Ku Ndlandlamuxa Mhaka Hi Ndlela Yo Twisiseka

LOKO u nga si hlela rungula kahle, u fanele ku va ni pakani emianakanyweni ya wena. Xana pakani ya wena i ku byela van’wana hi nchumu wo karhi—dyondzo, vonelo, mfanelo, ku tikhoma ko karhi kumbe ndlela ya vutomi? Xana u lava ku komba loko vonelo ro karhi ri fanerile kumbe ri nga fanelanga? Xana pakani ya wena i ku pfuna vanhu ku twisisa nchumu wo karhi kumbe i ku va khutaza leswaku va teka goza? Hambi u ta vulavula ni munhu un’we kumbe vayingiseri vo tala, loko u ta vulavula hi ndlela leyi humelelaka, u fanele u kumisisa leswi ana se va swi tivaka hi mhaka ya kona ni vonelo ra vona hi yona. Loko u swi kumisisile, xaxameta rungula ra wena hi ndlela leyi nga ta ku pfuna ku fikelela pakani ya wena.

Malunghana ni vutirheli bya Sawulo (Pawulo) le Damaska, Mintirho 9:22 yi vika leswaku a a “hlanganisa tinhloko ta Vayuda lava a va tshama eDamaska loko a kombisa hilaha ku twisisekaka leswaku loyi i Kreste.” Xana vumbhoni byebyo lebyi twisisekaka a byi katsa na yini? Hilaha swi kombisiweke hakona hi ku famba ka nkarhi hi matimu ya vutirheli bya Pawulo le Antiyoka ni le Tesalonika, u sungule hi ku vulavula hi mhaka ya leswaku Vayuda a va amukela Matsalwa ya Xiheveru ni leswaku a va vula leswaku va swi pfumela leswi ma swi vulaka hi Mesiya. Kutani, hi ku tirhisa Matsalwa wolawo, Pawulo u hlawule timhaka leti a ti hlamusela vutomi ni vutirheli bya Mesiya. U tshahe timhaka teto, kutani a ti teka a ti fanisa ni leswi humeleleke hi xiviri eka Yesu. Eku heteleleni, u fikelele makumu lama nga erivaleni, ya leswaku Yesu hi yena Kreste kumbe Mesiya. (Mint. 13:16-41; 17:2, 3) Loko na wena u hlamusela ntiyiso wa Bibele hi ndlela leyi twisisekaka, sweswo swi nga khumba ni van’wana.

Ku Hlela Nkulumo. Rungula ri nga hleriwa hi tindlela to hambana-hambana leti twisisekaka. Loko swi ku olovela, u nga tirhisa tindlela to tala hi nkarhi wun’we. Xiya tin’wana ta tona.

Ku xaxameta tinhloko-mhaka. Leswi swi katsa ku hlela rungula ra wena hi swiyenge swo karhi, laha xin’wana ni xin’wana xa swona xi ku pfunaka ku fikelela pakani ya wena. Swiyenge swa kona swi nga va tinhla-nkulu ta nkoka leti nga ta pfuna vayingiseri leswaku va twisisa mhaka ya wena. Swiyenge leswi swi nga ha va swi ri tinhlamuselo leti kongomeke leti kombaka loko nchumu wo karhi wu fanerile kumbe wu nga fanelanga. Tinhla tin’wana, hambiloko ti fambisana na mhaka, ti nga engeteriwa kumbe ti susiwa, swi titshege hi vayingiseri kumbe pakani ya wena.

Xiya xikombiso xa maxaxametelo ya tinhloko-mhaka. Nkulumo yo koma leyi vulavulaka hi vito ra Xikwembu yi nga katsa (1) mhaka leyi ha yona swi nga swa nkoka ku tiva Xikwembu hi vito, (2) vito ra Xikwembu ni (3) ndlela leyi hi nga xiximaka vito rero ha yona.

Hi nga dyondza swo tala hi ku xaxameta rungula hi ku ya hi tinhloko-mhaka ta kona, loko hi kambisisa minkandziyiso leyi lunghiseleriweke hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” leswaku hi yi tirhisa etidyondzweni ta le kaya ta Bibele. (Mat. 24:45) Minkandziyiso leyi hakanyingi yi ni tinhloko-mhaka to hlayanyana leti nga pfunaka swichudeni leswaku swi tiva ntiyiso wa xisekelo wa Bibele. Minkandziyiso leyikulu yi ni swihlokwana ehansi ka ndzima yin’wana ni yin’wana. Xihlokwana xin’wana ni xin’wana xi pfuna xichudeni ku hisekela ku kuma rungula leri landzelaka ni ku kuma mongo wa mhaka hinkwayo.

Xivangelo ni vuyelo. Ku hlamusela xivangelo ni vuyelo i ndlela yin’wana ya ku nyikela rungula hi ndlela yo twisiseka.

Loko u vulavula ni ntlawa kumbe munhu wo karhi loyi a faneleke a xiyisisa vuyelo bya nchumu wo karhi lowu a wu endlaka kumbe lowu a lavaka ku wu endla, ndlela leyi yi nga tirha kahle. Swivuriso ndzima 7 yi hi nyika xikombiso lexinene xa mhaka leyi. Yi swi hlamusela kahle leswaku swi tise ku yini leswaku jaha leri nga riki na ntokoto ni “leri nga ni mbilu leyi pfumalaka vutlhari” (xivangelo) ri gangana na nghwavava, ivi ri biwa hi nkhavi wo fehla (vuyelo).—Swiv. 7:7.

Loko u lava ku kandziyisa mhaka swinene, u nga teka vuyelo byo biha lebyi tshoveriwaka hi lava va nga laviki ku famba etindleleni ta Yehovha, u byi ringanisa ni vuyelo lebyinene lebyi kumiwaka hi lava va yingisaka Yehovha. Hi ku susumetiwa hi moya wa Yehovha, Muxe u endle tano loko a vulavula ni Vaisrayele loko va nga si nghena eTikweni leri Tshembisiweke.—Det., ndz. 28.

Minkarhi yin’wana swa antswa u sungula bulo ra wena hi ku hlamusela xiyimo xo karhi (vuyelo) kutani u nyikela vumbhoni lebyi kombaka swilo leswi yisaka eka xiyimo xa kona (xivangelo). Sweswo hakanyingi swi katsa ku boxa xiphiqo ni ntlhantlho wa kona.

Xiphiqo ni ntlhantlho. Entirhweni wa nsimu, loko u vulavula hi xiphiqo lexi karhataka vanhu kutani u komba leswaku ku ni ntlhantlho lowu enerisaka, sweswo swi nga endla leswaku munhu a ku yingisa. Xiphiqo xa kona xi nga boxiwa hi wena kumbe hi n’wini wa muti.

Xiphiqo xa kona xi nga va xa ku dyuhala ni ku fa ka vanhu, ku nyanya ka vugevenga, kumbe vuhomboloki lebyi hangalakeke hinkwako-nkwako. A swi kali swi lava u nava ngopfu u kombisa leswaku xiphiqo xo tano xi kona, hikuva swi le rivaleni. Boxa xiphiqo xa kona, kutani u kombisa ntlhantlho lowu kumekaka eBibeleni.

Hi tlhelo rin’wana, xiphiqo xa kona xi nga va xi khumba n’wini wa muti hi ku kongoma, tanihi swihinga leswi langutaneke ni mutswari la nga riki na munghana wa vukati, ku hela matimba hikwalaho ka vuvabyi lebyi xungetaka vutomi kumbe ku nonon’hweriwa loku a nga na kona hikwalaho ka ku cinisiwa rhuvurhuvu hi munhu un’wana. Leswaku u kota ku n’wi pfuna, xo sungula u fanele u va muyingiseri lonene. Bibele yi tamele rungula ra nkoka malunghana ni swiphiqo leswi hinkwaswo. Kambe u fanele u ri tirhisa hi vutlhari. Loko rungula ra wena ri ta pfuna n’wini wa muti hakunene, u fanele u vulavula mhaka leyi hanyaka. Swi veke erivaleni leswaku u vulavula hi ntlhantlho wa hilaha ku nga heriki, wa nkarhinyana kumbe ndlela yo tiyisela xiyimo xa kona lexi nga ta ka xi nga cinci emafambiselweni lawa ya swilo. Hi marito man’wana, tiyiseka leswaku nhlamuselo ya Matsalwa leyi u yi nyikelaka yi enerile leswaku yi seketela xiheri lexi u fikelelaka xona emhakeni yo karhi. Loko swi nga ri tano, ntlhantlho lowu u vulavulaka ha wona wu nga vonaka wu nga ri na nhloko na ncila eka n’wini wa muti.

Ku longoloxa timhaka hi ku landza nkarhi lowu ti endlekeke ha wona. Rungula rin’wana ri lava leswaku u ri nyikela hi ku landzelerisa nkarhi wa kona. Hi xikombiso, ebukwini ya Eksoda, Makhombo ya Khume ma hlamuseriwa hi ku landzelelana ka wona. Eka Vaheveru ndzima 11, muapostola Pawulo u xaxamete vavanuna ni vavasati va ripfumelo leri hanyaka, hi ku ya hi nkarhi lowu va hanyeke ha wona.

Loko u hlamusela swiendlakalo swa nkarhi lowu hundzeke hi ku landzelelana ka swona, sweswo swi nga pfuna vayingiseri va wena ku twisisa ndlela leyi swiyimo swo karhi swi humeleleke ha yona. Sweswo u nga swi endla loko u hlamusela matimu ya manguva lawa ni swiendlakalo swa le minkarhini ya ku tsariwa ka Bibele. Xisweswo u ta va u hlanganisa nxaxamelo wa swiendlakalo ni xivangelo kun’we ni vuyelo bya kona. Loko u lava ku andlala swiendlakalo leswi Bibele yi kombaka leswaku swi ta endleka enkarhini lowu taka, ndlela leyi nga ta olovela vayingiseri va wena leswaku va swi twisisa ni ku swi tsundzuka hi loko u swi hlamusela hi ntlhandlamano wa swona.

Ku longoloxa timhaka hilaha ti humeleleke hakona a swi vuli leswaku minkarhi hinkwayo u fanele u ya sungula laha ti sukeleke kona. Minkarhi yin’wana swi nga antswa ku sungula mhaka laha yi nga ni yinhla ya nkoka kona. Hi xikombiso, loko u rungula ntokoto, u nga rhandza ku hlamusela hi ta nkarhi lowu vutshembeki bya munhu eka Xikwembu byi fikeke byi ringiwa hi wona. Loko u kote ku endla leswaku vayingiseri va tsakela ku tiva xiyenge xexo ntsena eka nhlamuselo ya wena, u nga sungula ku xaxameta swilo leswi yiseke eka mhaka yoleyo.

Ku Tirhisa Rungula Leri Fambelanaka Ni Mhaka Ya Wena Ntsena. Ku nga khathariseki ndlela leyi rungula ra wena u ri hlelaka ha yona, tiyiseka leswaku u tirhisa rungula leri fambelanaka ni mhaka ya wena ntsena. Nhloko-mhaka ya nkulumo ya wena yi fanele yi ku pfuna ku hlawula rungula leri faneleke. U fanele u anakanya ni hi muxaka wa vayingiseri va wena. Yinhla yo karhi yi nga va yi ri ya nkoka eka vayingiseri van’wana, kasi eka van’wanyana yi nga va yi nga ri ya nkoka. Nakambe u fanele ku tiyiseka leswaku rungula ra wena hinkwaro ri ta ku pfuna ku fikelela pakani ya wena. Handle ka swona, nkulumo ya wena, hambiloko yi tsakisa, yi nga sala yi nga pfunanga nchumu.

Loko u endla ndzavisiso, u nga kuma rungula ro tala leri tsakisaka, leri fambisanaka na mhaka ya wena. Xana u ta tirhisa ro tanihi kwihi? Loko u nyika vayingiseri rungula ro tala ngopfu, swi nga endleka u nga yi fikeleli pakani ya wena. Tinhla-nkulu to hlayanyana leti ndlandlamuxiweke kahle ti ta tsundzukiwa hi ku olova, ematshan’weni ya muhwenga wa tinhla-nkulu leti ngo vuriwa hi ku tsutsuma. Leswi a swi vuli leswaku tinhla ta le tlhelweni leti tsakisaka a ti fanelanga ti nghenisiwa nikatsongo. Kambe u nga endli leswaku ti ku sivela ku fikelela pakani ya wena. Xiya ndlela leyi tinhla to tano ti nghenisiweke hi vutlhari ha yona eBibeleni eka Marka 7:3, 4 ni le ka Yohane 4:1-3, 7-9.

Tivonele leswaku u nga siyi yinhla yin’wana empfhukeni u tlulela eka yin’wanyana swi nga languteriwanga, hikuva vayingiseri va wena va nga sala va ri emunyameni. Leswaku tinhla-nkulu ti tirha kahle, u fanele u ti hlanganisa kahle. U nga ti hlanganisa hi marito yo karhi kumbe xivulwa lexi heleleke lexi kombaka ku fambisana ka tona. Eka tindzimi to tala, ku nga tirhisiwa mahlanganisi yo olova kumbe swiga ku komba ndlela leyi yinhla leyi landzelaka yi fambisanaka ha yona ni leyi hundzeke.

Ku tirhisa rungula leri faneleke ntsena ivi u ri xaxameta kahle, swi ta ku pfuna leswaku u fikelela pakani ya wena.