Nkambisiso Wa Mahungu
Vasodoma—Va Ringana Emahlweni Ka Xikwembu?
Etikweni ra le Australia ra Queensland, swiendlo swa vusodoma—hambi exihundleni hi vanghana lava pfumelelanaka—a swi le nawini. Sweswi, ntlawa lowukulu wa kereke etikweni rero wu lwisane hi laha ku tiyeke ni milawu yo tano; va lava leswaku vusodoma byi va enawini.
Hi ku ya hi nyuziphepha leyi nge The Courier-Mail, Ntlawa lowu wa Tikereke leti Hlanganeke wa Vululami eka Vanhu wu vumbiwe hi swirho swa Anglican, Rhoma, Khatoliki, Lutere, Baptist, ni tikereke leti Hlanganaka na Maquaker (Vandla ra Vanghana). Loko va kombisa leswaku milawu leyi nga kona leyi lwisanaka ni vusodoma yi sekeriwe eka ku honisa ni ku avanyisa loko biha, ntlawa wu vule leswi: “Nseketelo wa hina wa xiyimo lexi wu sekeriwe eka ripfumelo ra leswaku vanhu hinkwavo va ringana emahlweni ka Xikwembu naswona va fanele ku ringana emahlweni ka nawu. Hi pfumela leswaku munhu loyi a endlaka vusodoma a nga hambananga ni nghwavava.”
Loko ku ri ntiyiso leswaku vanhu hinkwavo va tswariwe va ringana, hi rihi vonelo ra Xikwembu eka vusodoma? EBibeleni, hinkwaswo swiendlo swa vusodoma swi avanyisiwa tanihi swa tingana ni leswi swi lulameriwaka hi ku nga amukeriwi hi Xikwembu, leswi yisaka eku feni. Leswi a ku ri ntiyiso hayi eka Israyele wa khale ntsena kambe ni le minkarhini ya Vakriste. (Levitika 18:22; Varhoma 1:26, 27) Ku avanyisa ku le rivaleni naswona a ku lavi nhlamuselo: “Loko ti ri timbhisa, . . . ni vavanuna lava endlaka swa tingana ni vavanuna-kulobye . . . va nga ka va nga dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.”—1 Vakorinto 6:9, 10.
Ematshan’wini yo lwela ku amukeriwa ka vusodoma, Vakriste va ntiyiso va susumetela lava va nghenisiweke eka mukhuva lowu wa ku nga chavi Xikwembu leswaku va hambana na wona hi ku hundzukela eka Rito ra Xikwembu ra ntiyiso.
Makhombo Ya Ngati Ma Ya Emahlweni
Nkambisiso wa sweswi wu paluxe leswaku madzana ya swihoxo ma endliwile hi va Xihambano xo Tshwuka xa le Amerika eku tirhiseni ka ngati leyi thyakeke. Ku lava ku va hafu ya 12 wa timiliyoni ku ya ka 15 wa timiliyoni wa mimpimo wa ngati leyi tirhisiwaka eUnited States lembe na lembe yi nyikeriwa hi va Xihambano xo Tshwuka xa le Amerika. Loko mimpimo yihi na yihi ya ngati leyi humesiweke yi kumiwa yi thyakisiwile, FDA (Food and Drug Administration), xitirho xa hulumendhe ya le xikarhi, xi fanele ku tivisiwa. Hambi swi ri tano, The New York Times yi vula leswaku mukamberi wa le xikarhi u vula leswaku Xihambano xo Tshwuka hakanyingi xi tsandzekile ku endla leswi. U vula leswaku ndzavisiso wa tirhekhodo ta vona wu paluxe makhamba ya 380 laha eka wona ku tirhisiwa loko biha ka ngati leyi thyakisiweke ku nga vikiwangiki eka hulumendhe. Ku engetela kwalaho, eka vavabyi va 228 lava khomiweke hi AIDS leyi yi nga va ka yi vangiwe hi mimpompelo ya ngati, mukamberi u kume leswaku Xihambano xo Tshwuka xi vike 4 ntsena eka FDA.
Loko vo tala va ha swi languta tanihi leswi hlayisaka vutomi, ngati leyi pomperiweke yi ni vutihlamuleri eka magidi lama faka lembe rin’wana ni rin’wana. Hambi swi ri tano, vagandzeri va ntiyiso va Xikwembu, hi ku yingisa milawu ya xona malunghana ni ngati, eka nkarhi lowu fanaka va sirhelelekile eka makhombo ya mpompelo. Xikwembu xi lerisile: “U nga ṭhuki u dya [ngati]; u ta yi halata e hansi kukotisa mati . . . leŝaku u ṭaka u ri wena, ni v̌ana v̌a wena e nḍaku ka wena, loko u ta endla le’ŝo lulama.”—Deuteronoma 12:23-25.
Mupapa Ehenhleni Ka Ntirho Wa Nyimpi
Lembe leri nga hundza mupapa u hlangane ni vadyondzi va nyimpi vo tlula 7 000 ekampeni ya masocha ya Cecchignola eRhoma. Hi nkarhi wolowo mune wa vafambisi lavantsongo lava yimelaka kampa ya masocha va vutise mupapa loko ntirho wa nyimpi wu twanana ni ripfalo ra Vukriste. Hi ku kongoma, hi ku ya hi nyuziphepha ya Doroba-nkulu ra Vatican leyi nge L’Osservatore Romano, va vutisile: “Xana munhu a nga va Mukriste la tshembekaka, kutani hi nkarhi lowu fanaka, a va socha ro tshembeka ke?” Loko a hlamula mupapa u te: “A ku na ku nonon’hwa kumbe ku nga koteki eku hlanganiseni ka ntirho wa Vukriste ni lowuya wa nyimpi. Loko ho wu languta kahle lowa makumu hakunene, wu nga voniwa tanihi nchumu lowunene, wo saseka, ni lowu pfunaka.”
Hambi swi ri tano, xana vonelo ro tano ri twanana na byona vukala-tlhelo lebyi hlayisiweke hi Vakriste vo sungula ke? Eka buku ya yena leyi nge An Historian’s Approach to Religion, Arnold Toynbee u tshaha mhaka ya Maximilianus, mudlawela-ripfumelo wa lembe-xidzana ra vunharhu, loyi loko a xungetiwa hi rifu hi huvo ya Rhoma hikwalaho ko ala ku nghenela nyimpi, a nga te: “A ndzi nge tirhi. Mi nga ha ndzi tsema nhloko, kambe a ndzi nge tirheli vuhosi bya Misava Leyi; ndzi ta tirhela Xikwembu xa mina.” Hikwalaho ka yini, loko a langutane ni rifu ro tano, a ale ku hlanganyela entirhweni wa nyimpi? Hikuva u teke valandzeri va ntiyiso va Yesu va nga ri “va misava” tanihi leswi Yesu a a nga ri wa misava. Ku tlula kwalaho, u teke nyimpi ya Vakriste yi ri ya swa moya, hi ku fambisana ni marito ya muapostola Pawulo: “Hakunene hi hanya kwala misaveni, kambe nyimpi leyi hi yi lwaka a hi yo lwela swa misava. Hikuva matlhari lawa hi lwaka ha wona, a hi lama tirhisiwaka hi vanhu.”—Yohane 17:16; 2 Vakorinto 10:3, 4.