U Nga Karhali Ku Endla Leswinene

“Loko hi ri karhi hi endla leswinene, hi nga karhaleni, hikuva hi ta tshovela hi nkarhi wa kona, loko hi nga heli mbilu.”—VAGALATIYA 6:9.

1. I xileriso xihi lexi Yesu a xi nyikeke valandzeri vakwe?

MAWAKU ntirho lowunene swonghasi lowu Vakriste va wu endlaka tanihi xiphemu xa vugandzeri bya vona! Wu katsakanyiwile eka xileriso lexi nga erivaleni lexi nge: “Yanani ha kona mi ya hundzula vamatiko hinkwavo leswaku va va vadyondzisiwa va mina, mi va khuvula . . . , mi va dyondzisa ku hlayisa hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona, kutani vonani, ndzi na n’wina masiku hinkwawo, ku ko ku hela misava.” (Matewu 28:19, 20) A ku ri Yesu Kriste hi byakwe loyi a nyikeke vadyondzisiwa va yena xileriso xo endla ntirho wolowo wa misava hinkwayo wo dyondzisa.

2. (a) Ha yini hi nga vulaka leswaku ku endla vadyondzisiwa a ku ri ntirho wa nkoka ni lowunene? (b) I swikongomelo swihi leswi ntirho wa ku endla vadyondzisiwa wu swi endlaka?

² Leswi xileriso xa ku endla vadyondzisiwa a ku ri xin’wana xa marito yo hetelela lawa Yesu a byeleke vadyondzisiwa va yena vo sungula a nga si tlhandlukela etilweni, xana a xi nga ri xiavelo xa nkoka ngopfu ke? Ina, a xi ri xa nkoka hikuva ku xi hetisisa a swi ta vula ku ponisa vutomi. (1 Timotiya 4:16) Sweswo swi xi endla ntirho lowunene. Xi nyika dyondzo leyinene ya Bibele eka lava va yingisaka rungula ra Mfumo, naswona ntirho wo chumayela wu tsundzuxa vanhu van’wana ni van’wana lava sihalalaka. (Luka 10:10, 11) Hikwalaho, ku endla ka vona ntirho lowu swi kombisa Vakriste va ntiyiso tanihi leswi ku pfumelelana ka vona ni tidyondzo tin’wana ni tin’wana ta Yesu ku endlaka tano ha kona.—Yohane 8:31.

3. (a) Xana vadyondzisiwa va Yesu va xi amukele njhani xikombiso ni xileriso xa yena xa munhu hi xiyexe? (b) I langutelo rihi leri Yesu a ri akeke eka vadyondzisiwa vakwe?

³ Tanihi Mudyondzisi Lonkulu, Yesu u vekele vadyondzisiwa va yena xikombiso lexinene. U dyondzise erivaleni kutani a endla vadyondzisiwa hi ku “twarisa Evangeli ya Mfumo.” (Matewu 9:35) Hi ku tekelela yena, valandzeri lavantshwa hi voxe va ve vaendli va vadyondzisiwa, hikuva mudyondzisiwa wa ntiyiso “hi loyi a amukelaka ivi a pfuneta eku hangalaseni ka tidyondzo ta un’wana.” Eku sunguleni, ntirho wa vona wa ku endla vadyondzisiwa a wu yisiwa eka Vayuda ni vaproselita. Hambi swi ri tano, ku nga khathariseki ku hlamula ka vukarhi ensin’wini yoleyo, xana vadyondzisiwa va Yesu va hetisise xileriso xa yena xo ‘hambeta va ya’ “va nga rhuteli”? Kunene, ina, va ye “eka tinyimpfu leti lahlekeke ta yindlu ya Israyele” ku kondza loko Vamatiko vo sungula va ve vapfumeri hi 36 C.E. (Matewu 10:5, 6; Mintirho 5:42) Ku vuriwe leswaku vadyondzisiwa va “tatile Yerusalema hi dyondzo ya [vona].” (Mintirho 5:28) A va wu tshikanga ntirho wa vona lowunene. Ematshan’wini ya sweswo, hi ku tshembeka va wu hetisisile.

“Nsimu I Misava”

4. I langutelo rihi leri valandzeri va Yesu va landzeleleke xiavelo xa vona lexi ndlandlamuxiweke ha rona?

⁴ Yesu u kombise leswaku nsimu a yi ta katsa “vamatiko hinkwavo.” (Matewu 28:19) Eka xifaniso lexi vulavulaka hi ku haxa timbewu ta Mfumo, u te: “Nsimu i misava.” (Matewu 13:38) Xisweswo, Vakriste a va ta va “timbhoni” ta yena ta Mfumo hinkwako-nkwako. Nakambe a va ta ‘hambeta va ya,’ sweswi “ku ya fika emakun’wini ya misava.” (Mintirho 1:8) Muapostola Pawulo a a “tinyiketa ku dyondzisa Rito ntsena,” naswona hi nga tiyiseka leswaku Vakriste lavan’wana na vona a va ri tano.—Mintirho 18:5.

5. Xana Yesu u swi kombisise ku yini leswaku a a langutele leswaku vadyondzisiwa va yena va va lava khomekeke ngopfu hi ntirho wo veka vumbhoni ku ko ku hela mafambiselo ya sweswi?

⁵ Yesu a a langutele leswaku ntirho wo veka vumbhoni wu endla leswaku Vakriste va tshama va khomekile swinene ku ko ku fika makumu ya mafambiselo lawa ya swilo. Leswi swi kombisiwe hi leswi a swi vhumbeke ehenhleni ka vutirheli bya Vukriste ni nsimu leyi a byi ta yi hlanganisa. Yesu u te: “Evangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Matewu 24:14.

6. Xana ntirho wo chumayela hi Mfumo wu ta endliwa ku fika kwihi, naswona leswi swi fanele swi khumba langutelo ra hina hi wona hi ndlela yihi ke?

⁶ Loko Yesu a nyikele xileriso xo nghenela ntirho wo chumayela hi Mfumo ni ku endla vadyondzisiwa emisaveni hinkwayo, u swi tivile leswaku siku rin’wana ntirho wo tano a wu ta fikelela makumu ya wona, tanihi leswi swi nga va tano hi nsimu ya Vayuda. Kambe a wu ta hetisisa xikongomelo xa wona. “Kutani,” hi laha a vuleke ha kona, “hi kona makumu ma nga ta fika.” Xisweswo, Timbhoni ta Yehova hi ku tiyiseka ni ku tsaka ti ya emahlweni entirhweni lowu ti wu averiweke, ku ko ku fika makumu. Sweswo swi va pfuna ku hambeta entirhweni lowu esikwini ra hina wu ko wu hela.

Ndlela Yo Endla Ntirho Lowu

7. I nhloko-mhaka yihi leyi fungheke vutirheli bya Yesu ni lebyiya bya vadyondzisiwa va yena?

⁷ Yesu u dyondzise vadyondzisiwa va yena vo sungula ndlela yo endla vutirheli bya vona bya le rivaleni. Va amukele xileriso xakwe lexi nge “yanani,” hi mahika. Loko a ri karhi a va dyondzisa ntirho wa vona wa ku veka vumbhoni, Yesu u te: “Loko mi ri karhi mi famba, twarisani mhaka leyi nge: ‘Mfumo wa matilo wu le kusuhi.’” (Matewu 10:7) Sweswo swi nyike rungula ra vona nhloko-mhaka leyi fanaka ya Mfumo ni leyi fungheke vutirheli bya yena. A ku ta va mahungu lamanene eka vanhu va timbilu letinene. Loko valandzeri va Yesu va sungule ntirho wa vona, xana yena u tshikile? Nikantsongo, hikuva “kute loko Yesu a hetile ku lerisa vadyondzisiwa va yena lava va khume na vambirhi, a suka kwalaho, a ya dyondzisa ni ku twarisa Evangeli emitini ya vona.”—Matewu 11:1.

8. (a) Hi kwihi naswona hi yihi ndlela leyi vahuweleri va Mfumo a va fanele ku sungula ha yona? (b) Ha yini swi fanerile ku yisela n’wini wa muti mahungu lamanene? (c) I mimbuyelo yihi leyi nga kona eku xeweteni ka n’wini wa muti kahle?

⁸ Hi kwihi naswona hi yihi ndlela leyi vahuweleri lava va Mfumo a va fanele ku sungula ha yona? Yesu u va byerile a ku: “Loko mi nghena endyangwini, xewetani.” (Matewu 10:12) Ku ya endlwini ya munhu ni mahungu lamanene ku kombisa ku xiximeka ka n’wini wa muti, ku n’wi nyika nkarhi wo hlangavetana ni rungula ra Mfumo ekaya ka yena. A hi swivumbeko swo xeweta leswi tolovelekeke ni leswi amukelekaka swa tindlela to sungula ku vulavurisana ka xichavo ni musa ntsena kambe ku tlhela ku va ni vuyelo lebyi kumiwaka hi ku va ni xewetelo ra xinghana ni leri tsakisaka leri hundzulaka ku endza handle ko rhambiwa ku va loku amukelekaka. (Ringanisa Matewu 28:9; Luka 1:28.) Mpfumawulo wa rito ni nhlamulo ya n’wini wa muti na swona swi ku byela swo tala malunghana ni langutelo ra yena. U fanele ku tiva sweswo u nga si ya emahlweni hikuva vutivi byo tano byi endla leswaku swi olova ku twananisa tinhlamuselo ta wena ni swilaveko swa n’wini wa muti.—Ringanisa Mintirho 22:1, 2; 23:6.

9. I yini lexi kombisaka leswaku a hi hinkwavo lava a va ta yingisela rungula ra Mfumo hi ku tlangela, naswona nhlamulo ya lava va nga tsakeriki a ku fanele ku va yihi?

⁹ Yesu u tivise vadyondzisiwa va yena leswaku a hi vanhu hinkwavo ensin’wini lava a va ta va amukela kahle. U te: “Loko mi nghena emutini wihi ni wihi, kumbe eximutanini xihi ni xihi, lavani loyi a fanelaka ku mi amukela.” Loko ku ri leswaku hinkwavo a va ta amukela rungula ra Mfumo, a ku nga ta va na xivangelo xa ku xi tirhisa xiga lexi nge “lavani.” Xana lava a va nga ta kombisa ku tsakela eka rungula leri a va ta hlamurisiwa ku yini ke? “Kutani loko va nga mi amukeri, kumbe loko va nga yingisi marito ya n’wina, humani endyangwini wolowo, kumbe emutini wolowo, mi phumunha ntshuri emilengeni ya n’wina,” mi suka hi ku rhula ivi vuyelo byi tshikeriwa ku avanyisa ka Yehova.—Matewu 10:11, 14.

Xiyimo Namuntlha

10. Xana ku vuriwa yini hi ntirho wa Timbhoni ta Yehova wo chumayela hi Mfumo?

¹⁰ Hi ku twanana loku tshembekaka ni xileriso xa Vukriste, Timbhoni ta Yehova ti hlanganisa misava hi rungula ra Mfumo. Xisweswo, A. P. Wisse, mutsari wa maphepha-hungu eNetherlands, u te: “Ti hambanile ni vanhu van’wana. Xiphemu xa ku hambana loku i vuyelo bya ku chumayela ka vona evangeli hi ku chivirika. Va languta Vukriste bya ntiyiso hayi tanihi vukhongeri lebyi nga ni varhangeri, ni vangheni va kereke lava un’wana ni un’wana a nga ni ndhawu yakwe leyi vekiweke ni loyi vukhongeri bya yena byi nga laviki swo tala eka yena handle ko yingisela. Va vulavula hi marito ya Pawulo ni un’wana ni un’wana loyi a nga yingiselaka.” Ku chivirika ko tano ka vutirheli hakunene ku katekisiwile hi Yehova Xikwembu.

11, 12. (a) I vuyelo byihi lebyi humesiweke evutirhelini emalembeni lawa ya ha ku hundzaka? (b) Loko hi kula hi tinhlayo, xana ku humelela yini ku endla leswaku nsimu yo chumayela eka yona yi kumeka? (c) I swivutiso swihi leswi tlakusiwaka?

¹¹ Vahuweleri va Mfumo lava tlulaka 3 000 000 sweswi va tirha hi ku gingiriteka ematikweni ya 210. Hi vona ku andza lokunene eka vadyondzisiwa lavantshwa—laha 1 246 204 va khuvuriweke emalembeni ya nkombo lama hundzeke. Nkateko wa Yehova eka matshalatshala ya migingiriko wu le rivaleni. (Esaya 60:8-10, 22) Phela, kwalomu ka matiko ni swihlala swa 40, ku ni Mbhoni yin’we eka vaaki van’wana ni van’wana va 300 kumbe ehansi ka kwalaho, kumbe un’we eka vini va miti va kwalomu ka 100! Ku tlula kwalaho, etindhawini tin’wana ta matiko yo tanihi Canada na Guadeloupe, nhlayo-xikarhi i Mbhoni yin’we eka 45 kumbe 50 wa vanhu ensin’wini ya bandlha—muhuweleri un’wana ni un’wana u fanele ku endzela makaya ya kwalomu ka 15 ntsena kumbe lama nga ehansi ka kwalaho! To tala ta tinsimu leti ti hlanganisiwa n’hweti yin’wana ni yin’wana. Hambi ku ri ematikweni lawa ya nga ni tinhlayo-xikarhi letikulu, tindhawu tin’wana ta le madorobeni ti hlanganisiwa nkarhi na nkarhi entirhweni wa hina wo veka vumbhoni. Le Seoul, Riphabliki ra Korea, tinsimu tin’wana ta le madorobeni ti tirhiwa masiku man’wana ni man’wana ya ntlhanu! Loko hi ri karhi hi kula hi nhlayo, ni loko Timbhoni leti engetelekeke ti teka ntirho wa vuphayona bya nkarhi hinkwawo ni bya nkarhinyana, hi ta endzela miti ya vaakelani va hina hi ku hatlisa loku andzaka. Xana sweswo swi tisa swiphiqo?

¹² Ku fanele ku pfumeriwa leswaku ku ni swiphiqo etindhawini tin’wana, swa Timbhoni ta Yehova ni swa lava hi va endzelaka. Lexi tlhandlekelaka eka swiphiqo leswi i ku pfumala ku tsakela loku kulaka exikarhi ka vanhu ematikweni yo tala. Kunene, loko hi ri karhi hi andza hi tinhlayo, xana hakantsongo-ntsongo hi tshika ku endla ntirho wa hina lowunene? Xana hi heta hi leswaku ntirho wa hina ana se wu endliwile ni leswaku ana se hi ‘lavile’ hinkwavo lava nga ta swi amukela ivi va va vadyondzisiwa? Xana wena hi wexe wa karhala naswona kumbexana u tlhela u siringiwa hi ku endzela vanhu van’we lava sihalalaka? Xana ku nga endliwa yini ku hlayisa xiyimo xa hina lexinene xa ntirho?

Ku Hlayisa Langutelo Lerinene

13, 14. (a) Xana hi fanele ku xi languta njhani xiyimo lexi kulaka xa nsimu leyi tirhiwaka nkarhi na nkarhi? (b) Ha yini hi nga rhurhumerisiwi hi lava va ‘sihalalaka’? (c) Xana hi nga xi landzelela hi ndlela yihi xikombiso xa vaapostola eku kongomaneni ni lava va hlundzukisiwaka hi maendzo ya hina?

¹³ Ntlhantlho ngopfu-ngopfu wu katsa langutelo ra hina tanihi timbhoni ta Yehova. Hi xikombiso, a hi tshameni hi ri ni langutelo lerinene. Ku hlanganisiwa ka nsimu nkarhi na nkarhi hikwalaho ka nhlayo-xikarhi leyikulu ya vahuweleri eka vaaki a ku ta kula etindhawini to tala loko ntirho wa hina wu fikelela makumu ya wona. Kambe xana a hi lo swi khongelela leswi ke? (2 Vatesalonika 3:1) Leswi hi swi vonaka sweswi swi fanele ku hi tsakisa naswona swi fanele ku hi khorwisa leswaku hi le swiphen’wini swo hetelela swa ntirho wo endla vadyondzisiwa! Mfumo wa karhi wa chumayeriwa, hi laha Yesu a vhumbeke ha kona. Naswona hambi ku ri etindhawini leti vanhu va nga ta ka va nga ma yingisi marito ya hina, va le ku tsundzuxiweni hi ntirho wa hina wo chumayela Mfumo. Tsundzuka, handle ko endla vadyondzisiwa, hi twarisa mahungu lamanene “leswaku byi va vumbhoni.”—Matewu 10:14; 24:14.

¹⁴ Nakambe, swi fanele ku languteriwa leswaku nhlayo leyikulu yi ta ala rungula ra Mfumo loko makumu ma ri karhi ma tshinela. Vumbhoni byi le rivaleni, naswona mintokoto ya Yesu na Pawulo ya hi tiyisekisa leswaku a ku ta va ni lava nga ta ‘sihalala’ ni lava timbilu ta vona ti nga ta ‘nonon’hwa.’ Kutani, enkarhini lowu hi fanele ku tivonela leswaku hi nga ‘ali’ ntirho wa hina. Hambi ku ri eka lava va sihalalaka, hi fanele ku ya hi ku ‘phindha-phindha.’ (Esaya 6:9-11; Matewu 13:14, 15; Swivuriso 10:21) I ntiyiso, swi lava xivindzi ku ya eka vanhu lava hlundzukelaka maendzo ya hina nkarhi na nkarhi. Hambi swi ri tano, ku nga tshuki ku va ni xiyimo xa nsimu kwihi na kwihi lexi nga hi byelaka ku: ‘Tshikani ku vulavula.’ Ku ri na sweswo, ku fana na vaapostola, hi fanele ku khongelela xivindzi xa ku ‘hambeta hi vulavula’—ku nga khathariseki ku hlundzuka kumbe rivengo—ku kondza ntirho wu hetiwa.—Mintirho 4:18-20, 24-31.

15. I xikhutazo xihi lexi nyikeriwaka eka Vagalatiya 6:9, naswona xi fanele ku khumba langutelo ra hina ra ku endzela vaakelani va hina ni mahungu lamanene hi ndlela yihi?

¹⁵ Kahle-kahle, ku ni tinxaka timbirhi ntsena ta vanhu etinsin’wini ta hina hinkwato—lava hi nkarhi wolowo va tsakelaka ni lava nga tsakeriki. Hikwalaho, hi fanele ku ya emahlweni ni ntirho wo ‘lava vanhu lava fanelekaka.’ Ku endla leswi swi le xikarhi ka mintirho leyo tala leyinene leyi hi faneleke ku yi humesa tanihi Vakriste ku kombisa ku rhandza ka hina Yehova ni ku tshembeka ka hina eka yena. Hikwalaho, “loko hi ri karhi hi endla leswinene, hi nga karhaleni, hikuva hi ta tshovela hi nkarhi wa kona, loko hi nga heli mbilu.” (Vagalatiya 6:9) Leswi sweswi hi nga kusuhi ngopfu ni makumu ya mafambiselo lawa, a hi nkarhi wo hela matimba kumbe wo karhala ku endzela vaakelani va hina ni mahungu lamanene ya Mfumo. Yehova a nga si vula leswaku ntirho wu herile.

Mhaka Leyi Hi Faneleke Ku ‘Hambeta Hi Vulavula’ Ha Yona

16. (a) Hi swihi swin’wana swa swiyimo leswi nga hundzulaka ku amukela ka vanhu ensin’wini? (b) I swikombiso swihi swa kwalaho swa ku hundzuka ka ku amukela leswi u nga swi nyikaka?

¹⁶ Hi ta tlhela hi pfuniwa ku hlayisa langutelo lerinene loko hi tsundzuka leswaku vutshembeki eka Yehova byi kombisiwa hi mintirho ya ku gingiriteka yo chumayela hi Mfumo. Ku tlula kwalaho, tinsimu ti tshamela ku hundzuka hi tindlela to hambana-hambana. Vanhu va rhurha, kumbe swiyimo swa vona swi nga ha hundzuka. Va nga ha va va nga tsakelanga nkarhi lowu hundzeke lowu hi va endzeleke ha wona, kambe ku lahlekeriwa hi ntirho, rifu ra murhandziwa, ku hundzuka loku hlamarisaka eka nkwetlembetano exikarhi ka mimfumo leyikulu, vuvabyi lebyikulu—leswi ni ku hundzuka kun’wana swi nga vula leswaku va ta hi amukela nkarhi lowu taka loko hi endza. Van’wana, hi ku xiya leswaku munghana kumbe murhandziwa u ve un’wana wa Timbhoni ta Yehova, sweswi va nga lava ku vulavula na hina ku dyondza leswi hi swi pfumelaka leswi nga ha vaka swi tise ku hundzuka loku.

17. Xana van’wana sweswi va ri amukela njhani rungula ra Mfumo? Nyika swikombiso swin’wana ni swin’wana swa kwalaho.

¹⁷ Nakambe, tsundzuka leswaku lava va kuleke emalembeni lama ha ku hundzuka sweswi va ni mindyangu, va teka vutomi byi ri bya nkoka, naswona va vutisa swivutiso leswi swi nga hlamuriwaka hi Rito ra Xikwembu ntsena. Hi xikombiso, manana un’wana lontshwa u rhambele Timbhoni timbirhi ekaya rakwe ivi a ku: ‘Tanihi xinhwanyatana, a ndzi nga yi twisisi nikantsongo mhaka leyi ha yona manana a hlongoleke Timbhoni ivi a ti byela leswaku a nga tsakeli, kasi lexi a mi lava ku endla xona a ku ri ku vulavula hi Bibele ntsena. Manuku ndzi kunguhate leswaku loko ndzi kurile, ndzi tekiwa, ivi ndzi va ni kaya ra mina n’wini, ndzi ta kombela Timbhoni ta Yehova ku nghena va ndzi hlamusela Bibele.’

18. Xana xivono lexi hundzukaka xa vukhongeri xi yi khumba njhani nsimu leyi hi chumayelaka ni ku dyondzisa eka yona?

¹⁸ Xana u swi xiyile leswaku vanhu van’wana lava a va nga vulavuli na hina hi malembe yo tala naswona va ehleketa leswaku va ‘ponisiwile’ sweswi va hi vutisa swivutiso leswinene? Ha yini? Ku hundzuka ku endlekile emianakanyweni ya vona ya vukhongeri. Va vula leswaku va ntshunxiwile ni ku phyuphyisiwa swinene hi ku paluxeka ka mahanyelo ya vunghwavava, swiendlo swa politiki ni ku tlangisiwa ka timali ta kereke hi vaevangeli lava tlakukeke va thelevhixini lava va nga tshama va va tshemba. Kumbexana, ku ta va ni leswi engetelekeke swa leswi loko swiyimo eBabilona Lonkulu swi hambeta swi nyanya ku fika enkarhini wa ku lovisiwa ka yena.—Nhlavutelo 18:1-8.

19, 20. I yini lexi kombaka mhaka leyi ha yona hi nga fanelangiki ku titwa hi hele matimba ehenhleni ka ku tlhelela hi ku phindha-phindha eka vanhu lava alaka rungula?

¹⁹ Phela, a hi fanelanga ku hela matimba loko vanhu vo tala va nga hi amukeli. Endzhaku ka loko hi va sukerile, kumbexana ha ha ri emiehleketweni ya vona. Le Canada n’wini wa muti un’wana la endzeriweke hi Timbhoni timbirhi u swi veke erivaleni swonghasi leswaku a a nga tsakeli. Endzhakunyana, u sungule ku ehleketa hi leswi va swi vuleke ivi a navela ku va kuma leswaku va ta kota ku hlamula swivutiso leswi pfukeke emiehleketweni ya yena. U nghene emovheni wa yena ivi a famba a va lava hinkwako eswitarateni swa vaakelani va yena kambe a nga swi kotanga ku va kuma. Xana u tshikile? E-e, u yime endlwini ya munghana wakwe ku vutisa loko va ri kona kwalaho. A va nga ri kona, kambe munghana wakwe u vule leswaku a ku ri ni Mbhoni laha a tirhaka kona naswona u ta hlanganisa wansati la tsakelaka ni Mbhoni. Vuyelo a ku ri ku endza loku tlhandlamanaka ekaya ka munhu loyi a tsakelaka, laha a nga rhamba vanghana, vaakelani, maxaka ni vatirhi-kulobye. Vanhu lava nga vaka 15 va ve kona minkarhi yin’wana, naswona 430 wa tibuku ni Tibibele kun’we na 2 015 wa timagazini swi fambisiwile.

²⁰ Vo tala va tlangela maendzo ya hina. Eka papila leri yaka ehofisini ya rhavi ya Sosayiti ya Watch Tower, wansati un’wana u te: “Ndza mi nkhensa ku va mi byale ku tinyiketela lokukulu etimbilwini ta lava va ripfumelo ra n’wina. Ndzi nkhensa ku endza ka n’wina . . . ni ku avelana rirhandzu ra Hosi ni van’wana. Xiendlo xexo xo olova xi endla leswikulu eka van’wana. . . . Hambi leswi van’wana va nga ha vaka ni tihanyi, van’wana va nga tsakeli ivi van’wana va swi amukela, . . . entiyisweni swi endlela vanhu leswinene ku va ni un’wana loyi a ku endzelaka ku ku tsundzuxa hi swilo swa moya. Ndzi kuma ku ri nchumu lowunene, ku va munhu a vulavula ni un’wana hi Hosi.” Eka papila rin’wana, n’wini wa muti u hi kombele leswaku ‘hi nga heleli vanhu timbilu,’ ku nga khathariseki ndlela leyi va hi khomaka ha yona. “Loko hi ri karhi hi endla leswinene, hi nga karhaleni, hikuva hi ta tshovela hi nkarhi wa kona, loko hi nga heli mbilu.” (Vagalatiya 6:9) Ntirho lowu wu amukeriwa ni ku katekisiwa hi Yehova, naswona ku hlanganyela ka hina eka wona ku kombisa ku n’wi rhandza ka hina ni vaakelani va hina. (Matewu 22:37-39) Kutani a hi endleni ntirho lowu wu ko wu hela.—Ringanisa Vafilipiya 1:6.

21. (a) Hi kwihi laha kumbexana ku nga xiphemu xa mphikamakaneta eku tlheleleni etinsin’wini leti tirhiwaka nkarhi na nkarhi? (b) Xana hi ta bula hi yini exihlokweni lexi landzelaka?

²¹ Hi fanele ku kongomana ni ntiyiso wa leswaku swi nga endleka ku nga ri vanhu nkarhi hinkwawo lava endlaka swi vonaka swi nonon’hwa ku tirha nsimu nkarhi na nkarhi. Minkarhi yin’wana hi hina. Xana hi sungula hi miehleketo leyo biha, hi vona onge hi tiva vanhu hinkwavo ni leswaku tinhlamuselo ta vona ku ta va tihi? Sweswo swi nga khumba langutelo ra hina naswona kumbexana mpfumawulo wa rito ra hina ni xivumbeko xa nghohe. Xana ha ha tirhisa maendlelo ni mavulavulelo lama fanaka ni lawa hi ma tirhiseke hi malembe yo tala? Leswi sweswi nsimu yi hundzukaka, leswi tshameke swi humelela swi nga endleka leswaku swi nga ha hluleka ku fikelela van’wana ‘lava fanelekaka.’ Kumbexana hi lava ku tshinelela lokuntshwa ni langutelo lerintshwa entirhweni wa hina. Ku ya emahlweni, a hi voneni leswi hi nga swi endlaka leswaku ‘hi nga heli mbilu kambe hi tshovela hi nkarhi wa kona.’

Xana U Nga Hlamusela?

◻ Ha yini hi nga fanelanga ku ‘hela matimba’ eku yeni eka vaakelani va hina ni mahungu lamanene?

◻ I mani loyi a hi byeleke ku endla vadyondzisiwa hi ndlela leyi hi endlaka ha yona, naswona hi swihi swivumbeko swa xisekelo swa endlelo rero?

◻ I xiyimo xihi lexi veke kona etinsin’wini to tala, naswona i yini lexi nga ta hi pfuna ku hlayisa langutelo lerinene ehenhleni ka xiyimo xolexo?

◻ Ha yini hi fanele ku ‘hambeta hi vulavula’ mahungu lamanene ‘hi nga rhuteli’?

[Bokisi leri nga eka tluka 14]

HI NGE ‘HELI MATIMBA’ EKU CHUMAYELENI HI MFUMO LOKO HI TSUNDZUKA:

◻ Loyi a hi nyikeke xileriso ni vuleteri bya ndlela yo endla ntirho lowu

◻ Leswaku nkateko wa Yehova wu le henhla ka leswi ana se swi endliweke emisaveni hinkwayo

◻ Ku hlayisa langutelo leri lulameke ku nga khathariseki vanhu lava ‘sihalalaka’

◻ Ku khongelela ku ‘hambeta hi vulavula’ tanihi laha vaapostola va endleke ha kona