Ku Tsekatseka Ka Misava!

HI MUYIMERI WA XALAMUKA! ETAIWAN

“A ndzi pavalarile, ndzi ri karhi ndzi hlaya ekamareni ra mina leri nga exithezini xa vukaye eTaipei loko timboni ti sungula ku mphimela. Kutani kamara ri sungula ku tsekatseka hi matimba. A swi twala onge xihontlovila xo karhi xi le ku ninginiseni ka muako hinkwawo. Ndzi nghene ehansi ka tafula hi ku tsopeta ka tihlo loko ku ri karhi ku twala pongo ra swilo leswi fayekaka exithezini lexi nga le henhla leri ndzi endleke ndzi chava leswaku silini yi nga wa. A ri twala ri ya emahlweni ri nga yimi.”—Mutsari wa maphepha-hungu la tshamaka eTaiwan.

KU TSEKATSEKA KA MISAVA. Rito leri hi roxe ra chavisa, kumbexana sweswinyana u ri twe ko tala hi ndlela leyi chavisaka. Hi ku ya hi Nkambisiso wa Ntivo-mbango wa le United States, ku ve ni ku tsekatseka ka misava ko tala ngopfu hi lembe ra 1999, naswona nhlayo ya vanhu lava feke a yi phindheke kambirhi eka ya xiringaniso xa lembe ni lembe.

Ku tsekatseka lokukulu ngopfu ka misava hi 1999 ku humelele eTaiwan, laha ku nga ni ku pandzeka lokukulu ka misava. ETaiwan hinkwaro ku ni tindhawu ta 51 ta muxaka wolowo laha misava yi pandzekaka kona. Hikwalaho, a swi hlamarisi leswi ku vikiwaka ku tsekatseka ka misava ka 15 000 lembe ni lembe. Ko tala ka kona, i kutsongo ngopfu lerova vanhu a va ku twi.

A swi vanga tano hi September 21, 1999. Hi 1:47 nimpundzu, Taiwan ri hlaseriwe hi ku tsekatseka lokukulu ka misava lerova Lee Teng-hui, Muungameri wa tiko u ku vule ku tsekatseka “lokukulu ku tlula hinkwako ka xihlala lexi eka lembe-xidzana leri.” Ku hete 30 wa tisekene ntsena, kambe ku endle mpimo wa 7,6 eka xikalo xa Richter.a Ku pandze misava hi vuenti bya khilomitara, naswona sweswo swi endle leswaku vanhu va xaniseka hi ku tsekatseka loku. Liu Xiu-Xia, la tshamaka ehenhla ka laha misava yi pandzekeke kona loko yi tsekatseka u ri: “Ndzi pfuxiwe hi ku ninginika lokukulu. Nhundzu yi sungule ku wa, hambi ku ri rivoni leri nga eka silini ri wile. Ndzi tsandzeke ku huma hikuva nyangwa a yi pfariwe hi nhundzu leyi weke ni tinghilazi leti fayekeke.” Huang Shu-Hong, la weke emubedweni loko misava yi tsekatseka, u langutane ni ntlhontlho wun’wana. U ri: “Gezi ri timeke hi ku hatlisa, kutani ku ku dzwii! Ndzi mbambele ndzi ri karhi ndzi khudlunyiwa hi swilo kukondza ndzi humela ehandle naswona ndzi hete vusiku hinkwabyo ndzi ri ni vaakelani etlhelo ka ndlela. Misava a yi tsekatseka yi nga yimi.”

Matshalatshala Ya Ku Ponisa

Loko vurhonga byi tsuvuka, a yi vonaka mimbuyelo ya ku tsekatseka ka misava. Miako leyi ringanaka 12 000, ku sukela eka miako leyi nga ni xithezi xin’we ku ya eka miako leyi nga ni swithezi swo tala, a yi mbundzumukile. Loko mhaka ya mhangu leyi yi ri karhi yi hangalaka, vativi va ku ponisa lava humaka ematikweni ya 23 va te eTaiwan ku ta pfuna vatirhi vo tirhandzela va ndhawu leyi. Vanhu vo tala a va ha phasekile ehansi ka miako leyi nga mbundzuka.

Tiawara to sungula ta 72 endzhaku ka mhangu i ta nkoka swinene eku kumeni ka lava poneke, kambe laha vatirhi va ku ponisa va sele va tikhome milomu hi ku hlamala. Hi xikombiso, mufana wa malembe ya tsevu u kumeke endzhaku ka tiawara ta 87. Naswona eTaipei, loko vatirhi va ri karhi va tirhisa michini leyikulu ku susa makhumbi lama nga mbundzuka ya muako wo tshama vanhu wa swithezi swa 12, ku humelele jaha rin’wana. Rona ni makwavo a va phaseke ehansi ka muako ku ringana masiku ya ntlhanu, havumbirhi va pone maxangu wolawo!

Kambe, lexi twisaka ku vava, a hi hinkwavo lava fikeleriweke, naswona vatirhi va ku ponisa va langutane ni minkarhi yo vava. Hi xikombiso, murhangeri wa ntlawa wun’wana u ririle: “Hi twe n’wana a ri karhi a rila kukondza ku hela tiawara ta nhungu. Kambe hiloko a miyela.” Eku heteleleni, nhlayo ya lava feke eTaiwan yi tlule vanhu va 2 300, naswona ku vaviseke lava tlulaka 8 500.

Ku Langutana Ni Mimbuyelo Ya Kona

Ku endliwe matshalatshala lamakulu yo kuma vutshamo bya vanhu lava va madzana ya magidi lava ku tsekatseka ka misava ku va siyeke va nga ri na makaya. Eku sunguleni, van’wana lava weriweke hi khombo leri a va kanakananyana ku tlhelela endzeni ka miako. Leswi swa twisiseka, hikuva emasikwini ya khume endzhaku ka ku tsekatseka ka misava loku ko sungula, ku rhekhodiwe ku tsekatsekanyana ka misava ka kwalomu ka 10 000! Kun’wana ka kona ku fike eka mpimo wa 6,8 exikalweni xa Richter, ku mbundzumuxa miako yin’wana leyi ana a yi tsekatsekisiwile.

Nilokoswiritano, ntirho wa ku phalala wu ye emahlweni. Tinhlengeletano to hlayanyana leti nga riki ta hulumendhe—ku katsa ni mintlawa ya ku ponisa ya le matikweni man’wana, ntlawa wa Mabudha lowu vuriwaka Tzu Chi, ni vatimi va ndzilo—ti nyikele hi nkarhi ni vuswikoti bya tona leswaku ti endla ntirho lowu a wu ri kona. Van’wana lava hlanganyeleke entirhweni wo phalala a ku ri Timbhoni ta Yehovha. Hi ku landza ndzayo ya Bibele leyi nga eka Vagalatiya 6:10, a va ri ni tipakani timbirhi. A va lava ku (1) khathalela lava va nga swin’we na vona eripfumelweni ni ku (2) endlela hinkwavo leswinene, ku katsa ni lava va nga riki na ripfumelo leri fanaka ni ra vona.

Eku heleni ka siku ro sungula, Timbhoni ta Yehovha a ti tirhisa tilori ku tisa swakudya, mati, mathende ni swingolongondzwana swo swekela ehandle. Tanihi leswi miganga hinkwayo a yi mbundzumukile, vakulu lava humaka emavandlheni ya tsevu endhawini leyi hlaseriweke va endle matshalatshala lamakulu yo lava Timbhoni-kulobye ni maxaka ya tona swin’we ni swichudeni swa Bibele ni lava tsakelaka. Timbhoni leti kumiweke ti nga ri na makaya ti khutaziwe ku kampa endhawini yin’we leswaku ti ta khathaleriwa kahle hinkwato ni ku kumeka hi ku olova. Valanguteri lava famba-fambaka ni swirho swa Komiti ya Rhavi ya le Taiwan va endzele ntlawa ha wun’we ni vandlha ha rin’we leswaku va nyikela xikhutazo.

Goza leri a ri ta landzela a ku ri ku lunghisa makaya ni Tiholo ta Mfumo leti onhakeke. Vandlha ha rin’we a ri endle nxaxamelo wa lava va lavaka mpfuno. Kutani, ehansi ka nkongomiso wa Komiti yo Aka ya Xifundzha, a ku rhumeriwa mintlawa ya vatirhi va ku tirhandzela leswaku yi ya lunghisa miako leyi. Ku nga si hela n’hweti endzhaku ka ku tsekatseka loku ka misava, ntirho a wu hetiwile.

Timbhoni ta Yehovha ti tlhele ti pfuna vaakelani va tona lava nga riki Timbhoni. Hi xikombiso, Timbhoni ti endzele swibedlhele ni vanhu lava tshamaka emathendeni leswaku ti ya va chavelela. Ti tlhele ti nyika vanhu tikopi ta xihloko lexi nge “Timhangu Ta Ntumbuluko—Ku Pfuna N’wana Wa Wena Ku Langutana Na Tona,” lexi kandziyisiweke enkandziyisweni wa Xalamuka! ya July 8, 1996. Vanhu vo tala va swi tsakerile ku kuma rungula leri naswona va sungule ku ri hlaya hi nkarhi wolowo. Loko mapato ma ri karhi ma pfuleka, Timbhoni ta Yehovha ti rhumele tilori leti nga lo mphaa, hi nhundzu ti ya etindhawini leti nga ni tintshava leti onhiweke swinene hi ku tsekatseka ka misava.

Lava va dyondzaka Bibele va swi xiya leswaku yi profete khale leswaku masiku ya makumu ya mafambiselo lawa ya swilo ma ta funghiwa hi “ku tsekatseka ka misava ku suka endhawini yin’wana ku ya eka yin’wanyana.” (Matewu 24:7) Kambe Bibele yi nyikela ni xitiyisekiso xa leswaku ku nga ri khale, ehansi ka ku fuma ka ku rhula ka Mfumo wa Xikwembu, vanhu a va nge he hanyi va ri karhi va chava timhangu ta ntumbuluko. Enkarhini wolowo, misava yi ta va paradeyisi hakunene.—Esaya 65:17, 21, 23; Luka 23:43.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 27]

Timbhoni ta Yehovha a ti va ni minhlangano ya tona hambiloko ti tshama etikampeni

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Ku tsekatseka ka misava ku onhe mapato yo tala

[Xihlovo Xa Kona]

San Hong R-C Picture Company

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 26]

San Hong R-C Picture Company

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 28]

Seismogram on pages 26-8: Figure courtesy of the Berkeley Seismological Laboratory