Vantshwa Va Vutisa
I Yini Leswi Ndzi Faneleke Ndzi Swi Tiva Hi Ku Dzaha?
Languta swiringanyeto leswi landzelaka kutani u fungha hi ✔ eka bokisi leri nga etlhelo ka xiringanyeto lexi u vonaka onge xi ku hlamusela kahle.
□ Ndzi navela ku tiva
□ Ndzi titwa ndzi tshikilelekile swinene
□ Ndzi lava ku amukeleka eka vanhu van’wana
□ Ndzi lava ku hunguta miri
LOKO ku ri leswaku u funghe xin’wana xa swibokisana leswi, swi vula leswaku ku ni leswi u fanaka ha swona ni tintangha ta wena leti dzahaka fole kumbe leti ti anakanyaka ku endla tano.a Hi xikombiso:
Ku enerisa ku rhandza ku tiva. “A ndzi tivutisa leswaku swi njhani ku dzaha fole, kutani nhwanyana un’wana exikolweni u ndzi nyike fole kutani ndzi ri teka ndzi ya ri dzahela exihundleni.”—Tracy.
Ku langutana ni ntshikilelo ni ku lava ku amukeleka. “Exikolweni vana va nga ha ku, ‘Ndzi navele fole,’ endzhaku ka loko se va ri kumile va ku, ‘Sweswi se ndza antswa!’ Phela loko ndzi tshikilelekile, ndzi lava ku dzaha.”—Nikki.
Ku hunguta miri. “Vanhwanyana van’wana va dzaha hi xikongomelo xo lava ku tshama va larile—swa antswa ku ri ni ku titsona swakudya!”—Samantha.
Kambe loko u nga si lumeka fole ra wena ro sungula kumbe leri landzelaka rhanga hi ku ehleketa. U nga fani ni nhlampfi leyi tsutsumelaka exinjoveni. I ntiyiso leswaku nhlampfi yi nga ha tiphinanyana kambe yi hetelela yi file. Ematshan’weni ya sweswo, landzela ndzayo leyi kumekaka eBibeleni kutani u tirhisa “matimba ya [wena] ya ku ehleketisisa.” (2 Petro 3:1) Hlamula swivutiso leswi landzelaka.
Kahle-Kahle I Yini Leswi U Swi Tivaka Hi Ku Dzaha?
Eka xivulwa xin’wana ni xin’wana fungha hileswaku i ntiyiso kumbe i mavunwa.
a. ․․․ Ku dzaha swi hunguta ntshikilelo.
b. ․․․ Ndzi ta humesa musi hinkwawo.
c. ․․․ Ku dzaha a swi nge ri khumbi rihanyo ra mina kukondza ndzi dyuhala.
d. ․․․ Ku dzaha swi ta ndzi endla ndzi rhandziwa hi vanhu va rimbewu leri hambaneke ni ra mina.
e. ․․․ Loko ndzi dzaha, a ndzi vavisi munhu ku vaviseka mina.
f. ․․․ Leswaku ndza dzaha kumbe a ndzi dzahi, Xikwembu a xi na mhaka na swona.
Tinhlamulo
a. Ku dzaha swi hunguta ntshikilelo.—I mavunwa. Hambileswi, ku dzaha swi hungutaka ntshikilelo swa xinkarhana, van’wasayense va kume leswaku entiyisweni nikhothini yi engetela tihomoni leti vangaka ntshikilelo.
b. Ndzi ta humesa musi hinkwawo.—I mavunwa. Vakambisisi van’wana va vula leswaku ku tlula kwalomu ka 80 wa tiphesente ta musi wa fole lowu u wu kokaka a wu humi emirini wa wena.
c. Ku dzaha a swi nge ri khumbi rihanyo ra mina kukondza ndzi dyuhala.—I mavunwa. Loko u dzaha fole ha rin’we, ri ku vangela mavabyi lawa man’wana ya wona ma vonakaka hi ku hatlisa. Vanhu van’wana va godzomberiwe hikwalaho ko dzaha fole rin’we ntsena. Ku dzaha swi hunguta moya lowu faneleke wu ya emahahwini naswona sweswo swi ta endla leswaku u khohlola u nga heti. Nhlonge ya wena yi ta khonyana ngopfu u nga si mila ni meno. Ku dzaha swi endla leswaku u nga swi koti ku endla timhaka ta masangu hi ndlela leyi faneleke, u karhatiwa hi switlhavi ni ntshikilelo.
d. Ku dzaha swi ta ndzi endla ndzi rhandziwa hi vanhu va rimbewu leri hambaneke ni ra mina.—I mavunwa. Lloyd Johnston muendli wa ndzavisiso, u kume leswaku vana lava dzahaka lava nga emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi “a va tsakeriwi ngopfu hi vanhu va ri mbewu leri hambaneke ni ra vona.”
e. Loko ndzi dzaha, a ndzi vavisi munhu ku vaviseka mina.—I mavunwa. Musi wa fole lowu hefemuriwaka hi munhu loyi a nga dzahiki wu dlaya vanhu va magidi lembe ni lembe; wu ta vavisa ndyangu wa wena, vanghana hambi ku ri swifuwo swa wena.
f. Leswaku ndza dzaha kumbe a ndzi dzahi, Xikwembu a xi na mhaka na swona.—I mavunwa. Vanhu lava lavaka ku tsakisa Xikwembu va fanele va tibasisa “eka swilo hinkwaswo leswi nyamisaka nyama.” (2 Vakorinto 7:1) A swi kanakanisi leswaku ku dzaha swi thyakisa miri. Loko u hlawula ku ti thyakisa, ku tivavisa ni ku vavisa vanhu van’wana hi ku dzaha fole, a wu nge vi munghana wa Xikwembu.—Matewu 22:39; Vagalatiya 5:19-21.
Ndlela Yo Lwisana Ni Ku Dzaha
I yini leswi u nga swi endlaka loko munhu un’wana a ku nyika fole? Nhlamulo yo olova leyi kongomeke yo tanihi leyi nge, “Ndza nkhensa, a ndzi dzahi,” ya pfuna. Loko munhu yoloye a phikelela kumbe a ku hlekula tsundzuka leswaku i xiboho xa wena lexi u xi endleke. U nga ha ku:
● “Ndzi dyondze ndlela leyi fole ri nga vavisaka rihanyo ra mina ha yona hikwalaho ka sweswo, a ndzi swi lavi ku dzaha.”
● “Fole ra dlaya, a ndzi lavi ku fa ndza ha ri ntsongo ku na swo tala leswi ndzi lavaka ku swi endla evuton’wini.”
Ku fana ni vantshwa lava tshahiweke eku sunguleni ka xihloko lexi, na wena u nga ha kuma leswaku u ni ntshikilelo hileswi u lavaka ku dzaha. Loko swi ri tano, u nga lwisana ni ku navela koloko hi ku anakanyisisa hi swivutiso swo fana ni leswi:
● Xana ndzi ta vuyeriwa hakunene loko ndzi dzaha? Hi xikombiso, loko ndzi dzaha hi xikongomelo xo lava ku amukeleka eka van’wana, xana a va ta ndzi amukela loko ku nga ri na nchumu lowu ndzi fanaka na vona ha wona? Xana ndza swi lava ku endla xinghana ni vanhu lava tsakelaka ku ndzi vona ndzi peta vutomi bya mina ekhombyeni?
● Xana ku dzaha swi ta ndzi dyela mali yo tala ku fikela kwihi, swi ta ndzi vangela swiphiqo swihi swa rihanyo naswona swi ta ndzi susa xindzhuti hi ndlela yihi?
● Xana ndzi lava ku lahlekeriwa hi vuxaka lebyi ndzi nga na byona ni Xikwembu hikwalaho ka fole?
Kambe, ku vuriwa yini loko ku ri leswaku se ri ku godzomberile. I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u tshika ku dzaha?
Ndlela Yo Tshika Ku Dzaha
1. Tibyele leswaku wa tshika. Tsala swivangelo leswi endlaka u lava ku tshika, kutani u swi kambisisa nkarhi na nkarhi. Ku lava ku va la baseke emahlweni ka Xikwembu swi ta endla leswaku u teka goza.—Varhoma 12:1; Vaefesa 4:17-19.
2. Kuma mpfuno. Loko ku ri leswaku a wu dzahela exihundleni, sweswi i nkarhi wa leswaku u byela vanhu van’wana leswaku u ta kuma mpfuno. Byela vanhu lava a wu va fihlela leswaku u lava ku tshika ku dzaha naswona kombela mpfuno wa vona. Loko u lava ku tirhela Xikwembu khongela leswaku xi ku pfuna.—1 Yohane 5:14.
3. Tivekele siku leri u lavaka ku tshika ha rona. Tinyike mavhiki mambirhi kumbe lama nga ehansi ka mambirhi naswona fungha siku leri u tiyimiseleke ku tshika ha rona eka khalendara ya wena. Byela ndyangu ni vanghana va wena leswaku wa tshika hi siku rero.
4. Lavisisa u tlhela u cukumeta. Loko ri nga si fika siku leri u lavaka ku tshika ha rona, lavisisa hi vukheta ekamareni, emovheni ni le ka mpahla ya wena ku vona loko ku nga ri na fole leri saleke. Ri cukumete. Cukumeta swo lumeka ha swona, mencisi ni swilo swo chela switompi swa fole.
5. Lava tindlela leti nga ku pfunaka u kota ku tiyisela. Nwana jusi yo tala ya mihandzu kumbe mati naswona etlela nkarhi lowu ringaneke. Tsundzuka leswaku ku karhateka i swa xinkarhana kasi vuyelo bya kona i bya hilaha ku nga heriki!
6. Papalata swilo leswi nga ku endlaka u navela fole. Fambela ekule ni tindhawu leti nga ha ku endlaka u titwa u navela ku dzaha. U fanele u tlhela u tshika ku endla xikwelekwele ni vanhu lava dzahaka.—Swivuriso 13:20.
7. Papalata ku tixisa. U nga tixisi hi ku vula leswaku, “Ndzi ta mpakuta kan’we.” Ku endla tano hakanyingi swi ta endla leswaku u phikelela ko tala.—Yeremiya 17:9.
U Nga Pfumeli Ku Kanganyisiwa
Lembe ni lembe, tikhampani ta fole ti heta tidolara ta magidi ya timiliyoni ti ri karhi ti endla swinavetiso swa fole. Va endla tano hi ku tiva leswaku loko vantshwa va sungula ku dzaha va ha ri vatsongo, va ta dzaha ngopfu loko se va kurile.
U nga pfumeleli valanguteri va tikhampani ta fole va ku tekela mali ya wena. Ha yini u pfumela ku phasiwa hi vona? Ku nga khathariseki leswi khampani kumbe tintangha ta wena leti dzahaka ti swi vulaka, tiva leswi u swi lavaka evuton’wini. Ematshan’weni yo yingisa vona, yingisa xitsundzuxo lexi kumekaka eBibeleni naswona u yi dyondza leswaku yi ta “ku pfuna.”—Esaya 48:17.
Swihloko swin’wana leswi nge “Vantshwa Va Vutisa” swi kumeka eka Website leyi nge www.watchtower.org/ype
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Hambileswi xihloko lexi xi vulavulaka hi vanhu lava dzahaka fole, swiphiqo ni makhombo lawa ku vulavuriwaka ha wona swa va khumba ni vanhu lava ri cakunyaka.
[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 27]
LESWI TINTANGHA TA WENA TI SWI VULAKA
“Loko munhu a ndzi vutisa leswaku ha yini ndzi nga dzahi, ndzi nga ku, ‘A ndzi swi lavi ku thyakisa mahahu ya mina ni ku komisa vutomi bya mina.’”
“Loko munhu a ndzi nyika fole, ndzi nga ku, ‘A ndzi ri lavi. Loko va ringeta ku ndzi sindzisa, ndzi nga ku, ‘Xana mi lwisana ni lunghelo ra mina ra ku tiendlela xiboho? Sweswo swa hlamarisa hakunene!’”
[Swifaniso]
Benjamin
Heather
[Bokisi leri nga eka tluka 28]
● XANA A WU SWI TIVA?
Fole leri nga dzahiwiki ro fana ni leri cakunyiwaka ri ni nikhothini yo tala ku tlula fole leri dzahiwaka kunene naswona ri ni swiaki swo tlula 25 leswi vangaka khensa, leswi nga endlaka leswaku loyi a ri cakunyaka a va ekhombyeni swinene ro khomiwa hi khensa ya nkolo ni ya nomu.
[Bokisi leri nga eka tluka 28]
HA YINI U NGA VUTISI VATSWARI VA WENA?
Swa olova ku langutana ni ntshikilelo wa tintangha loko u tiyimiserile. Ha yini u nga kombeli vatswari va wena mi endla minkombiso leswaku u ta kota ku tihlamulela loko munhu un’wana a ku nyika fole? Kombela mutswari a ti endla ntangha ya wena leyi ku sindzisaka ku dzaha. Xiringanyeto: Tirhisa xiringanyeto lexi nge, “Ku Tilunghiselela Ku Langutana Ni Ntshikilelo Wa Tintangha,” eka buku leyi nge, Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka, Vholumo 2, matluka 132 na 133 leswaku u ta kuma tindlela leti u nga ha hlamulaka ha tona.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]
Ku fana ni nhlampfi leyi tsutsumelaka exinjoveni, munhu la dzahaka u kuma leswi a swi lavaka kambe vuyelo bya kona bya vava