Mi Bilip Long Jehova na Dispela i Strongim Mi
EM STORI BILONG AGENOR DA PAIXÃO
Mipela i gat wanpela pikinini man tasol, nem bilong em Paul, na taim em i gat 11-pela mun tasol, em i dai long sik bronkaitis. Tripela mun bihain, long Ogas 15, 1945, gutpela meri bilong mi i dai long sik olsem strongpela kus. Long dispela taim mi gat 28 krismas, na ol dispela hevi i painim mi i bagarapim tru bel bilong mi. Tasol mi bilip long Jehova na ol tok promis bilong em na dispela i strongim mi. Mi laik stori long olsem wanem mi bin kisim dispela pasin bilong bilip long Jehova.
MAMA i bin karim mi long Salvado, long Provins Bahia long Brasil, long Janueri 5, 1917. Kirap long dispela taim, em i skulim mi long lotuim ol “santuman” bilong Misin Katolik. Em i save kirapim mi wantaim ol brata bilong mi long bikmoning yet na bai mipela i ken beten wantaim. Tasol papamama i save go tu long ol miting ol i kolim kandombla, em ol i save mekim ol pasin lotu bilong vudu bilong Afrika na Brasil. Mi daun long ol dispela bilip, tasol mi no bilip long ol santuman bilong lotu Katolik o long kandombla. Samting mi lukim insait long dispela tupela lotu na mi no amamas liklik long en, em pasin bilong bel nogut long ol man bilong narapela skin.
Bihain tupela bikbrata bilong mi i lusim mipela bilong painim wok mani. Bihain papa i lusim mipela. Olsem na taim mi gat 9-pela krismas mi mas painim wok mani bilong helpim mama na liklik susa bilong mi. Inap 16 yia samting bihain, ol samting mi wantaim wanpela wanwok i toktok long en i kamapim bikpela senis long i stap bilong mi.
Mi Lain Long Bilip Long Jehova
Mi bin bungim Fernando Teles long 1942. Planti taim em i tokim mi, i no stret long lotuim ol “santu.” (1 Korin 10:14; 1 Jon 5:21) Pastaim mi no putim gut yau long tok bilong em. Tasol mi lukim olsem em i gat gutpela bel na em i save tingim ol narapela man, maski ol i bilong wanem kain skin, na mi laikim ol dispela pasin bilong em. Na mi kirap nogut long save bilong em long Baibel, na mi laikim tru ol tok em i mekim long Kingdom bilong God na dispela graun bai kamap olsem paradais. (Aisaia 9:6, 7; Daniel 2:44; KTH 21:3, 4) Em i lukim olsem mi laik harim dispela tok, olsem na em i givim wanpela Baibel na sampela buk bilong Baibel long mi.
Sampela wik bihain, em i singautim mi i go long wanpela Baibel-stadi bilong kongrigesen. Ol i stadi long buk Religion, em Sosaiti Was Taua i wokim. Mi laikim dispela stadi na mi kirap na go long olgeta miting bilong ol Witnes Bilong Jehova. Wanpela samting mi pilim tru, em ol i no save bel nogut long ol man bilong narapela skin, na ol i kisim mi na mekim gut long mi. Long dispela taim mi tingting long maritim Lindaura. Taim mi tokim em long ol samting mi wok long lainim, em i kirap na go wantaim mi long ol miting.
Na narapela samting mi lukim long ol miting na mi amamas long en, em ol i save toktok planti taim long wok bilong autim tok. (Matyu 24:14; Aposel 20:20) Ol painia, em ol manmeri i save autim tok long olgeta de, ol i strongim mi na mi kirap autim tok long ol man long tren taim mi go i kam long wok. Taim mi bungim wanpela man i laik harim tok bilong Baibel, mi save kisim atres bilong em na mi go lukim em bilong kirapim laik bilong em long harim sampela tok moa.
Insait long dispela taim, mi wok long kisim strongpela bilip long Jehova na oganaisesen bilong em. Olsem na taim mi harim wanpela tok bilong Baibel long dediket bilong ol Kristen, mi kisim baptais long solwara Atlantik, long Epril 19, 1943. Long dispela de yet mi kirap mekim wok bilong go long ol haus na autim tok—em namba wan taim bilong mi long mekim.
Tupela wik bihain, long Me 5, mitupela Lindaura i marit. Orait long Ogas 1943, em i kisim baptais long namba wan kibung bilong ol Witnes Bilong Jehova long biktaun Salvado. Yiabuk bilong ol Witnes Bilong Jehova bilong 1973 i stori long dispela kibung olsem: ‘Ol pris samting bilong lotu i wok strong na ol i pasim pablik-tok, tasol planti man i harim stori bilong ol samting ol i mekim na dispela i olsem wanpela gutpela tokaut i go long ol.’ Ol i mekim nogut tru long mipela, tasol ol samting i kamap long dispela taim i makim olsem Jehova i stiaim mipela, na dispela i helpim mi long bilip strong long Jehova.
Olsem mi bin stori long en pastaim, tupela yia bihain long taim Lindaura i baptais—olsem 3-pela mun bihain long taim pikinini bilong mipela i dai—gutpela meri bilong mi i dai. Em i gat 22 krismas tasol. Tasol mi bilip strong long Jehova na dispela i strongim mi long karim hevi bilong mi insait long ol dispela mun.
Wok Bilong Spirit i Strongim Mi
Long 1946, em wanpela yia bihain long taim meri na pikinini bilong mi i dai, ol i makim mi bilong bosim wok Baibel-stadi long dispela wanpela kongrigesen tasol i stap long Salvado long dispela taim. Long dispela yia yet, ol i kirapim Skul Bilong Wok Autim Tok long ol kongrigesen long Brasil, na mi kamap namba wan man bilong lukautim skul long provins Bahia. Orait long Oktoba 1946, wanpela bikpela kibung i kamap long biktaun Sau Paulo, nem bilong kibung, “Ol Lain i Amamas.” Bos bilong mi i tok mi mas wok, na em i strong long mi no ken go. Tasol mi tokim em gut olsem dispela kibung i bikpela samting tru long mi, olsem na em i givim wanpela bikpela presen long mi na em i tok amamas na larim mi i go long kibung.
Ol tok i kamap long kibung long bikpela haus kibung long Sau Paulo, ol i mekim long tok Potugal—em tok ples bilong Brasil—na tok Inglis, Jeman, Hangari, Polan, Rasia. Long dispela kibung ol i kamapim nius Kirap! long tok Potugal. Dispela kibung i kirapim tru bel bilong mi—inap 1,700 ol i kam bilong harim pablik-tok—olsem na mi wokim pepa bilong kirap mekim wok painia long Novemba 1, 1946.
Long dispela taim mipela i save mekim bikpela wok long masin pikap taim mipela i autim tok. Planti taim mipela i save kamapim wanpela tok long pikap, nem bilong en “Lukautim Man,” na bai ol man bilong haus i ken harim. Orait taim dispela tok i pinis, mipela i save tokim man: “Bilong lukautim yumi na bai dispela birua yumi no inap lukim em i no ken bagarapim yumi, yumi mas pas gut long wanpela pren yumi no inap lukim. Jehova em i nambawan gutpela pren bilong yumi, na em i gat bikpela strong moa, winim birua bilong yumi, Satan. Olsem na yumi mas pas gut long Jehova na bai dispela birua i no ken bagarapim yumi.” Orait nau mipela i save soim ol long buklet Protection, em i gat sampela tok moa bilong dispela samting.
Mi no winim wanpela yia yet long wok painia na Sosaiti i singautim mi i go mekim wok painia salim long Kongrigesen Karioka long Rio de Janero. Long dispela hap, sampela taim ol man i birua nogut tru long mipela. Wanpela taim wanpela man bilong haus i paitim poroman bilong mi, em Ivan Brenner. Ol man i sindaun long ol haus klostu ol i singautim ol polis i kam, na ol i kisim mipela olgeta i go long polis-tesin.
Ol polis i givim planti askim long mipela, na man bilong haus i belhat na i sutim tok long mipela olsem mipela i bagarapim bel isi bilong ol man. Nambawan bilong ol polis i tokim em long pasim maus, na long pasin isi em i tok mipela ken i go. Em i pasim dispela man i bin sutim tok long mipela na em i tok man hia i gat rong long paitim man na em i mas kot. Taim ol kain samting olsem i kamap, dispela i save strongim bilip bilong mi long Jehova.
Mi Kisim Sampela Wok Moa
Long Julai 1, 1949, ol i singautim mi i go wok long Betel, em nem bilong ol brens-ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova. Long dispela taim bipo, haus Betel long Brasil i stap long 330 Lisinyo Kadoso Strit, long Rio de Janero. I gat 17 manmeri tasol i wok long Betel long dispela taim. Pastaim mi save go long ol miting bilong Kongrigesen Ensenyo de Dentro, tasol bihain ol i makim mi bilong lukautim kongrigesen i stap long Belfo Roso, em wanpela taun i stap klostu long Rio de Janero.
Long Sarere Sande mipela i save mekim bikpela wok tru. Long Sarere mi save kisim tren na go long Belfo Roso, na long belo bek mi go autim tok wantaim kongrigesen, na long apinun mi go long Skul Bilong Wok Autim Tok na Miting Bilong Wok Autim Tok. Mi slip long haus bilong ol Witnes na long moningtaim mi autim tok wantaim ol. Long belo bek mi go long pablik-tok na Stadi Wastaua, na long 9:30 samting long nait mi go bek long Betel. Long nau i gat 18 kongrigesen long Belfo Roso.
Mi mekim olsem inap 3 na hap yia pinis, na long 1954 ol i makim mi long go bek long Rio de Janero olsem wasman siaman long Kongrigesen Sau Kristavau. Mi stap long dispela kongrigesen inap 10-pela yia.
Ol Wok Bilong Mi Long Betel
Namba wan wok bilong mi long Betel, em bilong wokim wanpela haus ka bilong ka bilong Sosaiti mipela i save kolim Sokolat, long wanem, em i braunpela. Mipela i gat dispela wanpela ka tasol. Taim mi wokim pinis haus ka, ol i makim mi bilong wok long haus kuk, na mi stap long dispela wok inap 3-pela yia. Bihain ol i salim mi i go wok long dipatmen bilong prinim ol liklik samting. Mi wok long dispela dipatmen inap 40 yia pinis, na mi stap yet long dispela wok.
Ol masin bilong mipela bilong prinim ol samting, ol i olpela liklik long taim mipela i bin kisim. Inap planti yia mipela i gat wanpela olpela masin mipela i save kolim Sara, olsem meri bilong Abraham. Pastaim ol i bin mekim wok long dispela masin inap planti yia long haus faktori bilong nambawan ofis bilong Sosaiti Was Taua long Bruklin, Nu Yok. Orait long 1954 samting, ol i salim i kam long Brasil. Olsem meri bilong Abraham i bin kamapim pikinini taim em i lapun pinis, dispela masin tu i kamapim ol nius Wastaua na Kirap! maski em i lapun pinis.
Oltaim mi save kirap nogut long ol nius samting mipela i save wokim long haus faktori bilong mipela long Brasil, em namba bilong ol i wok long go antap long olgeta taim. Long yia olgeta bilong 1953, mipela i bin wokim 324,400 nius, tasol nau long olgeta mun mipela i save wokim olsem 3 milion samting!
Ol Haus Bilong Mipela Long Betel
Insait long planti yia mi lukim brens-ofis long Brasil i wok long go bikpela bikpela. Long 1952 mipela i wokim wanpela haus faktori i gat tupela plua, i stap long baksait bilong haus Betel bilong mipela long Rio de Janero. Orait long 1968, mipela i kisim wanpela nupela haus long biktaun Sau Paulo na em i kamap haus Betel bilong mipela. Taim mipela i go sindaun long en pastaim, famili bilong Betel ol inap olsem 42 tasol, na mipela i lukim olsem dispela haus i bikpela tru. Mipela i ting em bai inap tru long mipela, i go inap long olgeta taim bihain. Tasol long 1971 mipela i wokim tupela haus moa i gat 5-pela plua, na mipela i baim wanpela haus faktori i stap klostu na mipela i senisim na wokim gen sampela hap bilong en na skruim i go long brens-ofis. Tasol lain bilong autim tok bilong Kingdom long dispela hap i wok long go bikpela bikpela—long 1975 ol i winim 100,000—olsem na i no longtaim na ol dispela haus i no inap.
Dispela i mekim na mipela i wokim nupela brens-ofis i stap longwe long Sau Paulo inap olsem 140 kilomita, klostu long liklik taun Sesario Lanse. Long 1980 mipela famili bilong Betel, inap 170, mipela i go sindaun long dispela nupela haus. Bihain long dispela taim, wok bilong Kingdom i go bikpela tru. Long nau, winim 410,000 ol i autim tok long olgeta mun hia long Brasil! Bilong lukautim dispela lain bilong autim tok bilong Kingdom long ol samting bilong spirit, mipela i mas wok long sanapim ol nupela haus faktori bilong wokim ol buk samting bilong Baibel na wokim ol nupela haus slip bilong ol manmeri i wok volantia long Betel. Nau long dispela taim mipela i gat olsem 1,100 long famili bilong Betel!
Gutpela Samting Tru
Mi tingim wok bilong mi long Betel em gutpela samting tru mi inap mekim. Olsem na maski bipo mi tingting long marit gen, mi no mekim olsem. Mi laik putim tingting olgeta i go long wok bilong mi long Betel na wok bilong autim tok. Long hia mi bin kisim amamas long wok wantaim planti yangpela brata long haus faktori bilong prinim ol samting na lainim ol long mekim ol wok bilong ol. Mi wok long mekim pasin long ol olsem ol i pikinini bilong mi. Pasin bilong ol long givim bel long wok na ol i no save tingim ol yet tasol, dispela i bin strongim tru bel bilong mi.
Na tu, insait long ol yia mi wok long Betel, i gat planti gutpela brata i bin slip long rum bilong mi. Tru, mipela i gat narapela narapela kain pasin, na sampela taim dispela i hatwok liklik, tasol mi lain olsem mi no ken ting ol narapela i mas mekim pasin olsem man i gutpela olgeta. Ol liklik pasin kranki o popaia bilong ol, mi mekim olsem ol i liklik samting tasol na bai ol i no ken kamap olsem wanpela bikpela hevi namel long mipela. Na mi no ting mi yet mi samting tru—mi tu mi save popaia—na dispela tingting i save helpim mi na mi no larim ol popaia bilong ol narapela i skrapim bel bilong mi.
Na narapela gutpela samting tu, em mi bin go long sampela bikpela kibung intenesenel long Yunaitet Stets. Wanpela em “Gutnius Bilong i Stap Oltaim” Kibung, i bin kamap long Yanki Stediam, Nu Yok, long 1963, na narapela em “Gutaim Long Graun” Kibung Intenesenel i bin kamap long dispela ples yet long 1969. Taim mi stap long dispela hap, mi amamas long go lukim nambawan ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Bruklin, Nu Yok.
Na inap 10-pela yia—long wik bilong mi long mekim—mi bin lukautim teks bilong de em famili bilong Betel i save mekim long moningtaim. Tasol nambawan gutpela wok tru i bin givim bikpela amamas long mi na strongim bel bilong mi, em wok bilong autim tok bilong Kingdom long ol man i gat gutpela bel, olsem Bikpela bilong yumi, Krais Jisas, i bin mekim.
Nau mi gat sik pakinson, na dispela i save givim hatwok long mi. Tasol ol brata sista long liklik haus sik long Betel ol i mekim pasin sori na lukautim mi gut, na ol i save helpim mi oltaim, na dispela i mekim gut bel bilong mi. Mi bilip tru long Jehova na mi beten askim em long givim strong long mi bambai mi inap mekim wok yet bilong helpim lotu tru bilong em.
[Piksa long pes 23]
Brens-ofis bilong Brasil, nau mi stap long en
[Piksa long pes 23]
Mi wantaim meri bilong mi, em i bin dai long 1945