Vana Va Kuma Vana

“Jaha ra mina a ri sasekile. A ri ri ni mali naswona a hi endzela tindhawu to tala hi ya tiphina hi vutomi. Loko n’hweti yi hundza ndzi nga yanga enkarhini, ndzi xiye leswaku swin’wana a swi nga fambi kahle. Xana manana a ndzi ta n’wi byerisa ku yini? Xana leswi swi nga humelerisa ku yini eka mina? A ndzi ri ni malembe ya 16 ntsena naswona a ndzi nga xi tivi lexi ndzi nga xi endlaka.”—Nicole.

NAMUNTLHA Nicole,a loyi a nga emalembeni ya le xikarhi ka va-30, i manana la titshembaka, wa migingiriko naswona a nga ni vana vanharhu. Mativula yakwe u ni malembe ya 20. Ina, emalembeni lama hundzeke a a ri un’wana wa timiliyoni ta vantshwa lava tikeke va nga tekiwanga. Ku fana ni vantshwa van’wana lava nga ni vana, u tikume a langutane ni mintlhontlho yo tika swinene, swiboho swo nonon’hwa ni vumundzuku byo dzwihala.

Nicole a nga tali ku vulavula hi xiyimo xa yena lexi n’wi tsemeke nhlana, xi n’wi heta matimba, xi n’wi chavisa, ku n’wi karihisa ni ku n’wi khomisa gome loko a ha ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi—nkarhi lowu tintangha ta yena a ti vilela hi swiambalo ni ku pasa exikolweni. Hambiswiritano, Nicole a a ri ni ntshembo. A a huma endyangwini lowu nga ni rirhandzu lowu eka wona a a dyondzisiwa milawu ya mahanyelo lamanene. Hambileswi, a tshameke a honisa misinya yoleyo ya milawu—naswona a tshoveleke leswi a swi byaleke—hi ku famba ka nkarhi milawu yoleyo yi n’wi pfunile leswaku a va ni vutomi lebyi enerisaka ni lebyi nga ni xikongomelo. A nga swi tekanga onge “hiloko mati ma halakile ma halakile.”

Khombo ra kona, a hi vantshwa hinkwavo lava nga ni mindyangu leyi va seketelaka hi ndlela leyi—kumbe yi nga ni langutelo lerinene ku fana ni lowu. Vo tala va tikuma va ri evuswetini lebyikulu. Van’wana va boheka ku langutana ni vuyelo bya ku pfinyiwa ni ku xanisiwa.

Ku tlula ka mhala ku letela n’wana wa le ndzeni. Buku leyi nge Teen Moms—The Pain and the Promise yi vula leswaku vana lava tswariweke hi vantshwa “va tala ku tswariwa va ri ni ntiko wa le hansi, va tshamela ku vabya, va fa ngopfu, a va khathaleriwi kahle hi tlhelo ra vutshunguri, va sika naswona va va va nga wundlekanga kahle loko va pimanisiwa ni vana lava tswariweke hi vamanana lava kuleke.” Entiyisweni, vana lava tswariweke hi vantshwa hi vona va talaka ku kuma vana va ha ri vatsongo loko va pimanisiwa ni lava tswariweke hi vamanana lava kuleke.

Xana ku tika ka vantshwa swi andze ku fikela kwihi? Vantshwa lava nga ni vana va nga langutana njhani ni mintlhontlho yo kurisa tincece ta vona hi ndlela leyi humelelaka? Xana yi kona ndlela yo pfuna vantshwa leswaku va nga weli ekhombyeni ro tano to ho suka? Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamula swivutiso leswi.

[Nhlamuselo ya le hansi]