Ku Lunghiselela Tinkulumo Ta Le Rivaleni

VHIKI NA VHIKI, mavandlha yo tala ya Timbhoni ta Yehovha ma va ni tinkulumo ta le rivaleni leti rungula ra kona ri sekeriweke eMatsalweni. Loko u ri nkulu kumbe nandza wa vutirheli, xana u tinyikela kahle tinkulumo ta wena? Loko swi ri tano u nga ha komberiwa leswaku u nyikela nkulumo ya le rivaleni. Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni xi pfune makume ya magidi ya vamakwerhu leswaku va fanelekela lunghelo leri ra ntirho. Loko u averiwe ku nyikela nkulumo ya le rivaleni, xana u fanele u sungula kwihi?

Kambela Phepha Ra Nkulumo

U nga si endla ndzavisiso, hlaya phepha ra nkulumo kutani u anakanyisisa ha yona kukondza u yi twisisa kahle. Tshama u ri karhi u tsundzuka nhloko-mhaka, ku nga yona yi khomeke mongo wa nkulumo. Xana u fanele u va dyondzisa yini vayingiseri va wena? Hi xihi xikongomelo xa wena?

Tolovelana ni tinhloko-mhaka. Kambisisa tinhla-nkulu teto. Xana yin’wana ni yin’wana ya tona yi hlangana njhani ni nhloko-mhaka? Ehansi ka yinhla yin’wana ni yin’wana leyikulu, ku ni tinhla tin’wana leti xaxametiweke. Rungula leri seketelaka tinhla leti ri xaxametiwe ehansi ka tona. Xiya ndlela leyi xiyenge xin’wana ni xin’wana xa nkulumo xi hlanganaka ha yona ni xiyenge lexi hundzeke, ndlela leyi xi hlanganaka ha yona ni lexi landzelaka ni ndlela leyi xi pfunaka ha yona ku hetisisa xikongomelo xa nkulumo. Loko se u yi twisisa nhloko-mhaka, xikongomelo xa nkulumo ni ndlela leyi tinhla-nkulu ti hetisisaka xikongomelo xexo ha yona, kutani u nga ha sungula ku lunghiselela nkulumo.

Loko wa ha sungula, swi nga va swinene loko wo teka nkulumo ya wena yi ri tinkulumo ta mune kumbe ta ntlhanu letitsongo, yin’wana ni yin’wana yi ri ni yinhla-nkulu ya yona. Ti lunghiselele ha yin’we-yin’we.

Phepha ra nkulumo i ra ku lunghiselela ha rona. A hi ra ku ri tirhisa leswaku ri va tinotsi ta nkulumo ya wena. Ri fana ni marhambu. U fanele u nghenisa nyama eka wona hi ndlela yo fanekisela, u nghenisa mbilu kutani u huhutela moya wa vutomi.

Ndlela Yo Tirhisa Matsalwa

Dyondzo ya Yesu Kreste ni vadyondzisiwa vakwe a yi sekeriwe eMatsalweni. (Luka 4:16-21; 24:27; Mint. 17:2, 3) Na wena u nga endla tano. Matsalwa ma fanele ma va xisekelo xa nkulumo ya wena. Ematshan’weni yo hlamusela ni ku kombisa ndlela leyi rungula leri nga eka phepha ra nkulumo leri u nyikiweke rona ri tirhaka ha yona, ringeta ku vona ndlela leyi Matsalwa ma seketelaka rungula leri ha yona, kutani u dyondzisa hi ku tirhisa Matsalwa.

Loko u ri karhi u lunghiselela nkulumo ya wena, kambisisa ndzimana yin’wana ni yin’wana leyi kombisiweke ephepheni ra nkulumo. Tsundzuka mongo wa nkulumo. Tindzimana tin’wana ti nga ha ku nyika vuxokoxoko lebyi engetelekeke ntsena. A swi bohi leswaku u ti hlaya hinkwato kumbe ku ti boxa hinkwato loko u nyikela nkulumo ya wena. Hlawula leti ti va fanelaka kahle vayingiseri va wena. Loko wo tirhisa swinene matsalwa lama kombisiweke eka phepha ra nkulumo, hakanyingi a wu nge boheki ku tirhisa Matsalwa man’wana lama engetelekeke.

Nkulumo ya wena yi ta humelela loko u dyondzisa kahle, ku nga ri hi ku tirhisa matsalwa yo tala. Loko u tirhisa matsalwa, kombisa leswaku ha yini ma tirhisiwa. Tinyike nkarhi wo kombisa ndlela leyi ma tirhaka ha yona. Endzhaku ko hlaya tsalwa, tshika Bibele ya wena yi pfulekile loko wa ha hlamusela ndzimana ya kona. Ni vayingiseri va wena na vona va nga ha titshika ti pfulekile. Xana u nga endla njhani leswaku vayingiseri va wena va yingisela, ni ku va pfuna leswaku va vuyeriwa swinene eka Rito ra Xikwembu? (Neh. 8:8, 12) Sweswo u nga swi endla hi ku hlamusela, hi ku tirhisa xifaniso ni hi ku kombisa ndlela leyi tsalwa ri tirhaka ha yona.

Ku Hlamusela. Loko u lunghiselela ndlela yo hlamusela ndzimana-nkulu, tivutise: ‘Xana yi vula yini? Hikwalaho ka yini ndzi yi tirhisa eka nkulumo ya mina? Xana vayingiseri va nga ha tivutisa yini hi ndzimana leyi?’ U nga ha boheka ku kambisisa mongo, vuxokoxoko lebyi engetelekeke, matshamelo ya yona, xisekelo, muxaka wa marito lama tirhisiweke ni xikongomelo xa mutsari la huhuteriweke. Leswi swi lava u endla ndzavisiso. U ta kuma rungula ro tala ra nkoka etibukwini leti lunghiseleriweke hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Mat. 24:45-47) U nga lweli ku hlamusela hinkwaswo malunghana ni ndzimana yoleyo, kambe hlamusela leswaku ha yini u khutaze vayingiseri va wena leswaku va yi hlaya.

Xifaniso. Xikongomelo xa xifaniso i ku endla vayingiseri va wena va twisisa mhaka hi vuenti, kumbe ku va pfuna va tsundzuka yinhla kumbe nsinya wa nawu lowu u wu hlamuseleke. Swifaniso swi endla vanhu va fanisa leswi u va byelaka swona ni nchumu lowu ana se va wu tivaka. Hi swona leswi Yesu a swi endleke loko a nyikela Nkulumo yakwe leyi dumeke ya le Ntshaveni. “Tinyenyana ta tilo,” “makhon’wa ya nhova,” “nyangwa leyo khuma,” ‘yindlu ehenhla ka ribye lerikulu,’ ni swiga swo tala swo fana ni leswi, swi endle dyondzo ya yena yi va ni matimba, yi twisiseka naswona yi nga rivaleki.—Mat. tindz. 5-7.

Ndlela Leyi Ri Tirhaka Ha Yona. Ku hlamusela ni ku endla xifaniso hi tsalwa swi ta endla leswaku vanhu va va ni vutivi, kambe ku tirhisa vutivi byebyo hi swona swi nga swa nkoka swinene. Ina, i vutihlamuleri bya vayingiseri va wena leswaku va tirhisa rungula ra Bibele, kambe u nga va pfuna leswaku va vona ndlela leyi va nga ri tirhisaka ha yona. Loko se u tiyiseka leswaku vayingiseri va wena va yi twisisa ndzimana leyi u vulavulaka ha yona, ni leswaku va yi vona yinhla leyi u va byelaka yona, tinyike nkarhi wo va komba ndlela leyi yi khumbaka ripfumelo ni ku tikhoma ka vona ha yona. Kombisa ndlela leyi hi vuyeriwaka hi yona loko hi tshika mianakanyo leyi hoxeke kumbe ku tikhoma ko biha, leswi nga fambisaniki ni ntiyiso lowu ku vulavuriwaka ha wona.

Loko u ri karhi u anakanya hi ndlela yo tirhisa matsalwa, tsundzuka leswaku u vulavula ni vanhu vo huma eka mindhavuko yo hambana-hambana naswona va langutana ni swiyimo leswi nga faniki. Swi nga ha endleka ku ri ni vanhu lava va ha ku sungulaka ku tsakela, vantshwa, vanhu lavakulu ni lava va nga ni swiphiqo swo hambana-hambana. Endla nkulumo ya wena yi dyondzisa naswona yi vulavula hi swilo leswi endlekaka evuton’wini. Papalata ku nyikela ndzayo leyi kombisaka leswaku u vulavula ni vanhu va nga ri vangani ntsena.

Swiboho Swa Xivulavuri

Swiboho swin’wana malunghana ni nkulumo ya wena ana se u endleriwe swona. Tinhla-nkulu se ti kombisiwe kahle, ni nkarhi lowu u faneleke u wu heta eka xihlokwana xin’wana ni xin’wana wu kombisiwile. Leswin’wana swi siyeriwe wena. U nga ha hlawula ku heta nkarhi wo leha eka xihlokwana xin’wana kutani u heta nkarhi wutsongo eka xin’wana. U nga anakanyi leswaku u fanele u hlanganisa xihlokwana xin’wana ni xin’wana hi mpimo lowu fanaka. Sweswo swi nga endla leswaku u hatlisa ngopfu kutani vayingiseri va wena va lahlekeriwa. Xana u nga swi tivisa ku yini leswaku hi xihi lexi u nga xi hlamuselaka hi ku hetiseka ni leswaku hi xihi lexi u nga boxaka tinhla hi ku komisa eka xona? Tivutise: ‘Hi tihi tinhla leti nga ndzi pfunaka leswaku ndzi humesa mongo-nkulu wa nkulumo kahle? Hi tihi leti vonakaka ti ta va pfuna swinene vayingiseri va mina? Xana loko ndzo siya ndzimana yo karhi leyi kombisiweke ni yinhla leyi fambisanaka na yona, swi ta endla leswaku mhaka leyi hlamuseriwaka yi nga twali kahle?’

Vana ni vukheta leswaku u nga vuli swilo leswi u nga tiyisekiki ha swona kumbe leswi ku ngo va mianakanyo ya wena. Hambi ku ri N’wana wa Xikwembu, Yesu Kreste, u swi papalatile ku vulavula “hi ku tisungulela.” (Yoh. 14:10) Tsundzuka leswaku lexi endlaka vanhu va ta eminhlanganweni ya Timbhoni ta Yehovha i ku ta twa ku hlamuseriwa ka Bibele. Loko u kala u tekiwa u ri xivulavuri lexinene, handle ko kanakana hi leswi u swi endleke mukhuva ku kokela nyingiso eRitweni ra Xikwembu ku nga ri eka wena n’wini. Hikwalaho ka sweswo tinkulumo ta wena ti ta tsakeriwa.—Filp. 1:10, 11.

Leswi se u endleke nkulumo leyi nga ephepheni yi va nhlamuselo leyi twisisekaka ya Matsalwa, sweswi u fanele u pfuxeta nkulumo ya wena. Swa pfuna ku vulavula hi rito leri twalaka. Nchumu wa nkoka i ku tiyiseka leswaku u ti tsundzuka kahle tinhla hinkwato. U fanele u swi kota ku hisekela nkulumo ya wena, u yi endla yi hanya naswona u andlala ntiyiso hi tinghitsi. Loko u nga si nyikela nkulumo ya wena, tivutise: ‘I yini lexi ndzi lavaka ku xi hetisisa? Xana tinhla-nkulu ti le rivaleni? Xana nkulumo ya mina yi sekeriwe eMatsalweni? Xana yinhla-nkulu yin’wana ni yin’wana yi hlangana kahle ni leyi landzelaka? Xana nkulumo yi endla leswaku Yehovha a tlangeriwa swin’we ni malunghiselelo yakwe? Xana mahetelelo ma fambisana kahle ni nhloko-mhaka, ma kombisa vayingiseri leswi va faneleke va swi endla, ni ku va susumetela leswaku va swi endla?’ Loko swivutiso leswi u swi hlamula hi ina, u ta swi kota ku “endla leswinene hi vutivi,” leswaku u vuyerisa vandlha ni ku dzunisa Yehovha!—Swiv. 15:2.

LOKO NKULUMO YA WENA YI TA TOLOKIWA

Hakanyingi ku ni tindzimi to tala etikweni, kutani swivulavuri swa le rivaleni swi nga ha komberiwa leswaku nkulumo ya swona leyi sekeriweke eBibeleni yi tolokiwa. Loko u rhambiwa ku ya nyikela nkulumo leyi nga ta tolokiwa, minkongomiso leyi landzelaka yi ta pfuna wena swin’we ni la ku tolokelaka.

Leswaku nkulumo ya wena yi humelela swi titshege ngopfu hi leswi mutoloki a swi vulaka. Hambiloko munhu a ri ni ntokoto eku tolokeni, a nga endla ntirho wo antswa loko wo n’wi pfuna leswaku a lunghiselela.
Hi ntolovelo, nkulumo ya wena u fanele u yi hunguta hi n’we-xa-nharhu leswaku yi ta tolokiwa kahle. (Ririmi ra mavoko a ri khumbeki hikuva ri fambisana ni xivulavuri.)
U nga si nyikela nkulumo, hlamusela mutoloki leswaku nkulumo ya wena yi vulavula hi yini swin’we ni xikongomelo xa yona. Loko nkulumo ya wena ku ri leyi yi hlayiwaka kunene entsombanweni, komba mutoloki kopi ya yona ka ha ri ni nkarhi.
Byela mutoloki matsalwa lawa u nga ta ma tirhisa. Tiyiseka leswaku Bibele yakwe yi humesa mongo lowu fanaka ni wa Bibele ya wena. Kombisa mutoloki leswaku hi wahi marito yo huma ematsalweni, lama nga ta kandziyisiwa kumbe ku hlamuseriwa.
Endla xiboho xa leswaku matsalwa ma ta hlayiwa hi tindzimi ha timbirhi kumbe hi ririmi rin’we ntsena. Ku hlaya hi ririmi ra mutoloki swi nga ha va swi enerile.
Ku vula masiku, tinhlayo ni matsalwa hi ku hatlisa, swi nga vanga xiphiqo. Vana ni laha u kokaka kona moya loko u vulavula, naswona loko swi koteka vula tinhlayo hi ndlela leyi swi olovaka ku ti tsundzuka.
Bulani hi swifaniso, swivulavulelo ni swiga leswi nga tolovelekangiki leswi u kunguhataka ku swi tirhisa. Tiyiseka leswaku mutoloki wa wena wa swi twisisa ni leswaku swa koteka ku humesa mongo lowu fanaka hi ririmi rakwe.
Tirhisa swivulwa swo koma loko u vulavula. Vula mongo wu helela u nga si yima leswaku mutoloki a toloka. (Mutoloki u toloka mongo, hayi marito.) Loko mutoloki a ha toloka n’wi tshike a heta ku ri kona u yaka emahlweni.
Mutoloki u ta toloka kahle loko wena u vulavula swi twala ni loko marito u ma vula hi mfanelo.