Vantshwa Va Vutisa . . .

Ku Vuriwa Yini Loko O Ala?

A WU n’wi teka tanihi munghana. Kambe u titwa se u n’wi rhandza. Kumbexana i mahanyelo ya yena lamanene kumbe ndlela leyi a hlekaka ha yona loko u vulavula na yena leswi endlaka leswaku u n’wi rhandza. Hambiswiritano, se ku hundze nkarhi wo leha kambe a nga vuli nchumu. Kutani u endle xiboho xo n’wi byela leswaku wa n’wi rhandza. Lexi ku heteke matimba, u arile, kambe hi ndlela yo titsongahata.a

Hi ntolovelo, u ta twa ku vava. Kambe u nga swi hundzeleti; ringeta ku languta swilo hi ndlela leyi faneleke. Ina, jaha ri ku byele leswaku a ri ku rhandzi. Tsundzuka, xiboho xa rona a xi ku susi xindzhuti, kumbe ku endla leswaku vanhu van’wana va nga ha ku rhandzi ni ku ku xixima. Entiyisweni, swi nga endleka ri nga ku ali hikwalaho ka leswi ri nga ku rhandziki kambe hikwalaho ka leswi ri nga ni tipakani to karhi naswona ku nga ni swin’wana leswi ri rhandzaka ku swi endla enkarhini lowu.

Loko u ri Mukreste, u nga ha tsundzuka leswaku ‘Xikwembu a xi pfumali ku lulama lerova xi nga rivala ntirho wa wena ni rirhandzu leri u ri kombiseke hikwalaho ka vito ra xona.’ (Vaheveru 6:10) Sonjab u swi vekisa xileswi: “Wa ha ri wa nkoka. Yehovha u ku teka u ri wa nkoka niloko u nga tekiwanga.” Tanihi leswi La nge Henhla-henhla swin’we ni van’wana va ku tekaka u ri wa nkoka, ha yini u fanele u titekela ehansi?

U nga ha titwa u tsandzekile kumbe u ehleketa leswaku a ku na loyi a nga ku tekaka. Kambe tanihi leswi swi vonakaka onge a wu “faneleki” eka jaha leri hi nkarhi lowu, a swi vuli swona leswaku a wu nge “faneleki nikatsongo” eka munhu un’wana. (Vaavanyisi 14:3) Kutani ematshan’weni yo vula leswaku u tsandzekile ku kuma munghana wa vukati la fanelekaka, xiya leswaku matshalatshala ya wena ma endle leswaku u vuyeriwa hi ndlela yo karhi: U swi xiyile leswaku jaha leri a hi ra wena. Ha yini hi vula leswi?

Xana A Ri Ku Fanerile?

Bibele yi lerisa vavanuna leswaku va “rhandza vasati va vona ku fana ni mimiri ya vona.” (Vaefesa 5:28) Yi tlhela yi va byela leswaku va “xixima” vasati va vona. (1 Petro 3:7) Kutani, emhakeni leyi, swi nga ha endleka jaha leri ri ku tsakela tanihi munghana. Kambe hi ku ala ka rona, ri kombisa leswaku a ri swi lunghekelanga ku ku rhandza ni ku ku xixima tanihi nsati wa rona. Ri ni mfanelo yo endla tano. Ehleketa ha swona: Loko ri titwa hi ndlela yoleyo, swi le rivaleni leswaku a ri nge swi koti ku va nuna wa wena la fanelekaka! Anakanya nhlomulo lowu a wu ta va na wona loko u tekane ni munhu loyi a nga ku rhandziki ni loyi a nga ku khathaleriki hilaha Matsalwa ma vulaka hakona!

Swi nga ku pfuna ku tlhela u ri languta kahle jaha leri, ngopfu-ngopfu leswi ri nga taka ri nga ku teki. Nkarhi wun’wana ku tekeka swi endla leswaku u nga ku voni ku tsana ka vanhu ni vumoya bya munhu un’wana kambe van’wana va swi vona kahle. Hi xikombiso, xana a ri nga swi voni leswaku wa fa ha rona kumbe, xana ri endle leswaku u ya u ri rhandza ngopfu hi ku hambeta ri tihlanganisa na wena? Loko ri endle tano, xana a swi kombisi leswaku a ri swi lunghekelanga ku va wanuna wa Mukreste la anakanyelaka ni la nga ni ntwela-vusiwana? Loko swi ri tano, i swinene loko u swi tivile, hambileswi u nga ha twaka ku vava.

Marcia u sungule ku rhandza jaha rin’wana hileswi a ri n’wi khathalela hi ndlela yo hlawuleka. Loko a ri vutise leswaku ra n’wi rhandza ke, ri n’wi byele leswaku a ri n’wi rhandzi. I yini lexi n’wi pfuneke ku langutana ni xiyimo xo tano xo vava? U ri: “Lexi ndzi pfuneke ku lawula mintlhaveko ya mina i ku anakanyisisa hi mhaka leyi, ematshan’weni yo landzela mintlhaveko.” Ku tsundzuka swilaveko leswi nga eBibeleni leswi wanuna a faneleke a va na swona swi n’wi pfune ku xiya leswaku jaha leri a ri nga faneleki. Sweswo swi n’wi pfunile leswaku a hlula ntshikilelo lowu a a ri na wona.

Andrea na yena u humeleriwe hi mhaka leyi fanaka ni jaha rin’wana. Endzhakunyana u swi xiyile leswaku swiendlo swa jaha leri a swi kombisa leswaku a ri wupfanga. U swi vonile leswaku a ri nga byi lunghekelanga vukati, naswona wa nkhensa hileswi Yehovha a n’wi pfuleke mahlo a vona ntiyiso wa mhaka. U ri: “Ndza tshemba leswaku Yehovha a nga ku sirhelela eka swiyimo leswi nga ku vavisaka, kambe u fanele u N’wi tshemba.” Ina, eswiyin’weni swo tala jaha ri va ri tikhome kahle naswona ri ala hi swivangelo leswi twalaka. Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, xana u nga yi lawula njhani ndlela leyi u nga ta titwa ha yona?

Leswi U Nga Swi Endlaka Hi Mintlhaveko Ya Wena

Swi nga ha teka nkarhi ku swi amukela leswaku u ariwile. Phela, se u n’wi rhandza ngopfu, naswona ku susa mintlhaveko leyi u nga na yona ha yena swi nga lava nkarhi. Hakanyingi rirhandzu leri u nga na rona hi jaha a ri nge heli xikan’we-kan’we ku fana ni ku tima rivoni. Masiku man’wana u nga pfilunganyeka swinene! Ti lehisele mbilu. Rirhandzu ra kona ri ta hela hakatsongo-tsongo. Kambe loko u lava leswaku ri hela hi ku hatlisa, papalata swilo leswi ri pfuxaka.

Hi xikombiso, papalata ku tisola-sola hi ku anakanya rito rin’wana ni rin’wana leri u n’wi byeleke rona loko u n’wi byela ta le mbilwini ya wena. Loko u nga balekeli mianakanyo yo tano, u ta hetelela u vona onge jaha leri kahle-kahle a ri nga ali kumbe loko wo ta hi ndlela yin’wana u nga humelela. U fanele u swi xiya leswaku a wu nge yi cinci ndlela leyi ri titwaka ha yona. Swi nga ha endleka hambiloko a wo ringeta ndlela yin’wana, a ri ta ala.

Xirimbana xin’wana i ku lorha ri lo hosi. U nga ha anakanya leswaku a mi ta hanyisana kahle. Mianakanyo yo tano yi nga vonaka yi chavelela, kambe u ta va u tixisa. Loko yi hela, u ta hlaseriwa hi gome ni nhlomulo. Mbilu ya wena yi nga tshamela ku vava handle ka loko wo lwa hi matimba leswaku u yi thova.

Lwela ku tshika swilo swo tano leswi nga pfuniki nchumu. Loko yi sungula, suka u yima u rhendzelekanyana. Endla xintirhwana xo karhi—lexi nga ta endla leswaku u sungula ku anakanya hi swin’wana. Anakanya hi swilo leswi ku akaka, ku nga ri swilo leswi nga ta ku vangela ntshikilelo. (Vafilipiya 4:8) Leswi swi nga tika eku sunguleni, kambe loko nkarhi wu famba, u ta tikuma u phyuphyile.

Nseketelo wa vanghana va wena lavakulu wu nga ku pfuna. (Swivuriso 17:17) Hambiswiritano, Sonja u nyikela xitsundzuxo lexi: “A hi swinene leswaku u va ni vanghana lava nga tekiwangiki ntsena, lava mi nga tintangha, naswona va navelaka ku tekiwa. U fanele ku tlhela u va ni vanghana lavakulu, lava nga ta ku pfuna ku lulamisa swilo hi ndlela leyinene.” Tsundzuka, ku ni un’wana loyi a nga ku pfunaka swinene ku hlula gome ra wena.

Yehovha—Munghana Tlhelo Museketeri

Loko wanuna un’wana wa le minkarhini ya khale a khomisiwe tingana, u khongele eka Yehovha a kombela mpfuno. Vuyelo byi ve byihi? U tsarile: “Loko ndzi ri maxangwini layo tala ndzi pfumala ku rhula, u ndzi khongoterile, ndzi kuma ku tsaka.” (Pisalema 94:19, Bibele Mahungu Lamanene) Yehovha u ta ku chavelela ni ku ku hlayisa loko u khongela eka yena naswona u n’wi tshemba. Andrea u endle tano. U ri: “Xikhongelo i xa nkoka swinene naswona xi nga ku pfuna ku rivala leswi ku humeleleke kutani u ya emahlweni ni vutomi.” Hilaha ku fanaka Sonja u vula leswi hi xikhongelo: “Xa ku pfuna leswaku u titeka u ri wa nkoka ku nga khathariseki leswaku van’wana va ku rhandza kumbe va ku honisa.”

Ku hava munhu loyi a nga yi twisisaka hi ku helela ndlela leyi u titwaka ha yona handle ka Yehovha. U vumbe munhu a ri ni ku navela ku rhandza ni ku rhandziwa hi loyi a tekaneke na yena. Wa ma tiva matimba ya rirhandzu, naswona u tiva ndlela yo ma lawula. A nga ku pfuna leswaku u hlula ku vava lokukulu loku u ku twaka embilwini ya wena, hikuva 1 Yohane 3:20 yi ri: “Xikwembu i xikulu eka timbilu ta hina naswona xi tiva swilo hinkwaswo.”

Ringanisela

Vukati byi nga va xihlovo xa ntsako lowukulu, kambe a hi byona ntsena byi tisaka ntsako. Ntsako wu kumiwa hi vanhu hinkwavo lava tirhelaka Yehovha, naswona a wu kumiwi ntsena hi lava ngheneleke vukati. Eswiyin’weni swin’wana, lava nga nghenelangiki vukati va vuyeriwa ku tlula lava byi ngheneleke. A va na wona “nhlomulo enyameni ya vona” lowu boxiweke eka 1 Vakorinto 7:28. Nhlomulo lowu i mintshikilelo ni ku karhateka loku mimpatswa hinkwayo leyi tekaneke yi vaka na kona. Vanhu lava nga nghenelangiki vukati va ni ntshunxeko wo tala naswona swi nga va olovela swinene ku tirhela Yehovha. Hikwalaho, Bibele ya dyondzisa: “Loyi . . . a nyikelaka vunhwana bya yena bya rimbewu evukatini u endla kahle, kambe loyi a nga byi nyikeliki evukatini u ta va a endla kahle ngopfu.” (1 Vakorinto 7:38) Hambiloko u swi navela swinene ku nghenela vukati, ku anakanyisisa hi tidyondzo leti ta Bibele swi nga ku pfuna ku ringanisela ni ku endla leswaku u xi tsakela swinene xiyimo lexi u nga eka xona.

Vanghana van’wana lavanene va nga ku byela leswi, “U nga karhateki, siku rin’wana u ta n’wi kuma munhu lonene.” Ku ariwa hi munhu un’we a swi vuli swona leswaku a wu nge n’wi kumi un’wana. Hambiswiritano, nhwanyana wa Mukreste la vuriwaka Candace u ri: “Ndza n’wi tshemba Yehovha. A ndzi langutelanga leswaku a ndzi nyika nuna leswaku ndzi tsaka. Kambe ndza swi tiva leswaku u ta ndzi nyika leswi ndzi swi lavaka leswaku ndzi pfala vangwa rolero.” Ku va ni langutelo leri lerinene swi n’wi pfunile leswaku a hlula ku hetiwa matimba loku veke kona hikwalaho ko ariwa hi jaha.

Hakanyingi vanhu lava gangisanaka va hetelela va nga tekananga, ni vatekani vo tala va hetelela va dlaye vukati. Loko u veka ntshembo wa wena eka Yehovha naswona u yingisa switsundzuxo swa yena, a nga ku pfuna leswaku u kuma ntsako ematshan’weni yo tshama u karhatekile. U nga va ni ntokoto lowu fanaka ni wa Hosi Davhida, loyi a tsaleke a ku: “Oho Yehovha, ku navela ka mina hinkwako ku le mahlweni ka wena, naswona nhlomulo wa mina a wu tumbelanga eka wena. Oho Yehovha, ndzi rindzele wena; wena wa ndzi hlamula, Oho Yehovha Xikwembu xanga.”—Pisalema 38:9, 15.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 14]

Tirhisa mpfuno lowu Xikwembu xi wu nyikelaka