Langutelo Leri Nga Faniki Malunghana Ni Swifaniso Swo Navetisa Rimbewu
“Swi endla leswaku munhu a va ni ku navela loku nga fanelangiki, swi pfuxa nyanyuko lowu nga taka wu nga eneriseki.”—Tony Parsons, mutsari wa maphepha-hungu.
JOHN a a nga ri na xikongomelo xo nghena hi nhloko eka ‘rimbewu ra le ka Internet.’a Ku fana ni vanhu vo tala lava tikumaka va pfule swifaniso swo navetisa rimbewu ni tindhawu ta ku tsalelana rungula ra timhaka ta rimbewu, na yena a a ri karhi a tirhisa Internet siku rin’wana loko a kuma Web-site ya ku tsalelana hi timhaka to tano. Ku nga ri kungani, a a nghene hi nhloko eka rimbewu ra le ka Internet. U ri: “A ndzi rindza kukondza nkatanga a ya entirhweni, kutani loko a fambile, ndzi bulumuka emubedweni ndzi ya heta tiawara to tala eka khompyuta. Loko se ndzi swi pfurile, a ndzi nga yimi ndzi ya dya kumbe ku nwa.” U ri: “A ndzi nga khomiwi hi ndlala.” U sungule ku xisa nsati wakwe malunghana ni swiendlo swakwe swa le xihundleni. Matirhelo yakwe a ma nga ha nyawuli entirhweni, naswona a a sungula ku chava swinene. Swilo swi sungule ku famba ximatsi evukatini byakwe, naswona loko eku heteleleni a hlele ku vonana ni munhu loyi a a bula na yena hi ta rimbewu eka Internet, nsati wakwe u swi kumile. Namuntlha, John u karhi wa pfuniwa hi xiphiqo lexi a xi n’wi nghene engatini xa swifaniso swo navetisa rimbewu.
Vanhu lava nga yimiki ni ku tirhisiwa ka swifaniso swo navetisa rimbewu va kombetela eka timhaka to kota leti ku kombisa makhombo lama swi ma vangaka. Va vula leswaku swi onha vuxaka, swi tsongahata vavasati, swi tlanga hi vana ni ku kandziyisa rimbewu leri soholotiweke naswona ri nga ni khombo. Hi hala tlhelo, lava seketelaka swifaniso swo navetisa rimbewu va vula leswaku ko va ntshunxeko naswona va va teka va ri swiphukuphuku lava lwaka na swona. Muvulavuleri un’wana u ri: “Vanhu a va fanelanga va khomiwa hi tingana va titwa va navela rimbewu eka vanhu va rimbewu leri fanaka ni ra vona kumbe leri hambaneke ni ra vona. Swifaniso swo navetisa rimbewu swi nga ha tirhisiwa ku sungula ni ku endla leswaku vanhu va vulavula hi rimbewu va ntshunxekile.” Van’wana va nga ri vangani va ringanyeta leswaku ku andza ka swifaniso swo navetisa rimbewu swi kombisa leswaku vanhu va hlutekile emianakanyweni. Mutsari Brian McNair u ri: “Vanhu lava wupfeke kahle lerova va swi kota leswaku swifaniso swo navetisa rimbewu swi nga va endli nchumu hi vona lava talaka ku amukela vanhu lava nga ni mavonelo yo hambana-hambana swin’we ni ku khoma vavasati hi mfanelo.”
Xana mavonelo ya vanhu lama nga faniki hi swifaniso swo navetisa rimbewu ma endla leswaku swi amukeleka? Ha yini mukhuva lowu wu andze swonghasi? Xana swifaniso swo navetisa rimbewu swi ni khombo hakunene? Swihloko leswi tlhandlamaka swi ta tlhuvutsa swivutiso leswi.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Mavito ma cinciwile.