Askim
Olsem wanem? I stret long ol lo bilong Baibel sapos meri marit long lain Kristen em i dring marasin olsem kinin o tablet bilong pasim bel?
Baibel i no tok klia long ol marit Kristen i mas kamapim pikinini o nogat, o ol i mas kamapim hamas pikinini. Sapos ol i laik mekim sampela samting na bai meri i no kisim bel, em samting bilong tupela yet, na ol i laik mekim olsem wanem, em tu i samting bilong ol. Tasol ol i mas tingim tok bilong Baibel wantaim maus bilong bel, olsem samting ol i mekim i stret o nogat, long wanem, laip bilong pikinini i bikpela samting na nogut ol i bagarapim.
Baibel i tok, sapos wara o melek bilong man i pas pinis long kiau i stap long bel bilong meri, em wanpela pikinini bai wok long kamap, na em i gat laip pinis, maski nau tasol em i kirap. God i as bilong laip, na em i lukim dispela pikinini i kirap long bel bilong mama. (Sam 139:16; Eksodas 21:22, 23a; Jeremaia 1:5) Olsem na i no stret long rausim dispela pikinini, maski em i olsem liklik hap blut tasol.
Planti meri i save dring marasin bilong pasim bel olsem kinin o tablet (birth control pills). Dispela kain marasin i wok olsem wanem na i pasim bel? I gat tupela kain na ol man i bin skelim wok dispela kain marasin i mekim bilong pasim bel.
Wanpela kain ol i kolim kombinesen-pil (combination pill), na i gat homon estrojen na homon projestin long en. Ol i tok, dispela kain tablet i save pasim kiau na bai em i no inap kamap long bel bilong meri, na sapos meri i kisim olgeta taim, em i no inap kisim bel. Na dispela marasin i save mekim sampela samting long skin insait long bilum bilong kamapim pikinini na kiau i no inap pas long en na meri i no inap kisim bel.—Food and Drug Administration long Amerika.
Nau ol i save putim liklik estrojen tasol long dispela kain marasin o tablet bilong pasim bel (kombinesen-pil) na bai em i no ken givim sik tumas long meri, long wanem estrojen i save kirapim ovari (hap long bel i kamapim kiau) long mekim wok bilong en. Wanpela dokta i tok, ‘Tru dispela kain tablet i gat liklik estrojen tasol long en, tasol dispela inap pasim bel bilong meri na bai kiau i no ken kamap long bel. Long ol meri i kisim dispela kain marasin bilong pasim bel, wan wan tasol i save kisim bel, tasol planti tru, inap 95 pesen, ol i no kisim bel. Na sapos kiau i kamap long bel tu, i no olsem pikinini inap kamap, long wanem hap melek i mas pas wantaim kiau pastaim bambai pikinini i ken kamap.’—Dokta Gabriel Bialy i tok olsem, em i bos bilong Contraceptive Development Branch of the National Institutes of Health.
Sapos meri i dring dispela kain marasin o tablet (kombinesen-pil) long olgeta taim long taim stret bilong mekim, tasol sapos wan wan taim em i no dring, i gat sampela ol narapela samting bai wok insait long bel bilong meri na ating bai em i no ken kisim bel. Ol i bin skelim dispela samting na wanpela nius (Contraception) i tok, dispela kain marasin i mekim sampela samting insait long bilum bilong kamapim pikinini na long susu i save stap insait long sem bilong meri, na dispela tu i mekim na ating bai meri i no ken kisim bel.
Na i gat narapela tablet bilong pasim bel ol i kolim minipill na i gat homon projestin tasol long en. Em i save kamapim wanpela kain strongpela susu insait long sem bilong meri na dispela susu i pasim melek o wara bilong man na bai i no ken go long kiau bilong meri. O dispela marasin i mekim na kiau i no go daun kwik; o i mekim sampela samting insait long bilum bilong karim pikinini na maski melek i pas pinis long kiau na laip bilong pikinini i kirap pinis, tasol kiau i no inap pas long bilum na dispela laip bai dai.—Buk Drug Evaluations bilong 1986.
Sampela man bilong skelim dispela samting ol i tok, dispela kain tablet (minipill) i no pasim tru kiau na bai i no ken kamap; planti taim kiau i kamap. Tasol susu em tablet minipill i kamapim, em i pasim melek na bai melek i no inap pas long kiau na meri i no inap kisim bel. Na sapos susu i no inap pasim melek na melek i pas pinis long kiau, ating dispela kiau i gat laip pinis long en i no inap pas long bilum, na pikinini i no inap kamap. Ating marasin o tablet (minipill) i mekim na bilum i sakim dispela kiau.
Olsem na sapos meri i mekim wok oltaim long wanpela bilong dispela tupela kain tablet na em i no lusim o kalapim wanpela taim, ating em i no inap kisim bel, long wanem dispela marasin i mekim na kiau i no kamap o melek i no pas long kiau, na i no olsem meri i rausim bel. Tasol sapos meri i dring tablet minipill, planti taim kiau i kamap long bel bilong em na sapos melek i pas long wanpela kiau bilong em na nau kiau i gat wanpela nupela laip long en, tasol marasin i no larim dispela kiau i pas insait long bilum bilong bel, orait dispela nupela laip i kamap pinis em bai dai. Tasol ol saveman i tok, sapos meri i no dring sampela tablet bilong pasim bel, orait sampela taim bai melek i pas long kiau na nupela laip i kirap pinis, tasol dispela kiau i lus nating tasol na meri i no kisim bel. Tasol i no olsem meri yet i mekim na dispela kiau i lus. Nogat. Tasol i narapela kain tru sapos meri yet i mekim wanpela samting, olsem em i dring wanpela kain marasin bilong pasim bel na marasin i mekim na nau kiau i gat laip pinis long en i no inap pas insait long bilum.
Olsem na i gat sampela lo bilong God em man tupela meri i mas tingim sapos ol i toktok wantaim dokta long wanem kain marasin meri bai kisim bilong pasim bel. Ol Kristen i mas save gut long ol samting ol i laik mekim na bai bel bilong ol i no gat tok na ol i no gat rong long ai bilong God bilong yumi, em i As bilong laip.—Aposel 23:1; Galesia 6:5.
[Futnot]
a Lukim Kirap! Epril 8, 1987, pes 14, 15.