Xana Swi Hlayisekile Swakudya Swa Wena?

“Jarimani Yi Pfala Xikolo Hikwalaho Ka Vuvabyi Bya E. Coli Lebyi Hlaseleke Swichudeni Swin’wana.”—REUTERS NEWS SERVICE, GERMANY.

“Vuvabyi Bya Salmonella Lebyi Vangiwaka Hi Timbewu Leta Ha Ku Hlukaka Leti Pfanganisiweke Ni Swakudya Byi Hlasele Matiko Ya Ntlhanu.”—USA TODAY.

“Nyama Ya Tihomu Ta Tsevu Leti Dyeke Byanyi Lebyi Nga Ni Chefu, Yi Hundziseriwe eSwifundzheni Swa Kaye.”—THE MAINICHI DAILY NEWS, JAPAN.

TINHLOKO-MHAKA leti ta mahungu ti vikiwe eka mavhiki mambirhi n’wexemu. Valavisisi va ringanyeta leswaku lembe ni lembe vanhu va kwalomu ka 30 wa tiphesente ematikweni lama hluvukeke, va karhatiwa hi vuvabyi lebyi vangiwaka hi swakudya leswi nga ni tibaktheriya.

Swi ku khumba njhani swiviko leswi? Hoi, tatana la tshamaka eHong Kong u te: “Swa ndzi vilerisa ni ku ndzi hlundzukisa. Ndzi ni vana vambirhi naswona ndza karhateka hi ndlela leyi swakudya swa vona swi endliwaka ha yona ni laha swi endleriwaka kona.”

Ematikweni lama sweleke, lembe ni lembe mavabyi lama vangiwaka hi swakudya ni mati lama thyakeke swi dlaya vanhu va timiliyoni, ngopfu-ngopfu vana. Bola, la tshamaka eNigeria u te: “Swakudya swa le timakete ta laha ndzi tshamaka kona swi tshamiwa hi tinhongana, swi neriwa hi mpfula, swi biwa hi moya ni hi ritshuri. Ndza karhateka loko ndzi hlaya kumbe ndzi twa hi ta mavabyi lama vangiwaka hi swakudya leswi nga ni tibaktheriya. Ndzi lava ku sirhelela ndyangu wa mina.”

Xana swa koteka ku sirhelela ndyangu wa wena eka swakudya leswi nga ni tibaktheriya? Ndzawulo Yo Kambela Swakudya Ya Le Canada yi ri: “Loko ku kumiwa swakudya leswi nga riki swinene exitolo, mhaka ya kona yi tiviwa hi mani na mani naswona leswi swi va ni vuyelo byo biha. Kambe hi nga ha tithyakisela swakudya swa hina emakaya, leswi nga hi vangelaka mavabyi.”

U nga endla yini leswaku u sirhelela ndyangu wa wena eka mavabyi lama vangiwaka hi swakudya leswi thyakeke? Hi ta kambisisa tindlela ta mune leti nga ku pfunaka leswaku u hlayisa swakudya swa wena.

[Bokisi leri nga eka tluka 3]

I VAMANI LAVA NGA EKHOMBYENI?

Lava nga ekhombyeni ro khomiwa hi mavabyi lama vangiwaka hi swakudya leswi thyakeke va katsa:

● Vana lava nga ehansi ka malembe ya ntlhanu

● Vavasati lava tikeke

● Vadyuhari lava nga ehenhla ka malembe ya 70

● Lava nsawutiso wa vona wu tsaneke

Loko wena kumbe un’wana loyi u dyaka na yena a wela eka vanhu lava, u fanele u va ni vuxiyaxiya eka swakudya leswi u swi lunghiselelaka, leswi u swi phamelaka ni leswi u swi dyaka.

[Xihlovo Xa Kona]

Rungula leri ri huma eka ndzawulo ya New South Wales Food Authority, ya le Australia.