Xana Hi Xihi Xikongomelo Xa Xikwembu?

VANHU vo tala lava va kanakanaka vukona bya Xikwembu xa matimba hinkwawo lexi nga ni rirhandzu, va tivutisa: Loko Xikwembu xi ri kona, ha yini xi pfumelele ku xaniseka lokukulu swonghasi ni vuhomboloki ematin’wini hinkwawo? Ha yini xi pfumelela xiyimo lexi hlomulaka mbilu lexi hi xi vonaka namuntlha? Ha yini xi nga endli swo karhi leswaku xi herisa nyimpi, vugevenga, ku pfumala ka vululami, vusweti ni maxangu man’wana lama engetelekaka hi ndlela yo chavisa ematikweni yo tala swinene ya misava?

Van’wana va ringanyeta leswaku Xikwembu xi tumbuluxe vuako hinkwabyo, xi veka vanhu eka pulanete leyi vuriwaka Misava, kutani xi va tshika leswaku va tivonela leswaku va hanya njhani. Hi ku ya hi vonelo leri, Xikwembu a xi nga ta soriwa hikwalaho ka khombo ni mbitsi leyi vanhu va titiselaka yona hikwalaho ka makwanga kumbe ku endla swilo hi ndlela leyi nga fanelangiki.

Hambiswiritano, van’wana va yi bakanya mianakanyo yo tano. Hi xikombiso, profesa wa fisika Conyers Herring, loyi a pfumelaka leswaku Xikwembu xi kona, u ri: “Ndza yi ala mianakanyo ya leswaku ku ni Xikwembu lexi xi sunguleke vutomi khale swinene, kutani loko byi sungula ku va kona, hiloko xi tshama xi va muhlaleri loko vanhu va ri karhi va pfilunganyeka ku sukela hi nkarhi wolowo. Xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku ndzi ala mhaka leyi hileswaku ntokoto wa mina etimhakeni ta sayense a wu ndzi nyiki xivangelo xa ku pfumela leswaku ku ni ‘wachi leyi kongomisaka’ vuako leyi yi pakanisaka hakunene. Mianakanyo ya hina etimhakeni ta sayense . . . minkarhi hinkwayo yi ta lava mindzulamiso leyikulu ngopfu, kambe ndzi tiyisekile hakunene leswaku minkarhi hinkwayo yi ta tshama yi nga hetisekanga. Ndzi vona onge swa twala ku pfumela ematimbeni lama hanyaka lawa minkarhi hinkwayo ma endlaka leswaku swilo swi ya swi antswa.”

Xikwembu Xi Na Xona Xikongomelo

Xikongomelo xo sungula xa Xikwembu a ku ri leswaku epulaneteni leyi vuriwaka Misava, ku tshama vanhu vo lulama, lava hetisekeke. Muprofeta Esaya u tsarile: “Ku v̌urile ŝeŝo Yehova, l’a endleke matilo, šona Šikwembu le’ši endleke misav̌a ni ku yi v̌umba, le’ši yi sunguleke ši ri šona; a nga yi endlanga mananga, kambe o yi endlile leŝaku yi akiwa.”—Esaya 45:18.

Ematshan’weni yo tata misava hi ku vumba vanhu hinkwavo hi ku kongoma, Xikwembu a xi lava ku tata misava hi ku endla leswaku vanhu va tswalana. Loko Adamu na Evha va xandzukele Xikwembu, leswi a swi xi kavanyetanga xikongomelo xa xona xo sungula, kambe swi endle leswaku timhaka tin’wana ti cinca leswaku ku ta hetiseka xikongomelo xa xona malunghana ni vanhu ni misava.

Emalembeni ya kwalomu ka 6 000 ya nkarhi lowu, Xikwembu xi pfumelele vanhu leswaku va tihanyela va nga landzi nkongomiso wa xona hi ku kongoma. Hi swona leswi vatswari va hina vo sungula va tihlawuleleke swona hi ku tirhandzela. (Genesa 3:17-19; Deteronoma 32:4, 5) Ku pfumelela ntshunxeko wolowo wa ku nga landzeli nkongomiso wa Xikwembu ni ku fuma ka vanhu hi ku landzelelana ematshan’weni yo fumiwa hi Xikwembu a swi ta komba leswaku munhu wa tsandzeka ku kongomisa mikondzo yakwe nileswaku wa tsandzeka ku fuma munhu-kulobye hilaha ku humelelaka.

I ntiyiso, Yehovha u swi tive khale leswaku swi ta va hi ndlela leyi. U huhutele vatsari va Bibele leswaku va swi tsala. Hi xikombiso, muprofeta Yeremiya u tsarile: “Oho Yehova, nḍa ŝi tiv̌a, ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu l’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena.”—Yeremiya 10:23.

Solomoni wanuna wo tlhariha u vulavule hi makhombo lama nga vaka kona loko vanhu va ringeta ku fuma vanhu-kulobye, hilaha va endleke hakona eka malembe-xidzana yo tala lama hundzeke. “Nḍi ŝi v̌onile hikwaŝo ŝoleŝo loko nḍi ri kari nḍi anakanya mitiro hikwayo le’yi endliwaka e hansi ka dyambu, ni laha v̌anhu v̌a fumaka henhla ka v̌aṅwana ku v̌a endla ŝo biha.”—Eklesiasta 8:9.

Hambiswiritano, a xi kalanga “xi tshama xi va muhlaleri loko vanhu va ri karhi va pfilunganyeka,” Xikwembu xa Matimba Hinkwawo a xi ri ni xivangelo lexinene lexi endleke leswaku xi pfumelela leswaku magidi ya malembe ma hundza xi nga si nghenelela hi ku kongoma evuton’wini bya vanhu vo tala.

Xikongomelo Lexinene Xi Fikeleriwa

Malembe ya 6 000 lama hundzeke ya matimu ya munhu ma nga ha vonaka ma lehe ngopfu loko ma pimanisiwa ni nhlayo xikarhi ya malembe lama nga ehansi ka 100 lawa hi ma hanyaka. Kambe hi ku landza ndlela leyi Xikwembu xi hlayaka ha yona ni langutelo ra xona hi nkarhi lowu hundzaka, magidi lawa ya malembe ma fana ni masiku ya tsevu—lama nga hlanganisiki ni vhiki rinene! Muapostola Petro u hlamuserile: “Varhandziwa, mi nga kohli hi mhaka leyi ya leswaku siku rin’we eka Yehovha ri fana ni malembe ya gidi naswona malembe ya gidi ma fana ni siku rin’we.”—2 Petro 3:8.

Petro u ye emahlweni a susa swihehlo swa leswaku Xikwembu a xi khathali kumbe xi ni xinamu, hi ku engetela a ku: “Yehovha a nga nonoki malunghana ni xitshembiso xa yena, hilaha vanhu van’wana va ehleketaka hakona leswaku i ku nonoka, kambe u mi lehisela mbilu hikuva a nga naveli leswaku ku lova ni un’we kambe u navela leswaku hinkwenu mi hundzuka.”—2 Petro 3:9.

Kutani, loko malembe lawa a ma vekeke ma herile, Muvumbi u ta herisa ku onhiwa ka pulanete ya hina yo saseka. U ta va a pfumelele nkarhi lowu ringaneke wa ku kombisa leswaku munhu wa tsandzeka ku fuma kumbe ku herisa nyimpi, madzolonga, vusweti, vuvabyi ni swilo swin’wana leswi vangaka ku xaniseka. Vanhu va ta va va tivonele hi voxe leswi Xikwembu xi swi kombiseke eka vanhu eku sunguleni—leswaku va fanele va landzela nkongomiso wa Xikwembu leswaku va humelela.—Genesa 2:15-17.

Hi ku landza ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele, sweswi hi hanya enkarhini wo hetelela wa “masiku ya makumu” wa xiyimiso lexi xo homboloka xa swilo. (2 Timotiya 3:1-5, 13; Matewu 24:3-14) Ku pfumelela ka Xikwembu leswaku vanhu va fuma va nga kongomisiwi hi xona swin’we ni vuhomboloki ni ku xaniseka swi le kusuhi ni ku hela. (Daniyele 2:44) Hi ku hatlisa, nhlomulo lowukulu lowu misava leyi yi tshameke yi langutana na wona wu ta hi wela, wu helela ‘enyimpini leyikulu ya Xikwembu xa Matimba Hinkwawo,’ ku nga Armagedoni. (Nhlavutelo 16:14, 16) Nyimpi leyi yi kongomisiwaka hi Xikwembu a yi nge yi lovisi misava leyi vumbiweke hi Xikwembu, kambe yi ta “lovisa lava onhaka misava.”—Nhlavutelo 11:18.

Mfumo Wa Xikwembu wa Malembe Ya Gidi

Ku ta va ni vanhu va timiliyoni lava poneke emisaveni loko Armagedoni yi herile. (Nhlavutelo 7:9-14) Vuprofeta bya Swivuriso 2:21, 22 byi ta va byi hetisekile: “La’v̌a lulameke v̌a ta aka misav̌eni, la’v̌o tenga v̌a ta siyiwa kona; kambe la’v̌o biha v̌a ta susiwa la misav̌eni, ni timbabva ti ta [tsuvuriwa] ka yona.”

Xikongomelo xa Xikwembu hileswaku nkarhi wo hlawuleka wa malembe ya gidi wu landzela nyimpi yo lulama ya Armagedoni. (Nhlavutelo 20:1-3) Leswi swi ta tisa Ku Fuma ka Gidi ra Malembe ka N’wana wa Xikwembu, Kreste Yesu, tanihi Hosi eMfun’weni wa Xikwembu wa le tilweni. (Matewu 6:10) Hi nkarhi lowu wa ntsako wa ku fuma ka Mfumo ehenhla ka misava, vanhu va timiliyoni ta ntsandza vahlayi va ta pfuxiwa evurhongweni bya vona bya rifu leswaku va hlangana ni vanhu va timiliyoni lava poneke Armagedoni. (Mintirho 24:15) Hinkwavo va ta vuyiseriwa eku hetisekeni, endzhaku ka sweswo—eku heleni ka Ku Fuma ka Kreste ka Gidi ra Malembe—misava yi ta va yi tele hi vavanuna ni vavasati lava hetisekeke, hinkwavo ku ri vatukulu va Adamu na Evha. Xikongomelo xa Xikwembu xi ta va xi hetisisiwe hi ndlela yo hlawuleka ni leyi humelelaka.

Ina, xikongomelo xa Xikwembu i ku “‘sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.’ Kutani Loyi a tshameke exiluvelweni a ku: ‘Waswivo, ndzi endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.’” (Nhlavutelo 21:4, 5) Xikongomelo xexo xi ta hetiseka ku nga ri khale, a xi nge tsandzeki.—Esaya 14:24, 27.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Emisaveni leyintshwa ya Xikwembu, vanhu va ta hanya va tsakile hilaha ku nga heriki