Baibel—Sampela i Laikim Tru na Sampela i Laik Tambuim
“Mi laik bai ol i tanim tok bilong Baibel i go long olgeta tok ples.” Wanpela saveman bilong Holan, em Desiderius Erasmus (1466-1536), i bin mekim dispela tok.
ERASMUS i laik bai olgeta manmeri i ken ritim na kisim save long tok bilong Baibel. Tasol ol birua bilong Baibel ol i no orait liklik long dispela kain tingting. Long dispela taim Yurop em i wanpela ples ol man inap kisim bagarap sapos ol i gat liklik laik tasol long kisim save long Baibel. Long Inglan ol i kamapim wanpela lo i tok: “Husat i ritim Baibel long tok ples Inglis, gavman bai kisim graun bilong ol, na ol narapela samting bilong ol, na laip bilong ol . . . na sapos ol i strong yet long ritim Baibel, o ol i kirap gen na ritim bihain long taim gavman i lusim pinis rong bilong ol, orait gavman i mas hangamapim ol, long wanem, ol i birua long king, na bihain ol i mas kukim skin bilong ol long paia, long wanem, ol i lusim bilip bilong ol long God.”
Long bikples bilong Yurop, Kot Bilong Misin Katolik i wok strong long painim ol lain i “bikhet long misin,” olsem lain Waldens bilong Frans, na ol i mekim nogut long ol, long wanem, ol i save autim tok “bilong Baibel, . . . na wok bilong autim tok na kamapim insait bilong tok bilong Baibel em i tambu tru long ol man nating i mekim.” Ol i bin givim bikpela pen na kilim i dai planti manmeri, long wanem, ol i laikim tumas Baibel. Ol inap kisim bikpela strafe tru sapos ol i kolim tasol Beten Bilong Bikpela o Tenpela Lo na skulim ol pikinini bilong ol long en.
Dispela strongpela laik long Tok Bilong God i stap long bel bilong planti man em ol i lusim Yurop na kisim bot i go sindaun long Not Amerika. Wanpela buk (A History of Private Life—Passions of the Renaissance) i tok: Long Amerika long bipo, “pasin bilong ritim buk na pasin bilong lotu ol i pas tru wantaim, na i kamapim pasin bilong dispela lain, em ol i save gut long Baibel.” Wanpela tok i stori long Baibel ol i bin prinim long Boston long 1767 i kamapim dispela gutpela tok: “Wok strong long ritim Baibel. Long olgeta moning na olgeta apinun yu mas ritim wanpela sapta bilong Baibel.”
Wanpela lain bilong skelim ol samting (Barna Research Group, bilong Ventura, Kalifonia) i tok, long Amerika klostu olgeta man, winim 90 pesen, ol i gat 3-pela Baibel. Tasol i no longtaim i go pinis, ol i bin givim askim long planti man bilong Amerika na ol i kisim save olsem planti man ol i tingim Baibel em i bikpela samting, tasol pasin bilong ‘lusim taim long ritim, stadi, na bihainim tok bilong en . . . ol i no save mekim moa.’ Planti ol i save liklik tasol long ol tok i stap insait long en. Wanpela man bilong raitim stori long nius i tok: ‘Ol man i no save ting tok bilong Baibel inap helpim yumi long stretim ol hevi i save kamap long nau.’
Tingting Bilong Ol Man Bilong Graun
Planti man i ting yumi inap stap gut sapos yumi wokim gut tingting na wok gut wantaim ol narapela man na em tasol. Ol i ting Baibel em i wankain olsem planti narapela buk i kamapim tingting bilong ol man long lotu na stori bilong ol samting i bin painim ol man, na em i no wanpela buk i kamapim tok tru bilong ol samting i bin kamap.
Olsem na ol manmeri i save mekim wanem long taim ol hevi i wok long go bikpela moa na i bagarapim sindaun bilong ol? Ol i sot olgeta long ol samting bilong spirit, na ol i no gat ol lo bilong stretpela pasin na lotu bilong stiaim ol na soim rot long ol. Ol i olsem ol sip i no gat stia bilong en, na “ol dispela tok bilong ol grisman i save tumas long olgeta pasin bilong trik na giaman, . . . inap sakim [ol] nabaut olsem win na si i save sakim kanu long solwara.”—Efesus 4:14.
Yumi mas askim olsem: Tru Baibel em i wankain olsem planti ol narapela buk bilong lotu? O tru tru em i Tok Bilong God na i gat ol tok bilong helpim yumi na ol tok yumi mas save long en? (2 Timoti 3:16, 17) I gat as na yumi mas skelim tok bilong Baibel? Ol tok i kamap bihain bai bekim ol dispela askim.
[Piksa long pes 3]
Desiderius Erasmus
[Kredit Lain]
From the book Deutsche Kulturgeschichte
[Piksa long pes 4]
Ol i mekim nogut long lain Waldens, long wanem, ol i bin autim tok bilong Baibel
[Kredit Lain]
Stichting Atlas van Stolk, Rotterdam