Pikinini Bilong Mi i Mas Go Long Skul o Nogat?

YU INAP tingim olsem yu no inap long ritim ol tok i stap long dispela pes? Olsem wanem sapos yu no inap long mekim tok ples ol skul i save yusim long kantri bilong yu? Na olsem wanem sapos yu no inap long makim ples bilong yu long mep i soim graun olgeta? Planti pikinini bai i go bikpela wantaim kain hevi olsem. Olsem wanem long pikinini bilong yu?

Yu ting pikinini bilong yu i mas go long skul? Long planti kantri, lo i tok ol pikinini i mas go long komiuniti skul na haiskul na i no gat wok long baim skul-fi. Wanpela kontrak (Convention on the Rights of the Child) i tokaut olsem i stret olgeta pikinini i mas go long skul. Na Yunivesal Dekleresen ov Human Raits i mekim wankain tok. Tasol long sampela kantri, skul i no fri na ating dispela i putim hevi long ol papamama. Orait nau yumi ken skelim dispela samting olsem ol papamama Kristen bai skelim, em ol i laik bai pikinini bilong ol i kisim save long rit rait long rot bilong skul o long narapela rot.

Stori Bilong Ol Man Long Baibel i Save Long Rit Rait

Planti wokman bilong God em Baibel i stori long ol, ol inap long rit na rait. Ol aposel bilong Jisas em Pita na Jon ol i bilong lain Juda na ol i man bilong kisim pis, tasol ol i bin raitim ol buk bilong Baibel long tok Grik, ol i no raitim long tok ples bilong ol yet em tok ples Galili.a Ating papamama bilong ol i mas stretim rot bilong ol i ken kisim skul. Ol narapela man bilong raitim Baibel i wankain, olsem Devit em wasman bilong sipsip, na Amos em man bilong wokim gaden, na Jut brata bilong Jisas, ating em i wanpela kamda.

Jop inap long rit na rait, na wanpela buk bilong Baibel i gat nem bilong em i kamapim klia olsem em i gat sampela save long saiens. Ating em i save tu long raitim gut ol stori, long wanem, ol tok bilong em i stap long Buk Jop em ol naispela tok. Na yumi save olsem ol Kristen bilong pastaim ol i save long rit rait, long wanem, ol man i bin painim sampela hap bilong sospen graun i bruk na i gat rait long en, ating em sampela hap tok bilong Baibel ol i bin raitim.

Skul Em i Bikpela Samting Long Ol Kristen

Olgeta Kristen i mas wok long kisim save long Baibel sapos ol i laik amamasim God. (Filipai 1:​9-11; 1 Tesalonaika 4:⁠1) Pasin bilong givim bel long mekim wok long Baibel na ol buk na nius bilong Baibel bai helpim yumi long kamap strong long ol samting bilong spirit. God i givim Baibel long yumi, olsem na em i laik bai ol man i lotuim em ol i mas save long rit rait. Taim yumi ritim Baibel na kisim gut ol tok bilong en, bai yumi no hatwok long bihainim ol tok bilong en. Tru, ating yumi mas ritim sampela hap bilong Baibel planti taim liklik na bai yumi inap long kisim gut insait bilong ol tok na tingim tingim long bel.​​—⁠Song 119:104; 143:5; Sindaun 4:⁠7.

Long olgeta yia, lain bilong Jehova i save kisim planti gutpela tok i stap long ol buk na nius bilong helpim ol em “wokboi i gat gutpela tingting” i bin redim. (Matyu 24:​45-​47) Ol kain buk na nius olsem i save toktok long ol samting bilong famili, kastam, lotu, saiens, na planti narapela samting. Tasol bikpela samting moa, ol dispela buk na nius i kamapim ol tok bilong Baibel long ol samting bilong spirit. Sapos ol pikinini bilong yu i no save long rit, ol bai i no inap kisim ol tok i bikpela samting long save long en.

Em i bikpela samting long yumi kisim save long ol samting i bin kamap long bipo, long wanem, dispela bai helpim yumi long save olsem i mas i gat Kingdom bilong God bilong helpim ol man. Na sapos yumi save long ol ples na kantri i stap we, dispela tu em i gutpela. Baibel i stori long planti ples olsem Israel, Isip na Grik. Olsem wanem? Pikinini bilong yu inap long painim ol dispela ples long mep i soim graun olgeta? Em inap long painim kantri bilong em yet long mep? Sapos man i no gat save long bihainim mep, dispela inap mekim na em bai no inapim wok bilong em long autim tok long hap ol i makim.​​—⁠2 Timoti 4:⁠5.

Ol Wok Insait Long Kongrigesen

Ol elda Kristen na ol kongrigesen sevent i gat planti wok na bilong mekim ol dispela wok ol i mas rit. Olsem: I gat ol hap bilong miting ol i mas redim. Ol i mas lukautim lista bilong ol buk na magasin na ol kontribiusen. Sapos man i no skul, em bai hatwok tru long mekim gut ol dispela wok.

I gat ol lain i mekim wok volantia long ol haus Betel long olgeta hap. Bilong ol dispela volantia i ken toktok gut wantaim na mekim ol wok bilong ol, olsem tanim tok bilong ol buk na nius na stretim ol masin, ol i mas save long rit na rait long tok ples ol skul i save yusim long kantri ol i stap long en. Bilong ol pikinini bilong yu inap mekim ol dispela kain wok long bihain, ol i mas go long skul. I gat wanem ol narapela as na pikinini bilong yu i mas go long skul?

Stap Rabis na Ol Bilip Nating

Ol manmeri i stap rabis sampela taim ol i no gat rot bilong helpim ol yet. Tasol skul inap helpim yumi na ol pikinini bilong yumi long abrusim ol hevi inap kamap. Ol manmeri i no save long rit rait, planti ol i hatwok tru long lukautim ol yet. Ol pikinini na sampela taim ol papamama tu ol i dai, long wanem, ol i kisim liklik mani tasol na ol i no inap baim dokta na marasin samting. Ol man i skul liklik tasol o ol i no skul, planti bilong ol i no save kisim gutpela kaikai na ol i no gat gutpela haus. Sapos ol i kisim skul o ol i save long rit na rait, ating dispela bai helpim ol long ol dispela samting.

Na tu, sapos man i save long rit rait em bai i no inap kirap kwik na bilipim ol bilip nating. Tru, ol man i bin skul na ol man i no bin skul ol i save bilipim ol bilip nating. Tasol ol narapela inap long giamanim na mekim pasin i no stret long ol man i no bin skul, winim ol man i bin skul, long wanem, ol i no inap ritim ol buk na nius samting i kamapim klia ol dispela bilip giaman. Olsem na ol i bilipim ol bilip nating na ol i bilip olsem ol glasman inap long oraitim ol sik.​—⁠Lo 18:​10-12; KTH 21:⁠8.

Skul i No Bilong Helpim Man Long Kisim Wok Tasol

Planti man i ting olsem namba wan as bilong go long skul em bilong kisim mani. Tasol sampela manmeri i bin skul ol i no gat wok o ol i no kisim bikpela mani inap long ol i ken baim ol samting ol i mas kisim. Olsem na sampela papamama inap ting i no gutpela long salim ol pikinini i go skul. Tasol skul i no redim pikinini long kisim mani tasol, em i mekim planti samting moa; em i helpim pikinini long i stap gut. (Saveman 7:12) Sapos man inap long toktok, rit na rait long tok ples ol skul i save yusim long kantri em i stap long en, em bai i no hatwok o pret long toktok wantaim ol dokta na nes, ol wokman bilong gavman, o ol wokman bilong beng.

Long sampela hap, ol i save givim ol pikinini i no bin skul i go long wanpela man i ken lainim pikinini long mekim wanpela wok, olsem lain long wokim ol haus brik, kisim pis, samapim klos, o sampela narapela wok. Em i gutpela long kisim save long mekim wanpela wok, tasol sapos ol dispela pikinini i no go long skul, ating ol bai i no lain long rit na rait gut. Sapos pastaim ol pikinini i lain long rit na rait na bihain ol i lain long mekim wanpela wok, ol man bai i no inap mekim nogut long ol na sindaun bilong ol bai i gutpela.

Jisas bilong Nasaret em i wanpela kamda na ating waspapa bilong em, Josep, i bin skulim em. (Matyu 13:55; Mak 6:⁠3) Jisas i save tu long rit rait, long wanem, taim em i gat 12-pela krismas em inap toktok gut wantaim ol man i gat bikpela save long tempel. (Luk 2:​46, 47) Jisas i lain long mekim wanpela wok, tasol dispela i no pasim em long skul long ol narapela samting.

Yu Ting Ol Pikinini Meri Tu i Mas Skul?

Sampela papamama i save salim ol pikinini man i go long skul, tasol ol pikinini meri, nogat. Ating sampela papamama i ting em i bikpela pe tumas long salim ol pikinini meri i go long skul na ol i ting ol pikinini meri inap helpim gut mama sapos ol i stap long haus de olgeta. Tasol sapos pikinini meri i no save long rit rait dispela bai nogutim em. Wanpela buk (Poverty and Children: Lessons of the 90s for Least Developed Countries) bilong lain UNICEF i tok: “Ol saveman i kisim save olsem sapos papamama i salim ol pikinini meri i go long skul, dispela em i wanpela gutpela rot tru bilong pinisim pasin bilong i stap rabis.” Ol pikinini meri i skul ol inap long karim ol hevi i save kamap na bihainim gutpela tingting long ol samting ol i mas mekim, na dispela i save helpim olgeta insait long famili.

Wanpela ripot i stori long namba bilong ol pikinini i save dai long Benin, Wes Afrika. Ripot i soim olsem long olgeta 1,000 1,000 pikinini i no winim 5-pela krismas em mama bilong ol i no save long rit rait, 167 i save dai, tasol long olgeta 1,000 1,000 pikinini em mama bilong ol i bin go long haiskul samting, 38 i save dai. UNICEF i tok: “Hamas yia mama i bin skul i makim hamas pikinini i save dai long Benin, na i wankain olsem long olgeta hap bilong graun.” Olsem na sapos pikinini meri bilong yu i skul dispela bai helpim em long planti samting.

Yu Ting Skul Bilong Lain Long Rit Rait Em Tasol Inap?

Long ol hap we ol man bilong kongrigesen bilong ol Witnes Bilong Jehova i no save long rit, ol i save wokim skul bilong lainim ol long rit rait.b Dispela skul i save helpim ol manmeri long lain long rit long tok ples bilong ol yet. Olsem wanem? Dispela skul i gutpela senis bilong ol gavman skul samting? Yu ting kongrigesen i mas givim skul long ol pikinini bilong yu sapos ol gavman skul i stap?

Tru, skul bilong lain long rit rait i gutpela samting ol Witnes Bilong Jehova i kamapim, tasol em i bilong helpim ol man i bikpela pinis em ol i no bin skul taim ol i liklik. Ating papamama bilong ol i no save olsem em i bikpela samting long save long rit rait, o i no gat skul long hap ol i bin stap long en. Ol kain man olsem inap kisim helpim long dispela skul bilong lain long rit rait em ol kongrigesen i mekim. Tasol dispela skul i no senis bilong ol gavman skul samting na i no bilong skulim ol pikinini long ol narapela samting, olsem saiens, matematiks na sosel saiens, nogat. Tasol ol pikinini inap lainim ol dispela samting long skul.

Long Afrika, ol i save mekim skul bilong lain long rit rait long ol liklik tok ples na ol i no save mekim tumas long tok ples ol skul i save yusim. Dispela i helpim ol pikinini, long wanem, planti buk na nius samting ol i raitim long tok ples skul i save yusim. Skul bilong kongrigesen bilong lain long rit rait inap long helpim ol pikinini, tasol em i no inap long kisim ples bilong gavman skul. Olsem na em i gutpela moa long ol pikinini i go long skul, a?

Wok Bilong Papamama

Ol man i go pas long lukautim kongrigesen long ol samting bilong spirit ol i mas bihainim gutpela pasin Kristen. Ol i mas ‘bosim gut meri pikinini bilong ol.’ (1 Timoti 3:​4, 12) “Bosim gut” i makim olsem yumi mekim olgeta samting yumi inap mekim bilong helpim ol pikinini bilong yumi long abrusim ol hevi inap painim ol bihain.

God i bin givim bikpela wok long ol papamama Kristen. Ol i mas mekim bikpela long ol pikinini olsem Tok bilong God i makim na helpim ol long “laikim tumas gutpela tingting.” (Sindaun 12:1; 22:6; Efesus 6:⁠4) Aposel Pol i tok: “Sapos wanpela man i no lukautim ol wanblut tru bilong em yet na ol arapela wanlain tu, orait dispela man i lusim pinis bilip bilong em, na em i man nogut tru. Ol haiden yet i no save mekim dispela kain pasin nogut.” (1 Timoti 5:⁠8) Olsem na ol pikinini bilong yumi i mas kisim skul i stret long ol i kisim.

Sampela taim skul i no lainim gut ol pikinini, long wanem, ol pikinini i planti tumas o skul i sot long mani, o ol tisa i kisim liklik pe tasol na ol i no amamas. Olsem na em i bikpela samting long ol papamama i mas tingim ol samting pikinini bilong ol i lainim long skul. Em i gutpela tingting long kisim save long ol tisa, na i gutpela moa long mekim olsem taim skul i kirap, na yu ken askim ol tu long tingting bilong ol long olsem wanem pikinini bilong yu i ken kamap gutpela sumatin. Ating ol tisa bai pilim olsem ol narapela i amamas long ol na dispela bai kirapim ol long mekim gut moa wok bilong ol long skulim ol pikinini.

Skul em i bikpela samting bilong helpim pikinini long lain long wokim tingting na kisim save. Sindaun 10:14 i tok: “Man i gat gutpela tingting i wok long kisim olkain save.” Dispela tok i stret moa long save i stap long Baibel. Lain bilong Jehova​—⁠ol yangpela na ol lapun wantaim​—⁠i mas i gat gutpela save na bai ol inap long helpim ol narapela long ol samting bilong spirit na ‘wok strong long kamap wokman tru, na bai God i laikim wok bilong ol. Olsem na bai ol i autim stret tok tru bilong God, na bai ol i no gat sem long ai bilong en.’ (2 Timoti 2:15; 1 Timoti 4:15) Olsem na yu ting pikinini bilong yu i mas go long skul? Ating bai yu tok ol i mas skul, tasol yu mas skelim wanem samting i stret long mekim long kantri bilong yu. Tasol ol papamama Kristen i mas bekim dispela bikpela askim, ‘Pikinini bilong mi i mas kisim skul long ol samting?’ Maski yu stap long wanem wanem hap, ating bai yu wanbel long tok yes, a?

[Ol Futnot]

[Blok/Piksa long pes 12, 13]

SAPOS PIKININI I NO INAP GO LONG SKUL

Sampela taim pikinini i no inap go long skul. Olsem: Wanpela magasin (Refugees) i tok long olgeta 5-pela 5-pela pikinini insait long refiuji kem 1-pela tasol inap long go long skul. Na sampela taim ol tisa i straik na skul i pas inap longpela taim o ating skul i stap longwe tru o i no gat skul long sampela hap. Na tu, taim ol man i mekim nogut long ol Kristen, ol inap rausim ol pikinini long skul.

Yu ken mekim wanem bilong helpim pikinini bilong yu sapos kain hevi olsem i kamap? Yu inap mekim wanem sapos yu gat planti pikinini na yu stap long wanpela hap we yu mas baim skul-fi na dispela i mekim na yu no inap long salim olgeta pikinini i go long skul? Yu ting yu inap long salim wanpela o tupela pikinini bilong yu long skul sapos dispela i no bagarapim ol long ol samting bilong spirit? Sapos yu inap, ol dispela pikinini inap helpim wok bilong skulim ol narapela pikinini na skulim ol long ol samting ol i lainim long skul.

Long sampela kantri i gat pasin bilong skulim ol pikinini long haus.c Wanpela bilong tupela papamama bai lusim sampela aua bilong lainim pikinini long olgeta de. Long bipo tru, ol papamama ol i bin skulim gut ol pikinini bilong ol. Papamama i bin skulim gut Josep pikinini bilong Jekop, olsem na em inap long bosim gut ol narapela taim em i yangpela yet.

Ating i hatwok long kisim wanpela program bilong skul bilong skulim ol pikinini long ol kain ples olsem refiuji kem samting, tasol papamama i ken mekim wok long ol buk na nius em ol Witnes Bilong Jehova i bin wokim bilong skulim ol pikinini bilong ol. Olsem: Buk Baibel Stori Buk Bilong Mi em i gutpela bilong skulim ol liklik pikinini. Nius Kirap! i stori long kain kain samting. Yu ken mekim wok long buk Life​—⁠How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? bilong skulim ol long ol samting bilong saiens. Long Yearbook of Jehovah’s Witnesses i gat wanpela liklik mep i soim graun olgeta na i stori long laip na wok autim tok long narapela narapela kantri.

Gutpela samting inap kamap sapos yu redim gut ol samting yu laik lainim pikinini long en na i stret long save bilong pikinini. Sapos ol i wok yet long rit na kisim save, ol bai i no hatwok taim ol i go long gavman skul samting sapos bihain rot i op long ol i ken mekim olsem. Sapos yu go pas na wok strong long lainim ol pikinini bilong yu, yu inap long helpim pikinini bilong yu long kisim gutpela save, na dispela inap kamapim ol gutpela samting tru!

[Futnot]

[Piksa]

Yu ken mekim wanem sapos ol pikinini bilong yu i no inap go long skul long hap yu stap long en?