Ku Hlula Ku Godzomberiwa Hi Swilo

KU TSHIKA ku godzomberiwa swi fana ni ku rhurha endlwini leyi u kuleleke eka yona. Hambi loko yindlu yoleyo yi ri ya khale naswona yi onhakile, ku yi sukela swa tika. A ri ri kaya ra wena.

Loko u ri la godzomberiweke, ku godzomberiwa swi fana ni kaya ra wena ra mintlhaveko. Hambi leswi handle ko kanakana ri onhakeke hi laha ku heleleke, u ri toloverile. Charles loyi a hlakarhelaka eka ku va xilovekelo u ri: “Eka mina ku pyopyiwa hi swona leswi tolovelekeke. Loko ndzi nga pyopyiwanga a hi leswi tolovelekeke.” Ku sukela ku godzomberiwa swi ta tika, kambe matshalatshala wolawo ma vuyerisa.

Goza ro sungula i ku tshika swilo leswi ku godzombeleke.a U nga hlweli kumbe u titshembisa leswaku u ta swi tshika hakatsongotsongo. Xikan’we-kan’we lahla hinkwaswo leswi ku godzombeleke ni leswi u swi tirhiselaka swona. Nkarhi wo koma wa ku titsona wu ta landzela, lowu hakanyingi swi nga ta va swinene ku wu heta u ri karhi u landzela swiletelo swa vativi va ta mirhi. Lawa i masungulo ya ku titsona ka vutomi hinkwabyo. Kambe u nga anakanyi leswaku ku tshika vutomi hinkwabyo a swi koteki. Sungula hi ku tivekela pakani leyi u nga kotaka ku yi fikelela: ku titsona ku ringana nh’weti, vhiki kumbe hambi ku ri siku. Eku heleni ka nkarhi wun’wana ni wun’wana, pfuxeta xiboho xa wena u nga tirhisanga swilo leswi ku godzombeleke.

Lawa i masungulo ntsena ya ku tshika ndlela ya ku godzomberiwa. Bibele yi hi khutaza ku “tibasisa, hi susa thyaka hinkwaro ra miri ni ra moya.” (2 Vakorinto 7:1) Ku godzomberiwa a hi ku thyakisa miri ntsena. Mboyamelo wa moya ni mianakanyo wa khumbeka na wona. Xana i yini lexi nga ku pfunaka ku hlakarhela, enyameni ni le moyeni?

Ku Laveka Matshalatshala Lama Yaka eMahlweni

Dok. Robert L. DuPont u ri: “Ku godzomberiwa i ku onhaka ka miri hinkwawo.” Hikwalaho, ku hlula ku godzomberiwa swi fanele swi khumba munhu hi laha ku heleleke. Swi fanele swi cinca ndzinganyeto wa wena wa leswi u swi langutaka swi ri swa nkoka. Leswi swi teka nkarhi. A ku na ndlela yo hlakarhela hi xihatla. Xitshembiso xin’wana ni xin’wana xa ku hatlisa u hlakarhela xi nga ku vangela ntsena ku tlhela u wela entlhan’wini hi ku hatlisa.

Nyimpi ya ku endla leswinene yi ya emahlweni. Muapostola Pawulo wa Mukreste u tsarile: “Eswirhweni swa mina ndzi kuma nawu wun’wana, lowu lwaka [“nyimpi leyi nga heriki endzeni ka mina,” Phillips] ni nawu lowu wu fambisaka mianakanyo ya mina.” (Varhoma 7:23)

Nakambe u tsale leswaku Vakreste va fanele ku “hetisisa ku kwetsima.” (2 Vakorinto 7:1, NW) Buku leyi nge Word Pictures in the New Testament yi kombisa leswaku rito ku “hetisisa” laha ri kombisa, “ku nga ri ku fikelela ku kwetsima hinkwako xikan’we-kan’we, kambe endlelo leri yaka emahlweni.” Xisweswo, ku hlula ku godzomberiwa i nchumu lowu taka hakatsongotsongo.

Ku Lavisisa Xivangelo

Eka vo tala, ku godzomberiwa i ndlela yo ringeta ku rivala hi swilo leswi vavisaka leswi humeleleke enkarhini lowu hundzeke. Janis u ri, “Bulimia [xiphiqo xa ku dya] a yi bakanya maxangu ya mina. Yi hundzuke ndlela ya mina yo kota ku tiyisela vutomi.” Eka Janis, ku lava ku honisa leswi humeleleke khale swi lo nyanyisa ku godzomberiwa ka yena. Loko a twisise swivangelo swa mahanyelo ya yena, Janis swi n’wi pfunile leswaku a cinca mahanyelo ya yena ya ku godzomberiwa.

Van’wana va swi kota ku hundzula mikhuva ya vona ya khale naswona va swi kota ku ya emahlweni hi ndlela leyi humelelaka handle ko tsundzuka leswi humeleleke enkarhini lowu hundzeke. Van’wana va kuma leswaku matitwelo lama vangiweke hi xiyimo lexi a va hanya eka xona khale, ma engetela ku navela ka vona ko godzomberiwa. Va nga ha titwa ku fana na mupisalema Davhida la tsaleke a ku: “Šikwembu, nḍi kambe, u tiv̌a mbilu ya nga! Nḍi ringe, u tiv̌a ku anakanya ka mina! Languta loko nḍi famba hi ndlela ya ku homboloka, kutani u nḍi fambisa e ndleleni ya v̌utomi le’byi nga heriki.”—Pisalema 139:23, 24.

Ku Langutana Ni Mintlhaveko

Xana u tshama u huma endlwini leyi nga ni munyama u ya ehandle dyambu ri tlhavile? U tikuma u tlhentlhilenyana hikwalaho ka ku tlhaviwa hi ku vonakala. Hi ku fanana, loko u sungula ku langutana ni ku godzomberiwa, u nga ha kuma leswaku xikan’we-kan’we u hlaseriwa hi ndlela leyi vavisaka hi mintlhaveko yo hambana-hambana. Rirhandzu, ku hlundzuka, manyunyu, mavondzo, ku chava, mavindza ni mintlhaveko yin’wana leyi a yi tumbetiwile se yi humela erivaleni hi ndlela leyikulu swinene.

Ku vilela ku nga ku kucetela ku tlhelela emunyameni wa nchumu lowu ku godzombeleke. Kambe a wu fanelanga u balekela mintlhaveko ya wena. Yi nga ha va xihlovo lexi pfunaka xo kuma rungula. Hakanyingi mintlhaveko i xikombiso ntsena xa leswaku ku na xin’wana lexi faneleke ku xiyiwa. Kutani loko swi boha, anakanya hi mintlhaveko ya wena. Xana yi ku byela yini? Loko rungula ri nga twisiseki kahle, kumbe loko mintlhaveko yi vonaka yi ku hlula, paluxa swihundla swa wena eka munghana la vupfeke. (Yobo 7:11) A swi laveki leswaku u langutana ni mintlhaveko ya wena u ri wexe.—Ringanisa Swivuriso 12:25.

Tsundzuka leswaku mintlhaveko a ko va valala va wena. Yehovha Xikwembu hi yexe u na yona mintlhaveko leyikulu, naswona munhu—la vumbiweke hi xifaniso xa Xikwembu—na yena u titwa hi ndlela leyi fanaka. (Genesa 1:26; Pisalema 78:21, 40, 41; 1 Yohane 4:8) Tanihi ku tlhava ka dyambu, mintlhaveko yi nga ha twisa ku vava eku sunguleni. Kambe hi ku famba ka nkarhi yi nga ha tlhela yi va tanihi miseve ya dyambu, xihlovo xa ndzetelo ni nkufumelo.

Ku Tlhantlha Swiphiqo

Ku famba ehenhla ka ntambhu leyi vambiweke swa chavisa swinene eka munhu loyi a chavaka ku va ehenhla. Eka loyi a godzomberiweke emasungulweni ya ku hlakarhela, vutomi byi nga ha vonaka byi fana ni ku famba ehenhla ka ntambu leyi vambiweke. Vutihlamuleri bya mahanyelo lamanene ya ku tshama u nga pyopyiwanga byi nga ha n’wi chavisa ku fana ni ku va ehenhla swinene hi ndlela yo fanekisela. Ku anakanya hi leswaku u ta tsandzeka, swi nga ha ku vangela leswaku u anakanya hi ndlela leyi: ‘Swa fana ndzi ta tlhentlhla nkarhi wun’wana. Kutani ha yini ndzi nga tlhentlhi sweswi xikan’we?’

Kambe tsundzuka, swiphiqo a swi lwisani na wena hi xiviri. Kambe i swiyimo ntsena leswi lavaka leswaku u langutana na swona. Kutani u nga titwi u hlulekile. Tlhantlha swiphiqo swa wena ha xin’we xin’we. Leswi swi ta ku pfuna leswaku u swi tlhantlha hi ndlela leyi faneleke.—1 Vakorinto 10:13.

Ku Tixixima

Marion, xilovekelo lexi hlakarhelaka, u boheke ku langutana ni ku nga tixiximi kakwe. U ri: “Minkarhi hinkwayo le ndzeni-ndzeni a ndzi anakanya leswaku loko ndzi pfumelela [vanhu] va ndzi vona hi ndlela leyi ndzi nga ha yona a va nge ndzi rhandzi.”

Ku tsema mapindza ya ku godzomberiwa swi lava leswaku u dyondza—kumbexana ro sungula—nkoka wa wena tanihi munhu. Leswi swa tika loko vutomi bya wena byi hlakatiwe hi ku godzomberiwa. I yini lexi nga pfunaka?

Bibele i buku leyi khongotelaka lava tsaneke. Yi nga ku pfuna ku aka ku tixixima. (Pisalema 94:19) Hi xikombiso, mupisalema Davhida u tsale leswaku harhi ya vanhu i “ku kwetsima ni v̌ukulu.” Nakambe u tlhele a ku: ‘Ndzi endliwe hi ndlela leyi hlamarisaka.’ (Pisalema 8:5; 139:14) Vona swiga swo saseka swa ku tixixima!

Xixima miri wa wena, kutani u ta wu languta hi laha tsalwa ri nge: “A ku si tshama ku va ni munhu la vengaka nyama ya yena, kambe wa yi fihluta, wa yi kufumeta.” (Vaefesa 5:29) Hakunene, u nga langutana ni ntlhontlho wa ku hlakarhela eku godzomberiweni.b

Hambi swi ri tano, ku godzomberiwa ku nga ha katsa leswi engetelekeke. Mintirho yi nga endliwa hi ku tinyiketela ni hi xikongomelo ku fana ni leswi swidzidzirisi, swakunwa swa xihoko ni swakudya swi endliwisiwaka swona. Yin’wana ya mintirho leyi yi ta kambisisiwa sweswi.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 6]

“Nchumu-nkulu wa ku swi tshika i mhaka ya ku va [munhu] a hundzula langutelo ra yena hi leswinene ni leswo biha.”—Dok. Robert L. DuPont.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Goza ro sungula i ku titsona swilo leswi ku godzombelaka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]

Loko mintlhaveko yi ku hlula, yi vule eka un’wana leswaku a ku pfuna