Bosim Gut Skin—Bilong Wanem Em Bikpela Samting?
“Yupela i mas wok long kisim save long God, na long mekim dispela save i kamap strong olsem gutpela pasin bilong yupela. Na yupela i mas bosim gut laik bilong bodi bilong yupela.”—2 PITA 1:5, 6.
1. Long yia 1850 samting husat i bin kamapim klia strong bilong bosim gut han lek samting bilong em?
WANPELA hapman tru bilong bosim gut han lek samting bilong em, em Charles Blondin. Wanpela ripot i tok, planti taim liklik em i bin wokabaut long baklain na brukim bikpela wara long Amerika i kapsait i go daun, ol i kolim Naiagra Fols. Em i mekim long namba wan taim long yia 1859 na baklain i longpela inap 340 mita, na ol i bin taitim antap long wara inap 50 mita. Bihain, taim em i wokabaut olsem, em i mekim kain kain samting bilong kamapim strong bilong em long bosim gut skin, olsem: Em i pasim laplap long ai, na stap insait long bek, na subim wilbera, na wokabaut long tupela longpela stik, na karim wanpela man long baksait. Long narapela hap, ol i taitim baklain inap 52 mita antap long graun na em i wokabaut long tupela stik na wok long kalap na tanim tanim. Em i mas bosim gut skin bambai em i no pundaun. Long dispela bikpela hatwok bilong em, em i kisim bikpela nem na planti mani.
2. I gat wanem ol narapela samting yumi mekim na yumi mas bosim gut skin?
2 Wan wan tasol inap mekim kain samting olsem, tasol yumi olgeta i save, taim yumi laik mekim wanpela wok o pilai spot, pasin bilong bosim gut skin i bikpela samting. Wanpela man bilong musik i stori long Vladimir Horowitz i save tru long paitim piano na kamapim gutpela musik. Dispela man i tok: “Mi kirap nogut long pasin bilong em long bosim gut han . . . na strong bilong em long wokim hariap ol pinga.” Narapela man i stori long Horowitz na i tok: “Inap 80 yia ol pinga long han bilong em i wok spit tru na em i bosim gut tru.”
3. (a) Tasol i hatwok long bosim wanem samting? Sampela buk i stori olsem wanem long dispela pasin? (b) Wanem insait bilong tok Grik ol i tanim olsem “bosim gut laik bilong bodi” long Baibel?
3 I hatwok long man i mekim kain samting olsem. Tasol i bikpela samting moa na i hatwok moa long bosim gut laik bilong skin bilong yumi. Wanpela buk i tok, dispela pasin i olsem “man i bosim gut tingting, na bel, na ol laik bilong em.” Na wanpela buk i stori long hap tok Grik ol i tanim olsem “bosim gut laik bilong bodi” long 2 Pita 1:6 na long sampela hap moa bilong Nupela Testamen, na buk i tok dispela pasin i olsem “gutpela pasin bilong man i save bosim gut laik na bel bilong em, na ol samting skin bilong en i save hangre long en.” Wanpela buk i tok, sapos man i bosim gut laik bilong skin, dispela em i “nambawan gutpela samting ol man inap mekim.”
Bosim Gut Laik Bilong Skin—Bilong Wanem i Bikpela Samting?
4. Ol man i no bosim laik bilong skin na wanem samting nogut i bin kamap?
4 Long nau ol man i no bosim skin na planti samting nogut i kamap long dispela rot! Em as bilong planti hevi long nau. Tru tumas, yumi stap long “taim bilong las de” na ‘planti hevi nogut tru i kamap.’ Ol man “i no bosim laik bilong bodi,” na planti taim pasin mangal i as bilong dispela. Wanpela kain pasin mangal em olsem: Ol i ‘laikim tumas ol kain kain amamas bilong dispela graun na ol i no laikim God.’ (2 Timoti 3:1-5) Dispela pasin i kamap klia long lain bilong yumi yet, long wanem, namel long Septemba 1, 1990 na Ogas 31, 1991 ol i bin rausim 40,000 manmeri long ol kongrigesen Kristen, long wanem, ol i bin mekim bikpela rong. Na kongrigesen i bin givim strongpela tok long planti moa, em planti bilong ol i bin mekim pasin pamuk na olgeta i no bin bosim laik bilong skin. Na long dispela as tasol ol i bin pinisim sampela brata long wok elda ol i bin holim longtaim. Em nogut tru, a?
5. Wanem tok piksa i makim gut pasin bilong bosim laik bilong skin?
5 Bilong helpim yumi long save pasin bilong bosim gut laik bilong skin i bikpela samting, yumi ken mekim tok piksa long ka. Ka i gat 4-pela wil bambai ka i ken ran, na i gat strongpela ensin em inap kirapim ol wil long ran strong, na i gat brek bilong pasim wil. Tasol i mas i gat draiva bilong tingim wanem rot na wanem spit ol wil i mas bihainim, na wanem taim bilong putim brek na pasim wil. Draiva i mas bosim gut stia, na pam bilong bensin, na brek.
6. (a) I gat wanem tok long pasin sori na em inap helpim yumi long skelim pasin bilong bosim gut skin? (b) Yumi mas tingim wanem narapela tok lukaut?
6 Pasin bilong bosim gut skin i bikpela samting moa yet. Ol tok aposel Pol i mekim long pasin sori long 1 Korin 13:1-3, em yumi ken mekim tu long pasin bilong bosim gut skin. Maski yumi save tru long mekim ol pablik-tok, o yumi bin stadi gut na yumi gat bikpela save na strongpela bilip, o yumi mekim ol gutpela wok bilong helpim ol narapela man, sapos yumi no bosim gut ol laik bilong skin bilong yumi, olgeta dispela narapela gutpela pasin bilong yumi bai lus nating. Yumi mas tingim gut tok bilong Pol, olsem: “Ol man i ran long resis, olgeta i save ran, na wanpela tasol i save kisim prais. Ating yupela i no save long dispela? Orait yupela tu i mas ran strong bilong kisim prais. Na olgeta man i laik win long resis, ol i save daunim olgeta laik bilong bodi, na wok strong bilong kisim prais.” (1 Korin 9:24, 25) Tok lukaut bilong Pol long 1 Korin 10:12 inap helpim yumi long wok strong long bosim olgeta laik bilong bodi. Pol i tok: “Sapos wanpela man i ting em i sanap strong, orait em i mas lukaut gut. Nogut em i pundaun.”
No Ken Bihainim Pasin Bilong Ol
7. (a) Namba wan man i kamap long graun em i no bosim gut skin na olsem wanem dispela i nogutim yumi olgeta manmeri? (b) Baibel i stori long husat moa long bipo tru em ol i no bin bosim gut skin?
7 Adam i no larim stretpela tingting i bosim ol samting em i mekim; em i larim laik bilong bel i bosim. Em i no bosim gut skin, na long dispela rot “sin i kamap long graun. Na sin i bringim dai i kam.” (Rom 5:12) Kein i no bosim gut skin na long dispela rot em i kamap namba wan kilman. Jehova i tokim em, ‘Bilong wanem yu kros? Sin i gat bikpela laik tru long winim yu. Yu mas strong na winim em.’ Tasol Kein i no winim sin—em i no daunim laik nogut i kamap long bel bilong em. Olsem na em i kirap na kilim i dai brata bilong em Abel. (Stat 4:6-12) Meri bilong Lot tu i no bosim gut skin. Em i laik tru long lukluk i go bek na em i no daunim dispela laik. Em i no bosim gut skin na em i lus long wanem samting? Em i lus long kisim laip—em i bagarap!—Stat 19:17, 26.
8. Ol samting i bin painim wanem 3-pela man bilong bipo i kamapim klia olsem yumi mas bosim gut skin?
8 Namba wan pikinini man bilong Jekop, em Ruben, em i lus long kisim namba olsem namba wan pikinini, long wanem, em i no bin bosim gut laik bilong skin. Em i slip wantaim wanpela bilong ol namba 2 meri bilong papa na givim bikpela sem long papa. (Stat 35:22; 49:3, 4; 1 Stori 5:1) Ol Israel i bel nogut na toktok planti na ol i bikhet na dispela i traim bel bilong Moses na em i belhat, olsem na maski em i laik tru long i go insait long Graun Bilong Promis, em i no inap i go insait—em i lus long dispela gutpela samting. (Namba 20:1-13; Lo 32:50-52) Na King Devit, em “wanpela gutpela man i save bihainim pasin Bikpela i laikim,” em i kisim bikpela hevi, long wanem, wanpela taim em i no bosim gut laik bilong skin. (1 Samuel 13:14; 2 Samuel 12:7-14) Olgeta dispela manmeri i stap olsem piksa na i kamapim klia olsem yumi mas bosim gut laik bilong skin.
Yumi Mas Bosim Wanem Samting?
9. Wanem ol tok bilong Baibel i kamapim klia olsem yumi mas bosim gut skin bilong yumi?
9 Wanpela samting em olsem: Yumi mas bosim gut tingting na bel, em hap wok bilong bosim gut skin. Ol samting yumi wok long tingting strong long en, dispela inap helpim yumi o pasim yumi long bihainim pasin Jehova i laikim. Yumi mas bosim gut tingting bilong yumi bambai yumi inap bihainim tok bilong Baibel long Filipai 4:8 na tingting oltaim long ol pasin i tru, na ol klinpela pasin, na ol pasin i nambawan tru. Devit i kamapim kain tingting olsem long wanpela song em i raitim, em i tok: “Bikpela, mi laik bai . . . tingting bilong mi i ken i orait long ai bilong yu.” (Buk Song 19:14) Namba 10 lo bilong ol Tenpela Lo i tambuim pasin bilong mangalim samting bilong narapela man. Bilong bihainim dispela lo, ol man i mas bosim gut skin. (Kisim Bek 20:17) Jisas tu i makim olsem i bikpela samting long yumi mas bosim gut tingting na bel bilong yumi, em i tok: “Sapos wanpela man i lukim wanpela meri na i gat mangal nogut long em, dispela man i mekim pasin pamuk pinis long bel bilong em.”—Matyu 5:28.
10. Wanem ol tok bilong Baibel i kamapim klia olsem yumi mas bosim gut maus bilong yumi?
10 Bilong bosim gut skin, yumi mas bosim tu ol tok yumi mekim. I gat planti tok long Baibel i tok yumi mas bosim gut maus bilong yumi. Wanpela em olsem: “God i stap long heven na i gat bikpela strong na yumi man nating i stap long graun. Olsem na yu no ken mekim planti toktok.” (Saveman 5:2) “Sapos man i mekim planti toktok, em inap mekim sin long tok bilong en. Tasol man i no mekim planti toktok, em i gat gutpela tingting.” (Sindaun 10:19) “Yupela i no ken larim ol kain kain tok nogut i kamap long maus bilong yupela. Nogat. Gutpela tok tasol i mas kamap, inap long strongim ol man i slek. . . . Yupela i mas rausim olgeta pasin bilong . . . bikmaus na tok bilas, na olgeta kain pasin nogut.” Na Pol i tok moa olsem, yumi no ken mekim ol tok doti na tok kranki na tok pilai nogut.—Efesus 4:29, 31; 5:3, 4.
11. Jems i stori olsem wanem long hatwok bilong bosim maus?
11 Jems, em brata bilong Jisas, em i tok, yumi mas was gut long toktok bilong yumi, na em i kamapim klia olsem i hatwok long bosim gut maus. Em i tok: “Maus em i liklik hap tasol bilong bodi, tasol em i save hambak moa yet na litimapim nem bilong em yet. Yumi save, liklik paia tasol em inap kirapim bikpela paia moa long bus na kukim olgeta diwai. Na maus em i olsem paia. Em i wanpela hap tasol bilong olgeta hap bilong bodi bilong yumi, tasol em i save kamapim ol kain kain pasin nogut. Em i save mekim bodi olgeta i kamap doti, na em i mekim ol kain kain pasin nogut i kamap long laip bilong yumi olsem hatpela paia. Dispela paia em i paia bilong [Gehena] yet. Ol man i bin kisim olgeta kain wel abus, na ol pisin na snek, na olgeta samting i save stap long solwara. Na ol i save bosim ol dispela samting na mekim ol i stap aninit long ol. Tasol i no gat wanpela man inap long bosim maus bilong em yet. Nogat. Oltaim maus i save kirap nabaut na mekim tok nogut. I olsem marasin nogut bilong kilim man i dai i pulap long maus bilong yumi. Long maus yumi save mekim tok bilong litimapim nem bilong Bikpela, em Papa bilong yumi. God i bin mekim yumi olgeta manmeri i kamap olsem em yet, tasol long maus yumi save mekim tok nogut bilong bagarapim ol arapela manmeri. Tok bilong litimapim nem bilong God na tok nogut tu, tupela kain tok i save kamap long wanpela maus tasol. Ol brata bilong mi, dispela kain pasin em i no gutpela pasin.”—Jems 3:5-10.
12, 13. Kolim sampela ves bilong Baibel i makim olsem yumi mas bosim gut ol pasin yumi mekim?
12 Na bilong bosim gut skin, yumi mas bosim gut ol pasin yumi mekim. Ol man i mas bosim strong laik bilong skin na was gut long pasin ol i mekim long ol meri, na ol meri i mas mekim olsem long ol man. Baibel i tok, ol Kristen i mas “ranawe long pasin pamuk.” (1 Korin 6:18, Baibel New International Version) Baibel i tok, ol man i mas amamas wantaim meri bilong ol tasol. Hap tok olsem i tok: “Yu mas i stap gut wantaim meri bilong yu, na slip wantaim em wanpela tasol, olsem man i dring wara long hul wara bilong em yet.” (Sindaun 5:15-20) Baibel i tok klia olsem: “God bai i bekim pe nogut long ol manmeri i mekim ol kain kain pasin pamuk.” (Hibru 13:4) Na ol man na meri i laik i stap singel, ol i mas wok strong moa long bosim gut laik bilong skin.—Matyu 19:11, 12; 1 Korin 7:37.
13 Jisas i givim wanpela lo long yumi, em sampela man i kolim “Gutpela Lo Tru,” na em i makim tru pasin yumi mas mekim long ol narapela man, em i tok: “Olgeta pasin yupela i laik bai ol arapela manmeri i mas mekim long yupela, ol dispela pasin tasol yupela i mas mekim long ol.” (Matyu 7:12) Tru tumas, yumi mas bosim gut skin bambai laik bilong skin o narapela samting i no ken pulim yumi na kirapim yumi long mekim pasin long ol narapela manmeri em yumi no laik bai ol i mekim long yumi.
14. Baibel i givim wanem tok long yumi long kaikai na dring?
14 Na yumi mas was gut tu long kaikai na dring na bosim gut skin. Baibel i tok: “Yu no ken poroman wantaim ol man i save dring planti wain na kaikai planti.” (Sindaun 23:20) Na Jisas i makim taim bilong yumi na em i tok: “Yupela lukaut gut. Nogut yupela i [kaikai planti na] dring nabaut oltaim na yupela i spak. Na nogut yupela i wari long ol samting bilong bodi. Sapos kain pasin olsem i daunim yupela, orait dispela de bilong Bikpela bai i kamap long yupela wantu tasol, olsem umben i save holimpas abus.” (Luk 21:34, 35) Tru tumas, hap wok bilong yumi long bosim gut skin em olsem: Yumi mas bosim gut tingting na bel, na ol tok na pasin bilong yumi tu.
Bilong Wanem i Hatwok Long Bosim Gut Skin?
15. Baibel i tok wanem na dispela i kamapim klia wok bilong Satan long paulim ol Kristen bai ol i no bosim gut skin?
15 Yumi olgeta Kristen yumi save, i gat 3-pela strongpela samting i mekim na i hatwok long yumi bosim gut laik bilong skin. Wanpela strongpela samting olsem em Satan na ol spirit nogut. Baibel i tok klia olsem Satan na ol spirit nogut i stap tru. Olsem na Baibel i tok, taim Judas i laik go kamapim Jisas long ol birua, “Satan i go insait long bel bilong em.” (Jon 13:27) Aposel Pita i bin askim Ananaias: “Olsem wanem na yu larim Satan i pulap long bel bilong yu, na yu laik giamanim Holi Spirit?” (Aposel 5:3) Na i stret tru Pita i mekim tok lukaut olsem: “Yupela i mas stap redi na was gut. Satan, dispela birua bilong yupela, em i olsem wanpela laion i singaut strong. Oltaim em i save raun bilong painim ol manmeri bilong kaikai.”—1 Pita 5:8.
16. Bilong wanem ol Kristen i mas was gut long ol pasin bilong dispela graun na bosim gut skin?
16 Na narapela samting i givim hatwok long ol Kristen long bosim gut skin, em dispela graun “i stap aninit long strong bilong Satan.” Aposel Jon i stori long dispela samting na em i tok: “Yupela i no ken laikim ol pasin bilong graun na olgeta samting bilong graun. Sapos wanpela man i laikim ol pasin bilong graun, orait em i no save laikim tru Papa. Yumi save, olgeta pasin bilong ol man bilong graun, em pasin bilong bel kirap na aigris na bikhet, ol dispela pasin i no kam long Papa. Nogat. Ol i pasin bilong graun tasol. Na dispela graun bai i pinis, na olgeta pasin bilong dispela graun, em ol pasin bilong bel i kirap na aigris, ol tu bai i pinis wantaim. Tasol man i bihainim tok bilong God, em bai i stap oltaim.” Yumi mas bosim gut skin na wok strong long daunim olgeta laik bilong bel, nogut yumi kirap laikim tumas ol pasin bilong graun olsem Demas i bin mekim long bipo, em wanpela wanwok bilong Pol.—1 Jon 2:15-17; 5:19; 2 Timoti 4:10.
17. Taim mama i karim yumi i gat wanem samting na dispela i givim hatwok long yumi long bosim gut skin?
17 Na yumi ol Kristen i mas bosim gut skin bambai yumi inap daunim sin na ol pasin kranki i stap long skin bilong yumi. “I tru, stat long taim ol manmeri i yangpela yet ol i save tingting long mekim ol pasin nogut.” (Stat 8:21) Olsem King Devit, yumi tu inap tok: “Taim mama i karim mi, mi kamap man bilong mekim pasin nogut.” (Buk Song 51:5) Nupela pikinini i no save long pasin bilong bosim skin. Taim em i laik kisim samting, em i krai krai tasol inap long em i kisim. Wanpela nius i stori long pasin bilong lainim ol pikinini na i tok: ‘Tingting bilong ol pikinini i narapela kain long tingting bilong ol man i bikpela pinis. Ol pikinini i save tingim ol yet tasol, na yu no inap kirapim ol long senisim tingting na tingim gut narapela man, maski yu wok long givim gutpela tingting long ol i stret na i gat as bilong en.’ Tru tumas, “pikinini i save mekim olkain longlong pasin.” Tasol sapos yu “givim kanda” long em, olsem skulim na stretim em, isi isi bai em i kisim save olsem i gat sampela lo em i mas bihainim na em i mas daunim dispela pasin bilong tingim em yet tasol.—Sindaun 22:15.
18. (a) Wanem ol kain pasin i pas strong long tingting na bel bilong yumi, olsem Jisas i tok? (b) Pol i tok wanem na dispela tok bilong em i kamapim klia olsem i hatwok long bosim gut skin?
18 Tru tumas, ol pasin bilong tingim yumi yet tasol, i stap long bel bilong yumi taim mama i karim yumi na ol dispela pasin i givim hatwok long yumi long bosim gut skin. Ol dispela kain pasin i strong tru long tingting na bel bilong yumi. Jisas i stori long dispela na em i tok: “Mi tok long olkain samting i save kamap long tingting [na bel] bilong man, em ol samting olsem, ol tingting nogut na pasin bilong kilim man i dai na olkain pasin pamuk na pasin bilong bagarapim marit na pasin bilong stil na pasin bilong tok giaman long kot na pasin bilong tok nogut long ol arapela.” (Matyu 15:19) Olsem na Pol i raitim tok olsem: “Gutpela pasin mi laik mekim, em mi no save mekim. Na pasin nogut mi no laik mekim, em mi save mekim. Orait pasin mi no laikim, dispela mi save mekim. Olsem na i no mi yet mi mekim dispela. Nogat. Sin i stap insait long mi, em tasol i mekim.” (Rom 7:19, 20) Tasol yumi save Pol i winim dispela pait, long wanem, olsem em i tok: “Mi save paitim tru bodi bilong mi na mekim em i bihainim laik bilong mi. Nogut mi autim gutnius long ol arapela man na bihain miyet mi no inap kisim prais.” Dispela tok “paitim tru bodi bilong mi” i makim olsem em i mas bosim gut skin.—1 Korin 9:27.
19. Bilong wanem i stret Pol i tok em i save paitim bodi bilong em?
19 I stret Pol i tok, em i paitim bodi bilong em, long wanem, i gat planti samting bilong bodi i mekim na i hatwok long bosim gut skin, olsem sapos mak bilong blut i go antap, o bel bilong man o meri i no stap isi, o em i no slip gut, o het i pen, o bel i pen. Long stori i kamap bihain long dispela, bai yumi skelim sampela pasin na sampela samting em inap helpim yumi long bosim gut skin.
Yu Tingim?
◻ Bilong wanem pasin bilong bosim gut skin em i bikpela samting?
◻ Husat ol i no bosim skin na ol i lus long sampela samting?
◻ Yumi mas bosim gut skin long wanem ol samting?
◻ I gat wanem 3-pela samting i mekim na i hatwok long yumi bosim gut skin?
[Piksa bilong Charles Blondin long pes 8]
[Kredit Lain]
Historical Pictures Service
[Piksa long pes 10]
Ol Kristen i mas bosim gut skin long kaikai na dring
[Piksa long pes 11]
Sapos yumi bosim gut skin bai yumi no mekim tok baksait em inap nogutim man