Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Watchtower
LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Xitsonga
  • BIBELE
  • MIKANDZIYISO
  • TINHLENGELETANO TA VANDHLA
  • g04 2/8 matl. 18-20
  • Endzela Makete Wa Tinhlampfi Lowukulu Ngopfu eMisaveni

A ku na vhidiyo.

Hi khomele, ku ve ni xiphiqo loko hi tlanga vhidiyo leyi.

  • Endzela Makete Wa Tinhlampfi Lowukulu Ngopfu eMisaveni
  • Xalamuka!—2004
  • Tinhlokomhaka Tin'wana Leti Yelana Na Yona
  • Loko U Vabyisiwa Hi Ku Dya Nhlampfi
    Xalamuka!—2006
  • Tinhlampfi Leti Hlambelaka Ti Ri Ntlawa
    Xalamuka!—2012
  • Ndlela Leyi Swinyenyana Swi Phasaka Tinhlampfi Ha Yona
    Xalamuka!—2011
  • Xana Nkukuto Ni Tinhlampfi Swi Vula Yini Eka Wena?
    Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1992
Vona Swo Tala
Xalamuka!—2004
g04 2/8 matl. 18-20

Endzela Makete Wa Tinhlampfi Lowukulu Ngopfu eMisaveni

HI MUTSARI WA XALAMUKA! EJAPANI

XANA wa swi tsakela ku ya emakete lowu nga ni mphensa-mphensa? Makete lowu nga ta ku tsakisa naswona wu kokaka vaendzi vo tala ku suka ematikweni hinkwawo ya misava i Tsukiji, ku nga makete wa tinhlampfi lowu nga ekusuhi ni nkava wa Tokyo. Wu tibuma hi ku va makete lowukulu ku tlula hinkwayo emisaveni.

Nkarhi wa kahle wa ku ya emakete lowu hi ni mpundzu swinene. Makete wolowo wu sungula ku va mphensa-mphensa loko vanhu vo tala va le Tokyo va ha etlele. Tilori ti tisa kwalomu ka tithani timbirhi ta tinhlampfi hi siku naswona hinkwato ka tona ti fanele ti ehlisiwa hikuva hi 3:00 nimpundzu, vaxavi va ta va va sungula ku fika. Vaxavisi va tsutsuma va ya veka mabokisi ya vona ya tinhlampfi, va vekela bokisi rin’wana ni rin’wana mfungho lowu nga ni nomboro ya mabokisi ya vona, mpimo wa tinhlampfi ni ndhawu leyi ti phasiweke eka yona. Swa olova ku vona vanhu lava teke eku xaveni. Va ambala majombo ya rhaba ni tikepisi leti nga ni tinomboro ta tilayisense ta vona. Vaxavi lava a va fani ni vaendzi lava u kumaka va famba hi ku nonoka, vona va tsutsumela hala ni hala va ri karhi va kambela leswaku tinhlampfi ta kona i tinene ku fikela kwihi ni ku endla xiboho xa leswaku va lava ku hakela mali muni eka tona. Lava va tameleke xiove, thoci ni thawula hi lava va xavaka nhlampfi leyi vitaniwaka tuna. Swilo leswi swa pfuna ku kambela leswaku nhlampfi leyikulu i yinene ku fikela kwihi, naswona thawula va ri tirhisela ku sula mavoko loko va heta ku khoma-khoma nhlampfi leyi.

Hi 5:30 nimpundzu, ku va ku ri xisiya-mani. Hinkwako-nkwako ku va ku twakala pongo ra tibhele loko vaxavisi va vitana vanhu leswaku va ta sungula ku xava. Kun’wana ni kun’wana u va u vona vaxavisi. Entiyisweni, ku ni switolo swa nkombo leswi xavisaka nhundzu ya swona efandhusini kambe swin’wana swi ni vaxavisi vambirhi kumbe ku tlula, lava xavisaka nhundzu yo hambana-hambana hi nkarhi wun’we. Vaxavisi lava hinkwavo va huwelela tinomboro ta vona hi rito ro karhi, naswona vanhu lava nga ni mpfumelelo wa ku xava va kombisa hi ku tirhisa tintiho leswaku va lava ku xava hi mali muni. Ntirho wolowo wu famba hi rivilo lerikulu lerova swi teka tisekene ti nga ri tingani ku kombisa leswaku va lava ku xava hi mali muni. Vaxavi van’wana a va xava etindhawini timbirhi hi nkarhi wun’we. Xitolo ha xin’we xi pfumeleriwa ku rhumela muxavi un’we ntsena, xisweswo vaxavi va boheka ku tsutsuma ku suka endhawini yin’wana va ya eka yin’wana leswaku va ya xava tinhlampfi. Lava va xavaka tinhlampfi to tala ni swilo swo tala leswi va nga ta swi xavisa eswitolo swo hlayanyana, kumbexana hi vona lava a va nga khomeki nikatsongo.

Loko ku vekiwa nxavo wa kona, vaxavi va va se va yime hi milenge leswaku va tsutsumisela tinhlampfi leti lomu va nga ta ti xavisa kona. Lava va rhwalelaka vanhu mindzhwalo ya vona hi swigolonyana ni swilorana va tsutsuma ni switarata va rhwele tinhlampfi leti. Hinkwako-nkwako, u vona vanhu va ya ehansi ni le henhla, ku te mpoti hi pongo. Loko u nga tivi nchumu, u to vona onge ko va mpfilumpfilu ntsena. Kambe ntiyiso hi lowu, hinkwaswo swi lawuriwa kahle naswona swi hleleke hi vurhon’wana lebyikulu. Endzhaku ka tiawara ti nga ri tingani, ku va se ku xavisiwe tithani to tala ta nhlampfi naswona se ti rhwariwile ti famba. Tinhlampfi tin’wana ta rhwariwa ti yisiwa eswitolo leswitsongo leswi kumekaka etlhelo lerin’wana ra makete naswona ti ta xavisiwa nimpundzu, ti xaviseriwa magidi ya vanhu lava ti lavaka hi mahlo-ngati.

Hilaha u nga ehleketaka hakona, Makete wa Tsukiji i wukulu. Tikhampani ta nkombo letikulu leti fambisaka ntirho lowa ku xavisa ni van’wamabindzu lavatsongo lava tlulaka gidi va ni layisense yo endla bindzu laha. Lembe hinkwaro, n’wana u va a an’wa hi rheve loko va xavisela vaxavi va kwalomu ka 40 000 lava endzelaka makete lowu siku ni siku.

Xana vaxavi lava i vamani? Van’wana va vona hi lava va xavaka swilo swo tala leswi yaka etihotela letikulu, emavhengeleni ni le switolo leswikulu. Nakambe, ku ni lava va nga ni switolo leswitsongo swa swakudya, lava xavisaka nhlampfi ya kwalaho swin’we ni lava va nga ni switolo swa khale kambe leswi nyukaka kahle hi tlhelo ra bindzu. Vaxavi lava hinkwavo va phikizana hi ku lava ku kuma swilo swa kahle. Ku ringanyetiwa leswaku swakudya swa le matini leswi va swi xavaka hinkwaswo, swi kwalomu ka 600 000 wa tithani hi lembe, va tirhisa mali leyi tlulaka R36 wa magidi ya tibiliyoni.

Entiyisweni, Tsukiji a hi ndhawu yo xavisela tinhlampfi ntsena. I makete lowu xavisaka ni mihandzu ni matsavu lama yaka eku xavisiweni. Hi yin’wana ya timakete ta 11 letikulu eTokyo leti tirhaka ehansi ka nkongomiso wa hulumendhe ya doroba ra Tokyo. Matimu ya timakete ta swakudya leswa ha riki freshe ma tlhentlhela le ndzhaku hi lembe ra 1603. Leswaku ku siveriwa mavabyi naswona ku xavisiwa swakudya swa kahle, hi 1877 timakete leti ti ve ehansi ka vulanguteri bya hulumendhe. Ku tsekatseka ka misava ka le Tokyo hi 1923 ku onhe timakete ta le Tokyo, leswi endleke leswaku ku akiwa Makete wa Tsukiji lowu nga kona namuntlha, lowu sunguleke ku tirha hi 1935.

Ku sukela kwalaho, makete lowu wu kule ngopfu. A ti talanga tindhawu leti emisaveni laha u nga ta kuma tinhlampfi to tala ni to hambana-hambana leti xavisiwaka ku fana ni laha! Ku ringanyetiwa leswaku tinhlampfi to kota salmon, cod, sea bream, mackerel, sole na herring swin’we ni sea urchin, sea cucumber ni shellfish—tinhlampfi ta mixaka-xaka leyi tlulaka 450 leti humaka emisaveni hinkwayo—ti xavisiwa laha. Mavhengele man’wana lamatsongo lama nga emakete ma xavisa nhlampfi ya muxaka wun’we ntsena, ku fana na octopus kumbe mundle.

Kambe, laha ku ni nhlampfi yin’we leyi ti tlulaka hinkwato. I nhlampfi leyi vuriwaka tuna leyikulu, leyi rhwariwaka hi xihaha-mpfhuka ku suka etindhawini ta le kule ku fana ni le Lwandle ra Mediteraniya ni le Amerika N’walungu. Ku hava nhlampfi yin’wana leyi ringanaka na yona kumbe yi durhaka ku fana na yona. Tuna leyikulu yi nga ha durha magidi yo hlayanyana ya tirhandi yi ri yin’we. Siku ni siku ku xavisiwa madzana ya tuna leyi laha, leyi vaka ya ha ku phasiwa kumbe yi gwitsirisiwile. Vaxavi va yi tsemelela yi va maqatha lamatsongo, va endlela van’wamabindzu va laha. Maqatha layo nona lama vuriwaka toro, lama tsemiwaka hala ka timbambu, swi nga ha endleka ma dyiwa ni rhayisi leyo nandziha.

A swi hlamarisi leswi makete lowukulu wa tinhlampfi emisaveni wu nga eJapani. Tiko leri ri rhendzeriwe hi malwandle, naswona i khale Majapani ma dyondze ku rhandza swakudya swa le lwandle. Hakanyingi nhlampfi hi yona swakudya swo nandziha ngopfu eJapani. Lembe rin’wana ni rin’wana, munhu un’we wa le Japani u dya kwalomu ka 70 wa tikhilogiramu ta nhlampfi ni swakudya swin’wana swa le lwandle, naswona swo tala swa kona swi kumeka eMakete wa le Tsukiji. Xisweswo, loko swo endleka u endzela eTokyo, ha yini u nga joyini nhlayo leyi engetelekaka ya vapfhumba lava humaka emisaveni hinkwayo lava endzelaka makete lowu lowukulu wa tinhlampfi emisaveni?

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 18]

Fish artwork: Ku suka ebukwini leyi nge L’Art Pour Tous, Encyclopedie de l’Art Industriel et Decoratif, Vhol. 31, 1861-1906

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 19]

James L. Stanfield/NGS Image Collection

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 19]

© Jeff Rotman/www.JeffRotman.com

[Laha Swifaniso Swi Humaka Kona eka tluka 20]

Courtesy of Tokyo Metropolitan Central Wholesale Market

    Minkandziyiso Ya Xitsonga (1987-2025)
    Huma
    Nghena
    • Xitsonga
    • Rhumela
    • Leswi u swi tsakelaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Swipimelo Swo Tirhisa Website Leyi
    • Milawu Yo Sirhelela Rungula Ra Xihundla
    • Seta Swa Xihundla
    • JW.ORG
    • Nghena
    Rhumela