4. Vana Ni Vuxiyaxiya Loko U Dya eRhesiturente

Jeff, wanuna la hanyeke kahle emirini naswona a nga ni malembe ya 38, u humese ndyangu wakwe va ya dya erhesiturente leyi nga ekusuhi ni le Pittsburgh, ePennsylvania, U.S.A. Endzhaku ka n’hweti, Jeff u file hileswi xivindzi xakwe a xi nga ha tirhi kahle. I yini lexi endleke leswaku xi nga ha tirhi kahle? Eswakudyeni swakwe a ku ri ni makamba ya nyala ya rihlaza lawa a ma ri ni vuvabyi lebyi vuriwaka hepatitis A.

VANHU lava tshamaka etikweni rin’wana ra le Vupela-dyambu, va heta kwalomu ka hafu ya mali eka swakudya swa le tirhesiturente. Kambe etikweni rero, ku vuriwa leswaku hafu ya mavabyi lama vangiwaka hi swakudya leswi nga ni tibaktheriya ma vangiwa hi swakudya swa le tirhesiturente.

Entiyisweni, loko u dya erhesiturente, tsundzuka leswaku i munhu un’wana la xavaka swilo leswi nga ta swekiwa, la basisaka khixi a tlhela a sweka swakudya swa kona. Hambiswiritano, u nga hlawula rhesiturente leyi u lavaka ku dyela eka yona, leswi u lavaka ku swi dya ni laha u nga ta swi chela kona swakudya leswi saleke leswi u nga ta famba na swona ekaya.

● Langutisisa laha u nga kona.

Daiane la tshamaka eBrazil u ri: “Loko hi ya eka rhesiturente yo karhi ro sungula, ndza langutisisa ku vona loko vatirhi, matafula, malapi yo andlala ni swibye swa kona swi basile. Loko swi nga basanga, hi ya eka yin’wana.” Ematikweni man’wana, vatirhela-mfumo va ta rihanyo va tshamela ku kambela tirhesiturente ku vona loko ti basile naswona leswi va swi kumaka va swi veka erivaleni leswaku swi tiviwa hi mani na mani.

● Tivonele loko u teka swakudya leswi saleke.

Loko Vativi va Swakudya ni Swidzidziharisi va le U.S.A va tsundzuxa va ri: “Loko ku ri leswaku ku ta hundza tiawara timbirhi u nga si fika ekaya [ngopfu-ngopfu loko maxelo ya kona ma hundza 32°C] u nga swi teki swakudya sweswo.” Loko u teka swakudya leswi saleke, namba u kongoma ekaya naswona u fika u swi veka exigwitsirisini.

Hi ku tirhisa swiringanyeto swa mune leswi boxiweke eka swihloko leswi swa nxaxamelo, swakudya swa wena swi ta sirheleleka.

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

DYONDZISA VANA VA WENA: “Hi dyondzisa vana va hina ku fambela ekule ni swakudya leswi nga ha va vabyisaka.”—Noemi wa le Philippines