Ku Pfuna Vana Lava Nga Ni Swiphiqo Swa Ku Dyondza

HI MUTSARI WA XALAMUKA! LE MEXICO

Steven a nga swi koti kahle ku hlaya. Nkarhi hinkwawo loko a swi tiva leswaku u ta komberiwa ku hlayela ehenhla etlilasini, khwiri ra yena ra vava.

Hambileswi mudyondzisi wakwe a n’wi pfunaka, Maria u ni xiphiqo xo tsala swilo leswi hlayekaka. Swi n’wi tekela nkarhi wo leha ku heta ntirho wa xikolo lowu a wu endlelaka ekaya.

Noah u hlaya ntirho wa xikolo hi ku phindha-phindha kambe wa wu rivala naswona a nga pasi.

STEVEN, Maria na Noah va ni xiphiqo xo dyondza, ku nga vuvabyi lebyi endlaka leswaku va tsandzeka ku hlaya. Hi xikombiso, munhu la nga ni vuvabyi bya dyslexia (ku nga vuvabyi byo tsandzeka ku hlaya) hakanyingi u pfilunganya maletere lama yelanaka. Vuvabyi byin’wana byo tsandzeka ku dyondza i dysgraphia (ku tsandzeka ku tsala swi vonaka) ni vuvabyi bya dyscalculia (ku tsandzeka ku hlayela). Kambe vunyingi bya vanhu lava va nga ni swiphiqo swo dyondza va tlharihile.

Swikombiso swa loko n’wana a ri ni swiphiqo swo dyondza swi katsa ku va a hlwela ku vulavula, a nga vuli marito ma twala, a nga vitani marito hi ndlela ya kona, a hambeta a vulavula hi ndlela ya vun’wana, a tsandzeka ku dyondza maletere ni tinomboro, a tsandzeka ku vula marito hi ndlela yo olova, a tsandzeka ku hambanisa marito lama yelanaka naswona a ri ni xiphiqo xo landzela swiletelo.a

Ndlela Leyi U Nga N’wi Pfunaka Ha Yona N’wana Wa Wena

I yini leswi u nga swi endlaka loko n’wana wa wena a vonaka a ri ni xiphiqo xo dyondza? Xo sungula, tiyiseka leswaku u kamberiwa tindleve ni mahlo ku vona loko swi tirha kahle.b Kutani kuma vutshunguri. Loko n’wana wa wena a ri ni xiphiqo xo dyondza, u fanele u n’wi pfuna ngopfu. Tsundzuka leswaku ku va n’wana a tsandzeka ku dyondza a swi fambisani ni leswaku a nga tlharihanga.

Tirhisa nongonoko wun’wana ni wun’wana wo hlawuleka wo dyondzisa lowu nga kona exikolweni lexi n’wana wa wena a nghenaka eka xona. Kombela mudyondzisi wakwe leswaku a ku pfuna eka matshalatshala ya wena. Kumbexana n’wana wa wena a nga ha pfumeleriwa ku tshama emahlweni loko a ri etlilasini naswona a nyikiwa nkarhi lowu engetelekeke leswaku a endla mintirho ya xikolo. Mudyondzisi wakwe a nga n’wi byela swiletelo a tlhela a n’wi tsalela swona ehansi naswona a nga ha n’wi vitanela kunene swivutiso swa xikambelo. Tanihi leswi vana lava nga ni swiphiqo swo dyondza va rivalaka hi ku hatlisa naswona va nga hlelekangiki, va nga ha nyikiwa tibuku tin’wana ta xikolo leti va nga ta ti tirhisa ekaya. Ku nga ha kumiwa khompyuta leyi kotaka ku lulamisa marito lama hoxeke leswaku va ta yi tirhisa etlilasini kumbe loko va endla ntirho lowu va faneleke va wu endlela ekaya.

Siku ni siku vana ni xinkarhana xo hlaya ni n’wana wa wena. I swinene leswaku n’wana loyi a nga ni vuvabyi bya ku tsandzeka ku hlaya a hlayela ehenhla leswaku wena mutswari u ta kota ku ringanyeta swo karhi ni ku n’wi pfuna loko a endla swihoxo. Wena mutswari rhanga hi ku hlayela ehenhla, n’wana wa wena a ri karhi a fambisana na wena. Loko u hetile, hlayani mhaka leyi fanaka swin’we naswona mi yi hlayela ehenhla. Endzhaku ka sweswo, n’wana wa wena a a yi hlaye a ri yexe. N’wi pfumelele a tirhisa rhula ni xo tsala loko a ri karhi a hlaya, leswaku u ta fungha marito lama n’wi tikelaka. Leswi swi nga mi tekela timinete ta 15 ntsena hi siku.

U nga dyondzisa n’wana wa wena tinhlayo hi ku endla swilo hi ku kongoma, swo tanihi ku pima swilo leswi nga ta tirhisiwa loko ku swekiwa, hi ku tirhisa rhula loko u vatla kumbe hi ku famba na yena loko u ya exitolo. Phepha leri nga ni swibokisana ri nga n’wi pfuna leswaku a tiva tinhlayo. Loko a ri ni xiphiqo xo tsala, u nga n’wi pfuna hi ku n’wi kumela phepha lerikulu leri nga ni tilayini swin’we ni pensele yo bumbula. Maletere lama nga ni maginete ma nga ha nameketiwa endhawini yo karhi leswaku ma ta pfuna n’wana wa wena ku peleta.

Ku ni tindlela tin’wana leti pfunaka leti u nga ti tirhisaka ku pfuna n’wana la nga ni vuvabyi bya ADHD. Loko u nga si vulavula ni n’wana la nga ni xiphiqo xo dzikisa mianakanyo yakwe eka nchumu wun’we, n’wi langute ematihlweni. Loko a endla ntirho wa xikolo lowu endleriwaka ekaya n’wi veke endhawini leyi nga riki na pongo, naswona u n’wi pfumelela a tshama a ri karhi a wisa. Leswi a tshamaka a ri karhi a endla swo karhi, u nga n’wi nyika mintirho leyi katsaka ku tirhisa matimba, yo tanihi ku famba-famba ni mbyana.

U Nga N’wi Pfuna Leswaku Swilo Swi N’wi Fambela Kahle

Pfuna n’wana wa wena eka vuswikoti lebyi a nga na byona kumbe nyiko yin’wana ni yin’wana leyi a nga na yona leswaku a ya emahlweni na yona. Hambiloko a endle nchumu lowu nga nyawuliki n’wi bumabumele u tlhela u n’wi nyika swo karhi. Mintirho leyikulu u nga yi avanyisa leswaku a ta kota ku yi heta naswona leswi swi ta n’wi tsakisa. Tirhisa swifaniso leswi a nga ta landzela swona leswaku a kota ku heta ntirho wakwe.

I swa nkoka leswaku vana va tiva ku hlaya kahle, ku tsala ni tinhlayo. Tiyiseka leswaku loko n’wana wa wena a kuma nseketelo lowunene naswona a pfuniwa, a nga dyondza, hambileswi a nga ta swi endla hi ndlela leyi hambaneke ni ya vana van’wana naswona a teka nkarhi wo leha.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 11]

NDZI ENDLA NTIRHO WA NKOKA HAMBILESWI NDZI NGA NI XIPHIQO XO DYONDZA

“Loko ndzi languta marito lama nga ephepheni, a ndzo tivonela tilayini to gombonyoka. A ndzi tivonela swilo leswi nga tsariwa hi ririmi leri ndzi nga ri tiviki. Marito a ma nga vuli nchumu eka mina ku fikela loko munhu un’wana a ma hlayela ehenhla. Vadyondzisi a va ehleketa leswaku ndza loloha kumbe ndza delela kumbe leswaku a ndzi nga tikarhati naswona a ndzi nga yingisi leswi dyondzisiwaka. Kambe a swi nga ri tano. A ndzi rhiya ndleve swinene naswona ndzi ringeta hi matimba, kambe a swi ndzi tsandza ku hlaya ni ku tsala. Tidyondzo tin’wana to tanihi tinhlayo a ti ndzi olovela. Leswi a ndzi swi vona leswaku ndza tsandzeka ku hlaya ni ku tsala loko ndza ha ri n’wana, ndzi nambe ndzi tinyiketela eka swilo swo tanihi mintlango, mintirho ya mavoko, ntivo-vuxongi ni swilo swin’wana leswi a swi lava leswaku ndzi tirhisa mavoko.

“Hi ku famba ka nkarhi ndzi vone swi antswa ku tiendlela mintirho ya mavoko. Leswi swi endle leswaku ndzi kuma lunghelo ro hoxa xandla eku akeni ka miako ya ntlhanu leyi tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehovha ematikweni yo hambana-hambana. Tanihi leswi swi lavaka ndzi tikarhata swinene leswaku ndzi hlaya swo karhi, ndza swi kota ku tsundzuka swilo swo tala leswi ndzi nga swi hlaya. Tanihi leswi ndzi nga xichudeni xa Bibele, leswi swa ndzi pfuna swinene, ngopfu-ngopfu loko ndzi ri eku chumayeleni. Kutani ematshan’weni yo languta xiphiqo xa mina tanihi ku tsana ko karhi, ndzi xi vona xi ndzi pfunile leswaku ndzi endla ntirho wa nkoka.”—Peter, la nga ni vuvabyi byo tsandzeka ku hlaya kambe a nga mutirheli wa nkarhi hinkwawo la nga Mbhoni ya Yehovha.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Vana va nga swi kota ku dirowa mhaka leyi ku vulavuriwaka ha yona loko va rhiye ndleve