mobail fon o yusim wanpela liklik masin samting.
Sapos yu draivim motobaik: Sampela bikman i tok, long olgeta 1 kilomita 1 kilomita man i raun long motobaik, em i isi moa long motobaik inap bam na em i dai winim sapos em i raun long ka long 1 kilomita. Olsem wanem bai yu lukautim yu yet? Dispela tupela rot mipela i kamapim long antap em i stret tu long ol man i save raun long motobaik. Na tu, lain Motorcycle Safety Foundation long Amerika i tok: “Stap ples klia.” Stap ples klia na ol narapela i ken lukim yu. Larim hetlait bilong motobaik i lait. No ken larim ol narapela ka i haitim yu. “Pasim ol samting bilong lukautim yu.” Putim helmet na strongpela klos em kala bilong en i braitpela. “Was gut moa yet taim yu draiv.” Yu mas ting olsem ol narapela draiva i no inap lukim yu, olsem na yu mas draiv gut.
✔Sekim Ka Bilong Yu
Long olgeta taim draiva i mas tingting olsem em i mas was gut na abrusim eksiden, na ka bilong em i mas gutpela inap long ronim. Brek bilong ka i mas wok gut, na ol narapela samting bilong ka tu. Ol taia bilong ka i mas i gat planti grip long en bambai em inap holim gut graun na i no ken wel long taim bilong ren na rot i wet. I mas i gat inap win long taia na dispela bai stiaim gut ron bilong ka na brek. Ol ka bilong nau i gat ol sialet. Sapos man i no pasim sialet, em inap kisim bagarap.
Draiv gut long taim bilong ren samting. Taim rot i wet, na moa yet long taim bilong ren, dispela inap mekim sampela samting long taim yu laik stopim ka na long wok bilong stia. Bilong draiv long nait, ol hetlait bilong ka i mas wok gut, na no ken spit. Laip em presen i kam long God, olsem na i stret yumi mas mekim olgeta samting yumi ken mekim bilong lukautim gut laip bilong yumi, na tu, yumi mas lain long draiv gut na abrusim bagarap.
[Blok/Piksa long pes 13]
SAMPELA ROT BILONG NO KEN WESTIM BENSIN
◼ Draiv gut: Pasin bilong ekseleret na putim brek klostu klostu i save westim bensin.
◼ Stopim ensin: Ol ka bilong nau i no gat wok long hatim ensin bilong ol paslain long draiv, nogat. Sapos ka bai sanap liklik taim tasol inap wanpela minit, orait stopim ensin.
◼ Oltaim i mas i gat inap win long taia: Sapos win insait long taia em inap stret long mak bilong en, taia bai tanim gut, na long dispela rot ka i no yusim tumas bensin.
◼ No ken spit: Pasin bilong spit i save kamapim bagarap, na ka inap yusim bikpela bensin moa.
[Sat/Piksa long pes 11]
❏ Ai i mas op
❏ Pasim sialet
❏ No ken mekim planti samting
❏ No ken larim ol samting i pulim tingting
[Sat/Piksa long pes 12]
❏ Tanim het na lukluk
❏ Brek i mas wok gut
❏ Inap win long taia
❏ Planti grip bilong taia
❏ Givim bikpela spes namel long narapela ka
[Sat/Piksa long pes 13]
❏ “Pasim ol samting bilong lukautim yu”
❏ “Stap ples klia”
[Sat/Piksa long pes 13]
❏ Sekim ol hetlait