NHLOKO-MHAKA YA XIFUNENGETO
Ntiyiso Malunghana Ni Nkhuvo Wa Halloween
Xana nkhuvo wa Halloween wa tlangeriwa etikweni ra ka n’wina? Le United States ni le Canada wu dume ngopfu naswona wu tlangeriwa lembe ni lembe hi October 31. Hambiswiritano, mikhuva ya yona ya kumeka ni le matikweni yo tala. Ematikweni man’wana ku tlangeriwa minkhuvo leyi thyiweke mavito yo hambana kambe yi nga ni mikhuva leyi fanaka: ku vulavurisana ni mimoya ya vafi leyi nga exivandleni xa moya, swidajana, valoyi na diyavulosi ni tintsumi leti nga madimona.—Hlaya bokisi leri nge “Minkhuvo Yo Fana Ni Halloween Emisaveni Hinkwayo.”
SWI nga ha endleka u nga pfumeli eka tintsumi, madimona ni le ka switori swa ndhavuko swa swipuku. U nga ha teka ku hlanganyela eka Halloween ni le ka minkhuvo yin’wana leyi fanaka tanihi ndlela yo titsakisa naswona u dyondzisa vana va wena leswaku va tirhisa matimba ya vona ya ku ehleketa. Hambiswiritano, vanhu vo tala va teka minkhuvo leyi tanihi leyi nga ni khombo hikwalaho ka swivangelo leswi landzelaka:
Encyclopedia of American Folklore yi ri: “Kahle-kahle, Halloween yi fambisana ni ku tihlanganisa ni mimoya leyi nga ni matimba, leyi yo tala ya yona yi xungetaka kumbe yi chavisaka.” (Hlaya bokisi leri nge, “Minkarhi Leyi Halloween Yi Sunguleke Ha Yona.”) Hilaha ku fanaka, minkhuvo yo tala yo fana ni Halloween yi sungule hi vahedeni naswona yi dzime timitsu eku gandzeleni ka vakokwana. Ninamuntlha, vanhu emisaveni hinkwayo va tirhisa masiku wolawo leswaku va tihlanganisa ni mimoya leyi ku anakanyiwaka leswaku i ya vafi.
Hambileswi Halloween ngopfu-ngopfu yi tekiwaka tanihi nkhuvo wa vanhu va le Amerika, vanhu va le matikweni yo tala va sungule ku yi tlangela lembe ni lembe. Hambiswiritano, lava ha ku sungulaka ku yi tlangela a va ma xiyi masungulo ya vuhedeni ya mimfungho, swilo swo khavisa ha swona ni mikhuva ya Halloween, leswi swo tala swa swona swi fambisanaka ni swivumbiwa swa moya ni matimba ya vungoma.—Hlaya bokisi leri nge, “Xana Yi Huma Kwihi?”
Magidi ya vanhu lava nga le ka vukhongeri lebyi tirhisaka vuloyi, lava landzelaka mihivahivana ya khale ya Macelt, va ha vitana Halloween hi vito ra khale ra Samhain naswona va yi teka tanihi vusiku lebyi kwetsimaka swinene elembeni. Phepha-hungu ra USA Today, loko ri tshaha munhu la tivulaka noyi ri te: “Vakreste ‘va hlanganyela na hina eku tlangeleni ka nkhuvo wa hina, kambe a va swi xiyi. . . . Ha swi tsakela leswi va tlangelaka na hina.’”
Minkhuvo yo fana ni Halloween yi lwisana ni tidyondzo ta Bibele. Bibele yi lemuxa yi ku: “Ku nga tshuki ku va ni munhu exikarhi ka wena loyi a . . . hlahluvaka, loyi a vhumbhaka, noyi, loyi a tirhisaka switshungulo, la vutisaka mimoya kumbe la vutisaka timhaka eka vafi.”—Deteronoma 18:10, 11, The Jerusalem Bible; hlaya na Levhitika 19:31; Vagalatiya 5:19-21.
Mindyangu yi nga tiphina swin’we handle ko hlanganyela eka minkhuvo leyi nyenyetsaka
Hi ku ya hi leswi vuriweke laha henhla, i vutlhari ku va u tiva hi masungulo yo biha ya Halloween ni minkhuvo leyi fanaka na yona. Loko u twisisa leswi hi ku helela swi nga ha ku susumetela ku tihlanganisa ni van’wana vo tala lava nga yi tlangeliki minkhuvo leyi.
“Vakreste ‘va hlanganyela na hina eku tlangeleni ka nkhuvo wa hina, kambe a va swi xiyi. . . . Ha swi tsakela leswi va tlangelaka na hina.’”—Phepha-hungu ra USA Today, ri tshaha munhu loyi a tivulaka noyi
a Kwetsima i rito ra khale leri vulaka “mukwetsimi.” Siku ra Vakwetsimi Hinkwavo i siku ro xixima vakwetsimi lava feke. Madyambu ya le mahlweni ka Siku ra Vakwetsimi Hinkwavo a ma vitaniwa Madyambu ya Vakwetsimi Hinkwavo, endzhakunyana vito rolero ri komisiwile ri va Halloween.