Vantshwa Va Vutisa . . .

Ndzi Nga Endla Yini Loko Munhu A Lava Leswaku Hi “Jola”?

“Vana va jola hi xikongomelo xa leswaku va hlanganyela rimbewu ni ku vona leswaku va nga etlela ni vanhu vangani.”—Penny.a

“Vafana va vulavula va ntshunxekile hi mhaka leyi. Va tibuma hi ku etlela ni vanhwanyana vo tala hambileswi va nga na yona ntombhi.”—Edward.

“Lava va ndzi kombeleke leswaku ndzi jola na vona a va boxa hi ku kongoma leswaku va lava ku etlela na mina. Hambi ndzi ala a va karhali ku ndzi gangisa.”—Ida.

ETIKWENI ra hina sweswo va swi vula ku jola. Ematikweni man’wana va swi vitana hi ndlela ya vona. Hi xikombiso, le Japani va swi vula ku fasa, hi ku vula ka Akiko la ha riki muntshwa. U ri: “Ku ni rito rin’wana leri nge sefre, leri vulaka ‘munghana wo etlela na yena.’ Xivangelo-nkulu xa vunghana bya kona i ku va ni vuxaka bya rimbewu.”

Ku nga khathariseki leswaku va swi vitana njhani, nhlamuselo ya kona ya fana—ku va ni vuxaka bya rimbewu ni munhu loyi u nga rhandzaniki na yena.b Vantshwa van’wana va kala va tibuma hi ku va ni vanghana lava va va vulaka “vanghana lava va va vuyerisaka”—vanghana va vona lava va nga etlelaka na vona kambe va nga “tibohi” hi ku rhandzana na vona. Muntshwa un’wana u ri: “Emhakeni ya ku jola, ko va mhaka yo enerisa ku navela ka nkarhi wolowo. U kuma leswi u swi lavaka, ivi u tifambela.”

Wena tanihi Mukreste, u fanele u ‘balekela vumbhisa.’c (1 Vakorinto 6:18) Leswi u swi tivaka sweswo, swi nga ha endleka u lwela ku papalata swiyimo leswi nga ha ku nghenisaka ekhombyeni. Kambe minkarhi yin’wana, ndzingo wo titisa eka wena. Cindy u ri: “Exikolweni, vafana vo tala va kombele leswaku ndzi jola na vona.” Ku nga ha endleka leswi fanaka ni le ntirhweni. Margaret u ri: “Mininjhere wa mina u kombele ku jola na mina. A a yimbelela risimu ra chele lerova ndzi boheke ku tshika ntirho!”

Hi hala tlhelo, u nga hlamali loko wo titwa u navela hi ndlela yo karhi. Bibele yi ri: “Mbilu yi kanganyisa ngopfu ku tlula hinkwaswo naswona yi ni khombo.” (Yeremiya 17:9) Nhwanyana un’wana la vuriwaka Lourdes u langutane ni xiyimo xexo. U ri: “A ndzi n’wi tsakela mufana loyi a kombeleke ku etlela na mina.” Jane na yena u langutane ni xiyimo lexi fanaka. Loko a phofula swa le mbilwini, u ri: “A ndzi n’wi tsakela ngopfu. Swi ndzi tikele ngopfu ku bakanya xirhambo xakwe.” Edward, la tshahiweke eku sunguleni na yena wa pfumela leswaku a swi nga olovi ku tshama a tengile. U ri: “Vanhwanyana vo tala a va kombela ku etlela na mina, naswona loko ndzi ala tanihi leswi ndzi nga Mukreste, a hi matlangwana eka mina. Swa tika ku ala!”

Loko u titwe hi ndlela leyi fanaka ni ya Lourdes, Jane na Edward, kambe u endle xiboho lexinene emahlweni ka Yehovha Xikwembu, ha ku bumabumela hi ku endla leswinene. Swi ta ku chavelela ku tiva leswaku muapostola Pawulo na yena a a lwa ni mimboyamelo yo biha.—Varhoma 7:21-24.

Hi yihi misinya ya milawu ya Bibele leyi u faneleke u yi tsundzuka loko un’wana a kombela ku etlela na wena ku ri ku tlanga ntsena?

Tiva Leswaku Ha Yini Swi Bihile Ku Etlela Ni Munhu Un’wana

Bibele ya byi sola vuxaka bya rimbewu loko vanhu va kona va nga tekananga. Phela, vumbhisa i xidyoho lexikulu lerova lava va byi endlaka mukhuva “va nga ka va nga yi dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.” (1 Vakorinto 6:9, 10) Leswaku u bakanya ndzingo wa vuoswi, u fanele u byi languta hi ndlela leyi Yehovha a byi langutaka ha yona. Ku fanele ku va wena u hlawulaka ku tshama u tengile.

“Ndza tiyiseka leswaku ndlela ya Yehovha hi yona ndlela leyinene evuton’wini ku tlula hinkwato.”—Karen, Canada.

“Munhu a nga lahlekeriwa hi swo tala loko a honisa milawu ya Yehovha ya mahanyelo leswaku a titsakisa swa xinkarhana.”—Vivian, Mexico.

“Tsundzuka leswaku u ni vatswari, u munghana wa vanhu vo tala naswona u xirho xa vandlha. U ta va khomisa tingana vanhu lava hinkwavo loko wo wela endzingweni!”—Peter, Britain.

Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Hambetani mi tiyiseka hi leswi amukelekaka eHosini.” (Vaefesa 5:10) Loko u va ni langutelo ra Yehovha hi vumbhisa, u ta swi kota ku ‘venga leswo biha,’ hambileswi swi nga ha vonakaka swi tsakisa eka wena tanihi munhu la nga hetisekangiki.—Pisalema 97:10.

◼ Tsalwa leri u nga ha ri hlayaka: Genesa 39:7-9. Xiya leswaku Yosefa u yime a tiyile loko a ringiwa hi vuoswi, u tlhela u xiya ni leswi swi n’wi pfuneke ku hlula ndzingo lowu.

Tibume Hi Ripfumelo Ra Wena

Swi tolovelekile leswaku vantshwa va tibuma ni ku lwela ripfumelo ra vona. Leswi u nga Mukreste, u ni lunghelo ra ku lwela vito ra Xikwembu hi xikombiso xa wena lexinene. U nga khomiwi hi tingana hikwalaho ka leswi u bakanyaka rimbewu ra le mahlweni ka vukati.

“Swi veke erivaleni to ho suka leswaku wena u namarhela misinya ya milawu ya mahanyelo.”—Allen, Jarimani.

“A wu fanelanga u khomiwa hi tingana hikwalaho ka ripfumelo ra wena.”—Esther, Nigeria.

“Tintangha ta wena a ti nge ku tekeli enhlokweni loko u ku wena a wu joli kambe u vula swo fana ni leswi, ‘Vatswari va mina a va nge ndzi pfumeleli leswaku ndzi sungula ta ku rhandzana.’ U fanele u byela tintangha ta wena leswaku wena a wu swi lavi ku gangisana na tona.”—Janet, Afrika Dzonga.

“Vafana lava a ndzi dyondza na vona exikolweni xa le henhla a va swi tiva kahle leswaku ndzi mani, naswona a va swi tiva leswaku ku gangisa mina a ku ri ku tlanga hi nkarhi.”—Vicky, United States.

Ku yimela ripfumelo ra wena i xikombiso xa leswaku u va Mukreste la wupfeke.—1 Vakorinto 14:20.

◼ Tsalwa leri u nga ha ri hlayaka: Swivuriso 27:11. Vona ndlela leyi swiendlo swa wena swi xi lwelaka ha yona xikongomelo xa le ku sunguleni—ku nga ku kwetsimisiwa ka vito ra Yehovha!

Yima U Tiyile!

I swa nkoka ku ala. Kambe van’wana va nga ha ehleketa leswaku ku ala ka wena “ko va ndlela yo endla onge a wu swi rhandzi.”

“Ku ala swi nga ha tekiwa tanihi ntlhontlho, nchumu lowu vantshwa va faneleke va lwa hi matimba ku wu hlula.”—Lauren, Canada.

“Hinkwaswo leswi ku khumbaka—ku katsa ni ndlela leyi u ambalaka ha yona, u vulavulaka ha yona, lava u vulavulaka na vona ni ndlela leyi u tirhisanaka ha yona ni vanhu van’wana—swi fanele swi kombisa leswaku a wu swi lavi ku gangisiwa hi vona.”—Joy, Nigeria.

“E-e wa wena u fanele a vonaka kahle leswaku wu huma embilwini.”—Daniel, Australia.

“Vana ni xivindzi! Loko mufana a ringeta ku ndzi xava-xava, a ndzi ku, ‘Wa nga susa voko ra wena ekatleni ra mina!’ kutani ndzi suka ndzi famba ndzi ri karhi ndzi n’wi xondzolota.”—Ellen, Britain.

“U fanele u swi veka hi ku kongoma leswaku a wu n’wi lavi naswona a wu nge pfuki u n’wi lavile. Lowu a hi nkarhi wa ku tiendla n’wamunene!”—Jean, Scotland.

“Mufana un’wana a a tshamela ku ndzi karhata hi swirhambo ni ku ndzi monya. Ku fike nkarhi lowu ndzi bohekeke ku tiyisa voko. Hi kona a nga tshika ku ndzi karhata.”—Juanita, Mexico.

“U fanele u swi veka erivaleni leswaku a wu nge pfuki u etlele na yena. U nga ti amukeli tinyiko leti humaka eka vafana lava lavaka ku etlela na wena. Va nga ha tirhisa tinyiko teto ku lwa na wena, onge hiloko u fanele u hakela tinyiko ta kona hi swo karhi.”—Lara, Britain.

Yehovha u ta ku pfuna loko wo yima u tiyile. Hi ku ya hi ntokoto lowu mupisalema Davhida a veke na wona, u boheke ku vula leswi ha Yehovha: “U ta n’wi endla hi vutshembeki loyi a tshembekeke.”—Pisalema 18:25.

◼ Tsalwa leri u nga ha ri hlayaka: 2 Tikronika 16:9. Xiya ndlela leyi Yehovha a tiyimiseleke ha yona ku pfuna lava timbilu ta vona ti nga eka yena hi ku helela.

Vona Khombo Ra Ha Ri Ekule

Bibele yi ri: “U tlharihile la voneke khombo kutani a tumbela.” (Swivuriso 22:3) Xana u nga xi tirhisa njhani xitsundzuxo xexo? Hi ku vona khombo ra ha ri ekule!

“Fambela ekule swinene ni vanhu lava vulavulaka hi swilo swo tano.”—Naomi, Japani.

“Papalata vanghana ni swiyimo leswi nga vaka ni khombo. Hi xikombiso, ndzi tiva van’wana lava weleke endzingweni loko va nwile.”—Isha, Brazil.

“U nga nyiki vanhu rungula ra wena ra munhu hi yexe, ku fana ni adirese ya wena kumbe tinomboro ta riqingho.”—Diana, Britain.

“U nga tali ku angarha vana lava u dyondzaka na vona etlilasini.”—Esther, Nigeria.

“Xiya ndlela leyi u ambalaka ha yona. Swiambalo swa wena a swi fanelanga swi pfuxa ku navela ka rimbewu.—Heidi, Jarimani.

“Ku va ni vuxaka lebyinene ni vatswari va wena ni ku vulavula hi xiyimo lexi na vona, i xisirhelelo lexikulu.”—Akiko, Japani.

Xiya mavulavulelo ya wena, ndlela leyi u tikhomaka ha yona, vanghana va wena ni tindhawu leti u talaka ku endzela eka tona. Kutani tivutise, ‘Xana ndzi tiveka exiyin’weni lexi nga ta endla leswaku va kombela ku etlela na mina—kumbe ndzi nga swi xiyi, ndzi endla swi vonaka onge ndza swi lava ku etlela na vona?’

◼ Tsalwa leri u nga ri hlayaka: Genesa 34:1, 2. Vona ndlela leyi swi n’wi peteke ekhombyeni ha yona nhwanyana la vitaniwaka Dina hi ku va a ri endhawini leyi nga fanelangiki.

Tsundzuka, ku hlanganyela rimbewu ni munhu wo karhi kambe ku ri ndlela yo “tlanga” na yena a hi matlangwana eka Yehovha Xikwembu; na wena a wu fanelanga u swi teka swi ri matlangwana. Bibele yi ri: “Ku hava mbhisa kumbe munhu loyi a nga basangiki . . . la nga ni ndzhaka ni yin’we emfun’weni wa Kreste ni wa Xikwembu.” (Vaefesa 5:5) Hi ku yimela leswi nga swinene, u nga hlayisa ripfumelo lerinene naswona u tshama u ri ni xindzhuti. Nhwanyana la vitaniwaka Carly, u ri, “Ha yini u fanele u pfumela ku ‘tirhisiwa’ leswaku u enerisa ku navela ka munhu un’wana hi nkarhi wolowo? Hlayisa leswi u nga tirha hi matimba swonghasi ku swi khathalela!”

Swihloko swin’wana leswi nge, “Vantshwa Va Vutisa . . .” swi kumeka eka Web-site leyi, www.watchtower.org/ype

tanihi ndlela yo tlanga ntsena?

[Tinhlamuselo ta le hansi]

SWIVUTISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA

◼ Hambileswi rimbewu leri nga riki enawini ri nga ha vonakaka ri ri rinene eka munhu la nga hetisekangiki, kambe ha yini ri bihile?

◼ U ta endla yini loko munhu a kombela ku etlela na wena

[Bokisi leri nga eka tluka 27]

◼ Bibele yi vula leswaku munhu la hanyaka hi vumbhisa “u dyohela miri wa yena n’wini.” (1 Vakorinto 6:18) Njhani? Ringeta ku ehleketa hi swivangelo swin’wana, kutani u swi longoloxa laha hansi.

․․․․․

Xitsundzuxo: Ku ku pfuna ku hlamula xivutiso lexi nga laha henhla, vona buku leyi nge Ku Hlamulana Hi Matsalwa, tluka 385, na Insight on the Scriptures, Vholumo 1, tluka 863. Tibuku leti hatimbirhi ti kandziyisiwe hi Timbhoni ta Yehovha.

[Bokisi leri nga eka tluka 29]

EKA VATSWARI

“Exikolweni, un’wana loyi ndzi dyondzaka na yena u kombele leswaku ndzi ‘jola’ na yena. Swi teke nkarhinyana ku twisisa xikombelo xakwe. A ndza ha ri ni malembe ya 11 ntsena.”—Leah.

Vana va byeriwa timhaka ta masangu va ha ri vatsongo swinene. Bibele yi profete khale leswaku “emasikwini yo hetelela” ku ta va ni “minkarhi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona,” laha vanhu va nga ta va “lava nga tikhomiki” naswona va “rhandzaka mintsako ku ri ni ku rhandza Xikwembu.” (2 Timotiya 3:1, 3, 4) Mboyamelo wa timhaka ta ku “jola,” lowu tlhuvutsiweke exihlokweni lexi xa vantshwa, ko va xin’wana xa swikombiso swa leswaku vuprofeta lebyi bya hetiseka.

Misava leyi yi cince ngopfu eka leyi wena u kuleleke eka yona. Kambe, swiyimo leswi va langutanaka na swona swa fana hi tindlela to karhi ni leswi na wena u langutaneke na swona. Kutani, swi nga ku chavisi ku tlula mpimo swiyimo swo biha leswi vana va wena va langutanaka na swona. Ku ri na sweswo, tiyimisele ku va pfuna va endla leswi muapostola Pawulo a khongoteleke Vakreste emalembeni ya kwalomu ka 2 000 lama hundzeke leswaku va swi endla: “Ambalani mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu leswaku mi kota ku yima mi tiyile, mi lwisana ni marhengu ya Diyavulosi.” (Vaefesa 6:11) Yinhla hi leyi, vantshwa vo tala va Vakreste va lwa hi matimba ku endla leswinene, ku nga khathariseki swiyimo swo homboloka leswi va rhendzeleke. Xana u nga va pfuna njhani vana va wena ku endla leswi fanaka?

Ndlela yin’wana i ku tirhisa rungula leri ku bula ni n’wana wa wena wa mufana kumbe wa nhwanyana mi ntshunxekile. Swiyenge leswi nge “tsalwa leri u nga ri hlayaka” swi tamele matsalwa lama endlaka leswaku munhu a anakanyisisa kahle. Man’wana ma tamele swikombiso swa xiviri swa vanhu lava lweke hi matimba ku endla leswinene ivi va kuma mikateko kumbe lava honiseke milawu ya Xikwembu kutani va langutana ni vuyelo byo vava. Matsalwa man’wana eka swiyenge sweswo ma tamele misinya ya milawu leyi nga pfunaka vana va wena ku vona lunghelo lerikulu leri wena na vona mi nga na rona ra ku hanya hi milawu ya Xikwembu. Swi nga va njhani loko wo kunguhata ku tlhuvutsa rungula leri na vona?

Ku hanya hi nkongomiso wa Xikwembu swa hi pfuna minkarhi hinkwayo. (Esaya 48:17, 18) Ku yi honisa swi peta munhu ekhombyeni. Vakandziyisi va Xalamuka! va ku navelela mikateko ya Yehovha loko u ri karhi u lwa hi matimba ku nghenisa milawu ni misinya ya milawu ya Xikwembu etimbilwini ta vana va wena.—Deteronoma 6:6, 7.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

U fanele u swi veka erivaleni leswaku a swi nge pfuki swi endlekile sweswo