Ku Hlaya Kahle

MATSALWA ma vula leswaku Xikwembu xi rhandza leswaku vanhu va mixaka hinkwayo “va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (1 Tim. 2:4) Ku pfumelelana ni sweswo, loko hi hlaya Bibele hi rito ra le henhla, ku navela ka hina ku hundzisa vutivi lebyinene ku fanele ku khumba ndlela leyi hi hlayaka ha yona.

Vantshwa ni vanhu lavakulu va fanele va va ni vuswikoti byo yi hlayela ehenhla Bibele ni tibuku leti hlamuselaka Bibele. Tanihi Timbhoni ta Yehovha, hi ni vutihlamuleri bya ku byela van’wana hi vutivi bya Yehovha ni tindlela takwe. Leswi hakanyingi swi katsa ku hlayela munhu un’we kumbe ku hlayela ntlawa wa vanhu. Ha hlaya hi ndlela yoleyo ni loko hi ri swin’we tanihi ndyangu. EXikolweni xa Vutirheli bya le Tilweni, ku va ni minkarhi leyinene ya leswaku vamakwerhu va xinuna ni va xisati, lavatsongo ni lavakulu, va pfuniwa leswaku va antswisa ku hlaya ka vona.

Ku hlaya Bibele emahlweni ka vanhu, hambi ku ri eka munhu un’we kumbe evandlheni, i mhaka leyi faneleke yi tekiwa yi ri ya risima. Bibele yi huhuteriwe hi Xikwembu. Tlhandlakambirhi, “rito ra Xikwembu ra hanya naswona ri ni matimba . . . ra swi kota ku twisisa miehleketo ni makungu ya mbilu.” (Hev. 4:12) Rito ra Xikwembu ri tamele vutivi bya risima, lebyi nga kumekiki eka xihlovo xin’wana. Ri nga pfuna munhu leswaku a tiva Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso ni ku hlakulela vuxaka lebyinene na xona, swin’we ni ku langutana ni swiphiqo swa vutomi hi ndlela leyi humelelaka. Ri hlamusela ndlela yo kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Xisweswo, pakani ya hina yi fanele yi va ku hlaya Bibele hilaha hi nga kotaka ha kona.—Ps. 119:140; Yer. 26:2.

Ndlela Yo Hlaya Kahle. Ku katseka swo tala leswaku munhu a hlaya hi ndlela leyinene, kambe goza ro sungula i ku hlakulela ku hlaya kahle. Leswi swi vula ku lwela ku hlaya ntsena leswi swi tsariweke. Tivonele leswaku u nga tluli marito, u mita marito kumbe u hlaya marito hi ndlela leyi hoxeke hikwalaho ka leswi ma yelanaka ni man’wana.

Leswaku u kota ku ma hlaya kahle marito, u fanele u twisisa mongo wa mhaka. Leswi swi lava leswaku u lunghiselela hi vukheta. Hi ku famba ka nkarhi, loko u ri karhi u hlakulela vuswikoti bya wena byo rhangisa mahlo ya wena eka leswi u nga ta sala u swi vula hi nomu naswona u nyikela nyingiso eka nkhuluko, u ta swi kota ku antswisa emhakeni yo hlaya kahle.

Swihikahato ni mimfungho yo kombisa mpfumawulo wa marito i swa nkoka eka rungula leri tsariweke. Swihikahato swi nga ha kombisa laha u faneleke u hefemula kona, leswaku u fanele ku hefemula nkarhi wo tanihi kwihi, kumbexana ni xilaveko xo cinca-cinca rito. Eka tindzimi tin’wana, loko munhu o vula rito hi mpfumawulo lowu hoxeke, xivutiso xi nga ha cinca xi va xivulwa, kumbe a nga ha vula mhaka leyi hambaneke ni leyi a faneleke ku yi vula. Kambe, minkarhi yin’wana, swihikahato swin’wana swi fambisana ni milawu ya ririmi. Eka tindzimi to tala a swi koteki ku hlaya kahle loko u nga yi landzeleli mimfungho—leyi yi tsariweke ni leyi yi lawuriwaka hi mongo wa mhaka. Mimfungho leyi yi cinca mpfumawulo wa marito. Titolovete ndlela leyi swihikahato ni mimfungho swi tirhisiwaka ha yona eka ririmi ra wena. Lexi hi xona xilotlelo xo hlaya hi ndlela leyi twisisekaka. Tsundzuka leswaku xikongomelo xa wena ku fanele ku va ku humesa mongo, ku nga ri ku vula marito ntsena.

Munhu u fanele a titoloveta ku hlaya loko a lava ku hlakulela vuswikoti byo hlaya kahle. Hlaya ndzimana yin’we, kutani u yi phindha-phindha ku kondza u swi kota ku yi hlaya u nga ha endli swihoxo. Kutani hundzela eka ndzimana leyi landzelaka. Eku heteleleni, lwela ku hlaya matluka yo hlayanyana u nga tluli marito, u nga phindhi marito kumbe ku hlaya marito hi ndlela leyi hoxeke. Endzhaku ko endla tano, kombela un’wana leswaku a ku yingisela loko u ri karhi u hlaya, ivi a ku komba swihoxo leswi u swi endlaka.

Ematikweni man’wana, swiphiqo swa mahlo ni timboni leti nga voningiki kahle, hi swona swi endlaka xiphiqo xa ku hlaya xi va xikulu. Loko swi koteka ku lulamisa swiphiqo leswi, handle ko kanakana ku ta va ni nhluvuko emhakeni ya ku hlaya.

Hi ku famba ka nkarhi, vamakwerhu lava hlayaka kahle va nga ha komberiwa leswaku va hlaya tindzimana eDyondzweni ya Buku ya Vandlha ni le Dyondzweni ya Xihondzo xo Rindza. Kambe leswaku munhu a hetisisa vutihlamuleri lebyi kahle ku laveka leswi engetelekeke ku tlula ku hlaya marito ntsena hi ndlela ya kona. Leswaku u va muhlayi wa le rivaleni la humelelaka evandlheni, u fanele u hlakulela mikhuva leyinene ya ku tihlayela wena n’wini. Leswi swi lava u xiya leswaku rito rin’wana ni rin’wana leri nga exivulweni ri ni ntirho wa rona. Loko wo honisa man’wana a wu nge swi twisisi leswi kahle-kahle swi vuriwaka. Loko u nga ma hlayi kahle marito, hambiloko u tihlayela hi wexe, a wu nge swi twisisi kahle swivulwa swa kona. Ku hlaya hi ndlela leyi hoxeke swi nga ha vangiwa hi ku honisa mimfungho ya ririmi kumbe mongo lowu marito ma tirhisiweke eka wona. Endla matshalatshala yo twisisa leswi rito ha rin’we ri swi vulaka laha ri humelelaka kona. Nakambe, xiya leswaku xihikahato xi yi khumba njhani nhlamuselo ya xivulwa. Tsundzuka leswaku leswi nga emianakanyweni hakanyingi swi vuriwa hi ku tirhisa ntlawa wa marito. Sweswo u nga swi rivali loko u hlayela ehenhla, u hlaya marito lama fambisanaka—swiga ni swivulwa—ematshan’weni yo hlaya marito ntsena. Ku swi twisisa kahle leswi u swi hlayaka i goza ra nkoka ro kota ku hundzisela vutivi lebyi kongomeke eka van’wana loko u va hlayela.

Muapostola Pawulo a a tsalela Mukreste la nga ni ntokoto loko a ku: “Yana emahlweni u tinyiketela eku hlayeni ka le rivaleni.” (1 Tim. 4:13) Leyi i mhaka leyi hinkwerhu hi faneleke hi endla nhluvuko eka yona.