Gandzela Xikwembu Hi Tindlela Ta Xona

YESU hi xikhongelo eka Xikwembu u te: “Kambe vutomi lebyi nga heriki, hi leswaku va ku tiva, wena ntsena u nga Xikwembu xa ntiyiso, na Yesu Kriste loyi u n’wi rhumeke.” (Yohane 17:3) I vutivi bya muxaka muni ke? “Ku rhandza [ka Xikwembu] hi leswaku tinxaka hinkwato ta vanhu ti fanele ku ponisiwa kutani ti va ni vutivi lebyinene bya ntiyiso.” (1 Timotiya 2:4, NW) The Amplified Bible yi hundzuluxela xiga lexi xo hetelela hi ndlela leyi: “Tiva Ntiyiso [wa Xikwembu] hi laha ku pakanisaka na hi ndlela leyi kongomeke.”

Kutani Xikwembu xi lava leswaku hi tiva xona ni swikongomelo swa xona hi laha ku pakanisaka, hi ku pfumelelana na ntiyiso wa Xikwembu. Naswona Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele leyo Kwetsima, i xihlovo xa ntiyiso wolowo. (Yohane 17:17; 2 Timotiya 3:16, 17) Loko vanhu va dyondza hi laha ku pakanisaka leswi Bibele yi swi vulaka ehenhleni ka Xikwembu, manuku va ta papalata ku fana ni lava va boxiweke eka Varhoma 10:2, 3, lava a “va hisekela Xikwembu, kambe va hiseka va nga ri na vutivi [lebyinene].” Kumbe ku fana ni Vasamariya, lava Yesu a nga te ka vona: “N’wina mi gandzela lexi mi nga xi tiviki.”—Yohane 4:22.

Hikwalaho, loko hi lava ku amukeriwa hi Xikwembu, hi fanele ku tivutisa: Xana Xikwembu xi vula yini malunghana na xona n’wini? Xana xi lava ku gandzeriwa hi ndlela yihi? Hi swihi swikongomelo swa xona, naswona hina hi fanele ku nghenisa ku yini eka swona? Vutivi lebyinene bya ntiyiso byi hi nyika tinhlamulo letinene ta swivutiso swo tano. Manuku hi nga gandzela Xikwembu hi tindlela ta xona.

Ku Delela Xikwembu

“NDZI ta dzunisa lava ndzi dzunisaka,” ku vula Xikwembu. (1 Samuel 2:30) Xana swi xixima Xikwembu ku vula un’wana ntangha ya xona? Xana swa xi xixima ku vula Mariya leswaku i “mana wa Xikwembu” ni “Muhlanganisi wa xisati . . . exikarhi ka Muvumbi ni swivumbiwa swa Xona,” hi laha New Catholic Encyclopedia yi endlaka ha kona? E-e, mianakanyo yoleyo yi rhukana Xikwembu. A ku na loyi a ringanaka na xona; naswona a xi vanga na manana wa nyama, tanihi leswi Yesu a a nga ri Xikwembu. Naswona a ku na “Muhlanganisi wa xisati,” hikuva Xikwembu xi vekile ‘muhlanganisi un’we ntsena exikarhi ka Xikwembu ni vanhu,’ ku nga Yesu.—1 Timotiya 2:5; 1 Yohane 2:1, 2.

Handle ko kanakana, dyondzo ya Vunharhu-un’we yi pfilunganyile ni ku tsongahata ku twisisa ka vanhu ka xiyimo xa ntiyiso xa Xikwembu. Yi sivela vanhu eku tiveni ka Muungameri wa Vuako Hinkwabyo, Yehova Xikwembu hi ndlela leyi pakanisaka, ni le ku n’wi gandzeleni hi tindlela ta yena. Hi laha mufundhisi Hans Küng a vuleke ha kona: “Ha yini munhu a fanele ku lava ku engetela swin’wana eka mianakanyo ya vun’we ni ku hlawuleka ka Xikwembu leswi nga timulaka kumbe ku tsanisa vun’we ni ku hlawuleka koloko ntsena?” Kambe sweswo hi leswi ku pfumela eka Vunharhu-un’we ku swi endleke.

Lava va pfumelaka eka Vunharhu-un’we a va ‘tivi Xikwembu hi vutivi lebyinene.’ (Varhoma 1:28) Ndzimana yoleyo yi tlhela yi ku: “Xikwembu xi va nyiketile emiehleketweni leyi nga lavekiki, va ko va endla ni leswi nga fanelangiki.” Tindzimana 29 ku ya eka 31 ti xaxameta swin’wana swa swilo sweswo “leswi nga fanelangiki,” swo tanihi ‘ku dlaya, dzolonga, ku xisa emintwananweni, ku pfumala rirhandzu, ku pfumala musa.’ Swilo sweswo swi endliwile hi vukhongeri lebyi amukelaka Vunharhu-un’we.

Hi xikombiso, lava va pfumelaka eka Vunharhu-un’we hakanyingi va xanisile hambi ku ri ku dlaya lava va aleke dyondzo ya Vunharhu-un’we. Naswona va endle ni leswi tlulaka sweswo. Va dlaye vapfumeri-kulobye eka Vunharhu-un’we hi nkarhi wa nyimpi. Xana i yini leswi a swi ta va “leswi nga fanelangiki” ku tlula loko Makhatoliki ma dlaya Makhatoliki, Maorthodox ma dlaya Maorthodox, Maprotestente ma dlaya Maprotestente—hinkwaswo evitweni ra Xikwembu lexi fanaka xa Vunharhu-un’we?

Hambi swi ri tano, Yesu u vule erivaleni a ku: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yohane 13:35) Rito ra Xikwembu ra ndlandlamuka eka leswi, ri ku: “Ku hambana exikarhi ka vana va Xikwembu ni vana va Diyavulosi, ku nga vonaka hi ndlela leyi: Hi leswaku un’wana ni un’wana loyi a nga endliki leswo lulama, kumbe loyi a nga rhandziki makwavo, a hi wa Xikwembu.” Ri fanisa lava va dlayaka vamakwavo va moya na “Kayini, loyi a a twanana na lowo biha [Sathana], kutani ú dlele makwavo.”—1 Yohane 3:10-12.

Xisweswo, ku dyondzisa tidyondzo leti pfilunganyaka ehenhleni ka Xikwembu ku yise eka swiendlo leswi lwisanaka ni milawu ya xona. Hakunene, leswi humeleleke eka Vujagana hinkwabyo hi leswi Søren Kierkegaard mufundhisi wa le Denmark a swi hlamuseleke a ku: “Vujagana byi hambukile eka Vukriste handle ko swi xiya.”

Xiyimo xa moya xa Vujagana xi fanela leswi muapostola Pawulo a swi tsaleke: “Hi milomo ya vona, va vula leswaku va tiva Xikwembu, kambe hi mintirho ya vona va xi landzula. Va nyangatsa, va ala ku yingisa, a va koti ku endla ntirho ni un’we lowunene.”—Tito 1:16.

Hi ku hatlisa, loko Xikwembu xi herisa mafambiselo yo biha ya sweswi ya swilo, Vujagana lebyi pfumelaka eka Vunharhu-un’we byi ta tihlamulela. Naswona byi ta avanyisiwa hi ndlela ya tihanyi hikwalaho ka swiendlo ni tidyondzo ta byona leswi delelaka Xikwembu.—Matewu 24:14, 34; 25:31-34, 41, 46; Nhlavutelo 17:1-6, 16; 18:1-8, 20, 24; 19:17-21.

Fularhela Vunharhu-un’we

A KU nga vi na ku hundzuka eka mintiyiso ya Xikwembu. Hikwalaho, ku gandzela Xikwembu hi tindlela ta xona swi vula ku fularhela dyondzo ya Vunharhu-un’we. Yi lwisana ni leswi vaprofeta, Yesu, vaapostola ni Vakriste vo sungula va swi pfumeleke ni ku swi dyondzisa. Yi lwisana ni leswi Xikwembu xi swi vulaka malunghana na xona eRitweni ra xona n’wini leri huhuteriweke. Xisweswo, xa tsundzuxa: “Pfumelani leswaku hi mina Xikwembu ndzi ri ndzexe ni leswaku a ku na un’wana loyi a fanaka na mina.”—Esaya 46:9, TEV.

Timhaka ta Xikwembu a ti hetisisiwi hi ku xi endla xi va lexi pfilunganyaka ni lexi xi nga xa xihundla. Ematshan’wini ya sweswo, loko vanhu volavo va pfilunganyeka hi Xikwembu ni swikongomelo swa xona, hi laha swi fanelaka Sathana Diyavulosi ku antswa, Nala wa Xikwembu, “xikwembu xa misava leyi.” Hi yena loyi a hlohlotelaka tidyondzo to tano ta mavunwa leswaku ‘a pfala miehleketo ya lava nga pfumelangiki.’ (2 Vakorinto 4:4) Naswona dyondzo ya Vunharhu-un’we yi tlhela yi hetisisa timhaka ta vafundhisi lava va lavaka ku hlayisa xikhundla xa vona eka vanhu, hikuva va yi endla yi vonaka onge i vafundhisi ntsena lava nga yi twisisaka.—Vona Yohane 8:44.

Vutivi lebyinene bya Xikwembu byi tisa ku ntshunxeka lokukulu. Byi hi ntshunxa eka tidyondzo leti lwisanaka ni Rito ra Xikwembu ni le ka tinhlengeletano leti gwineheke. Hi laha Yesu a vuleke ha kona: “Mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.”—Yohane 8:32.

Hi ku xixima Xikwembu tanihi lexi tlakukeke ni ku xi gandzela hi tindlela ta xona, hi nga papalata ku avanyisa loku xi nga ta ku tisa ehenhla ka Vujagana lebyi gwineheke ku nga ri khale. Ku tlula kwalaho, hi nga languta emahlweni eka tintswalo ta Xikwembu loko mafambiselo lawa ma hela: “Misava ya hundza, ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, ú tshama hi laha ku nga heriki.”—1 Yohane 2:17.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Xifaniso lexi xa malembe xidzana hi vukhale lexi nga eFurwa xi kombisa ku tlakusiwa ka “wanhwana” Mariya hi Vunharhu-un’we. Ku pfumela eka Vunharhu-un’we ku yise eku gandzeriweni ka Mariya tanihi “Mana wa Xikwembu”