Vantshwa Va Vutisa . . .

Xana Ndzi Nga Byi Ololoxa Njhani Vutomi Bya Mina?

“A SWI ala leswaku ndzi nghena endzeni,” ku vule John. U tikume a yime ehandle ka Holo ya Mfumo ya Timbhoni ta Yehovha. Loko a ha ri n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi u tshike Vukreste ivi a tihlawulela ku va xigevenga, a tirhisa swidzidzirisi, ni ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu. Endzhaku ka malembe yo tala ya ku hanyisa sweswo, a a nga swi koti ku rivala Bibele, kutani u ye eHolweni ya Mfumo—kambe a a swi n’wi chavisa swinene ku nghena. U byele munhu loyi a a n’wi khutaza ku nghena a ku: “Wena a wu twisisi, phela ndzi dyohe ngopfu. A ndzi tshembi leswaku yi kona ndlela hambi yi ri yihi leyi ha yona Yehovha a nga kalaka a ndzi rivalela eka leswi ndzi swi endleke.”

Vantshwa va ntsandza-vahlayi va yi xandzukela milawu, vukhongeri ni mimpimanyeto ya mahanyelo ya vatswari va vona. Hakunene swa chavisa ni ku vavisa loko vantshwa lava kurisiweke hi vatswari lava chavaka Xikwembu va endla leswi. Hambi leswi vo tala va fambeke hi ndlela yoleyo, hi ku famba ka nkarhi van’wana va tshamela ku titwa va hume moya swinene ku fikela laha hambi ku ri mahanyelo ya vuxandzuki ma nga ha kotiki ku swi tumbeta. (Swivuriso 14:13) Loko se misava leyi yo homboloka yi va kombe xo mita hi huku, vantshwa van’wana va lava ku ololoxa vutomi bya vona ivi va tlhelela emintiyisweni ya Bibele leyi va yi dyondzeke loko va ha ri vana. Kambe xana swa koteka leswaku va nga endla tano?

N’wana La Xandzukaka A Rhurha Ekaya

Xifaniso xa Yesu xa n’wana wa vusopfa, kumbe la tlangisaka swilo, lexi kumekaka eka Luka 15:11-32 xi yi andlala kahle mhaka leyi. Mhaka ya kona yi ri: “A ku ri ni munhu un’wana loyi a a ri ni vana vambirhi va xinuna; loyi wa ndzisana a ku ka tata wa yena: ‘Tatana, ndzi avele xuma lexi nga ta va xa mina.’ Kutani tata wa vona a va avela rifuwo ra yena. Kuteloko ku hundzile masiku ma nga ri mangani, n’wana loyi wa ndzisana a hlengeleta hinkwaswo, a rhurhela etikweni ra le kule.”

Swi le rivaleni leswaku muntshwa loyi a nga xandzukisiwanga hikwalaho ka leswi tata wakwe a ri ni vukarhi, a karhata kumbe ku tiyisa voko ku tlula mpimo! Hi ku ya hi Nawu wa Muxe, n’wana a a ri ni mfanelo ya ku kuma nkavelo lowu ringaneleke wa rifuwo ra tata wakwe, hambi leswi hi ntolovelo a ta wu kuma loko tata wakwe a file. (Deteronoma 21:15-17) Vona ndlela leyi a ri hava ntwela-vusiwana ha yona, hi ku lava nkavelo wa yena nkarhi wu nga si fika! Kambe, hi rirhandzu tata wakwe u pfumerile. (Ringanisa Genesa 25:5, 6.) Kutani ke, swi le rivaleni leswaku langutelo ra jaha leri—ku nga ri ra tata wa rona—hi rona a ri hoxile. Hi laha mudyondzi Alfred Edersheim a swi vekaka ha kona, swi le rivaleni leswaku a a venga “fambiselo ni ndzayo ya le ka vona” naswona a “navela ntshunxeko ni ku tiphina” ka vutianakanyi.

Hi laha xihloko lexi hundzeke enongonokweni lowu xi pfumeleke ha kona, a hi vatswari hinkwavo lava nga ni tintswalo ni lava anakanyelaka.a Kambe, loko mutswari a ri ni vukarhi kumbe a nga anakanyeli, ku xandzuka a hi wona ntlhantlho nikantsongo; eku heteleleni swi dlaya wena n’wini. Tlhela u xiya xifaniso xa Yesu. Loko se jaha leri ri rhurhele ekule ni le kaya ri “hangalasa xuma xa [ro]na hi vusopfa. Loko [ri] dyile hinkwaswo, ku wa ndlala leyikulu etikweni rero, kutani [ri] sungula ku pfumala.” Hambi ku ri leswi a swi n’wi endlanga a tianakanya. Hi ku titshemba, a “famba a ya namarhela munhu wa tiko rero; munhu yoloye a n’wi rhuma emasin’wini ya yena ku ya risa tinguluve. Kutani a a navela ku xurha hi makamba lama dyiwaka hi tinguluve, hikuva a ku nga ri na munhu la n’wi nyikaka nchumu.”

Mudyondzi wa Bibele Herbert Lockyer u te: “Vayuda lava a va yingisele Yesu va fanele va hlamarile loko va twa marito lawa, ‘ku risa tinguluve,’ hikuva eka Muyuda, a ku nga ri na nchumu lowu tsongahataka ku fana ni lowu.” Hi ku fanana ni namuntlha, lava va lahlaka mintiyiso ya Bibele hakanyingi va tikuma va ri eswiyin’weni leswi nonon’hwaka, hambi ku ri leswi khomisaka tingana. Nhwanyana un’wana wa Mukreste loyi a balekeke ekaya u tisorile: “Mali ya mina hinkwayo a yi helela eka swidzidzirisi, naswona a ndzi nga ha ri na mali yo endla swilo swin’wana. Kutani ndzi sungula ku yiva xin’wana ni xin’wana leswaku ndzi kota ku ya emahlweni ni mikhuva ya mina.”

“A Tiehleketa”

Kutani ke, xana n’wana loyi wa vusopfa u endle yini ehansi ka swiyimo swakwe leswo biha ku hundza mpimo? Yesu u vule leswaku eku heteleleni “a tiehleketa.” Marito yo sungula ya Xigriki ma vula leswaku “loko se a tlhelele emianakanyweni leyinene.” Hi marito man’wana, a a “tirivele” a a ri emisaveni ya milorho leyi nga riki ya xiviri, a a ri ni rihuhu, a a nga yi voni ndlela leyi xiyimo xakwe a xi bihe ha yona.—Ringanisa 2 Timotiya 2:24-26.

Vantshwa van’wana namuntlha na vona va tikume se va vona swilo hi laha swi nga ha kona. Va kuma ntshovelo wa ku hanya hi ku tirhandzela—khotso, ku vaviseka swinene, mavabyi lama tluletiwaka hi rimbewu—hakunene lowu ku nga va ntokoto lowu vavisaka. Ntiyiso wa marito ya Swivuriso 1:32 wu hetelela wu ri erivaleni: “Ku hambuka ka v̌ariv̌ali ka v̌a dlaya.”

Xiya Elizabeth lontsongo, loyi a sukeleke vatswari va yena ivi a sungula ku tirhisa swidzidzirisi. U ri: “Yehovha a ndzi n’wi rivele.” Hambi swi ri tano, loko a ri karhi a endzela eNew York, u hundze hi le yindlu-nkulu ya misava ya Timbhoni ta Yehovha. Vuyelo byi ve byihi? Wa tsundzuka, “ndzi biwe hi xitlhavi emianakanyweni ni le mbilwini. Xana a ndzi endla yini? Xana vutomi bya mina byi fikise ku yini ekhombyeni ro tani?”

Loko eku heteleleni n’wana wa vusopfa a vona swilo hi laha swi nga ha kona, u endle xiboho xa vurhena—ku ya ekaya a ya ololoxa vutomi bya yena! Kambe xana tata wakwe a ta endlisa ku yini endzhaku ko twisiwa ku vava ni ku xengiwa hi n’wana wakwe? Mhaka leyi yi hlamula yi ku: “Loko a ha ri kule, tata wa yena a n’wi vona, a n’wi twela vusiwana; kutani a tsutsuma, a ya n’wi vukarha, a n’wi ntswontswa.” Ina, muntshwa loyi ni ku tisola a nga si tisola hi ndlela liya a yi lunghiseleleke, tata wakwe u rhange a kombisa rirhandzu ni ndzivalelo!

Ku Ololoxa Timhaka Ni Xikwembu

Hambi swi ri tano, n’wana wa vusopfa u byele tata wakwe a ku: “Ndzi dyohele Tilo na wena.” Dyondzo hi yihi? Vantshwa lava hambukeke etindleleni ta Xikwembu va nge ololoxi vutomi bya vona kukondza va ‘ololoxa timhaka’ na Xikwembu hi xoxe! (Esaya 1:18) Ha tsaka leswi Yehovha a endleke leswaku ku va ni lunghiselelo ro tano ra ku phahlelana mariyeta. Hakunene, tatana eka xifaniso xa Yesu u fanekisela Yehovha Xikwembu. Naswona Xikwembu xi rivalela hi ndlela leyi fanaka hi ku byela vadyohi lava hundzukaka xi ku: “Tlhelelani ka mina, kutani nḍi ta tlhelela ka ṅwina.” (Malakiya 3:7; ringanisa Pisalema 103:13, 14.) Kambe tanihi Vayuda lava dyoheke va le nkarhini wa Bibele, vanhu vo tano va fanele ku endla xiboho: “A hi lav̌isiseni tindlela ta hina, hi v̌a hi tianakanya, kutani hi tlhelela eka Yehova.”

Leswi swi vula ku yi xiyisisa kahle ndlela ya wena ya vudyoho. Loko muntshwa la dyoheke a endlisa leswi, u ta susumeteleka ku tisola swidyoho swakwe eka Yehovha Xikwembu. Mupisalema u te: “Loko nḍi miyerile, marambu ya mina a ma gudlagudla hi ku konya ka mina siku hikwaro. . . . Nḍi ku tiv̌isile šidyoho ša nga, a nḍi fihlanga ku homboloka ka nga. . . . Kutani u hlangurile nanḍu wa šidyoho ša nga.”—Pisalema 32:3-5.

Ku vuriwa yini hi loko muntshwa a endla xidyoho lexikulu swinene—kumbexana ku susa khwiri, vunghwavava, ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha, kumbe vugevenga? Hi laha swi twisisekaka ha kona, munhu wo tano a nga ha titwa a nga faneriwi hi ku rivaleriwa. John loyi a boxiweke eku sunguleni, a a titwa hi ndlela yoleyo. Hi swona leswi n’wi endleke a yima a nga koti nchumu ehandle ka Holo ya Mfumo kukondza nkulu wa vandlha wa tintswalo a n’wi tsundzuxa leswaku Hosi Manase wa le Israyele wa khale na yena a ri ni nandzu wa swidyoho leswikulu—ku katsa ni ku dlaya! Kambe, Yehovha u n’wi rivalerile. (2 Tikronika 33:1-13) John u ri: “Nkulu luya u ponise vutomi bya mina.” Hi ku tiva leswaku a swi koteka ku rivaleriwa, John u kume xivindzi xa ku nghena eHolweni ya Mfumo ivi a kombela mpfuno.b

Vantshwa vo tala lava nga exiyin’weni xo tano xo nonon’hwa va lava mpfuno wa ku ololoxa timhaka ni Xikwembu, naswona vakulu va le vandlheni ra kwalaho va nga pfuna swinene emhakeni leyi. Va nga yingisa hi ntwela-vusiwana ni hi ku twisisa loko muntshwa ‘a tivula swidyoho swa yena erivaleni.’ Va nga ha n’wi laya ni ku n’wi pfuna hi ndlela leyi tirhaka. Hi xikombiso, va nga ha lunghiselela leswaku muntshwa a va ni munhu la ‘n’wi dyondzisaka tidyondzo ta masungulo’ ta Rito ra Xikwembu hi dyondzo ya Bibele ya le kaya. Naswona loko munhu la dyoheke a ri ni xiphiqo hi tlhelo ro khongela, nkulu a nga n’wi khongelela. “Xikhongelo lexi endliwaka hi ku pfumela xi ta hanyisa muvabyi,” ku tiyisekisa Bibele.—Yakobo 5:14-16; Vaheveru 5:12.

Fambisa Milenge Ya Wena Hi Ndlela Leyi Kongomeke

I ntiyiso, ku ololoxa timhaka ni Xikwembu ko va masungulo ntsena. Tanihi leswi n’wana wa vusopfa a tisoleke eka tata wakwe, vantshwa lava dyoheke va fanele va ringeta ku lulamisa timhaka ni vatswari va vona. Ku tisola ka xiviri ku nga pfuneta swinene eku hunguteni switlhavi leswi va veke na swona ni ku kuma nseketelo wa vona. Muntshwa un’wana la balekeke ekaya, loyi a tlheleleke ekaya ni n’wana la nga riki enawini wa tsundzuka: “Manana na Tatana va ndzi kombe rirhandzu lerikulu swinene.”

Muntshwa loyi a lavaka ku tsakisa Xikwembu u fanele ku ‘lulamisela milenge yakwe tindlela leto lulama.’ (Vaheveru 12:13) Leswi swi nga ha lava leswaku u hundzula mahanyelo ya wena, mikhuva ni vanghana va wena. (Pisalema 25:9; Swivuriso 9:6) Ku tiendlela mukhuva wa dyondzo ya munhu hi xiyexe na swona i swa nkoka. Khale ka nhwanyana loyi a ri muxandzuki u ri: “Ndzi hlaya Bibele siku na siku ndzi tlhela ndzi hlaya ni tibuku hinkwato leti sekeriweke eBibeleni leti humesiwaka hi Timbhoni ta Yehovha. Ndzi khensa Xikwembu hikwalaho ko ndzi nyika nkarhi wa vumbirhi.”

John u katsakanya timhaka kahle, a vula leswi: “Ndzi languta endzhaku ndzi languta nkarhi lowu ndzi wu tlangiseke. Ndzi anakanya hi ndlela leyi swilo a swi ta va swi ve ha yona, kambe ku hava ndlela yo swi tlherisela endzhaku leswi ana swi endlekeke.” Lexi tsakisaka, hi gandzela Xikwembu xa tintswalo lexi hi rirhandzu xi rhambaka hinkwavo lava xi sukeleke leswaku va tlhela. Ha yini u nga amukeli xirhambo xa xona?

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Vakreste lava wupfeke va nga ku pfuna leswaku u ololoxa vutomi bya wena