Mimfumo Leyikulu Ya Misava Ya Matimu Ya Bibele Yi Ya eMakun’wini Ya Yona!
XANA u nga anakanya hi matimu lama tsariweke ma nga si endleka? U ri ‘a swi koteki?’ Hambi swi ri tano, yi kona buku leyi hakunene yi vuleke matimu ma nga si endleka—madzana, minkarhi yin’wana hambi ku ri magidi ya malembe swiendlakalo swa kona swi nga si humelela! Buku yoleyo i Bibele.
Bibele a yi vikanga swiendlakalo swa khale hi ku pakanisa ntsena, kambe hi ndlela leyi hlamarisaka swinene yi tlhele yi vhumba hi nxaxameto lowu xiyekaka wa matimu ya misava tanihi leswi wu nga ta khumba vanhu va Xikwembu, ku sukela enkarhini wa Babilona wa khale, ku tlula 2 500 wa malembe lama hundzeke, ku fikela esikwini ra hina hambi ku ri ku tlula.
Daniyele, muprofeta loyi a hanyeke eka lembe xidzana ra vutsevu emahlweni ka Nguva ya hina leyi tolovelekeke, u nyikiwe tinhlavutelo ta mune to hambana leti vulavuleke hi vumundzuku bya matimu ya misava. Rungula ra yena u ri kume kwihi xana? Daniyele u te: “Kambe ši kona Šikwembu e matilweni, le’ši hlavutelaka ŝihundla.” (Daniel 2:28) Vayimburi, loko va pfukula masalela lama siyiweke hi mimfumo ya misava ya khale, va kume vumbhoni lebyi hlamarisaka bya ntiyiso wa matimu ni wa vuprofeta lebyi kumiwaka eBibeleni.
Mimfumo mimbirhi leyikulu ya misava ya matimu ya Bibele, Egipta na Asiriya, yi ve kona khale emahlweni ka nkarhi wa Daniyele. Babilona a wu fuma esikwini ra Daniyele, naswona mavito ya mimfumo mimbirhi ya misava leyi landzeleke yi paluxeriwe muprofeta. (Daniel 2:47, 48; 8:20, 21) Yin’wana mimbirhi a yi ta landzela yona, leswi swi hi tisaka enkarhini wa sweswi.
I Mingani?
Hi ku ya hi Bibele, i mimfumo mingani yo tano ya misava leyi a yi ta va kona xana? Nhlamulo yi nyikiwe muapostola Yohane la dyuhaleke naswona yi komba laha hi nga kona eku fambeni ka nkarhi. Ntsumi yi byele Yohane yi ku: “Na swona, i tihosi ta 7; ntlhanu wa tona ti wile, yin’wana yi kona, leyi yin’wana a yi si ta.”—Nhlavutelo 17:10.
Hi yihi mimfumo ya ntlhanu leyi teke ni ku hundza hi siku ra Yohane? Egipta, Asiriya, Babilona, Medo-Persia na Greece. Hi wihi lowu a wa ha ri kona? Rhoma. Naswona hi wihi mfumo lowu a wu nga “si ta?” Mfumo wa misava wa Anglo-America wa siku ra hina. Leyi i mimfumo ya misava leyi vanhu va Xikwembu, va khale ni va manguva lawa, a yi va khumba swinene.
Mhaka ya nkoka lowu hlawulekeke hi leyi: A ku ta va ni ku tlhandlamana ka mimfumo ya misava yo tano ya nkombo ntsena! Mfumo wa vunhungu lowu humeleleke ni lowo hetelela, lowu a wu ta katsa masalela ya leya nkombo, ku vhumbiwe leswaku a wu ta va kona swa xinkarhana emasikwini ya lowa vunkombo. (Nhlavutelo 17:10, 11) Leswi swi vula leswaku hi hanya enkarhini wa mfumo wo hetelela wa mimfumo leyikulu ya misava leyi fumiwaka hi munhu. A yi nga ha vi kona!
Ku nga ri khale, mimfumo ya misava yi ta heleriwa hi nkarhi. Daniyele u profete leswaku mafambiselo lawa ya vanhu ma ta pfotlosiwa kutani ‘ma kukuriwa hi mheho.’ (Daniel 2:35) Yi ta siviwa hi yini xana? Hi xin’wana xo antswa swinene! Daniyele wa vika: “E mikarini ya tihosi leti, Šikwembu ša matilo ši ta pfuša ku fuma lo’ku nga taka ku nga onhaki, ni siku riṅwe . . . ku ta seletela ni ku herisa ku fuma kuloku hikwako, kambe kona ku ta v̌a kona hi laha ku nga riki na makumu,” hi laha ku nga heriki. (Daniel 2:44) Kutani ku hava lexi nga ta siva mimfumo leyi ya misava ya vanhu handle ka Mfumo wa Xikwembu. Mayana nhluvuko lowu hlamarisaka eka vuhosi bya misava!
Handle ko kanakana u tiva swo karhi hi mimfumo ya misava. Kambe xana vutivi lebyi engetelekeke bya mikhuva ya yona, vukhongeri bya yona ni vuxaka bya yona ni vanhu va Xikwembu ni vuprofeta bya Bibele swi nga ku pfuna ku twisisa swo tala hi matimu ya vanhu hi ku ya hi Matsalwa ke?
Ina, hakunene. Kutani ha tsaka ku humesa nxaxamelo wa swihloko swa nhungu leswi vulavulaka hi mimfumo ya misava, ku sungula hi nkandziyiso lowu. Swihloko leswi swi fanele swi pfuna ku ku khorwisa leswaku matimu lama tsariweke eBibeleni ma tshembeka. Swi fanele nakambe swi tiyisa ripfumelo ra wena emhakeni ya leswaku vuprofeta bya Bibele bya tshembeka naswona byi tiyisile!