Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • w10 5/15 p. 3-6
  • Lotu Kristen Bilong Pastaim na Ol God Bilong Rom

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Lotu Kristen Bilong Pastaim na Ol God Bilong Rom
  • Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2010
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Ol Lotu Bilong Rom
  • Lotu Bilong Rom
  • Lotuim Empera
  • Husat Tasol i God Tru?
    Kirap!—2006
  • Ol i No Lusim Bilip!
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1993
  • Namba Siks Bikpela Gavman Long Graun−Rom
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1989
  • Ol Kristen Bilong Bipo na Gavman
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—1996
Lukim Moa
Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2010
w10 5/15 p. 3-6

Lotu Kristen Bilong Pastaim na Ol God Bilong Rom

LONG pas i go long Empera Trejan bilong Rom, Plini Namba 2, em gavena bilong Bitinia, em i tok: “Ol man i sanap long ai bilong mi long kot na i tok ol i Kristen, mi save mekim olsem long ol: Mi askim ol, tru tru ol i Kristen, na sapos ol i tok yes, mi askim ol gen namba 2 na namba 3 taim, na mi tokim ol long strafe ol bai kisim. Sapos ol i strong yet long tok ol i Kristen, mi tok long ol i mas i dai.” Tasol ol man husat i givim baksait long lotu Kristen long rot bilong toknogutim Krais, na lotuim stetiu bilong empera na imis bilong ol god em Plini i bin kisim i kam long haus kot, Plini i stori long ol olsem: “Mi ting i stret mi larim ol i stap fri.”

Ol i bin mekim nogut long ol Kristen bilong pastaim, long wanem, ol i no laik lotuim empera na piksa bilong kain kain god. Orait olsem wanem long ol narapela lotu i stap long ol hap Rom i bosim? Ol dispela lain i bin lotuim wanem ol god, na ol Rom i ting olsem wanem long ol? Bilong wanem ol Rom i bin mekim nogut long ol Kristen, em ol i no laik mekim ofa long ol god bilong Rom? Bekim bilong ol dispela askim bai helpim yumi long save long ol samting yumi mas mekim long nau sapos tok i kamap long pasin bilong yumi long i stap gut long Jehova.

Ol Lotu Bilong Rom

Ol man bilong ol hap Rom i bosim ol i lotuim kain kain god, na ol i gat kain kain tokples na pasin bilong ol. Tru, ating long tingting bilong ol Rom, lotu Juda i narapela kain tru, tasol ol i tingim lotu Juda olsem wanpela lotu bilong kantri, na ol i lukautim gut. Long tempel bilong Jerusalem, inap tupela taim long olgeta de, ol i save ofaim tupela pikinini sipsip na wanpela bulmakau long Sisar na kantri Rom. Maski ol dispela ofa i amamasim wanpela god o planti god, ol Rom i no tingim dispela. Bikpela samting long ol, em dispela pasin i kamapim klia olsem ol Juda i stap gut long Rom.

Ol kain kain pasin haiden i insait long ol lotu bilong Rom. Planti i bilip long ol stori nating bilong ol Grik, na i mekim pasin glasman. Na sampela lotu bilong hap Is i promisim ol lain i lotuim ol dispela god olsem ol bai stap oltaim na i no inap i dai, na ol samting i stap hait bai kamap ples klia long ol, na ol i ken i go klostu long ol dispela god long rot bilong ol narakain lotu pasin ol i mekim. Ol dispela lotu i go long olgeta hap Rom i bosim. Bihain liklik long taim bilong ol aposel, planti man i laikim lotu bilong ol Isip, em ol i lotuim god Serapis na god meri Aisis, na pis meri god Atagatis bilong ol Siria, na san god Mitra bilong ol Persia.

Buk Aposel long Baibel i kamapim klia ol tingting na pasin haiden em ol Kristen bilong pastaim i stap namel long en. Olsem: Gavena bilong Rom i bosim Saiprus em i poroman wantaim wanpela sanguma man bilong Juda. (Ap. 13:​6, 7) Long Listra, ol man i ting Pol na Barnabas ol i tupela god bilong ol Grik, em Hermes na Sus. (Ap. 14:​11-13) Taim Pol i stap long Filipai, em i bungim wanpela wokmeri i mekim wok olsem glasmeri. (Ap. 16:​16-18) Long Atens, Pol i tok ol lain bilong dispela ples ol i “strong moa long mekim olgeta kain pasin bilong lotu,” winim ol narapela lain. Na long dispela taun, em i bin lukim wanpela alta tu i gat rait olsem, “Dispela alta em i bilong wanpela god mipela i no save long en.” (Ap. 17:​22, 23) Ol lain bilong Efesus i bin lotuim god meri Artemis. (Ap. 19:​1, 23, 24, 34) Long ailan Malta, ol manmeri i tok olsem Pol em i wanpela god, long wanem, taim snek i kaikaim em, em i no kisim bagarap. (Ap. 28:​3-6) Olsem na ol Kristen i mas was gut, nogut pasin na tingting bilong ol dispela lain i bagarapim pasin bilong ol long mekim lotu i tru.

Lotu Bilong Rom

Taim ol Rom i wok long kisim ol narapela kantri, ol i kisim ol god bilong ol dispela lain, long wanem, ol i bilip olsem em ol god ol i save pinis long ol tasol ol i kamap narapela kain. Ol Rom i no rausim ol dispela lotu, nogat, ol i kisim olsem lotu bilong ol. Olsem na kain kain lotu i kamap long Rom, na ol lain manmeri bilong en i bilong kain kain lain. Long lotu bilong ol Rom, ol i no ting ol man i mas lotuim wanpela god tasol. Ol man i ken lotuim kain kain god long wankain taim.

Nambawan god bilong ol Rom em Jupita, ol i kolim em Optimus Maksimus, olsem nambawan gutpela na nambawan bikpela. Ol i ting em i save kamap ples klia long win, ren, laitning, na tanda. Ol i tok, god Juno, em susa na poroman bilong Jupita, em i wok wantaim mun na em i save was gut long olgeta samting long i stap bilong ol meri. Pikinini meri bilong Jupita, Mineva, em i god meri bilong olkain wok ol man i wokim long han, na save bilong mekim kain kain wok, na wokim ol piksa, na pait.

Ol Rom i bilip long planti god tru. Lares na Penates em ol god bilong famili. Vesta em god meri bilong ples bilong wokim paia insait long haus. Janus, em i gat tupela pes, em god bilong olgeta samting i kamap nupela. Olgeta wan wan wok i gat god bilong en. Na ol Rom i gat ol god bilong ol narapela samting. Paks i lukautim pasin bilong bel isi, Salus, helt, Pudisitia, pasin daun na klinpela pasin, Fides, pasin bilong i stap gut long narapela, Virtus, pasin bilong i no pret, na Voluptas, ol amamas. Ol Rom i bilip olsem olgeta wan wan samting ol i mekim, em i laik bilong ol god. Olsem na bilong mekim wanpela wok i kamap gutpela, ol i mas singaut long god stret bilong dispela wok, na ol i mas mekim olkain pasin bilong beten, mekim ol ofa, na ol bikpela pati bilong amamasim dispela god.

Wanpela rot bilong kisim save long laik bilong ol god, em ol i mas lukluk long sampela kain mak. Wanpela bikpela samting ol i mekim, em ol i save glasim gut lewa na ol rop samting bilong bel bilong animal em ol i bin sakrifaisim. Dispela lewa samting i stap olsem wanem na i luk olsem wanem, ol i ting dispela bai makim olsem ol god i orait o i no orait long wok ol i laik mekim.

Long 190 B.C.E. samting, ol Rom i bilip olsem ol god bilong ol i wankain olsem ol god bilong ol Grik, olsem Jupita na Sus, Juno na Hera, na sampela moa. Na ol Rom i kisim ol stori nating bilong ol dispela god bilong ol Grik. Ol dispela stori nating i kamapim klia olsem ol dispela god i gat ol wankain pasin kranki olsem ol man bilong graun. Olsem: Ol dispela stori i tok Sus i save reipim ol meri na mekim pasin sem long ol pikinini, na em i save slip wantaim ol lain bilong graun na ol lain ol i kolim ol god. Ol pasin nogut bilong ol dispela god​—em ol pasin ol man i bin amamas tru long lukim long ol tieta​—​i givim rot long ol man long mekim ol wankain pasin nogut olsem ol dispela god i mekim.

Ol man i bin skul gut, ating wan wan bilong, ol i ting ol dispela stori nating ol i stori tru. Tasol sampela i ting ol i tok piksa tasol. Ating dispela i mekim na Pontius Pailat i kamapim dispela askim olsem, “Tok tru, em wanem samting tru?” (Jo. 18:38) Ol i ting dispela i kamapim “tingting bilong ol man i bin skul gut, olsem yumi no inap save long tok i tru bilong wanpela samting.”

Lotuim Empera

Taim Ogastus i stap king (27 B.C.E. i go inap 14 C.E.) pasin bilong lotuim empera i kirap. Long ol provins long hap bilong Is we ol i mekim tokples Grik, planti ol i tenkyu tru long Ogastus, husat i bin kamapim bel isi na gutpela sindaun bihain long pait i bin stap longpela taim. Ol manmeri i laik bai wanpela king em ol inap lukim, em i lukautim ol. Ol i laikim wanpela gavman i ken pinisim ol kros i stap namel long ol lotu, na strongim pasin bilong litimapim kantri, na bungim olgeta lain man aninit long “man bilong kisim bek ol.” Olsem na ol i kirap tingim empera olsem wanpela god.

Tasol taim Ogastus i stap laip yet, em i no larim ol man i kolim em olsem god, nogat, em i strong long ol i mas tingim Rom olsem god meri Roma Dia, na ol i mas lotuim em. Taim Ogastus i dai, ol i mekim em i kamap wanpela god. Olsem na ol man long ol provins husat i tingim lotu na i litimapim kantri, ol i tingim nambawan biktaun na empera bilong en olsem wanpela god. Kwiktaim dispela nupela pasin bilong lotuim empera i go kamap long olgeta provins, na i kamap rot bilong ol man long soim olsem ol i daun long Gavman na stap gut long en.

Domisian i stap empera long 81 C.E. i go inap 96 C.E., na em i namba wan king bilong Rom i strong long ol man i mas lotuim em olsem wanpela god. Long dispela taim, ol Rom i luksave olsem ol Kristen i narapela kain long ol Juda, na ol i birua long dispela lain ol i tingim olsem nupela lotu. Ating taim Domisian i stap king ol i kisim aposel Jon i go kalabus long ailan Patmos, long wanem, em i “autim tok olsem [em i] bilip long Jisas.”​—KTH 1:9.

Jon i bin raitim Buk Kamapim Tok Hait long taim em i stap kalabus long ailan Patmos. Long dispela buk em i stori long Antipas, em wanpela Kristen ol i bin kilim em i dai long Pergamum, em nambawan ples bilong lotuim empera. (KTH 2:​12, 13) Ating long dispela taim, empera i bin kirap long tok strong olsem ol Kristen i mas mekim ol pasin bilong lotu bilong kantri. Yumi no save dispela i tru o nogat, tasol olsem pas i go long Trejan i makim na yumi stori pinis long en, long 112 C.E., Plini i strong long ol Kristen long Bitinia i mas mekim ol dispela pasin bilong lotu.

Trejan i amamas long pasin bilong Plini long stretim kot bilong ol man, na em i tok ol Kristen husat i no laik lotuim ol god bilong Rom, ol i mas i dai. Trejan i tok long pas olsem, “tasol sapos man i tokaut olsem em i no wanpela Kristen, na bilong kamapim klia dispela samting em i singaut na beten long ol god bilong yumi, orait (maski pastaim ol i ting em i gat rong) yu mas larim em i go, long wanem, em i tanim bel pinis.”

Long tingting bilong ol Rom, i no stret long wanpela lotu i strong long lain bilong en i mas lotuim wanpela god tasol. Ol god bilong Rom i no gat dispela lo, olsem na i gat wanem as na God bilong ol Kristen i strong long ol i mas mekim olsem? Ol i ting pasin bilong lotuim ol god bilong kantri i makim tasol olsem ol i daun long gavman politik. Olsem na sapos man i no laik lotuim ol dispela god, i olsem em i birua long gavman. Olsem Plini i luksave pinis, em i no inap fosim olgeta Kristen long lotuim gavman. Long tingting bilong ol Kristen, dispela pasin bai makim olsem ol i no stap gut long Jehova, na planti Kristen bilong pastaim ol i redi long i dai bilong stap gut long God, ol i no laik mekim wanpela pasin bilong lotuim empera.

Bilong wanem yumi mas tingim dispela samting? Long sampela kantri, ol i strong long ol man i mas litimapim fleg samting bilong kantri. Yumi ol Kristen i save rispek tru long wok bos bilong ol gavman bilong graun. (Ro. 13:1) Tasol long ol bikpela de we ol i mekim wok long fleg bilong kantri, yumi tingim tok bilong God Jehova long yumi mas lotuim em wanpela tasol, na tok bilong Baibel long “i stap longwe long pasin bilong lotu long ol giaman god” na “stap longwe long olgeta giaman god.” (1 Ko. 10:14; 1 Jo. 5:21; Nah. 1:2) Jisas i tok: “Yu mas aninit long God, Bikpela bilong yu, na yu mas lotu long em wanpela tasol.” (Lu. 4:8) Olsem na yumi mas wok yet long i stap gut long dispela God yumi save lotuim.

[Rait long pes 5]

Ol Kristen tru i save lotuim Jehova wanpela tasol

[Ol Piksa long pes 3]

Ol Kristen bilong pastaim ol i no laik lotuim empera o imis bilong ol god

Empera Domisian

Sus

[Kredit Lain]

Emperor Domitian: Todd Bolen/Bible Places.com; Zeus: Photograph by Todd Bolen/Bible Places.com, taken at Archaeological Museum of Istanbul

[Piksa long pes 4]

Ol Kristen long Efesus i no laik lotuim god meri Artemis.​​—Ap. 19:​23-​41

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim