Guria Long Haiti Bilip na Pasin Laikim i Kamap Ples Klia
Long Tunde, Janueri 12, 2010, long 4:53 long apinun, Evelyn i harim pairap i kamap aninit long graun olsem nois bilong wanpela bikpela balus, na graun i stat long guria. Klostu long em, ol bikpela simen i holim ol rup bilong haus i bruk na i pairap strong tru, na ol haus i pundaun i go daun. Taim guria i stop, Evelyn i go antap long hap we em inap lukim gut wanem samting i kamap. Em i harim krai bilong ol manmeri. Bikpela das bilong ol simen i karamapim biktaun bilong Haiti, em Port-au-Prince.
INSAIT long sampela seken tasol, ol haus, ol gavman ofis, ol benk, ol haus sik, na ol klas rum i pundaun. Planti manmeri tru i dai—winim 220,000. Na inap olsem 300,000 ol i kisim bagarap.
Planti manmeri em haus bilong ol i bagarap, ol i no gat toktok, ol i sindaun na lukluk tasol i stap. Sampela narapela ol i laik seivim ol wanblut na neiba bilong ol, olsem na ol i hariap hariap long rausim ol pipia ston samting long han bilong ol. Pawa i blekaut na ples i tudak hariap, dispela i mekim na ol wokman i mas yusim ol tos na kandel long givim lait long ol bambai ol i ken painim ol lain i kisim bagarap.
Long taun Jacmel, Ralphendy husat i gat 11-pela krismas em i stap aninit long wanpela haus we i pundaun na i no bruk olgeta. Inap planti aua, ol wokman bilong painim ol man i kisim bagarap, ol i wok hat tru long rausim em i kam ausait. Ol liklik guria i kamap klostu klostu i mekim na ol wokman i pret na lusim wok, nogut hap bilong haus i no bruk yet bai bruk na pundaun antap long ol. Philippe, em wanpela misineri bilong ol Witnes Bilong Jehova, em i no laik givap, em i tok: “I hatwok long mi larim Ralphendy i stap tasol long hap na i dai.”
Philippe na tripela narapela man i fosim ol yet i go namel long ol liklik spes tru aninit long dispela haus i bin bruk na ol i go kamap long hap Ralphendy i stap long en. Lek bilong Ralphendy i pas strong aninit long ol hap pipia ston bilong haus i bruk. Kirap long biknait na i go, Philippe na ol wanwok bilong em i was gut na isi isi ol i wok long rausim ol pipia ston. Long olgeta taim ol liklik guria i kamap, ol i harim simen bilong haus long antap i wok long surik na bruk. Winim 12-pela aua bihain long guria i kamap, em long 5 klok long moning, ol i pulim Ralphendy i kam ausait.
Tasol sori tru, maski ol i traim bes long seivim ol man, sampela ol i dai. Long taun Léogâne we guria i bikpela moa, Roger na bikpela pikinini man bilong em, Clid, ol i ranawe kwik taim haus bilong ol i pundaun. Tasol yangpela pikinini man bilong em, Clarence, em i dai. Na siling bilong haus i pundaun antap long meri bilong Roger, em Clana, na het bilong em i pas aninit long en, tasol em inap long toktok yet. Roger na wanpela pren bilong em i wok hat long rausim em. Clana i wok long singaut na tok: “Hariap! Strong bilong mi i wok long pinis! Mi hatwok long pulim gut win!” Tripela aua bihain, ol wokman bilong seivim ol man i kam kamap. Tasol taim ol i rausim Clana i kam ausait, em i dai pinis.
Trinde, Janueri 13, De 2
Taim san i kam antap long neks de, ples i lait na ol inap lukim klia bagarap i bikpela olsem wanem. Bikpela hap bilong Port-au-Prince i bagarap. Taim nius bilong dispela bagarap i go long olgeta hap, ol oganaisesen i save helpim ol man na ol volantia long ol narapela hap bilong graun, ol i go bilong helpim ol lain i kisim bagarap. Ol volantia i stap long het ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Ripablik Dominika, em hap i stap longwe long Port-au-Prince inap olsem 300 kilomita, ol tu i pilim graun i guria. Inap olsem 9 milion manmeri i stap long Haiti na planti tru bilong ol i stap long Port-au-Prince, inap olsem 3 milion. Olsem na taim ol Witnes i stap long Ripablik Dominika i kisim save olsem guria i kamap klostu long Port-au-Prince, kwiktaim ol i kirap stretim rot bilong givim helpim.
Laspela taim guria i bin kamap long Haiti, em inap olsem 150 yia i go pinis. Olsem na ol lain long Haiti i no moa wokim ol haus we inap sakim guria, nogat, ol i kirap wokim tasol ol haus we inap sakim ol saiklon na ol bikpela tait wara. Dispela i mekim na taim guria i kamap, em strong bilong en inap olsem 7.0 long skel Rikta, ol simen wol na ol hevipela simen rup i pundaun. Tasol het ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova, em ol i bin sanapim long 1987 i no bin pundaun maski em i stap long hap is bilong Port-au-Prince. Ofis bilong ol i no pundaun, long wanem, ol i bin wokim dispela ofis long stail we em inap sanap strong long taim bilong guria.
Wantu tasol het ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Haiti i kamap olsem ples ol man i kam long en bilong kisim helpim. Telefon na Intenet i no wok gut, olsem na inap tupela taim ol wokman bilong het ofis i mas draiv i go long boda bilong Ripablik Dominika bilong salim ol ripot bilong wok ol i mekim. Long wankain taim long Haiti, planti handet manmeri, em planti bilong ol i kisim bagarap, ol i pulim lain i kam long het ofis. Na planti narapela ol i go long ol haus sik we i no bin bagarap, na kwiktaim ol dispela haus sik i pulap.
Long ol dispela haus sik, ol man i kisim bagarap ol i slip nabaut long olgeta hap, na blut bilong ol i wok long kapsait na ol i wok long singaut. Wanpela bilong ol, em Marla. Ol i bin rausim em aninit long ol pipia ston bilong wanpela haus i bruk. Em i bin stap aninit long haus inap 8-pela aua. Em i no inap pilim wanpela samting o muvim lek bilong em. Ol neiba bilong em i rausim ol pipia ston na kisim em i kam ausait na bringim em i go long haus sik. Tasol ol i kisim em i go long wanem haus sik? Evan, em wanpela Witnes husat i mekim wok dokta, em i bin lusim Ripablik Dominika na i kam long Haiti. Na em i go bilong painim Marla. Em i no save long Marla; em i save tasol long nem bilong em.
Inap 24 aua i lus pinis bihain long graun i guria, na nau nait i kamap gen. Evan i kalapim ol bodi bilong ol daiman i stap ausait long wanpela haus sik. Evan i beten, na em i wok long kolim nem bilong Marla. Bihain em i harim wanpela i tok, “Yes!” Marla i lukluk i go antap long Evan na i smail bikpela. Evan i kirap nogut na i askim em, “Wai na yu smail?” Marla i tok: “Bikos nau mi stap wantaim wanbilip bilong mi.” Evan i no inap pasim aiwara bilong em.
Fonde, Janueri 14, De 3
Hetkota bilong ol Witnes Bilong Jehova i stap long Amerika—wantaim ol narapela het ofis bilong en i stap long Frans, Guadelup, Jemani, Kanada, Matinik, Ripablik Dominika, na ol het ofis i stap long ol narapela hap—i stiaim wok bilong givim helpim. Ol i bungim ol timba na kapa samting, stretim rot bilong karim ol kago i go, na salim tok i go i kam, givim mani, na salim ol volantia i go bilong helpim wok. Inap 78 dokta na nes em ol i Witnes Bilong Jehova, ol i save go bilong helpim ol man, na planti narapela volantia tu ol i save go. Long 2:30 long bikmoning, fes trak i lusim brens ofis long Ripablik Dominika bilong i go long Haiti. Em i karim inap olsem 6,804 kilogram kaikai, wara, marasin, na ol narapela samting.
Taim ol kago i kam kamap long Haiti long 10 klok samting long moning, ol lain i stap long het ofis bilong ol Witnes long Haiti, ol i kirap stretim ol kago bilong tilim long ol man. Ol i no laik bai ol man i luksave olsem i gat ol kaikai i stap na bai ol i stilim na kisim i go salim, olsem na ol i karamapim ol kaikai long pasin we ol man bai i no inap luksave long en. Ol volantia i wok de na nait long putim ol kaikai na ol narapela samting insait long ol liklik beg bilong givim long ol famili na ol wan wan man. Olgeta kago ol Witnes Bilong Jehova i givim i winim 450,000 kilogram, em ol kago ol man i bin givim nating, na tu, ol i givim 400,000 beg kaikai.
Fraide, Janueri 15, De 4
Long belo, inap 19 Witnes em ol i dokta, ol nes, na ol narapela wokman bilong haus sik long Ripablik Dominika na Guadelup ol i kam kamap long Haiti. Wantu ol i sanapim wanpela fest-eid klinik. Na ol i helpim ol lain i kisim bagarap, em sampela bilong ol em ol pikinini i save stap long wanpela haus bilong ol pikinini i no gat papamama. Na tu, ol Witnes i givim kaikai na ol kenves bilong wokim haus sel long ol lain bilong dispela haus bilong ol pikinini. Étienne, em dairekta bilong dispela haus bilong ol pikinini, em i tok: “Mi tenkyu tru long ol Witnes Bilong Jehova. Mi no save mipela bai mekim wanem sapos ol i no bin helpim mipela.”
Liklik Gel i Lus na Ol i Kisim Em Bek
Taim graun i guria, Islande husat i gat 7-pela krismas i lukluk i go ausait long haus bilong em na lukim ol pawa lain i bruk na ol liklik lait i sut nabaut. Insait long haus, ol wol i bruk na ol brik i pundaun i kam daun, na i brukim lek bilong em na em i kisim bikpela bagarap. Taim ol i rausim em i kam ausait, papa bilong em, Johnny, i kisim em long ka na ol i go abrusim boda bilong Ripablik Dominika bilong i go long haus sik. Long hap, ol i kisim em i go long Santo Domingo, em biktaun bilong Ripablik Dominika. Bihain, taim Johnny i ringim haus sik, ol i tok Islande i no stap.
Inap 2-pela de, Johnny i wok long painim Islande long olgeta hap, tasol em i no painim em. Ol i bin kisim Islande i go long narapela haus sik, na long hap wanpela volantia long haus sik i harim Islande i beten long Jehova. (Song 83:18) Dispela volantia i askim em: “Yu save laikim Jehova, a?” Islande i aiwara wantaim na i tok: “Yes.” Dispela volantia i mekim gut bel bilong em na i tok: “No ken wari, Jehova bai helpim yu.”
Johnny i askim ol lain long het ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Ripablik Dominika long helpim em long painim Islande. Melanie, em wanpela Witnes, em i tok em bai painim Islande. Taim Melanie i go long wanpela haus sik na askim ol long Islande, dispela volantia husat i bin harim Islande i beten, em i harim olsem Melanie i wok long painim Islande, olsem na em i soim em long Islande. I no longtaim bihain, Islande i bung gen wantaim famili bilong em.
Ol Operesen na Wok Helpim
Ol lain i kisim bagarap ol i kam long klinik em ol Witnes i bin sanapim long het ofis bilong ol long Haiti. Paslain long ol dispela lain i kam, sampela bilong ol i bin kisim liklik helpim tasol na sampela i no bin kisim helpim liklik, olsem na ol sua nogut i kamap long hanlek bilong ol i bin bagarap. Taim kain samting olsem i kamap, planti taim ol dokta i save katim han o lek i bagarap bilong seivim laip bilong man. Bihain long guria, inap sampela de, ol i sot long ol marasin, ol tul bilong wokim operesen, na ol marasin bilong kilim i dai pen. Ol dokta tu i kisim hevi. Wanpela dokta i tok: “Long tingting mi inap lukim yet ol man i kisim bagarap na mi inap harim krai bilong ol na mi laik bai God i rausim ol dispela samting long tingting bilong mi.”
Tupela wik bihain long taim guria i bin kamap, ol Witnes long Yurop em ol i mekim wok dokta na ol i gat ol masin bilong wokim ol bikpela operesen, ol i stat long kam long Haiti. Ol i wokim 53 operesen na ol i mekim ol narapela samting bilong helpim ol man i kisim bagarap. Wideline, em wanpela Witnes i gat 23 krismas, em i bin kam long Port-au-Prince wanpela de paslain long guria i kamap. Taim guria i kamap, wanpela samting i pundaun antap long han sut bilong em, na han bilong em i bruk, olsem na ol i mas katim han bilong em long haus sik. Bihain, ol wanblut bilong em i kisim em i go long wanpela haus sik i stap klostu long taun bilong ol, em Port-de-Paix. Ol i mas ron long ka inap 7-pela aua bilong i go kamap long dispela haus sik. Tasol sik bilong Wideline i go bikpela, na ol lain long haus sik i no givim marasin moa long em, long wanem, ol i ting em bai dai.
Wanpela lain dokta em ol i Witnes, ol i harim stori bilong Wideline na ol i lusim Port-au-Prince na i go bilong helpim em. Ol i laik bringim em i go bek na bai ol i ken mekim sampela samting moa bilong helpim em. Taim ol narapela sikman i lukim olsem ol wanlotu bilong Wideline i kam bilong helpim em, ol i mekim tok amamas long ol. Famili na kongrigesen bilong em i helpim em na nau Wideline i lain long mekim wok long wanpela han tasol.
Long Ripablik Dominika, ol Witnes Bilong Jehova i rentim ol haus we ol sikman em ol dokta i stretim ol pinis, ol i ken i go i stap long ol dispela haus. Ol dispela haus i gat ol Witnes i mekim wok volantia—em ol dokta, ol nes, ol lain bilong helpim ol man long eksesaisim hanlek bilong ol, na ol narapela lain bilong lukautim ol man i kisim bagarap. Ol dispela volantia i save senis senis long mekim wok. Ol i amamas long lukautim ol sikman taim ol i wok long kamap orait.
Bilip na Pasin Laikim
Ol Witnes Bilong Jehova long Haiti i gat 56 Haus Kingdom, na 6-pela bilong ol dispela Haus Kingdom i bagarap. Planti Witnes em guria i bin bagarapim haus bilong ol, ol i go stap long ol Haus Kingdom i no bin bagarap o ol i go stap long sampela narapela hap graun we i stap nating na i no gat haus long en. Ol Witnes i lain pinis long pasin bilong bung wantaim, olsem na ol i stap gut wantaim olsem ol i save mekim taim ol i stap long wanpela kibung.
Jean-Claude, em wanpela elda bilong ol Witnes Bilong Jehova, i tok: “Mipela i bihainim yet program em kongrigesen i save bihainim bilong mekim ol samting bilong lotu, na dispela i strongim tru ol yangpela na ol lapun wantaim.” Wanem gutpela samting i kamap long dispela? Wanpela man i tok: “Mi amamas tru long lukim olsem ol Witnes Bilong Jehova i mekim yet wok autim tok. Sapos mipela i no lukim yupela, mipela bai pilim olsem hevi i daunim tru mipela.”
Ol Witnes i mekim gut bel bilong ol manmeri. Wanpela Witnes i tok: “Klostu olgeta man mipela i bungim, ol i bilip olsem dispela guria em strafe i kam long God. Mipela i tokim ol olsem guria em i wanpela bagarap i save kamap long graun, na God i no kamapim. Mipela i soim long ol tok i stap long Stat 18:25. Long dispela skripsa Abraham i tokaut olsem God i no inap bagarapim ol gutpela man wantaim ol man nogut. Mipela i soim tu tok i stap long Luk 21:11. Long dispela skripsa Jisas i tok profet olsem ol bikpela guria bai kamap long taim bilong yumi, na mipela i stori gut long ol olsem klostu nau Jisas bai kirapim bek ol pren na famili bilong yumi i dai pinis na pinisim tru olgeta pen na hevi. Planti man i pilim tru ol tok mipela i autim long ol.”a
Tasol ol hevi i stap yet. Jean-Emmanuel, em wanpela Witnes husat i mekim wok dokta, em i tok: “Namba wan hevi i kamap em guria. Tasol nau mipela i mas karim hevi bilong ol samting em guria i bin kamapim. Planti kain kain sik i kamap, long wanem, planti manmeri tumas i stap long wanpela hap tasol na ples i stap doti, na planti ren i pundaun na wara i pulap long olgeta hap bilong kem. Na tu, bel na tingting bilong ol manmeri i bagarap, tasol ol i no kamapim long ples klia dispela samting.”
Sampela wik bihain long guria i kamap, wanpela Witnes i kam long klinik na i tok olsem em i no save slip long nait na het bilong em i save pen. Kain samting olsem i save painim ol man bihain long ol bikpela bagarap i kamap. Wanpela Witnes husat i mekim wok nes i askim em: “Wanpela samting i bin paitim het bilong yu?” Em i tok: “Nogat. Meri bilong mi i dai, mitupela i bin marit inap 17 yia. Tasol yumi save olsem kain samting olsem bai kamap. Jisas i bin tok profet long ol dispela samting.”
Nes i luksave long as bilong hevi bilong em, olsem na em i tok: “Em tru, tasol gutpela poroman marit bilong yu i dai! I no gat rong long yu bel sori na krai long em. Jisas tu i bin krai taim pren bilong em Lasarus i dai.” Taim dispela man i harim olsem, em i krai nogut tru.
Winim 10,000 Witnes i stap long dispela hap, na inap 154 i dai long dispela guria. Winim 92 pesen bilong ol manmeri i stap long Port-au-Prince, wanpela o sampela long famili bilong ol i bin dai long dispela guria. Bilong mekim gut bel bilong ol man, ol Witnes Bilong Jehova i save go lukim ol manmeri em bel na tingting bilong ol i bagarap na sampela hap bilong bodi bilong ol i bagarap. Dispela i opim rot long ol i ken kamapim tingting bilong ol long wanpela ol inap bilip long em. Ol Witnes husat i bel sori i stap, ol i save pinis long ol tok promis bilong Baibel long kirap bek na long graun bai kamap wanpela ples paradais, tasol ol tu i mas autim bel hevi bilong ol long ol wanbilip Kristen na bai ol i ken kisim sampela gutpela tok bilong strongim bel bilong ol.
Nau na Bihain
Aposel Pol i tok: “Pasin bilong bilip, na pasin bilong wetim God i mekim gut long yumi, na pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela, dispela tripela pasin bai i stap oltaim. Tasol namba wan pasin tru, em pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela.” (1 Korin 13:13) Ol dispela pasin i helpim planti Witnes long Haiti long strongim bel na karim hevi long dispela taim bilong hevi, na long strongim ol narapela, na bilip na wetim gutpela samting bai kamap bihain. Bilip, pasin wanbel, na pasin laikim i as bilong wok ol i mekim bilong helpim ol lain i kisim bagarap. Petra em wanpela Witnes husat i mekim wok dokta na em i kam long Jemani bilong helpim ol lain i kisim bagarap, em i tok: “I no gat wanpela taim bipo we mi bin pilim tru kain pasin laikim olsem. Mi krai nogut tru, tasol mi no krai long wanem mi bel hevi, nogat, mi krai long wanem mi pilim bikpela amamas tru.”
Nius The Wall Street Journal i tok long guria i kamap long Haiti long 2010 olsem “em i wanpela bikpela bagarap i bin kamap long wanpela kantri tasol.” Kirap long dispela taim na i kam, ol narapela bikpela bagarap tu i kamap long graun, sampela em ol man yet i as bilong en. Olsem wanem? Bai i gat pinis bilong ol dispela bikpela bagarap? Ol Witnes Bilong Jehova long Haiti na long ol narapela hap bilong graun, ol i bilip tru olsem wanpela taim bai i kamap we God bai i truim dispela tok promis i stap long Baibel, olsem: “Em bai i mekim drai wara i stap long ai bilong olgeta bilong ol. Na ol manmeri bai i no i dai moa, na ol bai i no bel hevi moa na krai moa, na ol bai i no inap kisim pen gen. Ol dispela samting bilong bipo ol i pinis olgeta.”—KTH 21:4.
[Futnot]
a Lukim sapta 11, “Bilong Wanem God i Larim Pen na Hevi i Stap?,” long buk Tru Tru Baibel i Tok Wanem?, em ol Witnes Bilong Jehova i wokim.
[Rait long pes 15]
“I hatwok long mi larim Ralphendy i stap tasol long hap na i dai”
[Rait long pes 19]
“Mi amamas tru long lukim olsem ol Witnes Bilong Jehova i mekim yet wok autim tok”
[Blok/Ol Piksa long pes 17]
Sanapim Ol Haus Bilong Ol Lain I Kisim Bagarap
Wanpela mun bihain long taim guria i kamap, ol Witnes em ol i gat save long wokim ol haus, ol i stat long skelim wanem ol haus i orait long ol famili i ken go bek na sindaun long en. Planti manmeri em haus bilong ol i bagarap, ol i nidim ol haus bilong i stap sotpela taim tasol long en na bihain ol i ken painim wanpela haus stret ol i ken i stap long en.
Wanpela man husat i wok long het ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Haiti, nem bilong em John, em i tok: “Planti oganaisesen long olgeta hap i save mekim wok bilong helpim ol man i kisim bagarap. Mipela i lukim pasin bilong ol long sanapim ol haus, na mipela i droim plen bilong sanapim ol haus i no gat bikpela pe, na i no gat hatwok long sanapim na sais bilong ol haus i wankain long ol olpela haus bilong ol dispela man i bin kisim bagarap. Ol dispela haus i lukautim ol famili long taim bilong win na ren, na i no gat wok long famili i pret olsem haus bai bruk na pundaun antap long ol taim guria i kamap.” Tripela wik tasol bihain long guria i bin kamap, wanpela grup bilong ol volantia long Haiti na ol volantia i kam long ol narapela kantri i kirap wokim ol haus bilong i stap sotpela taim tasol long en.
Ol manmeri i sanap long rot, ol i amamas na singaut taim ol i lukim ol trak i karim ol bun bilong ol haus i go bilong sanapim. Taim wanpela wokman bilong kastoms i wok long sekim na givim tok orait long bringim ol kago bilong wokim haus i kam insait long kantri, em i tok: “Ol Witnes Bilong Jehova ol i wanpela bilong ol fes lain i kam long Haiti bilong helpim ol manmeri. Ol i no save toktok tasol olsem ol bai helpim ol man, nogat, ol i save mekim ol samting bilong helpim ol man.” Insait long sampela mun tasol bihain long guria i bin kamap, ol Witnes i bin sanapim pinis 1,500 haus bilong ol manmeri em haus bilong ol i bin bagarap.
[Mep long pes 14]
HAITI
RIPABLIK DOMINIKA
PORT-AU-PRINCE
Léogâne
Hap stret we guria i kamap
Jacmel
[Piksa long pes 16]
Marla
[Piksa long pes 16]
Islande
[Piksa long pes 16]
Wideline
[Piksa long pes 18]
Sampela Witnes Bilong Jehova long Haiti i go bilong mekim gut bel bilong ol lain i kisim bagarap
[Piksa long pes 18]
Wanpela dokta i pasim sua bilong wanpela mangi long klinik em ol Witnes Bilong Jehova i wokim