Vantshwa Va Vutisa . . .

Xana Ndzi Nga Byi Hlayisa Njhani Vuyimbeleri Byi Ri eNdhawini Ya Byona?

MUNTSHWA la vitaniwaka Jackie u ri: “Ndzi vona onge ku rhandza vuyimbeleri hi tswariwe na swona, hikuva byi phofula ndlela leyi u titwaka ha yona. I xiphemu lexikulu xa vutomi bya wena loko u ri muntshwa.”

Jackie u tiyisile. Hambi leswi vantshwa va tikombaka va rhandza ngopfu vuyimbeleri, ku tiphina hi risimu ni nkhuluko swi tikomba hi tswariwe na swona hinkwerhu. Naswona loko ntsena wo twa miloti yo nandziha ya xinyanyana kumbe mpfumawulo lowu tsakisaka wa magandlati, u ta swi vona leswaku hakunene vuyimbeleri i nyiko ya rirhandzu leyi humaka eka Muvumbi wa hina la tsakeke. (1 Timotiya 1:11; Yakobo 1:17) Kambe, i nyiko leyi hakanyingi yi nga tirhisiwiki kahle. Entiyisweni loko vuyimbeleri byi nga hlayisiwi endhawini ya byona, byi nga ku vavisa ematshan’weni yo ku pfuna.

Xana Vuyimbeleri Byi Ku Nghene eNgatini?

Vuyimbeleri lebyinene byi nga hanyisa ni ku pfuna. Hambi swi ri tano, nchumu hambi wu ri wunene wu nga ku phirha loko wu tele ngopfu. Xivuriso xa vutlharhi xa tsundzuxa: “Šana u kumile v̌ulombe? U dya hi mpimo, [handle ka sweswo] u nga kolwa u tlhela u hlanta.” (Swivuriso 25:16) Vulombe byi ni tindlela to tala to hanyisa. Kambe, “ku šura v̌ulombe byo tala a hi ŝinene” naswona byi nga ku hlantisa. (Swivuriso 25:27) I yini leswi vuriwaka? Swilo leswinene swi fanela ku tsakeriwa hi ku ringanisela.

Hambi swi ri tano, vuyimbeleri byi vonaka byi fuma vutomi bya vantshwa van’wana. Hi xikombiso, wansati la vitaniwaka Jodie u vula leswaku loko a ha ri ntsongo, a a “yingisela vuyimbeleri nkarhi hinkwawo.” Xana na wena u ringeta leswaku xinkarhana xin’wana ni xin’wana u xi pfala hi mpfumawulo? Kutani leswi u nga ha vulaka leswaku i ku tiphina hi vuyimbeleri ku nga ha va ku hanya hi vuyimbeleri.

Muntshwa la vitaniwaka Steve wa tsundzuka: “Exikolweni a ndzi famba ni vantshwa lava a va yingisela vuyimbeleri hambi ku ri etlilasini.” Hambi swi ri tano, u ri: “Ku tshama na Walkman [swifambisa mpfumawulo swa le tindleveni] swi va sivela ku dyondza.” Hi laha ku fanaka, xana u tikuma u tlanga vuyimbeleri lebyi kavanyetaka hambi loko u endla ntirho-kaya wa wena? Naswona ku vuriwa yini hi minkarhi leyi vekeriweke ku dyondza Bibele kumbe ku lunghiselela minhlangano ya Vukreste? Xana u pfa u tlanganyana nghoma leyi u yi rhandzaka?

Nakambe ehleketa hi mali leyi swi ku tekelaka yona ku hlongorisana ni vuyimbeleri lebyi humaka. I mali muni leyi u yi hetaka hi ku xava tirhekhodo, tikhasete kumbe ti-disc? Ha yini yin’wana ya mali yoleyo u nga yi tirhisi eka swin’wana swo antswa?

Ku vuriwa yini hi vuxaka bya ndyangu? Xana wa nghena eka mabulo ya ndyangu, u tlhela u va kona loko ku dyiwa—kumbe xana u tipfalela ekamareni ra wena u yingisela vuyimbeleri? Bibele ya tsundzuxa: “Munhu l’a tihlawulaka e ka v̌aṅwana o lav̌a ku tiṭakisa ntsena, wa hlunamela hikwaŝo le’ŝi nga ni fanelo.”—Swivuriso 18:1.

Ku Lulamisa Mikhuva Ya Wena Yo Yingisela

Loko vuyimbeleri byi dya nkarhi wo tala evuton’wini bya wena, swi nga va swinene loko wo langutisa marito lama nga eka Vaefesa 5:15, 16: “Xiyani swinene mahanyelo ya n’wina; mi nga hanyi tanihi vanhu lava nga twisisiki nchumu, kambe hanyani tanihi lavo tlhariha. Londzovotani nkarhi lowu mi nga na wona, hikuva masiku lawa hi nga ka wona ma bihile.” Leswi swi nga ha katsa ku ringanisela nkarhi lowu u wu hetaka u yingisela vuyimbeleri. (Ringanisa 1 Timotiya 3:2.) Hi xikombiso, u fanele u herisa mukhuva wo rhanga u pfulela vuyimbeleri loko u nghena ekaya. Dyondza ku va ni nkarhi lowu nga riki na huwa.

Hi mpimo wo karhi, ku endla tano swi nga engetela mapaselo ya wena. Ndhawu yo rhula ya pfuna eku dyondzeni. Sweswi, u nga ha ehleketa leswaku ku chaya vuyimbeleri swi ku pfuna ku wisa. Kambe hikwalaho ka yini u nga ringeti ku dyondza handle ka vuyimbeleri, ivi u vona loko ku nga ta nghena swo tala emiehleketweni? Steve lontshwa u ri, “u nga ha swi kota ku hlaya [u ri ni vuyimbeleri], kambe u ta hlaya ku antswa loko vuyimbeleri u byi pfarile.”

Nakambe u fanele u kuma kumbe u hlela nkarhi wo hlaya ni ku dyondza Bibele ni tibuku leti sekeriweke eBibeleni. Yesu Kreste minkarhi yin’wana u lave ‘ndhawu leyi nga yoxe’ yo rhula, leswaku a khongela ni ku anakanyisisa. (Marka 1:35) Xana ndhawu leyi u dyondzelaka eka yona yi miyerile ni ku rhula hi laha ku fanaka? Loko yi nga ri tano, u bvinya ku kula ka wena ka moya.

Ku Dyondza Ku Anakanya U Ri Swaku

Kambe, kumbexana nchumu lowukulu lowu faneleke ku langutiwa i muxaka wa vuyimbeleri lebyi u byi yingiselaka. Steve u swi veka hi ndlela leyi: “Hikwalaho ka yini tinsimu hinkwato to nandziha ti va ni marito yo biha?” Eminkarhini ya Bibele, a ti ri kona tinsimu leti a ti hlohlotela ku nwa ku tlurisa ni vuoswi. (Pisalema 69:12; Esaya 23:15, 16) Hi laha ku fanaka, vuyimbeleri byo tala bya namuntlha lebyi dumeke byi hlohlotela ku tirhisiwa loko biha ka swidzidzirisi, rimbewu handle ka vukati ni madzolonga.a

Tintangha ti nga ha ku kucetela swinene leswaku u yingisela vuyimbeleri byo tano. Nakambe vaendli va vuyimbeleri va ni nkucetelo. Hi ku pfuniwa hi xiya-ni-moya ni thelevhixini, vuyimbeleri bya rock byi hundzuke bindzu lerikulu swinene. Vatshila-nkulu vo navetisa va qachiwa leswaku va cinca—ni ku lawula—muxaka wa vuyimbeleri lebyi u faneleke u byi rhandza.

Kambe loko u tshika tintangha kumbe vuhaxi byi ku hlawulela vuyimbeleri lebyi u byi yingiselaka, u lahlekeriwa hi matimba ya wena yo hlawula. U hundzuka hlonga leri nga ehleketiki. (Varhoma 6:16) Bibele yi hi khutaza leswaku hi tiehleketelela. Yi hi byela leswaku hi ‘hambeta hi tiyiseka hi leswi swi amukelekaka eHosini.’ (Vaefesa 5:10) Entiyisweni a hi nge languteli leswaku vandlha ra Vukreste ri langutisisa magidi ya tinsimu leti humesiwaka lembe na lembe ivi ri humesa nxaxamelo wa tinsimu leti amukelekaka kumbe leti yirisiweke. Doo, kambe u fanele u letela ‘matimba ya wena yo anakanya . . . leswaku u hlawula leswinene eka leswo biha.’—Vaheveru 5:14, NW.

U nga swi endlisa ku yini? Languta swiringanyeto leswi landzelaka:

Kambisisa Xifunengeto: Hakanyingi, hi ku languta kan’we eka xifunengeto kumbe marito yo hlamusela, u kota ku vona. Swifaniso leswi biheke hi tlhelo ra rimbewu, madzolonga kumbe swa vungoma swi fanele swi va xitsundzuxo. Vuyimbeleri lebyi nga endzeni hakanyingi byi bihile na byona. Loko swi koteka hlaya marito ya le handle.

Kambisisa Leswi Nga Endzeni: ‘Xiya marito’ ya risimu hi ku languta tinhloko-mhaka ni marito ya kona. (Yobo 12:11) Xana ma ri yini? Xana wa swi lava ku ma yingisela kumbe ku phindhetela marito wolawo? Xana marito wolawo ma fambelana na wena ni misinya ya milawu ya Vukreste?—Vaefesa 5:3-5.

Xiya Nkucetelo Wa Kona: Swi ku khumbisa ku yini wena? Xana vuyimbeleri bya kona byi ku khomisa gome kumbe byi ku nyanyula ku tlurisa? Xana u tikuma u ehleketa hi swilo swo biha endzhaku ko byi yingisela? Xana marito yo huma endleleni lama tirhisiwaka eka vuyimbeleri, u sungula ku ma tirhisa loko u vulavula?—1 Vakorinto 15:33.

Anakanya Hi Van’wana: Xana vatswari va wena va titwa njhani hi vuyimbeleri bya wena? Va vutise leswaku va byi vonisa ku yini. Nakambe, ehleketa hi ndlela leyi Vakreste-kuloni va nga ha titwaka ha yona hi vuyimbeleri bya wena. Xana van’wana byi nga va karhata?—Varhoma 15:1, 2.

Ku Anamisa Vuyimbeleri Bya Wena

Swi nga ha endleka leswaku u fanele u endla mindzulamiso yo karhi eka vuyimbeleri bya wena. Kambe tanihi leswi u hlawulaka swilo leswi u swi rhandzaka, u nga swi kota ku cinca. Xiyimbeleri xin’wana lexi dumeke xi ri: “Vana vo tala a va si tshama va yingisela vuyimbeleri byin’wana handle ka lebyi byi chayiwaka ngopfu.” Ntlhantlho hi wihi? U nga yingiseli muxaka wun’we ntsena wa vuyimbeleri. Ringeta ku anamisa vuyimbeleri bya wena.

I ntiyiso leswaku wa ha fanele ku hlawula. Kambe exikarhi ka vuyimbeleri bya swichayachayana swo olova, bya jazz ni vuyimbeleri bya classic, byi tele vuyimbeleri lebyinene lebyi u nga hlawulaka eka byona. Entiyisweni swi nga ha endleka leswaku vuyimbeleri byo tano wa byi tsakela kambe u nga swi lemuki. Hi xikombiso, vuyimbeleri bya classic byi nga va byi endla tifilimi leti u ti rhandzaka ni minkombiso ya thelevhixini yi tsakisa swinene. Ehleketa leswaku vuyimbeleri byebyo a byi ta tsakisa njhani loko a wu byi twe handle ko kavanyetiwa.

Vantshwa van’wana va Vakreste va sungule ku hundzula vuyimbeleri bya vona hi ku yingisela tikhasete leti nge Kingdom Melodies leti humesiwaka hi Sosayiti ya Watch Tower. Tinsimu, leti tolovelekeke eka Timbhoni ta Yehovha hinkwato, ti hlanganisa tindlela to tala ta vuyimbeleri. Ku ni tinxaka to hambana-hambana ta vayimbeleri, leti vanghana va nga ha ti bumabumelaka. Michelle u ri: “Munghana un’wana u ndzi dyondzise ku tsakela vuyimbeleri bya orchestra—ku fana na Beethoven.” Wa pfumela a ku: “A ndzi byi venga eku sunguleni.”

Ndlela yin’wana yo anamisa i ku tidyondzela ku tlanga xichayachayana xa vuyimbeleri. Leswi a swi nge tsakisi ntsena, ni ku ku enerisa, kambe swi nga ha tlhela swi ku komba vuyimbeleri byin’wanyana handle ka rock. Jackie u ri: “Ku chaya vuyimbeleri swi nandziha ngopfu, hikuva u ni talenta naswona wa yi tirhisa.” Hi ku endla matshalatshla yo karhi u nga ha swi kota ni ku hungasa van’wana hi ndlela yo tsakisa.

Vuyimbeleri i nyiko leyi humaka eka Xikwembu hakunene, kambe u fanele u xiya leswaku a wu byi tirhisi hi ndlela yo biha. Muntshwa un’wana wa pfumela: “Ndzi ni vuyimbeleri lebyi ndzi swi tivaka leswaku ndzi fanele ndzi byi cukumeta. Kambe byi chaya kahle njhani!” Kambe anakanya hi ndlela leyi muntshwa loyi a tivavisaka ha yona miehleketo ni mbilu, hi ku yingisela leswo biha! Papalata ntlhamu wolowo. U nga tshiki vuyimbeleri byi ku onha kumbe byi lawula vutomi bya wena. Khomelela mimpimanyeto leyi tlakukeke ya Vukreste eka vuyimbeleri bya wena. Khongelela leswaku Xikwembu xi ku kongomisa ni ku ku pfuna eku hlawuleni ka vuyimbeleri bya wena. Lava vanghana lava nga ni ripfumelo ro fana ni ra wena.—Varhoma 12:2, 12.

Vuyimbeleri byi nga ku pfuna ku wisa ni ku phyuphya. Byi nga ku hungasa loko u ri swaku. Kambe loko byi hela, swiphiqo swa wena swi va swa ha ri kona. Naswona tinsimu a ti sivi vanghana va ntiyiso. Kutani u nga pfumeleli vuyimbeleri byi va nchumu lowukulu evuton’wini bya wena. Tiphine hi byona, kambe u byi hlayisa endhawini ya byona.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Xana vuyimbeleri byi kavanyeta tidyondzo ta wena?