Vakokwana “Lavantshwa”

“Ma amukeriwa eka Vakokwana—Vana Va Hungasiwa Loko Ma Ha Endla Swin’wana.” Ku ni marito wolawo enyangweni ya kaya ra Gene na Jane.

KAMBE loko u nghena endzeni, a wu nge voni mpatswa lowu dyuhaleke wu tshame eswitulwini leswi ncikinyaka. Ematshan’weni ya sweswo, u ta vona mpatswa lowu wa ha tiyeke lowu gingiritekaka lowu nga emalembeni ya wona ya va-40. A wu byi balekeli vutihlamuleri bya wona bya ku va ‘vadyuhari vo xiximeka,’ Gene na Jane va swi amukele hi ku gingiriteka ku va vakokwana lava kurisaka vana. Gene u ri: “Ku va kokwana i xin’wana xa swikombiso swa leswaku wa dyuhala, kambe leswi i hakelo, i ndziho wa ku va u kurise vana va wena—vatukulu.”

Xivuriso xa khale xi ri: “V̌atukulu i šidlodlo ša la’v̌a dyuhaleke.” (Swivuriso 17:6) Hakanyingi vakokwana ni vatukulu va ni xiboho xo hlawuleka xa rirhandzu ni vunghana. Naswona hi ku ya hi magazini lowu nge Generations, “vanhu vo tala eAmerika va ni vatukulu.” Ha yini? Xihloko lexi xi ri: “Hikwalaho ka ku engeteleka ka malembe ya ku hanya ni ku cinca-cinca ka mikhuva yo karhi evuton’wini bya ndyangu. Ku hundzuka loku nga kona eka nhlayo ya vanhu lava faka ni lava velekiwaka swi endla leswaku nhlayo ya n’we-xa-nharhu ya vanhu lavakulu va kuma vatukulu . . . Vanhu vo tala lava nga emalembeni ya le xikarhi va va ni vatukulu va ha ri ni malembe ya va 45.”

Xitukulwana lexintshwa xa vakokwana xi engetelekile ematikweni man’wana. Kambe, vo tala va tikuma ku ri vona va khathalelaka vatukulu va vona. Hi xikombiso, n’wana wa jaha wa Jane na Gene ni khale ka n’wingi wa vona va dlaye vukati kutani va wundla vana havumbirhi bya vona. Jane u ri: “Hi lwa hi matimba leswaku hi khathalela ntukulu wa hina loko jaha ra hina ri ri entirhweni.” Hi ku landza nkambisiso wun’wana, eUnited States, vakokwana lava va khathalelaka vatukulu va vona va heta nhlayo-xikarhi ya tiawara ta 14 hi vhiki va ri karhi va khathalela vatukulu va vona. Entirhweni a va ta hakeriwa mali leyi ringanaka tidolara ta 29 wa magidi ya timiliyoni (163 wa magidi ya timiliyoni ta tirhandi) hi lembe!

I yini lexi tsakisaka vakokwana va namuntlha? Hi yihi mintlhontlho leyi va langutanaka na yona? Swihloko leswi landzelaka swi kambisisa swivutiso leswi.