Hi Kwihi Laha U Yaka Kona Leswaku U Kuma Xitsundzuxo?

XANA munhu un’wana u tshama a hundzisela mali ya vukanganyisi eka wena? Kumbexana a swi tano, kambe a wu ta endlisa ku yini loko un’wana a ku byele leswaku mali ya vukanganyisi a yi rhendzeleka? Xana a wu ta khomiwa hi gome ke? Kavula a swi tano! Kumbexana a wu ta nkhensa leswi u xalamukisiweke ivi u tivonela leswaku u nga ncicisi yin’wana ya mali ya wena leyi u yi tweleke ku vava, ya xiviri hi ya vunwa.

Vo tala va hina va amukela xitsundzuxo nkarhi na nkarhi. I ntiyiso, switsundzuxo swin’wana swi pfuna swinene ku tlula swin’wana. Kambe hambi loko hi nga wu voni nkoka wa xiviri wa xitsundzuxo kumbe ndzayo yo karhi, xana ku na xivangelo xo karhi xo hlundzuka hikwalaho ka leswi xi nyikeriwaka?

Ntiyiso hi leswaku, un’wana ni un’wana u lava mpfuno ni xitsundzuxo nkarhi na nkarhi. Ku hava loyi a nga ni tinhlamulo hinkwato. Hikwalaho ka ku kanakana ka ikhonomi ni ka politiki leswi hi rhendzeleke, un’wana ni un’wana u lava ntshembo lowu tiyeke wa vumundzuku. Emisaveni leyi kwalomu ka hafu ya vukati yi hetelelaka hi ku dlaya vukati, laha ku kuma makhwiri ka vana va kondlo-a-ndzi-dyi ku nga lawulekiki, ni laha mavabyi yo tluletana hi rimbewu ma hangalakaka, ku ni xilaveko xa xihatla xa vukongomisi lebyinene, lebyi tirhaka. Vatswari va lava mpfuno wo kunguhata ndlela leyinene yo kurisa vana va vona emafambiselweni lama ma pfilunganyaka ya swilo. Vana va kondlo-a-ndzi-dyi va lava mpfuno eku lulamiseni ka minsusumeto ni mintshikilelo ya vona leswi himpfilitanaka leswi nga ha vonakaka swi va hlula. Un’wana ni un’wana u lava mpfuno wo fikelela nkoka lowu tirhaka wa mahanyelo emisaveni leyi ku nga tshembeki, vunghwavava ni vukari swi amukeriwaka swinene.

Xana mpfuno wo tano wu nga kumiwa kwihi ke? Xihlovo lexi antswaka swinene ngopfu xa xitsundzuxo ehenhleni ka vutomi i Bibele, Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke. Mupisalema wa khale u tsarile a ku: “Rito ra wena i riv̌oningo e milengeni ya mina, ni ku v̌onakala e ndleleni ya mina.” (Psalma 119:105) Lava va hlayaka ni ku tirhisa Rito ra Xikwembu va papalata swo tala swa swirimbana leswi nga kona namuntlha. Xexo i xivangelo xin’wana lexi ha xona Timbhoni ta Yehova ti hetaka madzana ya timiliyoni ta tiawara lembe na lembe ti ri karhi ti endzela vaakelani va tona ni ku burisana hi Bibele na vona. Hambi swi ri tano, vanhu vo tala a va yingiseli, naswona van’wana va tlhela va khunguvanyeka. Ha yini leswi swi ri tano ke?

Mianakanyo Leyi Pfariweke—Ha Yini Ke?

Kavula, vanhu vo tala va ni vuxiyaxiya ngopfu ehenhleni ka ku amukela xitsundzuxo, ngopfu-ngopfu lexi vulavulaka hi nhloko-mhaka ya vukhongeri. Hambi ku ri swirho swa kereke hakanyingi a swi lavi ku yingisela ndzayo leyi vafundhisi va swona va yi nyikelaka. Mufundhisi un’wana wa le Britain u phofule xivilelo a ku: “Un’wana ni un’wana u ni mianakanyo ya yena naswona yi xiyiwa tanihi leyinene ku fana ni ya mufundhisi.” Hikwalaho, a swi hlamarisi leswi vanhu va nga laviki ku yingisela muendzi loyi a nga ekaya ra vona.

Ku tlula kwalaho, hambi leswi hi hanyaka enguveni leyi kanakanisaka, vo tala va ha ri na swiboho leswi tiyeke swa minsusumeto ekerekeni ya vona. Hi laha encyclopedia yin’wana yi xiyeke ha kona “vukhongeri byi khumba mintlhaveko leyi enteke swinene ya vanhu lava nga hlayekiki.” Vanhu vo tano va nga ha va va nga xi voni xilaveko xo vulavula ni un’wana wa vukhongeri byin’wana ehenhleni ka Bibele, hambi loko bulo ri vulavula hi ku kuma ntlhantlho wa swiphiqo swa vona.

Van’wana a va lavi ku bula hi Bibele hikuva va vone vukanganyisi ni vubihi lebyikulu evukhongerini. Va siringeka leswi varhangeri van’wana va vukhongeri va seketelaka vunghwavava, kumbe va nyenyetsiwa hi ku hlongorisa rifuwo loku khomisaka tingana ka vaevangeli vo tala va thelevhixini. Kumbexana va nyamisiwa timbilu loko mufundhisi a tirhisa matimba ya yena ku seketela tlhelo rin’wana leri lwisanaka ni rin’wana enyimpini ya politiki. Eka vona, vukhongeri byi vonaka byi vanga swiphiqo leswi engetelekeke ku tlula leswi byi swi tlhantlhaka.

Swiphiqo leswi vanhu vo tano va vilelaka ha swona i swa xiviri. Hi tlhelo ra vukhongeri, ku ni “mali ya vukanganyisi” yo tala leyi rhendzelekaka. Kambe entiyisweni, ku ala ku amukela mpfuno wa nkoka lowu humaka eBibeleni hikwalaho ka xivangelo lexi a swi twisiseki ku fana ni ku ala ku amukela mali ya xiviri hikwalaho ka leswi mali ya vukanganyisi ya le bankini yi rhendzelekaka!

Naswona hi laha ana se swi boxiweke ha kona, hinkwerhu ka hina hi lava xitsundzuxo emisaveni leyi ya ku hlawula loku nonon’hwaka ni ya swiyimo leswi nga ni khombo. Xana ku na ndlela yo karhi yo va la kongomisiwaka hi vutlhari emhakeni yo amukela xitsundzuxo? Xana a swi fanelanga kumbe swi hoxile ku vulavula ni un’wana wa vukhongeri lebyi hambaneke ehenhleni ka Bibele? Xana swa koteka ku va loyi a pfulekeke mianakanyo hi laha ku aneleke leswaku u amukela ndzayo leyinene kambe u nga hambukisiwi hi xitsundzuxo lexi kanganyisaka? Xana Bibele yi ri yini ehenhleni ka leswi?