Ndzima Ya Vumune

Loyi Vaprofeta Hinkwavo Va Nyikeleke Vumbhoni Ha Yena

1. Xana mhaka leyi vulavulaka hi vutomi bya Yesu a nga si va munhu wa nyama yi kombisa yini hi vuxaka bya yena na Yehovha?

“TATANA u ni xinakulobye eka N’wana naswona u n’wi komba swilo hinkwaswo leswi a swi endlaka.” (Yohane 5:20) Mawaku vuxaka lebyikulu lebyi N’wana a a ri na byona ni Tata wa yena, Yehovha! Vuxaka byolebyo lebyikulu byi sungule loko a vumbiwa, eka magidi ya malembe ya ntsandza-vahlayi loko a nga si velekiwa tanihi munhu wa nyama. A a ri N’wana la tswariweke a ri swakwe wa Xikwembu, loyi ku nga yena ntsena la vumbiweke hi ku kongoma hi Yehovha hi byakwe. Nchumu wun’wana ni wun’wana etilweni ni le misaveni wu vumbiwe hi ku tirhisa N’wana yoloye wa mativula la rhandziwaka swinene. (Vakolosa 1:15, 16) U tlhele a tirha tanihi Rito ra Xikwembu, kumbe Muvulavuleri, Loyi ku rhandza ka Xikwembu a ku hundziseriwa ha yena evanhwini. N’wana loyi, loyi Xikwembu a xi n’wi rhandza swinene u ve Yesu Kreste.—Swivuriso 8:22-30; Yohane 1:14, 18; 12:49, 50.

2. Vuprofeta bya Bibele byi paluxe yini malunghana na Yesu?

² Loko N’wana wa Xikwembu wa mativula a nga si velekiwa hi singita a va munhu wa nyama, ana se a ku tsariwe vuprofeta byo tala lebyi huhuteriweke malunghana na yena. Muapostola Petro u tiyisekise Korneliyo a ku: “Vaprofeta hinkwavo va nyikela vumbhoni ha yena.” (Mintirho 10:43) Xiavelo xa Yesu xi kombisiwe eBibeleni lerova ntsumi yi byela muapostola Yohane yi ku: “Ku nyikela vumbhoni hi Yesu hi swona swi huhutelaka ku profeta.” (Nhlavutelo 19:10) Vuprofeta byebyo byi swi veke erivaleni leswaku hi yena a nga Mesiya. Byi kombise leswi a nga ta swi endla leswaku a hetisisa swikongomelo swa Xikwembu. Leswi hinkwaswo swi fanele swi hi tsakisa swinene namuntlha.

Leswi Vuprofeta Byi Swi Paluxeke

3. (a) Eka vuprofeta lebyi nga eka Genesa 3:15, i mani loyi a fanekiseriwaka hi nyoka, “wansati” ni ‘mbewu ya nyoka’? (b) Ha yini ku ‘pfotlosiwa ka nyoka enhlokweni’ ku ma tsakisa swinene malandza ya Yehovha?

³ Vuprofeta byo sungula byo tano byi vuriwe endzhaku ka ku xandzuka ka le Edeni. Yehovha u byele nyoka a ku: “Ndzi ta veka vulala exikarhi ka wena ni wansati ni le xikarhi ka mbewu ya wena ni mbewu ya yena. Yi ta ku pfotlosa nhloko kutani wena u ta yi luma xirhendze.” (Genesa 3:15) Hakunene vuprofeta byebyo a byi kongomisiwe eka Sathana, loyi a yimeriwaka hi nyoka. “Wansati” i nhlengeletano ya Yehovha leyi tshembekaka ya le tilweni, leyi fanaka ni wansati la tshembekaka eka yena. ‘Mbewu ya nyoka’ yi katsa tintsumi hinkwato ni vanhu lava kombisaka moya wa Sathana, lava kanetaka Yehovha ni vanhu va Yena. ‘Ku pfotlosiwa ka nyoka enhlokweni’ swi vula ku loviseriwa makumu ka Sathana la nga muxandzuki, loyi a hehleke Yehovha ivi a tisela vanhu gome lerikulu. Kambe i mani “mbewu” leyi a yi ta endla ntirho wo pfotlosa? Sweswo swi tshame swi ri “xihundla xo kwetsima” ku ringana madzana ya malembe.—Varhoma 16:20, 25, 26.

4. Xana rixaka leri Yesu a humaka eka rona ri pfune njhani ku n’wi kombisa tanihi Mbewu leyi tshembisiweke?

⁴ Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 2 000 ya matimu ya vanhu, Yehovha u nyikele vuxokoxoko lebyi engetelekeke. U kombise leswaku Mbewu a yi ta huma enxaxamelweni wa ndyangu wa Abrahama. (Genesa 22:15-18) Hambiswiritano, nxaxamelo lowu Mbewu a yi ta huma eka wona a ku nga ta va mhaka ya ku velekeriwa swona, kambe Xikwembu hi xona a xi ta hlawula. Hambileswi Abrahama a a rhandza n’wana wa yena Iximayele, la velekiweke hi Agara, Yehovha u te: “Ndzi ta simeka ntwanano wa mina na Isaka, loyi Sara a nga ta ku tswalela yena.” (Genesa 17:18-21) Endzhakunyana ntwanano wolowo wu tiyisekisiwe eka Yakobe, loyi tinxaka ta 12 ta Israyele ti humeke eka yena, ku nga ri eka mativula ya Isaka, ku nga Esawu. (Genesa 28:10-14) Hi ku famba ka nkarhi ku kombisiwe leswaku Mbewu a yi ta huma eka rixaka ra Yuda, enxaxamelweni wa Davhida.—Genesa 49:10; 1 Tikronika 17:3, 4, 11-14.

5. Loko Yesu a sungula vutirheli bya yena bya laha misaveni, i yini lexi swi kombiseke kahle leswaku a a ri Mesiya?

⁵ Hi swihi swikombiso swin’wana leswi nyikeriweke malunghana ni loyi a a ta va Mbewu? Loko ka ha sele malembe lama tlulaka 700, Bibele yi vule leswaku Mbewu leyi tshembisiweke a yi ta velekeriwa eBetlehema yi ri munhu wa nyama. Yi tlhele yi paluxa leswaku Mbewu ana se a yi ri kona “ku sukela emasikwini ya nkarhi lowu nga riki na makumu,” ku nga nkarhi lowu yi tumbuluxiweke ha wona etilweni. (Mikiya 5:2) Nkarhi lowu kongomeke wa ku humelela ka yona emisaveni tanihi Mesiya na wona wu profetiwile, hi ku tirhisa muprofeta Daniyele. (Daniyele 9:24-26) Naswona loko Yesu a totiwa hi moya lowo kwetsima, a va Mutotiwa wa Yehovha, rito ra Xikwembu leri humaka etilweni ri n’wi vule N’wana wa xona. (Matewu 3:16, 17) Mbewu yi paluxiwile! Hikwalaho, Filipi u vule hi ku tiyiseka a ku: “Hi n’wi kumile loyi Muxe a tsaleke ha yena eNawini, ni Vaprofeta va tsaleke ha yena, ku nga Yesu.”—Yohane 1:45.

6. (a) Hi ku ya hi Luka 24:27, xana i yini leswi valandzeri va Yesu va nga swi xiya? (b) I mani loyi a nga ‘mbewu leyikulu ya wansati,’ naswona ku pfotlosa ka yena nhloko ya nyoka swi vula yini?

⁶ Endzhaku ka sweswo, valandzeri va Yesu va swi xiyile leswaku vuprofeta byo tala lebyi vulavulaka ha yena byi nghenisiwe eMatsalweni lama huhuteriweke. (Luka 24:27) Swi ve erivaleni swinene leswaku Yesu hi yena a nga ‘mbewu leyikulu ya wansati,’ leyi yi nga ta pfotlosa nhloko ya nyoka, yi herisa Sathana a nga ha vi kona. Hi ku tirhisa Yesu, switshembiso hinkwaswo leswi Xikwembu xi swi tshembiseke vanhu, swilo hinkwaswo leswi hi swi navelaka hi mbilu hinkwayo, swi ta hetiseka.—2 Vakorinto 1:20.

7. Ku engetela eka ku tiva Loyi vuprofeta byi vulavulaka ha yena, i yini swin’wana leswi nga hi vuyerisaka loko hi swi xiya?

⁷ Ku tiva mhaka leyi swi fanele swi hi khumba njhani? Bibele yi vulavula hi mutsheniwa wa Muetiyopiya loyi a hlayeke byin’wana bya vuprofeta lebyi malunghana ni ku ta ka Mukutsuri tlhelo Mesiya. Leswi a a pfilunganyekile, u vutise muevhangeli Filipi a ku: “Xana muprofeta u vula leswi malunghana na mani?” Kambe mutsheniwa loko a kume nhlamulo a nga khondlanga mavoko. Endzhaku ko yingiserisisa nhlamuselo ya Filipi, wanuna loyi u swi vonile leswaku leswi se a byi twisisaka vuprofeta lebyi, lebyi hetisekeke, u fanele a teka goza ro karhi. U swi twisisile leswaku a a fanele a khuvuriwa. (Mintirho 8:32-38; Esaya 53:3-9) Xana na hina hi angula hi ndlela leyi fanaka?

8. (a) Xana mhaka ya Abrahama yo lava ku nyikela hi Isaka a yi fanekisela yini? (b) Ha yini Yehovha a byele Abrahama leswaku tinxaka hinkwato a ti ta tikatekisa hi Mbewu, naswona leswi swi tirha njhani eka hina namuntlha?

⁸ Nakambe, xiya mhaka leyi khumbaka mbilu ya Abrahama loko a lave ku nyikela hi Isaka, n’wana wa yena loyi a nga yexe loyi a n’wi kumeke na Sara. (Genesa 22:1-18) Sweswo a swi fanekisela leswi Yehovha a a ta swi endla—ku nyikela hi N’wana wa yena la nga tswariwa a ri swakwe: “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Leswi swa hi tiyisekisa leswaku tanihi leswi Yehovha a nyikeleke hi N’wana wakwe la tswariweke a ri swakwe leswaku a hetisisa xikongomelo xa Yena, U ta tlhela a ‘hi nyika hi musa swilo leswin’wana hinkwaswo.’ (Varhoma 8:32) I yini lexi hi faneleke hi xi endla? Hilaha swi tsariweke hakona eka Genesa 22:18, Yehovha u byele Abrahama leswaku tinxaka hinkwato ti ta tikatekisa hi Mbewu, “hikwalaho ka leswi [Abrahama a] yingiseke rito ra [Xikwembu].” Na hina hi fanele hi yingisa Yehovha ni N’wana wa yena: “Un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka N’wana u ni vutomi lebyi nga heriki; loyi a nga yingisiki N’wana a nge byi kumi vutomi, naswona vukarhi bya Xikwembu byi tshama eka yena.”—Yohane 3:36.

9. Loko hi wu tlangela ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki lebyi nga ta kumeka hikwalaho ka gandzelo ra Yesu, xana hi ta endla yini?

⁹ Loko hi tlangela ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki lowu hi wu kumeke hikwalaho ka gandzelo ra Yesu, hi ta lava ku endla swilo leswi Yehovha a hi byeleke swona hi ku tirhisa Yesu. Swilo swa kona swi fambisana ni ku rhandza ka hina Xikwembu ni vaakelani va hina. (Matewu 22:37-39) Yesu u kombise leswaku ku rhandza ka hina Yehovha ku ta hi susumetela ku dyondzisa van’wana “ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi [Yesu a hi] leriseke swona.” (Matewu 28:19, 20) Naswona hi lava ku kombisa malandza-kulorhi ya Yehovha rirhandzu rolero hi ku “hlengeletana” na wona nkarhi na nkarhi. (Vaheveru 10:25; Vagalatiya 6:10) Nakambe, loko hi yingisa Xikwembu ni N’wana wa xona, a hi fanelanga hi anakanya leswaku va lava leswaku hi hetiseka. Vaheveru 4:15 yi vula leswaku Yesu, tanihi Muprista wa hina Lonkulu, a nga “hi tshandzisa eku tsaneni ka hina.” Leyi i mhaka leyi chavelelaka hakunene, ngopfu-ngopfu loko hi tshinelela Xikwembu hi xikhongelo ha Kreste leswaku xi hi pfuna hi hlula ku tsana ka hina!—Matewu 6:12.

Kombisa Ripfumelo Eka Kreste

10. Ha yini ku ri hava munhu la nga hi ponisaka handle ka Yesu Kreste?

¹⁰ Endzhaku ko hlamusela huvo leyi tlakukeke ya Vayuda eYerusalema leswaku vuprofeta bya Bibele byi hetiseke eka Yesu, muapostola Petro u gimete hi marito lawa ma nga ni matimba: “A ku na ku ponisiwa eka un’wana, hikuva ku hava vito rin’wana ehansi ka tilo leri nyikiweke vanhu leri hi faneleke ku ponisiwa ha rona.” (Mintirho 4:12) Leswi vatukulu hinkwavo va Adamu va nga vadyohi, rifu ra vona a ri nge swi koti ku kutsula munhu. Kambe Yesu a a hetisekile, naswona vutomi bya yena a byi ta fanela ku va gandzelo. (Pisalema 49:6-9; Vaheveru 2:9) U nyike Xikwembu nkutsulo lowu ringanaka ni vutomi lebyi nga heriki lebyi lahliweke hi Adamu. (1 Timotiya 2:5, 6) Leswi swi hi pfulele ndlela ya leswaku hi kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa ya Xikwembu.

11. Hlamusela ndlela leyi gandzelo ra Yesu ri nga hi vuyerisaka swinene ha yona.

¹¹ Nkutsulo wu tlhele wu hi pfulela ndlela yo kuma vuyelo byin’wana, hambi ku ri sweswi. Hi xikombiso, hambileswi hi nga vadyohi, gandzelo ra Yesu ri endla leswaku hi swi kota ku va ni ripfalo leri baseke hikwalaho ka leswi hi rivaleriwaka swidyoho. Gandzelo leri a ri ri ni ntikelo lowukulu ku tlula magandzelo ya swiharhi lawa Vaisrayele a va ma endla hi ku landza Nawu wa Muxe. (Mintirho 13:38, 39; Vaheveru 9:13, 14; 10:22) Hambiswiritano, leswaku hi rivaleriwa swidyoho swoleswo hi fanele hi pfumela leswaku ha ri lava hakunene gandzelo ra Kreste: “Loko hi ku: ‘A hi na xidyoho,’ ha tixisa naswona a hi na ntiyiso. Loko hi vula swidyoho swa hina, xa tshembeka naswona xi lulamile lerova xi nga hi rivalela swidyoho swa hina ni ku hi basisa evubihini hinkwabyo.”—1 Yohane 1:8, 9.

12. Ha yini ku khuvuriwa ematini ku ri nchumu wa nkoka leswaku hi va ni ripfalo lerinene emahlweni ka Xikwembu?

¹² Xana vadyohi va nga ri kombisa njhani ripfumelo eka Kreste ni le gandzelweni ra yena? Loko vanhu va lembe-xidzana ro sungula va va vapfumeri, sweswo va swi kombise erivaleni. Njhani? Va khuvuriwile. Ha yini? Hikuva Yesu u lerise leswaku vadyondzisiwa va yena hinkwavo va fanele va khuvuriwa. (Matewu 28:19, 20; Mintirho 8:12; 18:8) Munhu a nge kokeli endzhaku loko mbilu ya yena yi ri tlangela swinene lunghiselelo ra rirhandzu leri Yehovha a ri endleke ha Yesu. U ta endla ku cinca kwihi ni kwihi loku lavekaka evuton’wini bya yena, a tinyiketela eka Xikwembu hi xikhongelo ivi a kombisa ku tinyiketela koloko hi ku khuvuriwa ematini. Hi ku endla leswi u va a “kombela ripfalo lerinene eka Xikwembu.”—1 Petro 3:21.

13. Loko hi xiya leswaku hi endle xidyoho, i yini lexi hi faneleke hi xi endla, naswona ha yini?

¹³ Ina, hambiloko se u khuvuriwile, wa ha ta va na wona mboyamelo wo endla swidyoho. Kutani u fanele u endla yini? Muapostola Yohane u te: “Ndzi mi tsalela swilo leswi leswaku mi nga tshuki mi endla xidyoho. Kambe, loko mani na mani a endla xidyoho, hi ni mupfuni eka Tatana, a nga Yesu Kreste, loyi a lulameke. Naswona yena i gandzelo ra ku vuyelelana ra swidyoho swa hina.” (1 Yohane 2:1, 2) Xana leswi swi vula leswaku ku nga khathariseki leswaku hi endla xidyoho xa muxaka muni, loko hi khongela eka Xikwembu leswaku xi hi rivalela, xi ta hi rivalela? E-e. Leswaku u rivaleriwa u fanele u hundzuka swi huma embilwini. U nga ha lava mpfuno ni le ka vanhu lava kuleke, lava nga ni ntokoto evandlheni ra Vukreste. Hi fanele hi pfumela hi tlhela hi swi vona leswaku leswi hi swi endleke swi hoxile, kutani hi tisola swinene hikwalaho ka swona lerova hi endla matshalatshala lamakulu ya leswaku hi nga ha tlheli hi swi endla. (Mintirho 3:19; Yakobo 5:13-16) Loko hi endla leswi, hi nga tiyiseka hi mpfuno wa Yesu na hi ku vuyiseriwa ka hina etintswalweni ta Yehovha.

14. (a) Hlamusela ndlela ya nkoka leyi gandzelo ra Yesu ri hi vuyeriseke ha yona. (b) Loko hi ri ni ripfumelo hakunene, hi ta endla yini?

¹⁴ Gandzelo ra Yesu ri wu pfulele ndlela yo kuma vutomi lebyi nga heriki etilweni “ntlhambinyana,” ku nga ntlawa wa vumbirhi wa mbewu leyi boxiweke eka Genesa 3:15. (Luka 12:32; Vagalatiya 3:26-29) Ri tlhele ri pfulela vanhu va magidi ya timiliyoni ndlela yo kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. (Pisalema 37:29; Nhlavutelo 20:11, 12; 21:3, 4) Vutomi lebyi nga heriki i “nyiko leyi nyikiwaka hi Xikwembu . . . ha Kreste Yesu Hosi ya hina.” (Varhoma 6:23; Vaefesa 2:8-10) Loko hi ri na ripfumelo eka nyiko yoleyo ivi hi tlangela ndlela leyi yi kumekeke ha yona, hi ta swi kombisa sweswo. Loko hi twisisa ndlela leyi Yehovha a tirhiseke Yesu swinene ha yona leswaku a hetisisa ku rhandza ka Yena ni ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona leswaku hinkwerhu hi landzelerisisa mikondzo ya Yesu, hi ta endla vutirheli bya Vukreste byi va wun’wana wa mintirho ya nkoka swinene evuton’wini bya hina. Ripfumelo ra hina ri ta vonaka eka ndlela leyi hi khorwisekaka ha yona loko hi byela van’wana hi nyiko leyi yo hlamarisa leyi humaka eka Xikwembu.—Mintirho 20:24.

15. Ripfumelo eka Yesu Kreste ri tisa vun’we hi ndlela yihi?

¹⁵ Ripfumelo rolero ri endla leswaku ku va ni vun’we hakunene! Hikwalaho ka rona, hi ve ni vuxaka lebyikulu na Yehovha, N’wana wa yena ni swirho swa vandlha ra Vukreste. (1 Yohane 3:23, 24) Swa hi tsakisa leswi Yehovha hi tintswalo a nyikeke N’wana wa yena “vito leri nga ehenhla ka mavito man’wana hinkwawo [handle ka vito ra Xikwembu], leswaku matsolo hinkwawo ya lava nga etilweni ni lava nga emisaveni ni lava nga ehansi ka misava, ma nkhinsama hi vito ra Yesu, naswona ririmi rin’wana ni rin’wana ri fanele ku twarisa erivaleni leswaku Yesu Kreste i Hosi leswaku ku vangamisiwa Xikwembu Tatana.”—Vafilipiya 2:9-11.

Mpfuxeto

• Loko Mesiya a humelela, ha yini ndlela leyi a hlamuseriweke ha yona yi twisisekile eka lava a va pfumela eRitweni ra Xikwembu?

• Hi swihi swilo swin’wana leswi hi faneleke hi swi endla leswaku hi kombisa ku tlangela ka hina gandzelo ra Yesu?

• Gandzelo ra Yesu ana se ri hi pfune hi tindlela tihi? Xana leswi swi hi pfuna njhani loko hi khongela eka Yehovha leswaku a hi rivalela swidyoho?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 36]

Yesu u byele valandzeri va yena leswaku va fanele va dyondzisa van’wana ku hlayisa swileriso swa Xikwembu