Ku Suka eMiakweni Yo Leha Ku Ya eTimbaleni Ta Le Mananga—Yanani eVanhwini
HAMBI i mpfula kumbe gamboko kumbe xihangu kumbe mahlolwa kumbe tiyingwe kumbe nsimu leyi nga ni vakaneti a swi nga wu tsanisi moya wa vona wo tiyimisela. A va hundza endhawini leyi andlalekeke ya 3000 wa tikhilomitara hi rivilo lerikulu, va tsemakanya milambu leyi karihaka ni mawa yo enta leswaku va yisa poso ya xihatla eRibuweni ra le Vupela-dyambu. Xana a ku ri vamani vanhu lava?
A ku ri tinhenha leta ha riki tintshwa leti fambisaka poso hi tihanci.a I yini lexi pfuxeke ku tiyimisela koloko ka matimba eka majaha lawa? Kumbexana i ntlhontlho, ntokoto ni ku eneriseka hi ku fikisa poso. Lexi tsakisaka, mugadi un’wana ni un’wana a rhwala Bibele hi nkwama lowu nga ni poso.
Endzhaku ka nkarhi lowu tlulaka lembe-xidzana, moya lowukulu wa ku tiyimisela, ku hiseka ni ku tinyiketela wu kombisiwa hi vahuweleri lava tinyiketeleke va Mfumo lava tlulaka 113 000 etikweni hinkwaro ra Canada. I yini lexi va susumetaka? Ku rhandza Xikwembu ni vaakelani ku va susumetela ku yisa ntiyiso wa Mfumo hi ku tirhisa tibuku ni ku vulavula ni vanhu. Ntiyiso lowu lowu nyikaka vutomi i wa xihatla swinene ku tlula poso yihi na yihi leyi tisiwaka hi vanhu lava fambisaka poso hi tihanci. Ina, i rungula ra Mfumo ra risima ra Bibele yo Kwetsima, ku nga buku leyi a yi kumeka eminkwameni ya vagadi va tihanci leti a ti tirhisiwa hi vanhu ku fambisa poso.—Swivuriso 2:21, 22; Esaya 2:2-4; 61:2; Matewu 22:37-39; 24:14.
Ku Susumetiwa Hi Rirhandzu Ro Rhandza Yehovha Ni Vanhu
Timbhoni ta Yehovha ti rhandza ku vulavula na vanhu hi Mfumo. U ta ti kuma ti endla sweswo emiakweni yo leha ya le dorobeni, etimbaleni ta tindhawu leti nga toxe, etimbaleni ta swihaha-mpfhuka, eswitarateni ni le tindhawini tin’wana ta mani na mani ni hi ku tirhisa riqingho. Ha yini ti endla tano etindhawini to tano to hambana-hambana?
Ku cinca-cinca ka mahanyelo loku vangiwaka hi xiyimo xa ikhonomi ni xa nhlayo ya vaaki swi vanga xiphiqo lexikulu xa ku nga kumi vanhu emakaya. Eminkarhini yo tala, nuna na nsati va tirha leswaku va ta khathalela swilaveko swa xisekelo swa swilo leswi vonakaka swa ndyangu, hakanyingi va honisa swilaveko swa moya. Leswi va nga ni mintshikilelo yoleyo ni gome, va lava rungula leri tsakisaka ra ntshembo hi xihatla. Timbhoni ta Yehovha ti angula hi ntsako. Hi ku tirhisa vutlhari ni musa, ti kumisisa minkarhi yo yisa mahungu lamanene eka mixaka hinkwayo ya vanhu hi mukhuva lowu tsakisaka ni lowu tlhontlhaka mianakanyo.—1 Timotiya 2:3, 4.
Hi Tindzimi Tin’wana: Loko Yesu a lerise valandzeri va yena ku ‘famba va ya endla vadyondzisiwa,’ u pfule ndlela yo teka goza ni ku tiyimisela eku yiseni ka rungula ra ntshembo eka vanhu va tindzimi hinkwato. (Matewu 28:19) Tanihi le matikweni yo tala, Canada ri hundzuke tiko ra mindhavuko ni tindzimi to hambana-hambana, naswona vahuweleri va Mfumo vo tala va titwananise na swona hi ku dyondza tindzimi letintshwa.
Hi xikombiso, mpatswa wun’wana, lowu nga vatirheli va nkarhi hinkwawo le Edmonton, eAlberta, wu vone xilaveko xo fikelela vanhu lava vulavulaka Xichayina xa Mandarin edorobeni ra ka vona. Hambiswiritano, xo sungula, mpatswa lowu a wu fanele wu dyondza ririmi leri, kutani wu vulavurisane ni xichudeni xa le yunivhesiti lexi a xi vulavula Ximandarin. Xi pfumerile ku va dyondzisa ririmi naswona hi nkarhi lowu fanaka va dyondza na xona mintiyiso ya Bibele. Mawaku xiyimo lexi faneleke! Ku nga si hela tin’hweti ta 24 vahuweleri lavambirhi va Mfumo lava tinyiketeleke a va fanelekela ku dyondzisa hi Ximandarin. Hi nkarhi lowu fanaka, mudyondzisi tlhelo xichudeni xa vona a a fanelekela nkhuvulo wa Vukreste.
Mintokoto leyi fanaka ya tsakeriwa emadorobeni man’wana loko vahuweleri va Mfumo, lava susumetiwaka hi rirhandzu, va dyondza tindzimi to tanihi Xipolish, Xirhaxiya ni Xivietnam.
Endleleni: Ku fana ni vagadi va tihanci leti tirhisiwaka ku fambisa poso va lembe-xidzana leri hundzeke, lava a va famba voxe, vahuweleri van’wana va Mfumo endzeni ka British Columbia va chayela va ri voxe. Nkarhi wa vona wo tala wu hetiwa entirhweni wa vona wo tihanyisa wo chayela tilori letikulu leti rhwalaka mintsandza ti famba emakhwatini ti ya etifektri laha timhandzi ti fikaka ti sahiwa ti endliwa mapulangi. Leswi swi lava ku tshama va ri karhi va vulavurisana hi xiya-ni-moya xa CB (citizens band) ni vachayeri van’wana va tilori, va vulavurisana hi mafambelo ya swofamba ni timhangu ta le magondzweni.
Hi vutlhari, vahuweleri lava va Mfumo va tirhisa swiya-ni-moya swa vona swa CB hi ndlela yo hlawuleka. Va sungula mabulo eka CB hi ku boxa swiendlakalo swa sweswinyana. Ivi hi vuxiyaxiya va kombetela eBibeleni. Emhakeni yin’wana muchayeri-kulobye wa lori u angule kahle malunghana ni leswi Bibele yi swi vulaka hi ntshembo wa vafi. (Yohane 5:28, 29; Mintirho 24:15) Rifu ra muchayeri-kulobye emhangwini ya le gondzweni lerikulu ri n’wi khunguvanyise swinene. Hi ntsako u amukele dyondzo ya Bibele naswona sweswi u twiwa a ri karhi a twarisa mahungu lamanene eka vatirhi-kulobye ni vanghana. Ku tlula kwalaho, leswi n’wi tsakiseke, ku sunguriwe dyondzo ya Bibele ni nsati wa munghana wa yena la feke. Mawaku vuyelo byo teka goza ku sungula eku twariseni ka rungula ra ntiyiso leri nyikaka vutomi hi ndlela leyi leyi nga tolovelekangiki!
Emoyeni: Loko swi ta eku nyikeleni ka rungula ra nkoka ra ntiyiso, vahuweleri lava hisekaka va Mfumo va ya laha ku nga ni vanhu, ‘va nghena eswimitanini’ hi swihaha-mpfhuka leswitsongo. (Matewu 10:11, 12) Enkarhini lowu hundzeke, mintlawa ya vanhu lava a va ri eka swihaha-mpfhuka swimbirhi hi ku susumetiwa hi ku hisekela ku ya twarisa mahungu lamanene naswona yi tihakelela, yi ye eka vanhu lava hangalakeke va le kule etimbaleni ta le mananga. Ntlawa wun’wana ni wun’wana wa le ka xihaha-mpfhuka wu hahe kwalomu ka tikhilomitara ta 3000 ivi wu ya yima etindhawini to hambana-hambana ta 14, wu ri endzeni ka Arctic Circle hi 250 wa tikhilomitara. Vahuweleri lava lava nga karhaliki va ye emahlweni ku ringana masiku ya nkombo leswaku va ya fikelela vanhu lava hambanisiweke hi mimpfhuka yo leha.
Xana leswi hinkwaswo a swi fanerile? Wa nga anakanya hi vuyelo lebyinene lebyi rungula ra Bibele ri byi tiseke eka vaaki lava. Vatirheli lava endzeke va pfunetile ku hlangavetana ni xilaveko xa nkoka xa moya loko va hlamusela xikongomelo xa Yehovha xa misava ya paradeyisi leyi nga ta va kona ku nga ri khale. (Matewu 5:3) Endzhaku ka ku va vabyarhi va rungula va sukile, vanhu va timbilu to tshembeka emitini leyi va swi kotile ku hlaya Tibibele ni tibuku to pfuna ku dyondza Bibele ta 542 ni timagazini ta 3000 leti va fambiseriweke tona.—Ringanisa Mintirho 12:24.
Hi Riqingho: Magidi ya vanhu lava tshamaka emadorobeni va tshama emiakweni yo leha leyi sirheleriweke hi vutshila lebyikulu. Hambiswiritano, vahuweleri va Mfumo lava tinyiketeleke va ya emahlweni hi ku hiseka na hi vutlhari. Xana va swi kotisa ku yini ku ya laha vanhu lava va nga kona? Hambileswi ku tsakeriwaka ku vulavurisana mi langutanile, hakanyingi ku tirhisiwa intercom ya le phacisini ya le muakweni hi ndlela leyi humelelaka. Loko leswi swi nga koteki, va languta buku ya tinomboro ta tiqingho ivi va bela vanhu riqingho.
Mixo wun’wana wansati la dyuhaleke u hlamule riqingho. Endzhaku ka ku xewetana ko koma, ka xichavo, u vutisiwile loko a vona onge ku ta va ni nkarhi lowu vanhu va nga ta swi kota ku famba eswitarateni va hlayisekile ni vusiku. Ku hlayiwe Matsalwa leswaku a tiyisekisiwa leswaku ku rhula ku ta andza enkarhini lowu taka. (Pisalema 37:10, 11; Daniyele 2:44; Matewu 6:9, 10) U pfumerile ku va ni mbulavurisano hi riqingho vhiki leri landzelaka hi nkarhi lowu fanaka leswaku va bula hi xivangelo xa ku kholwa switshembiso swa Xikwembu. Endzhaku ko dyondza Bibele ku ringana n’hweti hi riqingho, ku hlayiwa tindzimana eka xipfuneto xo dyondza Bibele ni ku vutisa swivutiso leswi faneleke, muhuweleri wa Mfumo u bumabumeriwile hi wansati loyi hi leswi a a hlamusela tidyondzo to tala to hambana-hambana vhiki rin’wana ni rin’wana. A ku ri nkarhi wo hlamusela buku leyi dyondziwaka ni ku n’wi nyika kopi ya yena. Kutani ku endliwe malunghiselelo ya leswaku vanhu lavambirhi va hlangana hi xiviri. Hakunene, Timbhoni ta Yehovha ti kombise rirhandzu ra tona eka vanhu, naswona vanhu va angula kahle, va swi xiya leswaku Yehovha u na vachumayeri lava va Vakreste.—Ringanisa 1 Vakorinto 14:25.
Hi Rungula Leri Tsariweke: Vahuweleri va Mfumo exifundzheni lexi ku vulavuriwaka ngopfu Xifurwa eka xona le Quebec na vona va ya laha vanhu va nga kona. Mutirheli un’wana la famba-fambaka u te: “Ku ringana malembe yo tala vamakwerhu a va titwa onge a swi nge koteki ku endla nhluvuko hikwalaho ka nkaneto wa tihanyi wa kereke. Kambe hi ntirho wa ku nga karhali wa vamakwerhu ni maendzo ya vona lama phindha-phindhiwaka, Bibele, leyi a ku ri buku leyi a yi nga tiviwi naswona leyi a yi hlayiwa hi vanhu va nga ri vangani ntsena, sweswi ya kumeka emakaya yo tala.”
Vuyelo lebyi tsakisaka bya kumiwa loko vaevhangeli lavantshwa va ta va huma eka swiyimo hinkwaswo swa vanhu va le Quebec, ku katsa ni vanhu va swa vutshunguri. Swi tano ni hi dokodela un’wana. Nsati wa yena, ku nga muhuweleri wa Mfumo, hakanyingi a bula hi ntshembo wa Bibele na yena. Nkulu la xalamukeke wa vandlha u teke goza ku sungula a rhambela dokodela enhlanganweni wa vandlha hi nkarhi lowu a ka ha dyondziwa broxara leyi nge Xana Ngati Yi Nga Byi Ponisa Njhani Vutomi Bya Wena? U tile ivi a hlanganyela. Hi ku tsakisiwa hi nkoka ni vuenti bya moya bya mabulo, u amukele dyondzo ya yena n’wini ya Bibele. Sweswi na yena i muhuweleri wa Mfumo.
Ku tirhisa timagazini hi ndlela leyi humelelaka ku pfune swinene eku kokeleni ka vanhu eBibeleni. Munhu a nge swi tivi leswaku hi xihi xihloko lexi nga susumetelaka munhu entiyisweni. Muhuweleri un’wana wa Mfumo u fambise nkandziyiso wa Xalamuka! eka muakelani loyi a nga swi lavi ku yingisa rungula kambe a khumbeka hi switsotswana. Xifaniso lexi a xi ri eka xihlokwana xa Xalamuka! (ya Xinghezi) ya November 22, 1992, lexi nge “Vuvabyi bya Chagas—Ku Nantswa Rifu” xi n’wi nyanyurile. Hi ku tsakisiwa hi leswi a swi hlayeke, u kombele timagazini leti engetelekeke. Ku sunguriwe dyondzo ya Bibele, naswona ku nga si hela tin’hweti ta tsevu a a nyikela vumbhoni eka van’wana.
Etindhawini Ta Mani Na Mani: Nawu wa le Canada wu pfumelela ku vulavula hi ku ntshunxeka etindhawini ta mani na mani, to tanihi timbala ta swihaha-mpfhuka. Erivaleni ra Swihaha-mpfhuka swa Matiko Hinkwawo ra le Halifax, vahuweleri va Mfumo hi vutlhari va vulavula ni vanhu lava fambaka hi swihaha-mpfhuka, va burisana na vona. Ku tirhisiwa swivutiso leswi nghenisaka emhakeni leswi nga enkarhini leswaku swi yisa bulo eBibeleni. Tanihi leswi va fambaka ni Bibele leyitsongo ni tibuku, va angula hi ku hatlisa loko munhu a vonaka a ri ni xilaveko xa moya. Vahandzuri, vativi va sayense, magqweta, vachayeri va swihaha-mpfhuka, vafundhisi, maphorisa, vachayeri va mathekisi, tinjhiniyara, vadyondzisi, masocha ni van’watipolitiki lava humaka ematikweni mambe i van’wana va lava tweke rungula ra Mfumo hi ndlela leyi naswona va fambe ni timbewu ta ntiyiso leswaku ti ya mila etindhawini ta le kule.—Vakolosa 1:6.
Hi mixo wun’wana erivaleni ra swihaha-mpfhuka, wanuna un’wana u amukele timagazini ta Xihondzo xo Rindza na Xalamuka! Kutani hi rito ro rhula, ro nonoka u te: “E-e, e-e, hayi Timbhoni ta Yehovha!” Ha yini a angula hi ndlela yoleyo? Wanuna loyi a ri Mumoslem la tinyiketeleke loyi a ha ku heta ku khongela endhawini yo khongela eka yona ya le rivaleni ra swihaha-mpfhuka. A a ri eku kombeleni ka Xikwembu leswaku xi n’wi komba vutlhari, ku twisisa ni ntiyiso. Mianakanyo ya leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti ri nhlamulo ya xitshuketa eka xikhongelo xa yena yi n’wi hlamarisile.
Hakunene, vahuweleri va Mfumo lava nga ni xivindzi eCanada a va pfumeleli nchumu wu va sivela ku nyikela rungula ra risima ra Mfumo. A va pfumeli ku siveriwa hi tindzimi timbe, magondzo lama nga ni ritshuri lama nga fambekiki, tindhawu leti nga toxe, hambi ku ri miako ya le madorobeni leyi sirheleriweke swinene. Va tiyimiserile ku nyikela rungula ra Xikwembu ra vutomi eka vanhu va timbilu letinene lava lavaka ntiyiso. Handle ka vutianakanyi va yingisa xileriso xa Yesu xo ‘famba va ya endla vadyondzisiwa, swin’we ni vamakwavo va misava hinkwayo lava nga vatirhi-kulobye.’—Matewu 28:19.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Mafambiselo ya poso hi tihanci le United States i ntirho lowu veke kona nkarhi wo koma wo ringana tin’hweti ta 18 ku sukela hi 1860 ku ya ka 1861.
[Bokisi leri nga eka tluka 27]
Vahuweleri Va Mfumo Lava Humelelaka Va Tirhisa Riqingho
Van’wana va te: “Xewani. Vito ndzi [a vula vito]. A ndzi vulavula hi ku komisa ni vanhu va laha muakweni wa n’wina malunghana ni ndlela leyi ku rhula ku nga fikeleriwaka ha yona. Xana u ehleketa leswaku ku ta kala ku va ni ku rhula emisaveni hinkwayo? [A yimela nhlamulo.] U nga chavi, a ndzi endli nkambisiso kumbe ku xavisa swilo swo karhi. Ematshan’weni ya sweswo, a ndzi vulavula hi mhaka leyi humaka eMatsalweni yo Kwetsima ya leswaku Xikwembu xi ta ku tisa ku rhula hakunene.” Kutani bulo ri nga ha ya emahlweni hi nhlamuselo yo koma ya Matsalwa.
Van’wana va te: “Ri perile. Vito ndzi [a vula vito]. Ndzi mutirhi wo tirhandzela endhawini ya ka n’wina. A ndzi ri karhi ndzi kuma mavonelo ya vanhu lava tshamaka emuakweni wa n’wina. Vo tala va karhateka hi vuhlayiseki bya munhu hi xiyexe hikwalaho ka madzolonga lama engetelekaka ni vugevenga endhawini ya ka n’wina. Xana i nchumu lowu wena wu ku karhataka? [A yimela nhlamulo.] Xana u ehleketa leswaku ku ta pfuka ku ve na nkarhi laha misava hinkwayo yi nga ta titwa yi sirhelelekile?” Yimela nhlamulo, ivi u ya emahlweni ni rungula ra Matsalwa.