Ntshikilelo Lowukulu Wu Ta Hela!
KUMBEXANA u tshama u va socha naswona ni sweswi u lorha milorho yo chavisa ni ku vona swivono leswi endlaka u tivona onge wa ha ri enyimpini. Kumbexana u tshama u hlaseriwa hi ndlela ya tihanyi, ku fana ni ku pfinyiwa kutani u vona onge xiphemu xin’wana xa wena xi file hi nkarhi wa xiendlakalo xexo xo biha. Kumbexana un’wana loyi u n’wi rhandzaka a nga ha va a dlayiwe hi khombo ra ntumbuluko kumbe hi mhangu yo karhi naswona swa vava ngopfu ku hanya u nga ri na yena munhu yoloye.
Xana wa tivutisa leswaku mintlhaveko yo tano yi nga cinciwa? Hi nga hlamula hi tiyisekile, hi ku: Ina, yi nga cinciwa! Enkarhini lowu, hinkwavo lava tshikileriweke va nga kuma nchavelelo eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele.
Hi Nga Kuma Mpfuno Wo Tiyiselela Ntshikilelo
Emalembeni ya kwalomu ka magidi-mbirhi lama hundzeke, muapostola Pawulo u tokote swiyimo leswi a swi xungeta vutomi byakwe. Tinhlamuselo tin’wana ta leswi a swi tokoteke ti hlayisiwe eBibeleni. Pawulo u tsarile: “A hi naveli leswaku mi nga tivi nchumu, malunghana ni nhlomulo lowu wu hi endlekeleke emugangeni wa Asiya, leswaku a hi ri ehansi ka ntshikilelo lowukulu ngopfu lowu tlulaka ntamu wa hina, lerova a hi nga tiyiseki nikatsongo ni hi vutomi bya hina. Entiyisweni, a hi titwa endzeni ka hina leswaku hi kume xigwevo xa rifu.”—2 Vakorinto 1:8, 9.
Hambileswi hi nga swi tiviki kahle leswi humeleleke exiyin’weni xexo, kambe a ku ri mhaka leyi vavisaka hakunene. (2 Vakorinto 11:23-27) Xana Pawulo u langutane njhani ni xiyimo xexo?
Loko a vulavula hi maxangu lama n’wi humeleleke le Asiya, u tsarile: “A ku dzunisiwe Xikwembu tlhelo Tata wa Hosi ya hina Yesu Kreste, Tatana la nga ni tintswalo letikulu tlhelo Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo, lexi hi chavelelaka enhlomulweni wa hina hinkwawo, leswaku hi ta swi kota ku chavelela lava nga emahlomulweni ya mixaka-xaka hi nchavelelo lowu Xikwembu xi hi chavelelaka ha wona.”—2 Vakorinto 1:3, 4.
Ina, vanhu lava poneke khombo ro karhi ro vava swinene va nga kuma mpfuno eka “Tatana la nga ni tintswalo letikulu tlhelo Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo.” Xana u nga wu kuma njhani nchavelelo wo tano?
Ndlela Yo Kuma Mpfuno
Xo sungula—kombela mpfuno. Loko u titwa u tsanile emintlhavekweni, tsundzuka leswaku ni van’wana va titwe hi ndlela yoleyo. Lava hluleke mintlhaveko yoleyo va tsakela ku pfuna van’wana. Ku fana ni muapostola Pawulo, hakanyingi va vona onge nchavelelo lowu va wu kumeke eka Xikwembu hi nkarhi wa ku xaniseka ka vona wu fanele wu byeriwa “lava nga emahlomulweni ya mixaka-xaka.” U nga kanakani ku vulavurisana ni loyi a nga Mbhoni ya Yehovha—hambi ku ri mani eka tona loyi u titwaka u ntshunxekile eka yena—kutani u n’wi kombela a ku pfuna leswaku u kuma mpfuno eka Yehovha, “Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo.”
Phikelela exikhongelweni. Loko u hluleka ku khongela hikwalaho ka ku va u hlundzukile, kombela un’wana la wupfeke hi tlhelo ra moya leswaku a ku khongelela. (Yakobo 5:14-16) Loko u vulavula na Yehovha Xikwembu, tsundzuka ku “lahlela ku vilela hinkwako ka wena eka [ye]na, hikuva [wa] ku khathalela.” (1 Petro 5:7) Hi ku phindha-phindha Matsalwa ya kandziyisa ndlela leyi Xikwembu xi khathalelaka ha yona un’wana ni un’wana wa malandza ya xona.
Mutsari wa Pisalema 94 a nga ha va a tokote ntshikilelo lowukulu, hikuva u tsarile: “Handle ka loko Yehovha o ndzi pfuna, hi nkarhinyana moya-xiviri wa mina wu ta va wu tshame hi ku rhula. Loko ndzi ku: ‘Kunene nenge wa mina wu ta dedeleka,’ Oho Yehovha, musa wa wena wa rirhandzu wu hambete wu ndzi seketela. Loko miehleketo ya mina leyi ndzi karhataka yi tele endzeni ka mina, nchavelelo wa wena wu sungule ku vukarha moya-xiviri wa mina.”—Pisalema 94:17-19.
Vanhu van’wana lava khomiweke hi gome lerikulu va tela hi ‘miehleketo leyi va karhataka,’ leyi minkarhi yin’wana yi va chavisaka swinene. Hambiswiritano, xikhongelo lexi humaka embilwini xi nga ku “seketela” ku fikela loko mintlhaveko yoleyo yi hela. Anakanya hi Yehovha tanihi mutswari la nga ni rirhandzu naswona wena u ri n’wana loyi a n’wi sirhelelaka hi ndlela ya rirhandzu. Tsundzuka xitshembiso xa Bibele xa leswaku “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.”—Vafilipiya 4:7.
Ku hanyisa—ku nga khathariseki leswaku i ku hanyisa hi tlhelo ra nyama, ra miehleketo kumbe ra moya—ku teka nkarhi. Kutani a hi swinene ku langutela leswaku xikhongelo xi nga tisa ku rhula hi xitshuketa eka lava va langutaneke ni ntshikilelo lowukulu. Kambe, ku phikelela exikhongelweni i swa nkoka. Swi ta pfuna munhu la xanisekaka leswaku a nga hluriwi hi gome kumbe ku wela eka rona hikwalaho ka ndlela leyi a titwaka ha yona endzhaku ka ku hlaseriwa.
Hlaya Rito ra Xikwembu u tlhela u anakanyisisa ha rona. Loko swi ku nonon’hwela ku nyikela nyingiso, kombela un’wana leswaku a ku hlayela rungula leri chavelelaka eBibeleni. U nga ha hlawula swiyenge leswi vulavulaka hi vuenti bya tintswalo ta Yehovha eka lava tshembekeke eka yena, ku nga khathariseki ndlela leyi va titwaka va tshikileleke kumbe va ri ni gome ha yona.
Jane, loyi a boxiweke exihlokweni xo sungula, u kume nchavelelo eka tindzimana to tala ta le Bibeleni leti kumekaka eka Tipisalema. Ti katsa Pisalema 3:1-8; 6:6-8; 9:9, 10; 11:1-7; 18:5, 6; 23:1-6; 27:7-9; 30:11, 12; 31:12, 19-22; 32:7, 8; 34:18, 19; 36:7-10; 55:5-9, 22; 56:8-11; 63:6-8; 84:8-10; 130:1-6. U nga ringeti ku hlaya swiyenge swo tala swa Bibele hi nkarhi wun’we. Ematshan’weni ya sweswo, tinyike nkarhi wo anakanyisisa ha wona ni ku khongela.
Ntshikilelo Lowukulu Namuntlha
Lexi vavisaka, a swi hlamarisi leswi ku pfinya, ku dlaya, tinyimpi ni madzolonga lama nga lavekiki swi andzaka namuntlha. Hikwalaho ka yini? Hikuva Yesu Kreste u vulavule hi nkarhi wa hina tanihi nkarhi lowu nga ta va ni ku “engeteleka ka ku kala nawu.” U engeterile: “Rirhandzu ra vo tala ri ta hola.”—Matewu 24:7, 12.
Emalembeni ya sweswinyana, ntshikilelo lowukulu se wu tolovelekile swinene—hakanyingi vuyelo bya kona byi kombisa swiendlakalo leswi Yesu a swi profeteke. Hilaha swi rhekhodiweke hakona eBibeleni eka Matewu ndzima 24, Marka ndzima 13 na Luka ndzima 21, Yesu u vule leswaku eminkarhini leyi ya makumu, ku ta va ni tinyimpi ta matiko hinkwawo, makhombo ya ntumbuluko, ku engeteleka ka ku kala ka nawu ni ku pfumaleka ka rirhandzu. Hambiswiritano, hilaha Yesu a vuleke hakona, mphalalo a wu le kule ngopfu.
Endzhaku ka loko a hlamusele ku engeteleka ka ntshikilelo ni ku sungula ka “nhlomulo lowukulu” lowu nga ta landzela, xiya leswi Yesu a vuleke leswaku vanhu va fanele va swi endla: “Yimani mi ololoka ivi mi tlakusa tinhloko ta n’wina, hikuva ku kutsuriwa ka n’wina ka tshinela.” (Matewu 24:21-31; Luka 21:28) Ina, tanihi leswi swiyimo swa misava swi yaka swi nyanya, hi nga tiyiseka leswaku mafambiselo lawa ya swilo lama vangaka ntshikilelo ma ta hela loko ku herisiwa vuhomboloki hinkwabyo kutani ku fika mafambiselo lamantshwa yo lulama.—1 Yohane 2:17; Nhlavutelo 21:3, 4.
A hi fanelanga hi hlamala hileswi ku kutsuriwa ka hina ku nga ta ta ntsena loko vubihi ni madzolonga swi nyanye ngopfu. Ku avanyisa ka Xikwembu enkarhini wa khale eka misava ya siku ra Nowa ni manyala ya vaaki va Sodoma na Gomora ku endleke hi nkarhi lowu fanaka. Vuavanyisi bya Xikwembu bya nkarhi lowu hundzeke byi kombisa leswi nga ta humelela enkarhini lowu taka.—2 Petro 2:5, 6.
Ku Hela Ka Ntshikilelo Lowukulu
Loko u karhatiwa hi ntshikilelo lowu vaka kona endzhaku ka ku hlaseriwa ([post-traumatic stress disorder] PTSD), u nga ha lava ku tiva loko u ta kala u swi rivala swilo swo biha leswi nga tshama swi ku humelela. Kambe, nhlamulo ya kona i: Ina, u ta swi rivala! Eka Esaya 65:17, Yehovha Xikwembu u ri: “Ndzi tumbuluxa matilo lamantshwa ni misava leyintshwa; swilo swo sungula a swi nge tsundzukiwi, hambi embilwini a swi nge ti.” Hambileswi ku vaviseka loku u ku tokoteke enkarhini lowu hundzeke ku nga vonakaka ku tshama hilaha ku nga heriki, tsalwa leri ra hi tiyisekisa leswaku siku rin’wana a ku nga ha hi vavisi nikatsongo.
Endzhaku ka loko Jane a pone ku pfinyiwa enkarhini lowu se wu tlulaka lembe, namuntlha i mutirheli la nga phayona (muvuri wa evhangeli wa nkarhi hinkwawo) wa Timbhoni ta Yehovha. Wa ha ku vula a ku: “Ndzi sungule ku titwa hi ndlela leyi tolovelekeke endzhaku ka tin’hweti ta nhungu, loko muhlaseri wa mina a voniwe nandzu. N’wexemu hi nkarhi lowu, a ndzi nga wu anakanyi ntsako ni ku rhula loku ndzi nga na kona sweswi. Ndzi nkhensa Yehovha hi ntshembo lowunene wa vutomi lebyi nga heriki ni nkarhi lowu ndzi nga na wona wa ku byela van’wana hi ntshembo lowu.”—Pisalema 27:14.
Loko u karhatiwa hi PTSD, ntshembo wolowo wu nga ku tiyisa na wena.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]
Ku ya eminhlanganweni ya Vukreste swi nga ku pfuna ku hlula ntshikilelo lowu
[Swifaniso leswi nga eka tluka 24, 25]
Ku hlaya Rito ra Xikwembu ni ku khongela swi nga ku tiyisa
[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]
Ku nga ri khale ntshikilelo hinkwawo wu ta va nchumu wa nkarhi lowu hundzeke