Yu Pilim Tru Dispela Taim Yumi Stap Long En?
TAIM man i was i stap long bagarap i laik kamap, dispela inap helpim em na em inap abrusim bagarap. Yumi ken tingim samting i bin kamap long 2-pela ailan i gat maunten paia.
Maunten Peli, em wanpela maunten paia long ol ailan Karibian bilong Matinik, em i bin kilim planti man long taim bilong yumi, em i pairap long Me 8, 1902. Em i bin kilim i dai klostu olgeta manmeri na liklik lain tasol bilong 30,000 manmeri long Sen Pier, em wanpela taun long as bilong dispela maunten paia, ol i stap laip.
Long Jun 1991, maunten Pinatubo i pairap nogut tru na dispela em bikpela pairap tru i bin kamap long taim bilong yumi. Dispela samting i bin kamap long wanpela hap i gat ol man i pulap tru long en long Filipin na i kilim i dai 900 manmeri. Tasol nau taim dispela maunten i paia, i gat 2-pela samting i bin helpim planti tausen manmeri long abrusim bagarap: (1) ol i was i stap long bagarap i laik kamap na (2) ol i gat laik long mekim ol samting i stret wantaim ol tok lukaut.
Ol i Mekim Ol Samting i Stret na Abrusim Bagarap
Maunten Pinatubo i no bin pairap inap planti handet yia, na long Epril 1991 em i kirap long kamapim sampela mak olsem em i laik pairap. Hat na smok nogut i kirap long kam antap long maus bilong maunten. Ol man i stap klostu i pilim graun i guria planti taim na ol strongpela lava olsem rup bilong haus i raunpela i wok long kam antap long maunten. Wanpela lain saientis (Philippine Institute of Volcanology and Seismology) ol i was i stap na skelim ol samting, na ol i tokim ol lain bilong gavman olsem i gutpela long ol i mas helpim olgeta 35,000 manmeri i stap long ol taun na ples klostu na bai ol i ken ranawe lusim dispela hap.
Maski ol manmeri i harim toksave, ol i no laik lusim haus bilong ol, tasol ol saientis i soim video bilong ol samting nogut i save kamap taim maunten i pairap, na nau ol manmeri i kirap lusim haus bilong ol. Gutpela tru ol i kirap hariap na lusim haus long taim stret. Tupela de bihain, maunten i pairap bikpela tru na i tromoi ol sit bilong paia i go antap tru long skai inap olsem 8-pela kilomita. Bihain graun malumalum i tanim wantaim wara i kilim i dai planti handet manmeri. Ating planti tausen i abrusim bagarap, long wanem, ol i bin was i stap long bagarap i laik kamap na ol i bihainim tok lukaut.
Ranawe Long Bagarap Em Ol Man i Kamapim
Long taim bilong ol aposel, ol Kristen i stap long Jerusalem tu i mas tingting olsem ol bai lusim haus bilong ol o nogat. Ol i ranawe lusim taun long yia 66 C.E. na ol i abrusim bagarap i bin painim ol narapela manmeri i stap long taun na planti tausen Juda i bin kam long Jerusalem bilong mekim Pasova bilong yia 70 C.E. Winim 1 milion manmeri i bin stap insait long banis bilong taun bilong mekim Pasova na ol ami bilong Rom i kam na ol i no gat rot bilong ranawe. Bikpela hangre, resis long kisim strong bilong bosim man, na ol Rom i wok strong long mekim pait long ol, na dispela i mekim na winim 1 milion manmeri ol i dai.
Dispela bikpela bagarap i bin pinisim pasin bikhet na pait ol Juda i bin mekim long Rom, pastaim i gat toksave bilong en i bin kamap. Planti yia paslain long en, Krais Jisas i bin tok profet olsem ol ami bai kam na banisim Jerusalem. Em i tok: “Taim yupela i lukim ol ami i kam raunim Jerusalem i stap, orait yupela i ken save, taim bilong taun i mas bagarap em i klostu nau. Long dispela taim ol manmeri i stap long distrik Judia ol i mas ranawe i go long ples maunten. Na ol man i stap insait long Jerusalem ol i mas lusim taun na i go long narapela hap. Na ol man i stap ausait long taun, ol i no ken i go insait long en.” (Luk 21:20, 21) Ol dispela tok lukaut i klia tru na ol disaipel bilong Jisas i tingim gut dispela tok.
Yusibius bilong Sisaria em i bin stap 300 yia samting bihain long Krais na em i man bilong raitim stori bilong ol samting i bin kamap bipo, em i tok olsem ol Kristen bilong Judia i harim tok lukaut bilong Jisas na mekim ol samting bilong abrusim bagarap. Taim ol ami bilong Rom i kam banisim Jerusalem long namba wan taim long yia 66 C.E., planti Juda Kristen i go sindaun long taun bilong ol manmeri bilong ol narapela lain, em Pela, long provins Perea, long Rom. Ol i pilim tru dispela taim ol i stap long en na ol i mekim ol samting i stret wantaim tok lukaut bilong Jisas, na ol i abrusim bagarap em ol man i kolim olsem “wanpela bagarap i nogut tru, winim olgeta narapela bagarap i bin kamap bipo.”
Long nau tu, yumi mas i gat wankain pasin bilong was i stap oltaim. Na yumi mas mekim tu ol samting bilong abrusim bagarap. Stori i kamap bihain long dispela bai kamapim klia olsem i gat wanem as na yumi mas mekim olsem.
[Piksa Kredit Lain long pes 3]
Godo-Foto, West Stock