Nchumu Wo Antswa Ku Tlula Maphilisi
LOKO Lena loyi ku vulavuriweke ha yena eka xihloko xo sungula a ri ni malembe ya 32, a a “titwa a ri ni nandzu, swilo swi n’wi fambela ximatsi ni ku titwa onge a ngo fa” hikwalaho ka leswi a a ri ni xiphiqo xo tirhisa maphilisi hi ndlela yo biha. U tsale a ku: “Leswi ndzi nga nsati wa munhu tlhelo manana, a ndzi lava ku va munhu lonene kambe swilo hinkwaswo evuton’wini bya mina ni le misaveni a swi nga tsakisi lerova a swi tikomba onge a ku na xivangelo xo va munhu lonene. Naswona minkarhi yin’wana ndzi ringetile ku va munhu lonene kambe ndzi tsandzekile.”
Kutani Lena u sungule ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Swi nga si ya kwihi, tidyondzo ta le Bibeleni ti endle leswaku a va ni ku rhula ka mianakanyo ni ku phyuphya, hilaha a vuleke hakona leswaku “a ndzi nga si tshama ndzi titwa hi ndlela yoleyo evuton’wini bya mina.” Ku twisisa milawu ya le Bibeleni ni ntshembo lowu tsakisaka hi vumundzuku swi n’wi khutazile leswaku a cinca ndlela leyi a a hanya ha yona kutani a hlula ku godzomberiwa kakwe.
Milawu Leyi Kongomisaka eVuton’wini
Milawu leyi kumekaka eBibeleni yi tsaleriwe hina hi ku kongoma hi Muvumbi wa hina, ku nga Yehovha Xikwembu. Pisalema 19:7, 8 yi ri: “Nawu wa Yehovha wu hetisekile, wu vuyisa moya-xiviri. . . . Swileriso leswi humaka eka Yehovha swi lulamile, swi tsakisa mbilu; xileriso xa Yehovha xi basile, xi hatimisa mahlo.”
Hi xikombiso, 2 Vakorinto 7:1 yi hi khutaza leswaku hi “[tibasisa] eka swilo hinkwaswo leswi nyamisaka nyama ni moya.” Lena u yi tekele enhlokweni ndzimana leyi ya le Bibeleni, naswona sweswo swi n’wi pfunile leswaku a tshika mukhuva wa yena lowu nyamisaka. Swi ve tano na hi Myra loyi na yena ku vulavuriweke ha yena eka xihloko xo sungula eka nxaxamelo lowu. U nga ha va u tsundzuka leswaku u godzomberiwe hi ku nwa maphilisi yakwe ya nhloko lama humaka eka dokodela. Xana Myra u xi tlhantlhe njhani xiphiqo xa yena? U xi byele dokodela wakwe loyi a n’wi pfuneke leswaku a tirhisa vutshunguri byin’wana.a Ku engetela kwalaho, u tirhise xikhutazo lexi a xi kumeke evandlheni ra Vukreste.
Lena na Myra va lave mpfuno hi ku khongela. Vafilipiya 4:6, 7 yi ri: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo.” Nandza wa Xikwembu wa le minkarhini ya khale loyi a veke ni ku rhula koloko ka mianakanyo u tsale leswaku loko ‘miehleketo ya yena yi n’wi karhata yi tele,’ marito ya Xikwembu lama tiyisaka ma endle leswaku a va ni ku rhula, a chaveleleka ni ku va ni ntsako. (Pisalema 94:19) Marito lama chavelelaka yo fana ni wolawo, ma nga kumeka eBibeleni, eka swikhutazo leswi humaka eka vanhu ni le ka nseketelo wa vanghana lavanene lava nga Vakreste ku katsa ni le ka vakulu lava nga Vakreste.
Hambiswiritano, minkarhi yin’wana munhu a nga ha titwa a ri xikangalafula hileswi a nga ni xiphiqo xo tirhisa maphilisi hi ndlela yo biha. Janice, la nga Mukreste loyi a a godzomberiwe hi maphilisi lama humaka eka dokodela malembe yo tala, u tsale a ku: “Vanhu lava godzomberiweke hi maphilisi va sala va nga ha ri na vuxaka lebyinene na Yehovha naswona va tivenga lerova swi va tikela kumbe va nga swi koti ku kombela mpfuno eka Yehovha.” Loko vanhu volavo va ri eswiyin’weni sweswo, i swa nkoka leswaku va kombela mpfuno eka Vakreste lava wupfeke. Xikhutazo xa vona xa rirhandzu, ku lehisa ka vona mbilu ni swikhongelo swa vona swa ripfumelo swi nga “hanyisa la nga pfukiki swinene.” (Yakobo 5:15) Entiyisweni loko loyi a godzomberiweke ku ri n’wana, vatswari va fanele va n’wi pfuna leswaku a tlhela a va ni rihanyo lerinene naswona a va ni vuxaka lebyinene na Yehovha leswaku a nga ha tlheli a godzomberiwa.
Janice u ye endhawini leyi ku pfuniwaka vanhu lava godzomberiweke naswona sweswo swi n’wi pfune leswaku a tshika mukhuva wakwe wo tirhisa maphilisi hi ndlela yo biha. U tsale a ku: “Ndzi titshega hi Yehovha leswaku ndzi kota ku hlula ku navela loku ndzi pfaka ndzi va na kona. Sweswi ndzi ni xindzhuti naswona ndzi tlhela ndzi va ni vumunhu lebyi a ndzi ri na byona eku sunguleni bya ku tshama ndzi tsakile ni ku rhandza vanhu.”
Loko Swiphiqo Swa Hina Swi Nga Ha Ri Kona
Nkarhi wa ta lowu maphilisi ya mixaka hinkwayo ma nga ta va ma nga ha tirhisiwi. Swi ta endlekisa ku yini sweswo? Nhlavutelo 21:3, 4 yi hlamula yi ku: “Ntsonga wa Xikwembu wu le vanhwini . . . Kutani xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula [leswi katsaka swiphiqo swa namuntlha] swi hundzile.”
Bibele yi fanisa ntshembo lowu Vakreste va nga na wona ni “nsoma wa moya-xiviri, [lowu tiyisekisiweke] ni ku tiya.” (Vaheveru 6:18, 19) Vatluti va le minkarhini ya khale loko va hlaseriwa hi xidzedze a va hoxa nsoma wa xikepe xa vona ematini. Loko nsoma wu khomelele etshakwini ra lwandle, a wu endla leswaku xikepe xi yima endhawini yin’we xi nga yi emabuweni lama nga ni khombo. Hilaha ku fanaka ntshembo lowu ‘tiyisekisiweke ni ku tiya’ lowu ku vulavuriwaka ha wona eBibeleni wu nga hi pfuna leswaku hi tshama hi ri ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu loko hi weriwa hi miringo leyi fanaka ni xidzedze—tanihi leswi yi nga ta hi wela.
Ha yini u nga dyondzi Bibele kutani u vona ndlela leyi ndzayo ni tidyondzo ta yona swi nga swa nkoka ni ku khutaza ha yona? Timbhoni ta Yehovha ti nga tsakela ku ku pfuna naswona a wu nge tisoli.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a A hi vanhu hinkwavo lava nga ni xiphiqo xo fana ni xa Myra. Hi xikombiso, vanhu van’wana va nga ha va va karhatiwa hi vuvabyi lebyi vavaka lebyi switlhavi swa byona swi nga miyetiwaka ntsena hi maphilisi lama tirhaka hi ku hatlisa, lama nga ha godzombelaka munhu naswona munhu loyi a ma tirhisaka u fanele a ma tirhisa hilaha dokodela a n’wi leriseke hakona. Muvabyi wo tano a nga tirhisi maphilisi wolawo leswaku a titsakisa kumbe hi ku va a lava ku godzomberiwa.—Vona Swivuriso 31:6.
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 9]
“Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo . . . kutani ku rhula ka Xikwembu . . . ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo.”—Vafilipiya 4:6, 7
[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
TINDLELA LETI TIRHAKA TO ANTSWISA RIHANYO
Buku yin’wana yi vula leswaku vutiolori byi nga “endla leswaku munhu a tsaka ku ringana nkarhi wo karhi ni ku hunguta gome ra yena.” (Managing Your Mind—The Mental Fitness Guide) Nakambe munhu a nga pfuneka loko a cinca swakudya leswi a swi dyaka ni ndlela leyi a tirhisaka miri ni mianakanyo yakwe ha yona. Xiya xikombiso xa Valerie, loyi a tshameke a khomiwa hi ndlela yo biha loko a ha ri ntsongo. U sungule ku godzomberiwa hi mixaka ya kwalomu ka 12 ya maphilisi yo huma eka dokodela. Nilokoswiritano, u kote ku hlula mukhuva wakwe naswona u hanya vutomi lebyi tolovelekeke. Xana u swi endlise ku yini sweswo?
Ematshan’weni yo hlalela TV ni ku hlaya tibuku leti nga ni rungula leri kanakanisaka, Valerie u sungule ku va ni xiyimiso lexinene xa ku hlaya Bibele, a tlhela a tixavela nkarhi wo hlaya minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha ku katsa ni magazini lowu. Nakambe nkarhi ni nkarhi a a khongela eka Xikwembu leswaku xi n’wi nyika matimba, u tirhise nseketelo lowu humaka evandlheni ra Vukreste, naswona u tirhisa masiku yakwe leswaku a endla mintirho leyinene yo tanihi ku byela van’wana rungula leri chavelelaka leri humaka eBibeleni. Ku engetela kwalaho, u tshike ku dya swakudya swo karhi ngopfu-ngopfu leswi nga akiki miri. U hlakarhele hi ndlela leyi hlamariseke ni madokodela yakwe. Sweswi se u ni malembe yo tala a nga ha tirhisi maphilisi hi ndlela yo biha.b
[Nhlamuselo ya le hansi]
b Loko u nwa maphilisi yo huma eka dokodela hileswi u nga ni gome, vuvabyi bya swipfukela, kumbe vuvabyi byin’wana bya mianakanyo, xiyimo xa wena a xi fani ni xa Valerie. Hikwalaho u nga cinci mukhuva lowu u hanyaka ha wona handle ko bula ni dokodela wa wena.