Xana Byi Bihe Kwihi Vungoma?

Ku sukela loko a ha ri muntshwa, Barbaraa a a vona swivono, a twa marito naswona a a tiyiseka leswaku u vulavurisana ni maxaka lama feke. Yena ni nuna wakwe, Joachim, a va hlaya tibuku ta vungoma naswona va ve ni vuswikoti byo hlaya makhadi yo vhumbha ha wona. Ma va kombise leswaku a va ta kuma mali yo tala, leyi hakunene va yi kumeke eka bindzu. Siku rin’wana, makhadi wolawo ma va lemukise leswaku a ku ta ta vanhu lava nga ni khombo ekaya ra vona kutani ma va byela ndlela leyi va faneleke va tisirhelela ha yona eka vona.

HAMBILESWI ku tshembela eka vungoma swi nga ha vonakaka swi hundzeriwe hi nkarhi, ku va vanhu va rhandza swivono swi tolovelekile. Vanhu vo tala va boha timhamba, va tirhisa tibodo ta Ouija ni ku tihlanganisa ni vangoma leswaku va va byela hi njombo leyi nga ta va wela kumbe va tisirhelela eka vubihi. Eka xihloko lexi nga ni nhloko-mhaka leyi nge “Laptop and Lucifer,” magazini wa le Jarimani lowu vuriwaka Focus wu te: “Internet yi endla leswaku vanhu va ya va wu tsakela swinene nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fambisanaka ni vuloyi.”

Xana a wu swi tiva leswaku vungoma bya boxiwa eBibeleni? Leswi yi swi vulaka ha byona swi nga ha ku hlamarisa.

Leswi Bibele Yi Swi Vulaka Hi Vungoma

Nawu lowu Xikwembu xi wu nyikeke vanhu va xona eIsrayele wa khale a wu ku: “Ku nga tshuki ku kumiwa eka wena . . . un’wana ni un’wana la hlahluvaka, la endlaka masalamusi kumbe un’wana ni un’wana la endlaka mihlolo kumbe noyi, kumbe la loyaka van’wana kumbe un’wana ni un’wana la vutisaka mungoma kumbe muvhumbhi lonkulu wa swiendlakalo kumbe un’wana ni un’wana la vutisisaka lava feke. Hikuva vanhu hinkwavo lava endlaka swilo leswi i nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehovha.” (Deteronoma 18:10-12) Ha yini nawu wa Yehovha wu lwisana swinene ni swiendlo swa vungoma?

Hilaha ntokoto lowu nga eku sunguleni ka xihloko lexi wu kombisaka hakona, vanhu vo tala va tshemba leswaku vanhu lava hanyaka va nga vulavurisana ni vanhu lava feke ni leswaku rungula leri kumekaka eka swiendlo swa vungoma ri huma eka vanhu lava feke. Tidyondzo to tano ti huma eka leswi dyondzisiwaka hi vukhongeri byo tala—ku nga leswaku vanhu lava feke va hanya exivandleni xa moya. Kambe, ku hambana ni dyondzo leyi, Bibele yi swi veka erivaleni, yi ku: “Lava feke, a va tivi nchumu nikatsongo.” (Eklesiasta 9:5) Yi hlamusela vanhu lava feke tanihi lava etleleke vurhongo lebyikulu, lava nga swi voniki nikatsongo swilo leswi endlekaka.b (Matewu 9:18, 24; Yohane 11:11-14) Hikwalaho, u nga ha tivutisa leswaku, Ha yini hi hlamusela mintokoto leyi vanhu va veke na yona ni madimona? Xana ku vulavurisana ko tano ku huma kwihi?

Ku Vulavurisana Ni Xivandla Xa Mimoya

Marungula ya Tievhangeli ma kombisa leswaku loko Yesu a ri laha misaveni, u vulavule ni xivandla xa mimoya. Marka 1:23, 24 yi hi byela leswaku “moya lowu nga basangiki” wu byele Yesu wu ku: “Ndzi swi tiva kahle leswaku u mani.” A swi kanakanisi leswaku mimoya ya ku tiva na wena. Kambe xana wa swi tiva leswaku i vamani?

Emahlweni ko va Xikwembu xi vumba vanhu, xi vumbe swivumbiwa swa moya swa ntsandza-vahlayi kumbe tintsumi. (Yobo 38:4-7) Tintsumi i swivumbiwa leswi tlakukeke ku tlula vanhu. (Vaheveru 2:6, 7) Ti ni matimba ti tlhela ti tlhariha swinene naswona a ti vumberiwe ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Mupisalema u yimbelele a ku: “Dzunisani Yehovha, n’wina tintsumi takwe leti nga ni matimba lamakulu, leti hetisisaka rito rakwe.”—Pisalema 103:20.

Bibele yi kombisa leswaku hi ku famba ka nkarhi tintsumi tin’wana ti sungule ku tihlanganisa na vanhu hi ndlela leyi Xikwembu a xi nga yi amukeli. Hi xikongomelo xihi? Ntsumi leyi sunguleke ku endla tano yi tirhise vukanganyisi yi endla leswaku vanhu vo sungula ku nga Adamu na Evha va nga xi yingisi Xikwembu tlhelo Muvumbi wa vona. Hi ku endla tano, yi tiendle Sathana Diyavulosi, mulumbeti tlhelo mukaneti wa Xikwembu.—Genesa 3:1-6.

Endzhakunyana, tintsumi tin’wana “ti [fularhele] vutshamo bya tona lebyi faneleke” etilweni, ti ambala mimiri ya vanhu kutani ti sungula ku hanya ni vavasati vo saseka emisaveni. (Yudha 6; Genesa 6:1, 2) Tintsumi teto leti xandzukeke ni vana va tona va hlasele vanhu swinene lerova misava yi “tala madzolonga.” Kumbexana u tolovelane na rona rungula ra le Bibeleni ra ndlela leyi Xikwembu xi heriseke ha yona xitukulwana xexo lexi vangaka madzolonga tlhelo lexi hombolokeke hi Ndhambi ya siku ra Nowa.—Genesa 6:3, 4, 11-13.

Ndhambi yi endle leswaku swivumbiwa swa moya swi hluvula mimiri ya swona ya nyama swi tlhelela exivandleni xa moya. Kambe Muvumbi a nga swi pfumelelanga leswaku swi tlhelela eka “vutshamo” bya swona byo sungula. Ematshan’weni ya sweswo, swi le ka xiyimo xo biha lexi fanisiwaka ni ‘migodi ya munyama lowukulu.’ (2 Petro 2:4, 5) Bibele yi vula leswaku tintsumi leti xandzukeke i “madimona.” (Yakobo 2:19) Hi wona ma lawulaka vungoma.

Leswi Madimona Ma Swi Lavaka

Xikongomelo xo sungula xa mimoya yo biha leyi vulavulaka ni vanhu i ku va hambukisa eku gandzeleni ka Xikwembu xa ntiyiso, ku nga Yehovha. Tinyiko kumbe matimba lawa vaendli vo tala va vungoma va vulaka leswaku va na wona i ya ku tshikisa vanhu ku kuma vutivi lebyi kongomeke hi Xikwembu ni ku aka vuxaka na xona.

Xikongomelo xa vumbirhi xa madimona xi nga voniwa eka leswi Sathana, murhangeri wa wona, a swi endleke, ku nga ku ringa Yesu. Sathana u tshembise Yesu “mimfumo hinkwayo ya misava ni ku vangama ka yona.” Xana Sathana a a lava leswaku Yesu a n’wi hakela hi yini? U te: “Nkhinsama u ndzi gandzela.” I ntiyiso leswaku Sathana ni madimona va lava ku gandzeriwa. Kambe Yesu u ri bakanyele etlhelo vonelo rero ro va a fularhela Xikwembu ni vugandzeri bya ntiyiso.—Matewu 4:8-10.

Namuntlha swa kala leswaku swivumbiwa swa moya swi vulavula ni vanhu hilaha swi endleke hakona eka Yesu. Ematshan’weni ya sweswo, swi lava ku hi phasa hi swilo leswi vonakaka swi nga ri na khombo, swo tanihi tinhlolo, makamba ya tiya, makhadi yo vhumbha, pendulums ni tihoroskopu. U nga kanganyisiwi hi swilo swo tano! Swilo leswi a hi ndlela ya ntumbuluko yo ku fikisa etikweni ra milorho. Mimoya leyo biha yi tirhisa vungoma ku phasa vanhu hi xikongomelo xo va tshikisa ku gandzela Yehovha. Loko mimoya yoleyo yo biha yi nga swi koti ku fikelela xikongomelo xa yona, hakanyingi yi xanisa vanhu lava se yi va phaseke. Loko sweswo swi humelela eka wena, xana u nga endla yini leswaku u tintshunxa eka nkucetelo wa yona?

Ndlela Yo Balekela Vungoma

Mimoya leyi vulavulaka ni vanhu i valala va Xikwembu, leyi kunguhateriweke ku lovisiwa. (Yudha 6) I vakanganyisi ni vahembi, lava tiendlaka vanhu lava feke. Xana a wu ta titwa njhani loko u kuma leswaku munhu loyi u ehleketaka leswaku i munghana wa wena i mukanganyisi, loyi a ngo tsakela ntsena ku ku tshikisa leswi u swi rhandzaka swinene? Xana a wu ta angula njhani loko u kuma leswaku handle ko swi tiva u endle xinghana ni munhu loyi a khomaka vanhu hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu eka Internet? Ku phasiwa hi madimona swi ni khombo swinene. U fanele u endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya wena leswaku u herisa vuxaka byebyo. Xana u nga endla yini?

Endzhaku ka ku dyondza leswi Matsalwa ma swi dyondzisaka hi vungoma, vaaki van’wana va le mutini wa khale wa Efesa va vone xilaveko xo hisa tibuku ta vona ta masalamusi, hambileswi a ti durha swinene. Va “ti [hise] emahlweni ka vanhu hinkwavo.” (Mintirho 19:19, 20) Namuntlha swilo leswi fambisanaka ni vungoma a swi katsi ntsena tibuku, timhamba, tibodo ta Ouija ni swin’wana swo fana na swona kambe swi katsa ni timhaka leti nga eka swilo swa elektroniki. Fularhela nchumu wun’wana ni wun’wana lowu vonakaka wu fambisana ni vungoma.

Tsundzuka mpatswa lowu boxiweke eku sunguleni ka xihloko lexi. Hi ku tirhisa makhadi ya wona yo vhumbha, wu gimete hileswaku vanhu lava nga ni khombo a va ta ta ekaya ra wona kutani a wu nga fanelanga wu va yingisela kumbe ku amukela swo karhi eka vona. Hambiswiritano, loko Connie na Gudrun, lava ku nga Timbhoni timbirhi ta Yehovha, va humelela enyangweni wa vona va vula leswaku va va tisele mahungu lamanene malunghana ni Xikwembu, Joachim na Barbara va endle xiboho xo va yingisela. Bulo ra vona ri fike eka mhaka ya vungoma naswona Connie na Gudrun va va byele rungula leri kongomeke malunghana na byona ku suka eMatsalweni. Ku sunguriwe dyondzo ya Bibele ya nkarhi na nkarhi.

A swi tekanga nkarhi leswaku Joachim na Barbara va endla xiboho xo tshika ku vulavurisana ni madimona. Timbhoni ti hlamusele leswaku mimoya a yi nge tsaki hi mhaka yoleyo. Entiyisweni, Joachim na Barbara va langutane ni minkarhi ya mangava ni ku chavisiwa hi minhlaselo ya madimona. Ku ringana nkarhi wo karhi, a va chavisiwa vusiku byin’wana ni byin’wana kukondza va kuma ntshunxeko loko va rhurhela eka yindlu yin’wana. Loko mpatswa lowu wu ri karhi wu langutana ni maxangu wolawo hinkwawo, wu tshembele eka marito lama nga eka Vafilipiya 4:13 lama nge: “Eka swilo hinkwaswo ndzi ni ntamu hikwalaho ka loyi a ndzi nyikaka matimba.” Yehovha u katekise ku tiyimisela ka vona naswona eku heteleleni mimoya yi tshike ku va karhata. Namuntlha Joachim na Barbara i vagandzeri lava tsakeke va Xikwembu xa ntiyiso, ku nga Yehovha.

Matsalwa ma khutaza vanhu hinkwavo lava lavaka ku katekisiwa hi Yehovha loko ma ku: “Tivekeni ehansi ka Xikwembu; kambe mi kaneta Diyavulosi, kutani u ta mi balekela. Tshinelani eka Xikwembu, kutani xi ta tshinela eka n’wina.” (Yakobo 4:7, 8) Yehovha Xikwembu u ta ku pfuna leswaku u ntshunxeka eka nkucetelo wa madimona, loko u swi lava. Loko va anakanya hi ku ntshunxiwa ka vona eka vungoma, Joachim na Barbara, va pfumelelana ni marito lama nga eka Pisalema 121:2 hi timbilu ta vona hinkwato lama nge: “Mpfuno wa mina wu huma eka Yehovha.”

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 21]

Swiendlo swa vungoma swi sivela vanhu leswaku va nga vi ni vuxaka lebyinene na Xikwembu

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 22]

“Tshinelani eka Xikwembu, kutani xi ta tshinela eka n’wina.”—YAKOBO 4:8