Leswi Swivumbiwa “Leswi Tlhariheke Hi Ntumbuluko” Swi Nga Hi Dyondzisaka Swona
SWITIMULA-MOYA, swihunguta-ngwitsiso, fambiselo ro susa munyu ematini, ni michini leyi kotaka ku pfumbula swilo leswi nga petiwa elwandle, i swiendliwa leswi tiviwaka hinkwako-nkwako hi vanhu, eka lembe-xidzana leri ra vu-20. Kambe, i khale swi ri kona eka swiharhi. Ina, vanhu va vuyeriwa hi ku dyondza eka swivumbiwa swo tano “leswi tlhariheke hi ntumbuluko.” (Swivuriso 30:24-28, NW; Yobo 12:7-9) Swi vonaka onge swiharhi swin’wana swi ve vadyondzisi va vanhu hambi loko swi nga vulavuli, naswona swi nga hi tsakisa swinene loko ho swi hlahluvisisa.
Xana hi nga vuyeriwa hi ku kambisisa mikhuva ya swiharhi swin’wana? Phela, Yesu Kreste u fanise valandzeri va yena ni tinyimpfu, tinyoka, matuva, ni hambi ti ri tinjiya. Xana a a anakanye yini loko a ringanisa valandzeri va yena ni swivumbiwa leswi? A hi voneni.
“Tinyimpfu Ta Mina Ti Yingisa Rito Ra Mina”
Bibele yi vulavula hi tinyimpfu minkarhi leyi tlulaka 200. Tanihi laha Smith’s Bible Dictionary yi hlamuselaka ha kona, “nyimpfu i xifanekiselo xa vunene, ku leha mbilu, ni ku titsongahata.” Eka Esaya ndzima 53, Yesu hi yexe u fanisiwe ni nyimpfu hi ndlela ya vuprofeta. Swi fanerile swonghasi leswaku a ringanisa valandzeri va yena ni xiharhi lexi fanaka! Kambe, xana Yesu a a anakanya hi swihlawulekisi swihi hi ku kongoma swa nyimpfu?
Yesu u te: “Tinyimpfu ta mina ti yingisa rito ra mina; ndza ti tiva, kutani ta ndzi landzelela.” (Yohane 10:27) Xisweswo u kandziyise ku titsongahata ka vadyondzisiwa va yena ni ku tiyimisela ka vona ku n’wi landzela. Tinyimpfu ta xiviri ti yingisela murisi wa tona naswona ta n’wi landzela hi ku tiyimisela. Murisi na yena wa wu rhandza swinene ntlhambi.
Ntlhambi wu nga ha va wu hangalakile evudyelweni loko wu ri eku dyeni ka byanyi, kambe nyimpfu ha yin’we yi tshama yi ri karhi yi vonana ni ntlhambi hinkwawo. Xisweswo loko swiharhi leswi swi titwa swi nga sirheletekanga kumbe swi chavisiwa, buku leyi nge Alles für das schaf (Swilo Hinkwaswo swa Nyimpfu) yi ri: “Hi xihatla swi nga ha hlengeletana.” Loko tinyimpfu ti balekela khombo, ti endla tano ti ri ntlhambi, ti tsutsuma tipfa ti yima leswaku ti pima xiyimo. “Ku baleka ti pfa ti yima, swi pfumelela swinyimpfana ni swiharhi leswi nga hanyangiki kahle leswaku swi nga saleli endzhaku. Ntlhambi wu tlhela wu ti nyika nsirhelelo lowu hlawulekeke.” Xana hi nga dyondza yini eka mukhuva lowu?
Vakreste va ntiyiso namuntlha a va hangalakanga emintlaweni ni mimpambukwa ya Vujagana. Ematshan’weni ya sweswo, va hlengeletane va va ntlhambi wun’we. Mukreste ha un’we u titwa a ri ni vuxaka bya le kusuhi ni ntlhambi lowu wa Xikwembu, kutani leswi swi endla leswaku nhlengeletano ya Timbhoni ta Yehovha yi va ni vun’we. Loko ku tshuka ku humelela xiphiqo—hambi i vuvabyi lebyikulu, nyimpi kumbe mhangu ya ntumbuluko—xana hi kwihi laha mugandzeri ha un’we a lavaka nsirhelelo kona? Hi le nhlengeletanweni ya Yehovha, leyi nyikaka nsirhelelo wa moya.
Xana ndzayo ya Bibele yi kumeka hi ndlela yihi? Hi timagazini to fana ni Xihondzo xo Rindza ni munghana wa yona, Xalamuka! Timagazini leti ni minhlangano ya vandlha ra Vukreste swi tlhela swi nyikela mpfuno wo hlawuleka eka lava va lavaka nkhathalelo lowu hlawulekeke, ku fana ni swinyimpfana ni tinyimpfu leti tsaneke entlhambini. Hi xikombiso, ku nyikiwa nyingiso eka vatswari lava nga voxe ni le ka lava va khomiweke hi gome. Hikokwalaho, i swa nkoka ku hlaya magazini wun’wana ni wun’wana, ku va kona enhlanganweni wun’wana ni wu’nwana wa vandlha, ni ku tirhisa leswi hi swi dyondzaka! Xisweswo hi ta va hi kombisa vunene ni ku va ni vuxaka bya rirhandzu ra le kusuhi ra ntlhambi wa Xikwembu.—1 Petro 5:2.
“Tlharihani Kukota Tinyoka, Mi Va Lavo Rhula Kukota Matuva”
Smith’s Bible Dictionary yi ri: “Ematikweni ya le Vuxeni hinkwawo, nyoka a yi tirhisiwa tanihi xifanekiselo xa nsinya wa nawu wa vubihi, xa moya wa ku nga yingisi.” Hi hala tlhelo, marito lama nge, “tuv̌a ra mina,” a ma tirhisiwa ku kombisa rirhandzu. (Risimu ra Tinsimu 5:2) Xisweswo, xana Yesu a a anakanye hi yini loko a khutaze valandzeri va yena leswaku, va “tlhari[ha] kukota tinyoka, [va] va lavo rhula kukota matuva”?—Matewu 10:16.
Yesu a a nyikela swiletelo swa ku chumayela ni ku dyondzisa. Vadyondzisiwa va yena a va fanele va rindzela ku amukeriwa kumbe va nga amukeriwi entirhweni wa vona wa ku chumayela. Vanhu va nga ri vangani a va ta kombisa ku tsakela, kasi van’wana a va ta ma ala mahungu lamanene. Van’wana a va ta xanisa malandza lawa ya ntiyiso ya Xikwembu. (Matewu 10:17-23) Xana vadyondzisiwa a va ta angula njhani loko va xanisiwa?
Eka Das Evangelium des Matthäus (Evhangeli ya Matewu), Fritz Rienecker u vula leswi mayelana na Matewu 10:16: “Vutlhari . . . byi fanele byi fambisana ni vutshembeki, ku tiyimisela, ni ku kongoma, hi ku tiva leswaku xin’wana ni xin’wana lexi nga humelelaka xi nga endla leswaku valala va vilela ha xona. Vayimeri va Yesu va le xikarhi ka valala lava nga riki na tintswalo, lava nga riki na mhaka na vona naswona lava hlaselaka vaapostola hi tihanyi naswona hi nkarhi wihi ni wihi lowu va wu kumaka. Hikwalaho, i swa nkoka leswaku—ku fana ni nyoka—va xalamukela valala, ni ku tshama va langutane ni xiyimo xexo hi mahlo ni switwi leswi swi xalamukeke; va kota ku lawula xiyimo handle ka vukanganyisi kumbe vuxisi, va tenga ni ku va ni ntiyiso hi marito ni hi swiendlo kutani va tikomba va fana ni matuva.”
Xana malandza ya Xikwembu ya manguva lawa ma nga dyondza yini eka marito ya Yesu lama kumekaka eka Matewu 10:16? Namuntlha, vanhu va angula hi ndlela leyi fanaka ni ya lembe-xidzana ro sungula eka mahungu lamanene. Loko va hlangavetana ni ku xanisiwa, Vakreste va ntiyiso va fanele va va ni vutlhari bya nyoka ni vunene bya tuva. Vakreste a va na vuxisi kumbe ku nga tshembeki kambe va hava vuhomboloki, va ni ntiyiso, naswona va tshembeka eku huweleleni ka mahungu ya Mfumo eka van’wana.
Hi xikombiso: Vatirhi-kulobye, vantshwa exikolweni, kumbe swirho swa ndyangu wa ka n’wina, va nga ha vula marito ya ku ku tlhontlha malunghana ni vukhongeri bya wena tanihi hi leswi u nga Mbhoni ya Yehovha. Hi ntolovelo u nga susumeteleka ku angula hi ndlela leyi fanaka, u sola vukhongeri bya vona hi laha ku fanaka. Kambe, xana sweswo swi lulamile? Nikatsongo. Loko wo kombisa vaxopaxopi va wena leswaku marito ya vona ya ku ku tlhontlha a ma byi cinci vumunhu bya wena lebyinene, va nga ha cinca ndlela leyi va tikhomaka hi yona. Xisweswo u ta va u ri la xalamukeke ni la nga riki na xisandzu—‘u ri la tlhariheke kukota nyoka, kambe u ri la rhuleke kukota tuva.’
‘Tinjiya A Ti Fana Ni Tihanci Leti Lunghiseriweke Nyimpi’
Magazini lowu nge GEO wu vika leswaku hi 1784, Afrika Dzonga yi hlaseriwe hi “ntlhambi lowukulu [wa tinjiya], lowu nga si tshamaka wu vikiwa eka matimu.” Ntlhambi lowu wu hlasele ndhawu yo ringana 5 200 wa swikwere-khilomitara, ku nga ndhawu yo ringana na Hong Kong yi phindhiwe ka mune. Smith’s Bible Dictionary yi vula leswaku tinjiya “ti hlasela swimilana hi ndlela ya tihanyi eka matiko lawa ti ma endzelaka.”
Eka nhlavutelo ya yena leyi a nga hlavuteriwa yona hi Xikwembu ya swilo leswi a swi ta humelela hi “siku ra Hosi,” Yesu u tirhise xivono xa ntlhambi wa tinjiya. Mayelana na wona ku vuriwe leswi: “Tinjiya ta kona a ti vonaka ti fana ni tihanci leti lunghiseriweke ku ya enyimpini.” (Nhlavutelo 1:1, 10; 9:3-7) Xana i yini leswi a swi hlamuseriwa hi xivono lexi?
Timbhoni ta Yehovha i khale ti twisisa leswaku tinjiya leti ku vulavuriwaka hi tona eka Nhlavutelo ndzima 9, ti yimela malandza ya Xikwembu lama totiweke lama ha riki kona emisaveni eka lembe xidzana leri.a Vakreste lava va averiwe ntirho wo karhi—ku chumayela mahungu ya Mfumo emisaveni hinkwayo kutani va endla vadyondzisiwa. (Matewu 24:14; 28:19, 20) Leswi swi vula leswaku va fanele va hlula swihinga, kutani va tiyisela entirhweni wa vona. Xana i yini xin’wana lexi nga tirhisiwaka tanihi xikombiso ku tlula tinjiya leti hlulaka?
Hambileswi yi tlulakanyana ntlhanu wa tisentimitara hi ku leha, hi ntolovelo njiya yi kota ku haha exikarhi ka 100 na 200 wa tikhilomitara hi siku. Njiya ya le nkwandzasini yona yi nga swi kota ku haha tikhilomitara ta 1 000. Magazini lowu nge GEO wu hlamusela leswaku “timpapa ta yona ti kota ku kavatela ka 18 hi sekene naswona ku ringana 17 wa tiawara hi siku—leswi ku nga riki na xitsotswa ni xin’we lexi nga swi kotaka ku swi endla.” Mayana matimba lamakulu swonghasi eka xihadyana xo tano lexitsongo!
Tanihi ntlawa, Timbhoni ta Yehovha, ti tiyile eku huweleleni ka mahungu lamanene ya Mfumo. Sweswi ti chumayela ematikweni lama tlulaka 230. Malandza lawa ya Xikwembu ma lwa ni maxangu yo tala leswaku ma ta va ni xiphemu eku hetisiseni ka ntirho lowu. Xana i swiphiqo swa muxaka muni leswi va langutanaka na swona? Swin’wana swa swona i xihlawuhlawu, ku siveriwa ximfumo, mavabyi, ku hela matimba, ni ku kanetiwa hi maxaka. Kambe ni xin’we xa swona a xi swi kotanga ku sivela ku ya emahlweni ka vona. Va khomelele eka ntirho lowu va nga nyikiwa wona hi Xikwembu.
Yana Emahlweni U Kombisa Timfanelo Ta Vukreste
Ina, Yesu u fanise valandzeri va yena ni tinyimpfu, tinyoka, matuva ni tinjiya. Leswi swi fanelana kahle ni nkarhi lowu wa hina. Hikwalaho ka yini? Hikuva ku hela ka mafambiselo lawa ya swilo ku le kusuhi, naswona swiphiqo swi ya emahlweni swi tshikilela ku tlula rini na rini.
Hi ku tshama va anakanya hi marito yo fanekisela ya Yesu, Vakreste va ntiyiso va namarhela ntlhambi wa Xikwembu naswona va amukela ndzayo leyi humaka eka nhlengeletano ya Yehovha hi ku titsongahata. Va tshama va rindzile naswona va xalamukele swiyimo leswi nga sivelaka mintirho ya vona ya Vukreste, loko hi hala tlhelo va tshama va ri hava xisandzu eka swilo hinkwaswo. Ku tlula kwalaho, va tiyisela eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu loko va langutane ni swihinga. Naswona va ya emahlweni va dyondza eka swivumbiwa swin’wana “leswi tlhariheke hi ntumbuluko.”
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Vona Nhlavutelo—Ku Chaputa Ka Yona Loku Hlamarisaka Ku Tshinele!, leyi kandziyisiweke hi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., ndzima 22.